តើ«វប្បធម៌សន្ទនា»អាចនឹងរស់ឡើងវិញ ដោយគ្មានស្ថាបនិក សម រង្ស៊ី?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៥៥
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់បក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ បានបង្ហើបព្រមគ្នាពីលទ្ធភាពជួបជជែកគ្នា នៅមុនដាច់ខែធ្នូនេះ ដើម្បីបន្តជីវិតឲ្យ«វប្បធម៌សន្ទនា»រស់ឡើងវិញ។ ប្រសិនបើ «វប្បធម៌សន្ទនា» នឹងរស់ឡើងវិញ នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦នេះ ពិតមែននោះ គឺប្រាកដជាគ្មានវត្តមានរបស់លោក សម រង្ស៊ី នោះទេ។ ដូច្នេះ តើ«វប្បធម៌សន្ទនា»អាចនឹងចាប់ផ្តើមជីវិតជាថ្មី ដោយគ្មានស្ថាបនិក សម រង្ស៊ី បានដែរឬទេ?
វប្បធម៌សន្ទនា បានចាប់កំណើតឡើងដោយមេបក្សទាំងពីរ គឺលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី តាមរយៈស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀង ថ្ងៃទី ២២ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤។ វប្បធម៌សន្ទនា ជាការសម្រុះសម្រួលនយោបាយ បន្ទាប់ពីស្ថានការតឹងតែង នៅក្រោយពេលបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៣។ កាលណោះ រដ្ឋសភា គឺមិនទាន់គ្រប់ទឹក (នេះបើតាមបក្សប្រឆាំង) ហើយបក្សប្រឆាំងនៅក្រៅសភា និងធ្វើមហាបាតុកម្មទាមទារឲ្យរាប់សន្លឹកឆ្នោតជាថ្មី ព្រមទាំងស្រែកឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីចុះចេញពីតំណែង។ សភាពការស្រុកទេស តានតឹង បន្តអូសបន្លាយ និងបានបង្កឲ្យមានអ្នកស្លាប់ បាត់ខ្លួន និងរបួស ជាច្រើននាក់។
ទីបំផុត វប្បធម៌សន្ទនា តម្រូវឲ្យបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរប្រកាន់គោលការណ៍ ស្មោះត្រង់ជាមួយគ្នា, គោរពនិងឲ្យតម្លៃគ្នាទៅវិញទៅមក, លុបបំបាត់គំនិតគុំកួន សងសឹកគ្នា ព្រមទាំងការធ្វើនយោបាយប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងជ្រុលនិយម។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺចៀសវាងឲ្យខាងតែបាន ចំពោះការញុះញង់ ការលាបពណ៌គ្នា ការប្រើពាក្យអសុរោះ និងការជេរប្រមាថគ្នា។ ដោយសារតែស្មារតីនៃវប្បធម៌សន្ទនា តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានចូលទៅបង្គ្រប់ទឹកឲ្យសភា ហើយមេបក្សទាំងពីរ ក៏បានពីសាអាហារគ្រួសារជុំគ្នា និងដឹកដៃគ្នាទៅចូលរួមពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ នៅអង្គរវត្ត ថែមទៀតផង។
ក៏ប៉ុន្តែ រាត្រីទឹកឃ្មុំនៃវប្បធម៌សន្ទនា មិនបានយូរលង់ប៉ុន្មាននោះទេ។ ទីបំផុត បក្សទាំងពីរ ក៏បានផ្តើមវាយប្រហារគ្នាជាថ្មី ជុំវិញសំណុំរឿងព្រំដែន, រឿងជាតិសាសន៍, ក៏មានដែរ សង្គ្រាមប៉ាកកាជុំវិញការឈ្នះឆ្នោតរបស់អ្នកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី នៅភូមា ព្រមទាំងការម៉ាក់ងាយ ប្រពន្ធនិងកូនប្រុស របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាជាប់សែស្រឡាយវៀតណាមជាដើម។
លទ្ធផលដែលដរចេញពីរឿងរ៉ាវទាំងនេះ ធ្វើឲ្យ វប្បធម៌សន្ទនា ដាំក្បាលចុះ ស្តារលែងបាន។ ពោលគឺ មន្ត្រីបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងកាត់ទោសជាបន្តបន្ទាប់។ ចំណែកសំណុំរឿងក្តីក្តាំចាស់ៗផ្សេងទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ក៏ត្រូវតុលាការគាស់កកាយសើរើមកចាត់ការជាថ្មីដែរ។
សភាពការកាន់តែទុំជោរ រហូតដល់មានការទម្លាក់លោក កឹម សុខា ពីអនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភា ការវាយដំលើអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ហើយមានសាលក្រមនិងសាលដីកា ជាបន្ទាប់កោះហៅនិងតាមចាប់ខ្លួនមេបក្សប្រឆាំង។ រឹងរឹតតែធ្ងន់ធ្ងរ គឺការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនិងអ្នកផ្សេង ទៀត ពាក់ព័ន្ធរឿងអាស្រូវផ្លូវភេទរបស់ប្រធានស្តីទីបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយលោក កឹម សុខា បានសម្រេចចិត្តឃុំខ្លួនឯងអស់ជាងកន្លះឆ្នាំ នៅទីស្នាក់ការបក្ស។
ក្នុងដំណាក់កាលនោះ វប្បធម៌សន្ទនា មិនត្រឹមតែដួលសន្លប់ តែវាបានដាច់ខ្យល់បាត់ទៅ ហើយ។ ដ្បិតថា បើទោះបីបក្សប្រឆាំង បានព្យាយាមបក់ដៃ ឬដង្ហើយហៅយ៉ាងណាក្តី ក៏សំឡេងនោះ វាមិនធ្ងន់ដូចកាលមុនចូលបង្គ្រប់ទឹកសភានោះដែរ។
ត្រឡប់មកដល់ពេលនេះ ក្រោយមានការលើកលែងទោសលោក កឹម សុខា និងមេឃុំ ស៊ាង ចែង ព្រមទាំងមានការបង្ហាញសញ្ញាណបន្តជីវិតឲ្យ«វប្បធម៌សន្ទនា» ថែមទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ «វប្បធម៌សន្ទនា» នៅលើកនេះ គឺទំនងជានឹងបន្តដង្ហើមដោយគ្មានស្ថាបនិកលោក សម រង្ស៊ី នោះឡើយ។
ដូច្នេះ បើគណបក្សទាំងពីរ សម្រេចចាប់ដៃគ្នាបន្តជីវិតឲ្យវប្បធម៌សន្ទនាដោយគ្មានលោក សម រង្ស៊ី នោះ ក៏គ្មានអ្វីដែលថាទៅមិនរួចនោះដែរ។ ព្រោះថាវប្បធម៌សន្ទនាពីដើមឡើយ គឺមានគោលដៅតែមួយគត់ គឺសម្រុះសម្រួលនយោបាយ ហើយបើទោះបីជានៅពេលនេះ វាប្តូរស្ថានិកក្តី ក៏តម្លៃរបស់វា គឺនឹងនាំឲ្យអ្នកនយោបាយអង្គុយទល់មុខគ្នា ជជែកគ្នា ដែលអាចឈានទៅដល់ការរួបរួមផ្សះផ្សាជាតិ និងដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ បើមិនបានច្រើនក៏តិចដែរ។ ហើយវប្បធម៌សន្ទនាថ្មីនោះ គឺទំនងជាអាចនឹងឈានទៅដល់ការជូនកាដូពិសេសផ្សេងៗបន្ថែមទៀត នៅដំណាច់ឆ្នាំចាស់ ផ្លាស់ចូលឆ្នាំសកលថ្មីខាងមុននេះ។ ដូចជាការដោះលែងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម ហើយនិងលើកលែងទោសសកម្មជន ឬអ្នកទោសនយោបាយផ្សេងទៀត ព្រមទាំងអាចនឹងឈានទៅដល់ការអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករខ្មែរនៅក្រៅស្រុក អាចចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបាន ក៏អាចថាបាន។
តែយ៉ាងណាក្តី ចំពោះអ្នកសង្កេតការខ្លះវាយតម្លៃថា វប្បធម៌សន្ទនាក្នុងស្ថានភាពកន្លងទៅ គឺគ្រាន់តែជាពាក្យដែលបង្កើតឡើងដាក់ឲ្យដើម្បីពីរោះស្តាប់ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាបក្សទាំងពីរបានលាក់កំបិតស្នៀតតែរៀងៗខ្លួន។ តាមគំនិតរបស់អ្នកវិភាគមួយចំនួន បើទម្លាប់នេះ នៅតែបន្តមាន, វប្បធម៌សន្ទនាថ្មីនោះ ក៏នឹងមានវាសនា មិនខុសពីវប្បធម៌សន្ទនាលើកមុនដែរ។ ពោលគឺវាអាចនឹងស្លាប់ ឬត្រដរខ្យល់ជាថ្មីទៀត ក៏អាចថាបាន។ ផ្ទុយទៅវិញ វប្បធម៌សន្ទនា អាចនឹងបន្តមានជីវិតនិងរស់រានទៅបាន ដរាបណាអ្នកនយោបាយលែងលាក់កំបិតស្នៀតពីក្រោយខ្នង ដូចកាលពីមុន។
ទោះបីយ៉ាងណាក្តី មានសំណួរ១លើកឡើងថា បើការផ្តើមបន្តជីវិតឲ្យ វប្បធម៌សន្ទនា ដោយគ្មានលោក សម រង្ស៊ី យ៉ាងដូច្នេះ គឺវាអាចនឹងជំរុញឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំងបែកបាក់គ្នាឬក៏យ៉ាងណា? ចូរកុំភ្លេចថា ក្រោមការកាន់កាប់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំមកនេះ និងក្រៅតែពីជាប់ឈ្មោះជាបុរសខ្លាំងកម្ពុជា ក៏គេត្រូវទទួលស្គាល់ដែរថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន គឺជាអ្នកបំបែកបំបាក់គូប្រជែងដ៏ខ្លាំងក្លាម្នាក់។ ក៏ប៉ុន្តែ ការកំណត់ជោគវាសនារបស់បក្សប្រឆាំង គឺមានតែបក្សសង្គ្រោះជាតិខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ជាអ្នកសម្រេច៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ