ហេតុអ្វីអភិបាលកិច្ចថ្នាក់ក្រោមជាតិ នៅតែមានកម្រិតទាប?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៧
កាលពីចុងខែមករាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានត្រួតពិនិត្យ និង វាយតម្លៃ ពីស្ថានភាពអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ពីឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០១៦ គឺមានការកើតឡើងតែ ៦ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយក្នុងនោះ ផ្នែកខ្លះមានការធ្លាក់ចុះថែមទៅទៀត។ ដូច្នេះហេតុអ្វីបានជា អភិបាលកិច្ចថ្នាក់ក្រោមជាតិ នៅតែមានកម្រិតទាប?
ការវាស់វែងអំពីស្ថានភាពនៃអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន នៅរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ និងឃុំ សង្កាត់ គឺធ្វើឡើងបីឆ្នាំម្តង។ ការវាយតម្លៃការអង្កេតនេះ គឺផ្អែកលើ ៨ចំណុច ៖ ១. ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ២. តម្លាភាព និងការរាយការណ៍ ៣. គណនេយ្យភាព ៤. អន្តររដ្ឋបាល ៥. ការបន្ស៊ីផ្នែកគោលនយោបាយ ៦. ការឆ្លើយតប ៧.ការគាំទ្រក្រុមជនងាយរងគ្រោះ និង ៨. ការផ្តល់សេវា។
ជាក់ស្តែង ឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០១៦ គឺស្របពេលនឹងការផ្តើមការធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅរបស់រដ្ឋាភិបាលដែរ គឺសន្ទស្សន៍អភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន ក្នុងរយៈពេលនេះ កើនឡើងបានតិចតួចតែប៉ុណ្ណោះ គឺត្រឹម ៦ភាគរយ។ ហើយតាមការអង្កេតរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋខ្លួនឯងដដែល គឺបានទទួលស្គាល់ថា ការបន្ស៊ីផ្នែកគោលនយោបាយ, ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគណនេយ្យភាព មានការធ្លាក់ចុះ។
ចំពោះសន្ទស្សន៍អភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន មានការកើតឡើងតិចតួច និងមានផ្នែកខ្លះក៏ធ្លាក់ចុះ ក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គឺត្រូវអ្នកវិភាគខាងអភិបាលកិច្ចល្អ មើលឃើញពីមូលហេតុ គឺដោយសារតែឧបសគ្គរាំងស្ទះ ភាពសកម្ម និងភាពចន្លោះប្រហោងមួយចំនួន។
បញ្ហានាំមុខគេ គឺអំពើពុករលួយតែម្តង ដែលនៅតែបន្តស៊ីរូងក្នុងប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល និងស្ថាប័នសាធារណៈរបស់ជាតិ ពិសេសគឺនៅតែបន្តមានអំពើពុករលួយ ទោះតិចឬច្រើនក្តី នៅក្នុងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិនៅឡើយ។ តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ដែលចេញកាលពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុននេះ គឺជាអំណះអំណាងស្រាប់។ គឺកម្ពុជាជាប់លេខ ១៥៦ ក្នុងចំណោមប្រទេស ១៧៦លើពិភពលោក ហើយកម្ពុជាគឺពុករលួយខ្លាំងជាងគេបង្អស់នៅតំបន់អាស៊ាន។
ទន្ទឹមនេះ ចំពោះអំពើពុករលួយក្នុងថ្នាក់មូលដ្ឋាននៅស្រុកខ្មែរ គឺមានកត្តាជាច្រើនដែលពាក់ព័ន្ធគ្នា បើទោះបីជាមានយន្តការកំណែទម្រង់ជាច្រើនមកហើយក្តី។ បញ្ហានេះ គឺជាជំងឺដុះស្លែ ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលដែលចាស់គំរឹល ប្រព័ន្ធការងារថ្នាក់ក្រោមជាតិយូរឆ្នាំ រួមទាំងមន្ត្រីបម្រើសេវាកម្មនោះទៀតសោត សុទ្ធតែអ្នកកាន់ការងារចាស់វស្សាថែមទៀត។ មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម ដែលចាស់ៗ គឺធ្លាប់មានទម្លាប់ចាស់ដែរ រឿងយកថ្លៃទឹកតែ ឬថ្លៃទឹកប៊ិច ជាដើម។
បញ្ហរាំងស្ទះក្នុងការធ្វើឲ្យអភិបាលកិច្ចថ្នាក់ក្រោមដើរលឿន ទៅមិនរួចនោះ គឺទំនងជាអាច មកពីខ្វះខាតធនធានមនុស្ស ដែលសម្បូរចំណេះដឹងនិងសមត្ថភាព ព្រមទាំងភាពច្នៃប្រឌិតបង្កើតថ្មី ក្នុងការផ្តល់សេវានៅមូលដ្ឋាន។ ផ្ទុយទៅវិញ យុវជននិងធនធានមនុស្សដែលចេះដឹងជាន់ថ្មី ហាក់គិតតែចង់សម្រុកមកថ្នាក់ជាតិ គឺមិនចង់ធ្វើការនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានប៉ុន្មានឡើយ។
បញ្ហានេះ ក៏ជាប់ព័ន្ធនឹងធនធានថវិកាផងដែរ រាប់ទាំងថវិកាសម្រាប់អភិវឌ្ឍសេវាអភិបាលកិច្ចថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមទាំងថវិកាសម្រាប់ប្រាក់បៀវត្សរបស់ពួកគេ នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។ ដូច្នេះ គឺលំបាកនឹងយកអ្នកចេះដឹងខ្លាំង ទៅធ្វើការនៅមូលដ្ឋានណាស់។
ឧបសគ្គចម្បងមួយទៀត គឺប្រព័ន្ធការងារថ្នាក់ក្រោមជាតិ ត្រូវរង់ចាំស្តាប់បញ្ជាទាំងស្រុងពីថ្នាក់លើ ថ្នាក់ជាតិដែលចាំតែចេញបញ្ជា គឺធ្វើឲ្យរដ្ឋបាលថ្នាក់មូលដ្ឋាន គ្មានស្វ័យភាពនៃការសម្រេចចិត្ត បើទោះបីជាថ្នាក់ក្រោមនោះ គិតថាល្អឬត្រឹមត្រូវក៏ដោយ ក៏មិនហ៊ានធ្វើដែរ។ ដូច្នេះដំណើរការនៃការស្នើយោបល់ និងការសម្រេចចេញបញ្ជា គឺត្រូវស៊ីពេល និងធ្វើឲ្យយឺតយ៉ាវការងារយ៉ាងប្រាកដ។
លើសពីនេះ គឺមានការចែកអំណាចនៃការសម្រេចចិត្តនិងអំណាចក្នុងការងារ មិនទាន់ត្រឹមត្រូវ។ អ្នកជំនាញអភិបាលកិច្ច កត់សម្គាល់ឃើញថា រដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិនិងថ្នាក់ក្រសួងក្តី ច្រើនតែទម្លាក់ការងារនិងការទទួលខុសត្រូវ ទៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែមិនទម្លាក់អំណាចនិងទម្លាប់កញ្ចប់ថវិកាសមរម្យសម្រាប់អនុវត្តនោះទេ។ ហើយពេលខ្លះ គឺរង់ចាំតែបន្ទោសថ្នាក់ក្រោមទៀតផង។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដើម្បីរួមចំណែកកែទម្រង់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្កើតការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ។ នេះគឺជាផ្នែកសំខាន់នៃវិមជ្ឈការអំណាច ឲ្យការផ្តល់សេវាកាន់តែខិតជិតប្រជាពលរដ្ឋ។ ការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយ គឺជាមានក្រសួងចំនួន ១១ ដែលបានធ្វើប្រតិភូកម្មមុខងារ។ បានន័យថា ផ្ទេរភារៈកិច្ចក្នុងការផ្តល់សេវារដ្ឋបាល ដល់ថ្នាក់រដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក និងខណ្ឌ។
ជាមួយគ្នានេះ អង្គការមូលនិធិអាស៊ី តាមរយៈគម្រោងគំនិតផ្តួចផ្តើមចងក្រងបញ្ជីកំណែទម្រង់ កាលពាក់កណ្តាលខែធ្នូឆ្នាំ ២០១៦ បានរកឃើញថា កម្ពុជាមានកំណែទម្រង់ ៣សំខាន់នៅក្នុងចំណោមក្រសួងទាំង ១៧ នៅឆ្នាំ ២០១៦ គឺវិស័យអប់រំ ការប្រមូលពន្ធដារ និងការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត។ ក៏ប៉ុន្តែ ការស្ទង់មតិមក គេរកឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន មិនទទួលបានព័ត៌មានពីការធ្វើកំណែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
ដូច្នេះ នៅក្នុងដំណើរការកែទម្រង់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ជួបបញ្ហារាំងស្ទះរៀបរាប់ទាំងនេះ និងគឺនៅតែជាឧបសគ្គដដែល។ រឿងនេះ នឹងអាចធ្វើឲ្យស្ថានភាពអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន ឡើងបន្តិច ឬធ្លាក់ជាគំហុក ក៏អាចថាបាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ