នយោបាយ«ឈ្នះឈ្នះ»របស់ថ្នាក់ដឹកនាំចិន នៅចំពោះមុខអាស៊ាន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:២៤
ថ្ងៃនេះហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ សូមបន្តពិនិត្យមើលទៅលើស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តនយោបាយរបស់ប្រទេសចិនតទៅទៀត ដោយសូមរ៉ាយរ៉ាប់ពីទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថា អាស៊ាន។
នៅក្នុងអតីតកាល ជាពិសេសនៅចន្លោះទសវត្សរ៍ទី៦០ និងទសវត្សរ៍ទី៧០ បណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍តែងតែចាត់ទុកចិនថាជាគ្រោះថ្នាក់មួយធំ។ កាលជំនាន់នោះ ចិនជាគ្រោះថ្នាក់កុម្មុយនិស្តសម្រាប់ឥណ្ឌូណេស៊ី ថៃ ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ហ្វីលីពីន ឬភូមា។
ប្រទេសទាំងនេះខ្លាចចិនខ្លាំង និងព្រួយបារម្ភខ្លាំងនៅឆ្នាំ១៩៧៥ នាពេលដែលឥណ្ឌូចិនទាំងមូលក្លាយជាកុម្មុយនិស្ត។ ក្រោយមកទៀត នៅឆ្នាំ១៩៧៩ បណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ភាគច្រើននាំគ្នាចាត់ទុកចិនថា ជាគ្រោះថ្នាក់យោធា ពីព្រោះកាលនោះ កងទ័ពចិនបានវាយប្រហារទៅលើប្រទេសវៀតណាមដែលហ៊ានវាយរំលំរបបខ្មែរក្រហមនិងហ៊ានកាន់កាប់ប្រទេសកម្ពុជា។
សព្វថ្ងៃនេះ អ្វីៗក៏ប្រែប្រួលអស់ហើយ។ បណ្តាប្រទេសសមាជិកទាំង១០នៃសមាគម ប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថាអាស៊ានឈប់ចាត់ទុកចិនថាជាគ្រោះថ្នាក់ទៀតហើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ អាស៊ានថែមទាំងគាំទ្រចិន និងទទួលស្គាល់គោលការណ៍ប្រទេសចិនតែមួយទៀតផង នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ នៅក្នុងបរិបទបែបនេះ ចិនរុញកូនអុករបស់គេបន្តិចម្តងៗចូលមកក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយសារតែការទូតសេដ្ឋកិច្ចវប្បធម៌និងនយោបាយដ៏ប៉ិនប្រសប់។ ចិនប្រើអំណាចស្រទន់The soft power និងអនុវត្តនយោបាយ«ឈ្នះឈ្នះ»ក្នុងគោលដៅពង្រីកឥទ្ធិពល និងលាងសម្អាតកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ជាងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ អាស៊ានកក់ក្តៅក្នុងចិត្ត និងលែងភ័យព្រួយនៅចំពោះមុខប្រទេសចិន ពីព្រោះថ្នាក់ដឹកនាំចិនឲ្យតម្លៃទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ជាងឥទ្ធិពលមនោគមវិជ្ជាហើយពីព្រោះសុន្ទរកថារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំចិនសំដៅចង់បានតែសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅក្នុងប្រទេសចិន និងនៅតំបន់ជុំវិញប្រទេសចិន។
នៅចំពោះមុខអាស៊ាន ចិនអនុវត្តនយោបាយ«ឈ្នះឈ្នះ»នៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។ នៅឆ្នាំ១៩៩៧ កិច្ចព្រមព្រៀងមួយបានកំណត់ក្របខ័ណ្ឌស្ថាប័ននៃសហប្រតិបត្តិការរវាងចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងអាស៊ាន គឺជាអ្វីដែលគេហៅថាសហប្រតិបត្តិការអាស៊ានបូកបី។ ក្រោយពីមានវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ១៩៩៧-១៩៩៨ អាស៊ានបូកបីក៏បានចុះហត្ថលេខាទទួលកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការរូបិយវត្ថុមួយ ដែលគ្រោងឲ្យមានការខ្ចីរូបិយប័ណ្ណគ្នាទៅវិញទៅមករវាងបណ្តាប្រទេសហត្ថលេខី ពេលណាអស្ថិរភាពខ្លាំងកើតឡើងម្តងៗនៅលើទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ។
វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីនៅឆ្នាំ១៩៩៧ក៏ជាឱកាសមួយសម្រាប់ឲ្យចិនបង្ហាញនូវសាមគ្គីភាពរបស់គេចំពោះអាស៊ានដែរ។ កាលនោះ ចិនមិនព្រមបញ្ចុះខ្លាំងពេកទេតម្លៃប្រាក់យ័ន (Yuan)របស់ខ្លួន ពីព្រោះចិនចង់ជួយអូសទាញអាស៊ានឲ្យចេញផុតពីវិបត្តិ។
សព្វថ្ងៃ ចិនបាននិងកំពុងបន្តទិញយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ផលិតផលរបស់អាស៊ាន ជាហេតុធ្វើឲ្យភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ស្គាល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំង ជាពិសេសតាំងពីឆ្នាំ២០០២មក។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ចិនក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយស្តីពីការផ្តោះប្តូរពាណិជ្ជកម្មដោយសេរីជាមួយអាស៊ាន ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥ខាងមុខនេះតទៅ។
នៅលើវិស័យនយោបាយក៏ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនប្រឹងប្រែងអនុវត្តនយោបាយ«ឈ្នះឈ្នះ»ដោយឲ្យតម្លៃខ្ពស់ទៅលើស្ថិរភាពនិងសន្តិភាព។ ចិនបានផ្លាស់ប្តូរសុន្ទរកថាជាផ្លូវការនៅក្នុងវិវាទជុំវិញទីប្រជុំកោះSpratly និងParacel ដែលចិននិងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួន ដូចជាវៀតណាម ហ្វីលីពីន ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូណេស៊ី ដណ្តើមគ្នាចង់បាន។ ក្នុងន័យនេះ នៅឆ្នាំ១៩៩២ ចិនបានប្រកាសថាទីប្រជុំកោះទាំងពីរនេះ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ចិន ហើយថានឹងប្រើកម្លាំងយោធា បើសិនជាអធិបតេយ្យនេះរបស់គេ ត្រូវប្រទេសណាមួយរំលោភបំពាន។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅឆ្នាំ២០០៤ ចិនបានសន្យាប្រាប់អាស៊ានថា ខ្លួនមានបំណងដោះស្រាយជម្លោះជុំវិញទីប្រជុំកោះSprtly និងParacel ដោយសន្តិវិធីនិងតាមផ្លូវចរចា។
នៅក្នុងន័យដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ នៅឆ្នាំ២០០៤ វេន យ៉ាបៅ (Wen Jiabao) ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនបានប្រដូចប្រទេសចិនទៅនឹងសត្វដំរីដ៏ស្លូតមួយ ដែលគ្មានបំណងអាក្រក់ចង់បៀតបៀនអាស៊ានឡើយ។
តាមរយៈអំណាចស្រទន់ The soft power ចិនក៏កំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលវប្បធម៌របស់ខ្លួនទៅលើភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរ។ ខ្សែភាពយន្តចិន សិល្បៈធ្វើម្ហូបអាហារចិន និងផលិតផលឧបភោគបរិភោគmade in China កំពុងជួយធ្វើឲ្យកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ចិន ល្បីសុសសាយពេញទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ម្យ៉ាងវិញទៀត សហគមន៍ចិននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក៏ជួយទាញចិននិងអាស៊ានឲ្យខិតចូលជិតគ្នាដែរ។ នៅអតីតកាល ជនជាតិចិននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ស្អប់របបចិនកុម្មុយនិស្ត។ ផ្ទុយទៅវិញ សព្វថ្ងៃ កូនចៅចិននៅក្នុងតំបន់មានមោទនភាពចំពោះឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លានៃប្រទេសដូនតាពួកគេ ហើយមិនរារែកឡើយក្នុងការទាក់ទងរកស៊ីជាមួយចិនកុម្មុយនិស្ត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ