សង្រ្គាមកូរ៉េ៖ ការឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើងនិងអន្តរាគមន៍របស់អាមេរិក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:១០
នៅក្នុងនាទីប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោករបស់យើង នៅសប្តាហ៍នេះ សេង ឌីណា សូមបន្តលើកឡើង អំពីសង្រ្គាមកូរ៉េ កាលពីឆ្នាំ១៩៥០-១៩៥៣ ដោយផ្តោតទៅលើប្រតិបត្តិការឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើងទៅលើកូរ៉េខាងត្បូង និងការចូលធ្វើអន្តរាគមន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
សង្រ្គាមកូរ៉េបានចាប់ផ្ទុះឡើង នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥០ នៅពេលដែលកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងបើកការវាយប្រហារឆ្លងកាត់ខ្សែស្របទី៣៨ ចូលឈ្លានពានទៅលើកូរ៉េខាងត្បូង។ គីម អ៊ីលស៊ុង ដែលមានបំណងចង់បង្រួបបង្រួមឧបទ្វីបកូរ៉េយកមកដាក់ក្រោមរបបដឹកនាំកុម្មុយនិស្ត បានសម្រេចបើកការវាយប្រហារលើកូរ៉េខាងត្បូង ដោយមកពីកត្តាសំខាន់ៗ៣៖ (១) តុល្យភាពកម្លាំងទ័ពដែលផ្អៀងខ្លាំងមកខាងកូរ៉េខាងជើង (២) ការគាំទ្រពីសំណាក់ សូវៀតនិងចិន និង (៣) ភាពខ្ជីខ្ជារបស់អាមេរិកដែលហាក់មិនទុកបញ្ហាកូរ៉េជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។
សហភាពសូវៀត និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមព្រៀងគ្នាដកថយចេញពីឧបទ្វីបកូរ៉េ នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីអាមេរិកដកកងទ័ពចេញទៅ កូរ៉េខាងត្បូងមានកងទ័ពមិនដល់ ១០ម៉ឺននាក់ផង ហើយកងទ័ពនោះទៀតសោតក៏មិនសូវមានការហ្វឹកហ្វឺនខ្ពស់ ហើយភាគច្រើនមានបទពិសោធន៍ខាងបេសកកម្មរក្សាសន្តិសុខនិងសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងស្រុក ជាជាងបទពិសោធន៍ខាងប្រយុទ្ធ។ ទាំងនេះ គឺមួយផ្នែកជាកំហុសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមិនចង់ពង្រឹងកម្លាំងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូង ដោយសារតែនៅពេលនោះ អាមេរិកបារម្ភខ្លាចកូរ៉េខាងត្បូងប្រើកម្លាំងទ័ពចូលឈ្លានពានកូរ៉េខាងជើង ហើយទាញអាមេរិកឲ្យចូលក្នុងសង្រ្គាមទល់នឹងសហភាពសូវៀត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ស៊ីងម៉ាន់ រី ថ្វីដ្បិតតែបានឡើងមកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងតាមរយៈការបោះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីបានអំណាចក្នុងដៃ ក៏ស្រាប់តែបានដឹកនាំប្រទេសតាមបែបផ្តាច់ការ ដោយប្រើកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទៅបង្រ្កាបអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរី ដែលអាមេរិកចង់បាន។
ផ្ទុយពីសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពសូវៀតបានដកថយចេញពីកូរ៉េ ដោយបន្សល់ទុកនូវកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងចំនួន ១៣ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ ដែលទទួលបានការហ្វឹកហ្វឺន និងបទពិសោធន៍ខ្ពស់ ព្រមទាំងបំពាក់ទៅដោយគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗ រួមមាន រថក្រោះ កាំភ្លើងធំ និងប្រព័ន្ធកាំជ្រួចទំនើបៗ។ សូវៀតក៏បានរក្សាទុកផងដែរនូវជំនាញការយោធាឲ្យនៅជួយកងទ័ពកូរ៉េខាងជើង។
ដោយមើលឃើញពីតុល្យភាពកម្លាំងទ័ពប្រកបដោយអំណោយផលនេះហើយ ទើបមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងមានគំនិតចង់ចូលឈ្លានពានកូរ៉េខាងត្បូង តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៩ ហើយ គីម អ៊ីលស៊ុង បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងម៉ូស្គូ នៅខែមីនា ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលមេដឹកនាំសហភាពសូវៀតឲ្យគាំទ្រគម្រោងនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ពីដំបូង ស្តាលីនមិនគាំទ្រដោយសារតែនៅពេលនោះអាមេរិកមិនទាន់ដកកងទ័ពចេញអស់ពីកូរ៉េខាងត្បូង ហើយស្តាលីនខ្លាចសង្រ្គាមនៅកូរ៉េទាញសូវៀតឲ្យធ្លាក់ខ្លួនទៅក្នុងសង្រ្គាមដោយផ្ទាល់ជាមួយអាមេរិក។
នៅដើមឆ្នាំ១៩៥០ ស្តាលីនបានប្តូរជំហរមកវិញ ដោយសារតែស្តាលីនបានមើលឃើញថា ស្ថានភាពយុទ្ធសាស្រ្តមានការប្រែប្រួលខុសពីមុន។ កងទ័ពអាមេរិកទាំងអស់ត្រូវបានដកចេញពីកូរ៉េខាងត្បូង នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ នៅខែកញ្ញា សូវៀតបានធ្វើការសាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរប្រកបដោយជោគជ័យ បិទបញ្ចប់ភាពជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរផ្តាច់មុខរបស់អាមេរិក។ ហើយនៅខែតុលា បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលចាង កាយចៀក ឲ្យរត់ទៅតៃវ៉ាន់ ហើយចិនត្រូវធ្លាក់ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ម៉ៅ សេទុង។
ជោគជ័យរបស់ពួកកុម្មុយនិស្តនៅចិនធ្វើឲ្យស្តាលីនគិតថា ចិនគឺជាប្រទេសជាយុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ ក៏ប៉ុន្តែ អាមេរិកមិនចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ជួយពួកគួមីនតាងដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ដោយទុកបណ្តោយឲ្យបក្សកុម្មុយនិស្តឡើងកាន់អំណាច។ ដូច្នេះ ចំពោះកូរ៉េដែលជាប្រទេសតូចតាចមួយនោះ អាមេរិកក៏ប្រាកដជានឹងមិនលូកដៃប្រឡូកក្នុងសង្រ្គាម ដើម្បីជួយកូរ៉េខាងត្បូងនោះដែរ។ ស្តាលីនកាន់តែមានភាពប្រាកដក្នុងចិត្តថែមទៀតចំពោះការសន្និដ្ឋាននេះ នៅក្រោយពេលដែលរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក គឺលោក Dean Acheson បានថ្លែងជាសាធារណៈ នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៥០ ដោយមិនរាប់បញ្ចូលឧបទ្វីបកូរ៉េ ទៅក្នុងចំណោមទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តដែលអាមេរិកត្រូវការពារដោយកម្លាំងទ័ព។
នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៥០ ស្តាលីនក៏បានផ្តល់ភ្លើងខៀវឲ្យគីម អ៊ីលស៊ុង ចូលឈ្លានពានកូរ៉េខាងត្បូង ហើយគម្រោងឈ្លានពាននេះក៏ទទួលបាននូវការគាំទ្រពីសំណាក់បក្សកុម្មុយនិស្តចិនផងដែរ ក្រោយពី គីម អ៊ីលស៊ុង បានជួបជាមួយ ម៉ៅ សេទុង នៅខែឧសភា។
នៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៥ មិថុនា កងទ័ពកូរ៉េខាងជើង ដោយមានជំនួយពីកងកាំភ្លើងធំ និងកងរថក្រោះ ក៏បានបើកការវាយលុកឆ្លងព្រំដែនចូលឈ្លានពានកូរ៉េខាងត្បូង ហើយក្នុងរយៈពេលតែ ៣ថ្ងៃ កូរ៉េខាងជើងក៏បានវាយចូលដណ្តើមបានរដ្ឋធានីសេអ៊ូល។
កងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូង ដែលគ្មានទាំងកាំភ្លើងធំ គ្មានទាំងរថក្រោះ ហើយគ្មានទាំងអាវុធទំនើបសម្រាប់បាញ់រថក្រោះផងនោះ ត្រូវកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងវាយបំបាក់ឲ្យរត់ខ្ចាត់ខ្ចាយ ហើយ គ្រាន់តែក្នុងរយៈពេល ៥ថ្ងៃ កងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូង ដែលពីដំបូងមានចំនួនជិត ១០ម៉ឺននាក់ ត្រូវធ្លាក់មកសល់ត្រឹមតែប្រមាណជាង ២ម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះ។ កងទ័ពដែលនៅសេសសល់ រួមជាមួយនឹងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូងក៏នាំគ្នាដកខ្លួនថយចេញពីរដ្ឋធានីសេអ៊ូល រត់ទៅទៅប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងក្រុងពូសាន (Pusan) ដែលស្ថិតនៅចុងខាងត្បូង នៃឧបទ្វីបកូរ៉េ។ ក្រៅពីក្រុងពូសាន ឧបទ្វីបកូរ៉េទាំងមូលត្រូវធ្លាក់ក្រោមការកាន់កាប់របស់កូរ៉េខាងជើង។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ភ្លាមៗក្រោយពីទទួលដំណឹងពីការវាយលុករបស់កូរ៉េខាងជើង លោកប្រធានាធិបតី Harry Truman បានកោះប្រជុំមន្រ្តីជំនិតៗ ហើយបានយល់ស្របគ្នាថា អ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅកូរ៉េ គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្រ្តរបស់សហភាពសូវៀត ក្នុងការពង្រីកឥទ្ធិពលកុម្មុយនិស្ត។ លោកប្រធានាធិបតី Harry Truman បានលើកឡើងនូវហេតុផលថា ប្រសិនបើអាមេរិកមិនហ៊ានប្រឈមមុខនឹងសង្រ្គាម ហើយឈរឱបដៃទុកបណ្តោយឲ្យពួកកុម្មុយនិស្តកាន់កាប់ឧបទ្វីបកូរ៉េនោះ ស្តាលីនប្រាកដជាបានចិត្តកាន់តែខ្លាំង គឺដូចហ៊ីត្លែរកាលពីមុនសង្រ្គាមលោកលើកទី២អ៊ីចឹង ដែលនៅពេលនោះ បារាំង និងអង់គ្លេស ដែលមិនចង់ជួបសង្រ្គាមក៏ទុកបណ្តោយឲ្យហ៊ីត្លែរចូលឈ្លានពានប្រទេសតូចតាចនៅអឺរ៉ុបតាមចិត្ត តែនៅទីបំផុត សង្រ្គាមនៅតែត្រូវកើតឡើង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអាមេរិកសម្រេចថាត្រូវតែបញ្ជូនទ័ពឲ្យមកជួយកូរ៉េខាងត្បូង ក៏ប៉ុន្តែ លោក Harry Truman ចង់ឲ្យប្រតិបត្តិការនេះត្រូវធ្វើឡើង ក្រោមអាណត្តិរបស់អ.ស.ប។
នៅថ្ងៃទី២៥ មិថុនា ថ្ងៃដែលកូរ៉េខាងជើងចូលឈ្លានពានកូរ៉េខាងត្បូង ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអ.ស.បបានបើកកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់ ហើយបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេចមួយថ្កោលទោសអំពើឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើង ហើយ២ថ្ងៃក្រោយមក ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខក៏បានចេញសេចក្តីសម្រេចថ្មីមួយទៀតស្នើសុំឲ្យប្រទេសជាសមាជិកបញ្ជូនទ័ពទៅជួយកូរ៉េខាងត្បូង។ សហភាពសូវៀត គឺជាសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ដែលមានសិទ្ធិវ៉េតូ ក៏ប៉ុន្តែ បានធ្វើពហិការមិនចូលរួមប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ តាំងពីខែមករា ឆ្នាំ១៩៥០ ដើម្បីជាការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការណ៍ដែលគេនៅបន្តឲ្យសាធារណរដ្ឋចិន (ចិនតៃវ៉ាន់) នៅបន្តកាន់កាប់អាសនៈជាសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ដោយមិនព្រមផ្ទេរអាសនៈនេះទៅឲ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (ចិនដីគោក) ដែលឡើងមកកាន់អំណាចតាំងពីខែតុលា ឆ្នាំ១៩៤៩។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអាចអនុម័តសេចក្តីសម្រេច ស្តីពីសង្រ្គាមកូរ៉េនេះបាន។
គិតជាសរុប មានប្រទេសចំនួន ១៤ ដែលបានចូលរួមក្នុងបេសកកម្មអ.ស.បនៅកូរ៉េ ក្រោមការដឹកនាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រទេសទាំង ១៤នេះ រួមមាន បារាំង អង់គ្លេស ប៊ែលហ្ស៊ិក ហូឡង់ ក្រិក តួកគី កាណាដា អូស្រ្តាលី នូវែលសេឡង់ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង អេត្យូពី កូឡុំប៊ី ថៃ និងហ្វីលីពីន។ គិតជាសរុប កងកម្លាំងអ.ស.ប ដែលចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ ក្នុងសង្រ្គាមកូរ៉េ មានចំនួនប្រមាណ ៣០ម៉ឺននាក់ ក្នុងនោះ ២៦ម៉ឺននាក់ មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ