យានសូយូសទៅស្ថានីយ៍អវកាស៖ ដំណាក់កាលបាញ់បង្ហោះ (Launch Sequence)
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:២១
សូយូសជាកម្មវិធីអវកាសរបស់រុស្ស៊ី ហើយជាកម្មវិធីអវកាសដ៏ចំណាស់បំផុតមួយ ដែលចាប់កំណើតតាំងពីសម័យកាលប្រជែងអវកាសក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ ហើយនៅបន្តមានដំណើរការមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃ។ ក្នុងចន្លោះពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០២០ សូយូសនេះគឺជាយានអវកាសតែមួយគត់ ដែលរ៉ាប់រងការដឹកអវកាសយានិកទៅកាន់ស្ថានីយ៍អវកាសអន្តរជាតិ។ តើការបាញ់បង្ហោះយានសូយូសទៅកាន់ស្ថានីយ៍អវកាសអន្តរជាតិ មានដំណើរការទៅយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?
ឈ្មោះ “សូយូស”នេះ មិនមែនសំដៅតែទៅលើតួយានអវកាសមួយនោះទេ តែសំដៅទាំងទៅលើយាន និងទាំងតួរ៉ុកកែតដែលគេប្រើដើម្បីបាញ់បង្ហោះយាន។ យានអវកាសនេះទៀតសោតក៏ត្រូវបែងចែកជាពីរផងដែរ គឺយានសម្រាប់ដឹកអវកាសយានិក ហៅថា “សូយូស” ចំណែកប្រភេទយានសូយូសមួយទៀតដែលដឹកតែសម្ភារៈ គេហៅថា “ប្រូហ្គ្រែស” (Progress)។
នៅក្នុងបេសកកម្មដឹកអវកាសយានិកទៅកាន់ស្ថានីយ៍អវកាសអន្តរជាតិ យានសូយូសត្រូវគេបាញ់បង្ហោះ ចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលអវកាស “បៃកូនួរ” ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាន ដោយប្រើរ៉ុកកែតសូយូស។
ដំណាក់កាលដំបូង គឺការហោះឡើងពីទីតាំងបាញ់បង្ហោះ ដែលគេហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា « Lift off » ហើយដើម្បីមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ អាចរុញរ៉ុកកែតឲ្យហោះឡើងទៅបាន នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ រ៉ុកកែតសូយូសត្រូវប្រើម៉ូទ័រដែលនៅកណ្តាលផង ហើយបូករួមជាមួយនឹងប៊ូស្ទ័រទាំង៤ ដែលនៅជុំវិញ ដែលគេត្រូវរាប់ថាជា “កំណាត់ទី១” (1st stage)។
នៅពេលហោះចេញពីដី ពីដំបូង សូយូស (ក៏ដូចជារ៉ុកកែតអវកាសផ្សេងទៀតដែរ) ត្រូវហោះត្រង់ទៅលើ មុននឹងបត់ក្បាលសំដៅទៅទិសខាងកើត ស្របទៅតាមទិសនៃរង្វិលផែនដី (Gravity Turn)។
៤៥វិនាទីក្រោយបាញ់ចេញពីដី (T+45) រ៉ុកកែតសូយូសធ្វើដំណើរទៅដល់រយៈកម្ពស់ ១១គីឡូម៉ែត្រ ហើយបង្កើនល្បឿនដល់ ១៦៤០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ នេះជាចំណុច ដែលគេច្រើនតែហៅថា « MAX-Q » មកពីពាក្យពេញថា « Maximum Dynamic Pressure » ពោលជាចំណុចដែលតួរ៉ុកកែតត្រូវរងនូវកម្លាំងសម្ពាធខ្លាំងបំផុតពីភាពកកិតនឹងស្រទាប់បរិយាកាស។
ជិត២នាទីក្រោយបាញ់ចេញពីដី សូយូសធ្វើដំណើរទៅដល់រយៈកម្ពស់ ៤០គីឡូម៉ែត្រ ហើយប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព ដែលលែងចាំបាច់ទៀតហើយនោះក៏ត្រូវផ្តាច់ចេញ ហើយប៉ុន្មានវិនាទីក្រោយមកទៀត ប៊ូស្ទ័រទាំង៤ ដែលប្រើអស់ឥន្ធនៈក៏ត្រូវពន្លត់ម៉ូទ័រ បន្ទាប់មក ផ្តាច់ខ្លួនចេញ ហើយធ្លាក់ចុះមកដីវិញ ដោយត្រូវធ្លាក់ នៅចម្ងាយប្រមាណជា ៣៥០គីឡូម៉ែត្រ ពីទីតាំងបាញ់ ក្នុងតំបន់វាលរហោស្ថាន ដែលមិនមានមនុស្សរស់នៅ ដើម្បីចៀសវាងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកនៅលើដី។
ក្នុងអំឡុងពេលនោះ រ៉ុកកែតសូយូសបន្តបង្កើនល្បឿនទៅមុខ ដោយប្រើតែម៉ូទ័រដែលនៅកណ្តាល ដែលគេហៅថា “កំណាត់ទី២” (2nd Stage)។
ប្រមាណជិត ៣នាទី ក្រោយបាញ់បង្ហោះ នៅពេលដែលរ៉ុកកែតហោះចេញទៅផុតស្រទាប់បរិយាកាសផែនដី សម្បកដែកដែលស្រោបពីក្រៅយានក៏ត្រូវផ្តាច់ចេញ ហើយប្រមាណជា ២នាទីក្រោយមកទៀត (ជិត ៥នាទីក្រោយបាញ់បង្ហោះ) ម៉ូទ័រនៃកំណាត់ទី៣ចាប់ផ្តើមដំណើរការ ហើយកំណាត់ទី២ក៏ត្រូវផ្តាច់ចេញ។ ដើម្បីចៀសវាងការបន្សល់នូវកាកសំណល់ក្នុងទីអវកាស កំណាត់ទី២នេះ ក៏ដូចជា សម្បកស្រោបយាន សុទ្ធតែត្រូវធ្លាក់ចុះទៅដីវិញ ទៅតាមគន្លងស្រដៀងគ្នាទៅនឹងប៊ូស្ទ័រនៃកំណាត់ទី១។
នៅពេលផ្តាច់កំណាត់ទី២នោះ រ៉ុកកែតធ្វើដំណើរទៅដល់រយៈកម្ពស់ ១៧០គីឡូម៉ែត្រ ហើយមានល្បឿន ១៣ ២៥០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។
ប្រមាណ ៩នាទីក្រោយបាញ់បង្ហោះ កំណាត់ទី៣ ដែលជាកំណាត់ចុងក្រោយត្រូវពន្លត់ម៉ូទ័រ ហើយផ្តាច់ខ្លួនចេញ ដោយទុកតែតួយាន ហើយប្រមាណជា ១នាទីក្រោយមកទៀត អង់តែន និងផ្ទាំងសូឡា ដែលនៅជាប់នឹងតួយានក៏ចាប់ផ្តើមបើកចេញ។
គិតមកដល់ត្រឹមដំណាក់កាលនេះ យានសូយូសបានចូលមកដល់គន្លងតារាវិថី ក្នុងរយៈកម្ពស់ ប្រមាណ ២២០គីឡូម៉ែត្រពីដី ដែលជាគន្លងតារាវិថីបណ្តោះអាសន្នមួយ មុននឹងទៅដល់ស្ថានីយ៍អវកាសអន្តរជាតិ នៅក្នុងដំណាក់កាលបន្ទាប់ ដែលគេឲ្យឈ្មោះតាមភាសាអង់គ្លេសថា « Rendezvous and Docking »៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ