វប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រហែលជាត្រូវបានអ្នកនយោបាយទាំងសងខាងរំលោភ។ ជម្លោះរវាងគណបក្សទាំងពីរ មិនចប់ទេ។ វាតែងតែអន្ទោលតាមជំហានឆ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ តាមពិត គ្មានអ្វីអាចរម្ងាប់វិវាទរបស់អ្នកនយោបាយបដិបក្ខដែលកំពុងដណ្តើមអំណាចគ្នាឡើយ។
ជម្លោះរវាងអ្នកនយោបាយបដិបក្ខនៅកម្ពុជា មិនអាចបិទបញ្ចប់ដោយការសន្ទនាគ្នាឡើយ។ យ៉ាងណាមិញ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្លាប់បាន«ប្តេជ្ញាអនុវត្តវប្បធម៌សន្ទនាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព» តាំងពីថ្ងៃទី០៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥មក បានឈ្លោះគ្នាជាថ្មី។ ការប្តេជ្ញាពេលនោះគឺត្រូវបានធ្វើ «ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអនុវត្តលទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង»ស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីដំណោះស្រាយនយោបាយរវាងគណបក្សទាំងពីរ។ ស្រាប់តែនៅថ្ងៃទី០៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៥ គណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងថា ការចាប់សកម្មជនរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ គឺ «ផ្ទុយពីស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤»។ គណបក្សនេះ«មានការសោកស្តាយជាខ្លាំង» ហើយអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងពួកគេ«ដោយគ្មានល័ក្ខខ័ណ្ឌ»។ ប៉ុន្តែគ្មានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកាន់អំណាច ឬពីតុលាការកម្ពុជាឡើយ។
ដូច្នេះ ផលដែលទទួលបានពីវប្បធម៌សន្ទនា បានរលាយខ្សុលទៅវិញ បន្ទាប់ពីវប្បធម៌នេះបានចាប់កំណើតក្នុងត្រកូលអ្នកនយោបាយបដិបក្ខទាំងពីរនៅកម្ពុជា មិនទាន់គ្រប់បីខែស្រួលបួលផង។ យើងសង្កេតឃើញការរំលោភលើគោលការណ៍ខ្លះ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្លាប់បានព្រមព្រៀងគ្នា។ ជាក់ស្តែង ចំណុចទី១នៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ថ្ងៃទី០៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ ចែងថា គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល ត្រូវ«ស្មោះត្រង់ជាមួយគ្នា ដើម្បីយកវប្បធម៌សន្ទនាធ្វើជាមូលដ្ឋាន ក្នុងការពិភាក្សាដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី នូវរាល់បញ្ហាជាតិ និងសង្គម ដែលភាគីទាំងពីរអាចមានទស្សនៈមិនទាន់ស្របគ្នា»។
ផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំអ្នកគាំទ្រខ្លួនរាប់រយពាន់នាក់ ទៅធ្វើសកម្មភាពឯកតោភាគីជាបន្តបន្ទាប់ នៅតាមព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម។ គណបក្សនេះបានចោទជាចំហរថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រើផែនទី«ក្លែងក្លាយ» និងថាភាគីវៀតណាម រំលោភព្រំដែនកម្ពុជាជាច្រើនកន្លែង។ ការណ៍នេះបង្កភាពជ្រួលច្របល់ខ្លាំងឡើងៗ ពេលដែលរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងចរចារឿងព្រំដែនជាមួយវៀតណាម។
បញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមនេះ ក្ដៅខ្លាំង រហូតបណ្ដាលឱ្យឆេះវប្បធម៌សន្ទានារវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំងតែម្តង។ ថ្ងៃទី ០៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចោទគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា លេង«ចាប់ដៃជាន់ជើង»ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ដោយច្រឡោតផង លោកបានទារឱ្យគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ ធ្វើសារណាបង្ហាញលទ្ធភាពឈ្នះ បើចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តឹងវៀតណាមទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ អំពីបញ្ហាព្រំដែននោះ។ អ្វីដែលសង្កៀរត្រចៀកខ្លាំងគឺថា ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដ៏មានអំណាចនេះ បានប្រមាថអ្នកតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងតាមក្បាលមីក្រូថា«ភ្លើ» ដោយសារតែសមាជិកក្រុមមតិភាគតិច មិនបានចែងកាលបរិច្ឆេទបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រមុនអាណត្តិឱ្យបានច្បាស់អំឡុងពេលចរចា។
ហេតុនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏កំណត់ជាឯកតោភាគី កាលបរិច្ចេទបោះឆ្នោតជាតិនោះ នៅថ្ងៃអាទិត្យ សប្ដាហ៍ទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨តែម្តង។ រឿងនេះគឺផ្ទុយទាំងស្រុងពីប្រការ៣នៃកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលដៅថា «គណបក្សទាំងពីរឯកភាពគ្នាកំណត់ឡើងវិញនូវកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ»។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជាចំណុចទី៤នៃគោលការណ៍សន្ទនារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តម្រូវឱ្យ«ចៀសវាងការគំរាមកំហែង និងការបំភិតបំភ័យតាមគ្រប់រូបភាព»ក៏ដោយ ក៏ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលសម្គាល់ឃើញកង្វះភាពម៉ឺងម៉ាត់នៃគូប្រជែង បានស្រែកសន្ធាប់តាមទម្លាប់ចាស់ថា «បើក្រៅពីគណបក្សប្រជាជនដឹកនាំ គណបក្សដ៏ទៃនឹងនាំមកនូវអស្ថិរភាព»។
រឿងរ៉ាវដល់ថ្នាក់នេះទៅហើយ ទោះមិនបានប្រកាសជាផ្លូវការ ក៏គេដឹងដែរថា គ្មានទៀតឡើយព្រលឹងនៃវប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ គណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង ច្បាស់ណាស់ថា គ្មានផលប្រយោជន៍រួមឡើយ ព្រោះម្ខាងការពារអំណាច ម្ខាងដណ្តើមអំណាច។ អ្វីដែលបានកើតឡើងចុងក្រោយនេះស្តែងឱ្យឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលសម្រេចបានដោយសារការសន្ទនា និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមថ្ងៃទី០៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ ដែលលើកកម្ពស់វប្បធម៌សន្ទនានោះ មិនអាចចងជើងអ្នកនយោបាយបដិបក្ខនៅកម្ពុជាទៀតទេ។ ជម្លោះរវាងអ្នកនយោបាយខ្មែរ ទោះបីជាក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រយោជន៍ជាតិក្តី ប្រយោជន៍គណបក្សក្តី ក៏ល្អម្យ៉ាងដែរ ព្រោះការបរិហារគ្នាទៅវិញទៅមកបែបនេះ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាស្គាល់គណបក្សនីមួយៗ កាន់តែច្បាស់ឡើង។ វាអាចជាឱកាសមួយដែលអ្នកគាំទ្រគណបក្សនយោបាយទាំងសងខាង មើលឃើញភាពបត់បែនដ៏រហ័សនៃស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា។ ចំពោះរឿងរ៉ាវនៃវប្បធម៌សន្ទនា ខាងលើ ប្រជាជនកម្ពុជាខ្លះអាចនឹកគិតថា វាជាការខកចិត្តធំណាស់ដែលអ្នកនយោបាយបាយខ្មែរនៅតែចូលចិត្តសរសេរនឹងដៃ លុបនឹងជើងដូច្នេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ