វប្បធម៌ជជែកទល់មុខគ្នាកំពុងដុះពន្លកក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤៩
ជាថ្មីម្តងទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី បានឆ្លៀតពេលប្រជុំសភាដើម្បីជួបពិភាក្សាទល់មុខគ្នាអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗជាច្រើន។ ខុសពីមុនដែលមេដឹកនាំនយោបាយបដិបក្ខតែងដើរគេចមុខគ្នា តែឥឡូវនេះ ពួកគេហាក់ផ្តើមស៊ាំនឹងការជួបគ្នាបណ្តើរៗហើយ។ ប្រសិនបើជំនួបបែបនេះបន្តធ្វើឲ្យបានញឹកញាប់ វប្បធម៌ជជែកពិភាក្សានឹងកាន់តែរីកដុះដាលនៅក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជាជាក់ជាមិនខាន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បរិយាកាសមិនទុកចិត្តគ្នានៅតែជាឧបសគ្គធ្វើឲ្យវប្បធម៌ជជែកពិភាក្សាគ្នារបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរនៅមានសភាពផុយស្រួយយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយ។
ការបោះឆ្នោតលើកនេះគឺជារបត់នយោបាយដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ សំខាន់មិនមែនត្រឹមតែតុល្យភាពនៅក្នុងរដ្ឋសភាប៉ុណ្ណោះទេតែវាក៏ជាពេលវេលាដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរត្រូវរៀនធ្វើការជាមួយគ្នាផងដែរ។ ដើម្បីមើលឲ្យឃើញពីភាពសំខាន់នេះ គេគួរក្រឡេកថយក្រោយបន្តិចទៅមើលអតីតកាលរបស់កម្ពុជា។
រហូតមកទល់នឹងឆ្នាំ ១៩៩៣ កម្ពុជាស្ថិតក្នុងបរិបទមួយដែលអ្នកឈ្នះជា«វីរជន» រីឯអ្នកចាញ់ជាជន«ក្បត់ជាតិ»។ ទស្សនៈនេះត្រូវបានគេអនុវត្តន៍នៅរៀងរាល់ពេលដែលមានការផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំនយោបាយ។ ប៉ុន្តែ ស្ថានការណ៍បានប្រែប្រួលចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតលើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ពោលគឺគូបដិបក្ខនយោបាយអាចអង្គុយធ្វើការជាមួយគ្នាបានក្រោយការបោះឆ្នោត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលណោះ អ្នកនយោបាយខ្មែរនៅមិនទាន់ស៊ាំនឹងទម្លាប់បែបថ្មីនេះនៅឡើយទេ អ៊ីចឹងហើយបានជាមិនយូរប៉ុន្មានជម្លោះក៏បានឆាបឆេះឡើងជាថ្មីរហូតឈានដល់ការផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នាកណ្តាលទីក្រុងកាលពីថ្ងៃទី ៥និង៦ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៧។ ជម្លោះនេះហើយដែលធ្វើឲ្យកម្លាំងទ័ពរបស់ ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច បាក់រាបដល់ដីគ្មានសេសសល់អ្វីទៀតឡើយ។ មិនត្រឹមតែកម្លាំងទ័ពទេ គណបក្សរាជានិយមមួយនេះក៏បានស្រុតចុះប្រជាប្រិយភាពជាបន្តបន្ទាប់រហូតបាត់បង់ទីតាំងឈរជើងទាំងស្រុងនៅក្នុងរដ្ឋសភានៅក្នុងអាណត្តិថ្មីនេះ។
បទពិសោធន៍នេះហើយដែលធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងខ្លាចរអារហូតដល់លែងចង់ធ្វើការជាមួយបក្សកាន់អំណាចពីព្រោះបារម្ភខ្លាចក្រែងមានវាសនាដូចហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច។ នេះគឺជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងមួយដែលបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីភាពរសើបយ៉ាងខ្លាំងរបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរក្នុងការចុះសម្រុងគ្នា។ ភាពរសើបនេះហើយដែលនាំឲ្យអ្នកនយោបាយ និងអ្នកគាំទ្របក្សនយោបាយនៅតែចង់រក្សាភាពដាច់ណាត់មិនអាចចូលគ្នាចុះដូច«ទឹកនិងប្រេង»។ នេះក៏ជាឧបសគ្គដ៏ធំនៃនយោបាយផ្សះផ្សារជាតិ។
ជាការពិត ការបាត់បង់គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចពីរដ្ឋសភាកម្ពុជាគឺជាបទពិសោធន៍ដ៏ល្អមួយសម្រាប់អ្នកនយោបាយ។ ជាទូទៅ គេបានស្តីបន្ទោសគណបក្សនេះថាមកពីធ្វើរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទើបនាំឲ្យបាត់បង់អស់ប្រជាប្រិយភាព។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជា កុំថាឡើយដល់ទៅធ្វើរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សូម្បីតែបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សនេះក៏អ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្លាចបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពដែរ។ ប៉ុន្តែ បទពិសោធន៍នេះមិនគួរនឹងក្លាយជារនាំងដែកចែកខណ្ឌអ្នកនយោបាយឲ្យនៅទីម្ខាងម្នាក់ចូលគ្នាមិនចុះដូច្នេះឡើយ។
អ្វីដែលគេអាចរៀនសូត្របានពីប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជានោះគឺទស្សនៈចូលគ្នាមិនចុះបានបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌សងសឹកគ្នាពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយមិនចេះចប់។ គំនុំសងសឹកគ្នានេះហើយដែលបណ្តាលឲ្យពួកខ្មែរក្រហមសម្លាប់ផ្តាច់ពូជអ្នកណាដែលគេចោទថាក្បត់ ឬជាខ្មាំង ដែលទីបំផុត ជីវិតពលរដ្ឋខ្មែរស្លូតត្រង់រាប់លាននាក់ត្រូវបានសម្លាប់ក្រោមពាក្យចោទប្រកាន់ និងការសង្ស័យថាជា«ជនក្បត់»។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួររៀនសូត្រពីបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនក្នុងលោកវិញនោះគឺអ្នកនយោបាយទោះជាមកពីគណបក្សដែលមាននយោបាយផ្ទុយគ្នាក៏ដោយក៏គេអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបានដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ការផ្ទេរអំណាចរវាងអ្នកចាញ់និងអ្នកឈ្នះឆ្នោតក៏មានភាពរលូននិងដោយចាប់ដៃគ្នារលាក់ដែរ។ រវាងអ្នកឈ្នះនិងអ្នកចាញ់ឆ្នោត ពួកគេរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសុខដុមរមនានិងក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។
ដូច្នេះ នេះជាពេលវេលាដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរត្រូវរៀនសូត្របទពិសោធន៍ទាំងឡាយនោះដើម្បីស្លឲ្យចេញជារបៀបថ្មីមួយដែលអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដោយចុះសម្រុងផងនិងដោយមិនឲ្យខាតប្រយោជន៍គណបក្សណាមួយផង។ សូមកុំភ្លេចថា ភាពចុះសម្រុងនេះក៏ជាកត្តាសំខាន់មួយដែរក្នុងការឈានទៅការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធីរវាងគណបក្សចាញ់ឆ្នោតនិងគណបក្សឈ្នះឆ្នោត។
ឥឡូវនេះ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនិងបក្សប្រឆាំងហាក់ដូចជាផ្តើមស៊ាំនឹងជំនួបទល់មុខគ្នាជាបណ្តើរៗហើយ។ នេះជាសញ្ញាល្អមួយដ៏គួរឲ្យលើកទឹកចិត្ត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ទម្លាប់នេះនៅមានភាពផុយស្រួយយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយ ហើយវាអាចនឹងលាយទៅវិញយ៉ាងឆាប់រហ័សប្រសិនបើបរិយាកាសមិនទុកចិត្តគ្នានៅតែបន្តមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅក្នុងឆាកនយោបាយតទៅទៀតនោះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ