បញ្ហាចរាចរណ៍៖ ច្បាប់ថ្មីក្នុងបរិបទនៃទម្លាប់ចាស់!
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៨
ច្បាប់ចរាចរណ៍ជើងគោកថ្មីដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៤ បានបង្កើនការផាកពិន័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់អ្នកបើកបរល្មើសច្បាប់។ គេរំពឹងថាវិធានការនេះអាចធ្វើឲ្យអ្នកបើកបរគោរពច្បាប់និងអាចកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជិត២០០០នាក់បានស្លាប់ និងជាង ៥០០០ នាក់រងរបួសក្នុងមួយឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ឃើញមានការប្រែប្រួលនៅលើដងផ្លូវនៅឡើយទេ។ ប្រសិនបើមានច្បាប់ថ្មី តែមនុស្សនៅតែអនុវត្តទម្លាប់ចាស់ គេពិបាកសង្ឃឹមណាស់ថាច្បាប់នេះមានប្រសិទ្ធភាព។
ចាប់ពីច្បាប់ចរាចរណ៍ថ្មីចូលជាធរមាន អ្នកបើកបរល្មើសច្បាប់នឹងត្រូវផ្តន្ទាទោសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររាប់ទាំងទោសជាប់ពន្ធនាគារនិងការផាកពិន័យ។ ជាក់ស្តែង អ្នកបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹងដែលមានជាតិអាល់កុលចាប់ពី ០,៤០ មីលីក្រាមក្នុងមួយលីត្រខ្យល់ឬក៏ចាប់ពី ០,៨០ ក្រាមក្នុងមួយលីត្រឈាមឡើងទៅ នឹងត្រូវផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីមួយខែដល់៦ខែនិងផាកពិន័យចាប់ពី៨០ម៉ឺនរហូតដល់៤លានរៀល។ ក្នុងករណីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដែលបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សរបួសឬស្លាប់ ទោសជាប់ពន្ធនាគារអាចកើនដល់៥ឆ្នាំ រីឯប្រាក់ពិន័យអាចឡើងដល់ ២៥ លានរៀលឯណោះ។
ទោសនិងពិន័យធ្ងន់ធ្ងរក៏មានដែរសម្រាប់អ្នកបើកបរដោយគ្មានប័ណ្ណបើកបរ បើកបរដោយបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍និងបំពានបទបញ្ជារបស់សមត្ថកិច្ចជាដើម។ ក៏មានដែរទោសជាប់ពន្ធនាគារនិងពិន័យជាប្រាក់ចំពោះភ្នាក់ងារនគរបាលដែលបំពានទៅលើអ្នកបើកបរ។ ទាំងអស់នេះជាវិធានការថ្មីដែលក្រុមអ្នកតាក់តែងច្បាប់និងអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងចរាចរណ៍រំពឹងថាអាចកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់នៅលើដងផ្លូវក៏ដូចជាអាចជួយឲ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ចរាចរណ៍ឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែ ចំណោទនៅត្រង់ថា តើច្បាប់នេះអាចអនុវត្តដោយមានប្រសិទ្ធភាពដូចការរំពឹងទុកដែរឬទេ?
ជាការពិតណាស់ រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ល្អៗយ៉ាងច្រើនមកហើយក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ក្នុងនោះក៏មានរដ្ឋធម្មនុញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេសផងដែរ។ ប៉ុន្តែ បញ្ហានៅត្រង់ការអនុវត្តមិនបានតែប៉ុណ្ណោះ។ ការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីនៅពេលនេះជាវិញ្ញាសារសាកល្បងថ្មីមួយទៀតសម្រាប់សមត្ថកិច្ចនិងប្រជាជនកម្ពុជាពោលគឺ«ច្បាប់ថ្មីក្នុងបរិបទនៃទម្លាប់ចាស់»។
នៅកម្ពុជា ពាក្យថា«ច្បាប់ទម្លាប់»ត្រូវបានគេប្រើដោយចងភ្ជាប់គ្នាដោយសារតែវាមានឥទ្ធិពលលើគ្នាទៅវិញទៅមកមិនអាចកាត់ផ្តាច់បាន។ ជាញឹកញយ «ទម្លាប់» ធំជាងច្បាប់ទៅទៀត។ ក្នុងន័យនេះ ច្បាប់ចរាចរណ៍ជើងគោកថ្មីនឹងគ្មានប្រសិទ្ធភាពទេប្រសិនបើសមត្ថកិច្ចនិងអ្នកបើកបរទាំងឡាយនៅតែអនុវត្តទម្លាប់ចាស់តែដដែលនោះ។ ទម្លាប់ចាស់មានដូចជា ទម្លាប់របស់អ្នកបើកបរដែលមិនសូវអើពើចំពោះច្បាប់ ទម្លាប់របស់បុគ្គលមួយចំនួនដែលអាងអំណាចបុណ្យស័ក្តិឬអាងទឹកប្រាក់ហើយមិនខ្លាចបំពានច្បាប់ និងទម្លាប់រកផលចំណេញដាក់ហោប៉ៅរបស់ភ្នាក់ងារមានសមត្ថកិច្ច។ល។ និង។ល។
ប្រសិនបើទម្លាប់ទាំងនេះមិនត្រូវបានកែប្រែទេនោះ ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីមិនត្រឹមតែគ្មានប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណោះទេ តែវាអាចនឹងក្លាយជាឧបករណ៍បើកផ្លូវឲ្យមានអំពើពុករលួយជម្រិតទារប្រាក់កាន់តែខ្លាំងជាងមុនក៏ថាបាន។ នេះគឺជាបន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀតរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ទ្រូវផ្លូវដែរនៅពេលដែលពួកគេប្រព្រឹត្តល្មើសដោយប្រការណាមួយហើយត្រូវបានផាកពិន័យយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់។ ប្រសិនបើប្រាក់ផាកពិន័យចូលទៅក្នុងកញ្ចប់ថវិកាជាតិមិនជាថ្វីទេ តែប្រសិនបើប្រាក់នោះបែរជាធ្លាក់ចូលក្នុងហោប៉ៅបុគ្គលឯកជនវិញនោះវារឹតតែធ្ងន់ធ្ងរជាងច្បាប់ចាស់ទៅទៀត។
នៅកម្ពុជា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់៥នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ ធ្វើឲ្យរបួស ជាង ៥០០០ នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ និងបានបង្កការខូចខាតសេដ្ឋកិច្ចជាតិជាង ៣០០ លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមការសិក្សារបស់ក្រុមអ្នកជំនាញខាងចរាចរណ៍។ គឺជាតួលេខអ្នកស្លាប់ដ៏ខ្ពស់បំផុតគឺខ្ពស់ជាងអ្នកស្លាប់ដោយគ្រាប់មីនឬដោយជំងឺអេដស៍ដ៏កាចសាហាវទៅទៀត។ ជាង ៩០ ភាគរយនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ត្រូវគេរកឃើញថាបណ្តាលមកពីកត្តាមនុស្ស ដូចជា ការបើកបរដោយមិនគោរពស្លាកសញ្ញាចរាចរណ៍ មិនគោរពសិទ្ធិអាទិភាព បើកបរក្នុងល្បឿនលឿនហួសហេតុ និងការបើកបរក្នុងស្ថានភាពស្រវឹង ជាដើម។ អ្នកទាំងនោះហើយដែលជាមុខព្រួញដែលត្រូវជាប់ទោសនិងត្រូវផាកពិន័យធ្ងន់ធ្ងរក្នុងច្បាប់ចរាចរណ៍ថ្មី។
ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យច្បាប់ថ្មីមានប្រសិទ្ធភាព ការអប់រំសីលធម៌ដល់ពលរដ្ឋនិងដល់ភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់ដើម្បីឲ្យពួកគេកែទម្លាប់ចាស់ ព្រមទាំងការផ្សព្វផ្សាយច្បាប់ដល់មនុស្សជាទូទៅឲ្យបានទូលំទូលាយគឺជាបេសកកម្មចាំបាច់មួយទៀតដែលគេមិនអាចមើលរំលងបានឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើ«ទម្លាប់នៅតែធំជាងច្បាប់»តែដដែលនោះ សោកនាដកម្មលើដងផ្លូវនៅតែមិនអាចកាត់បន្ថយបានឡើយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ