ការស្លាប់របស់ប៉ុល ពត៖ រវាងយុត្តិធម៌របស់មនុស្ស និងយុត្តិធម៌របស់ធម្មជាតិ
ក្រោយពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានកងទ័ពវៀតណាមផ្តួលរំលំនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ប៉ុល ពត ក៏បានភៀសខ្លួនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ទៅកាន់ប្រទេសថៃ ហើយបានដឹកនាំចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហមនៅក្នុងព្រៃ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំក្រុងភ្នំពេញ ដែលគាំទ្រដោយវៀតណាម។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក ប៉ុល ពត ត្រូវបានក្រុមខ្មែរក្រហមគ្នាឯង ចាប់ខ្លួន ហើយកាត់ទោសឲ្យជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះអស់មួយជីវិត ហើយទីបំផុត ជីវិតរបស់ ប៉ុល ពត ត្រូវបានបញ្ចប់ទៅដោយសោះកក្រោះ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៩:៤៣
ភ្លាមៗក្រោយពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានដួលរលំ គេគ្រាន់តែដឹងថា ប៉ុល ពត រត់ចេញពីភ្នំពេញ ទៅប្រទេសថៃ។ តែក្រោយមក តើ ប៉ុល ពត ទៅលាក់ខ្លួននៅទីណា ហើយធ្វើអ្វីខ្លះ នោះ គេមិនបានដឹងច្បាស់នោះទេ។
រហូតដល់ចុងឆ្នាំ១៩៧៩ ទើប ប៉ុល ពត លេចមុខសាជាថ្មី នៅទីបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពខ្មែរក្រហម ដែលស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីថៃ ជាប់នឹងព្រំដែនកម្ពុជា។ ការវិលត្រឡប់របស់ ប៉ុល ពត ចូលទៅក្នុងព្រៃ ធ្វើឲ្យគេនឹកឃើញទៅដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០ ដែល ប៉ុល ពត បានរត់ចេញពីភ្នំពេញ ទៅលាក់ខ្លួនក្នុងស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តកំពង់ចាម។ ប៉ុន្តែ នៅពេលនោះ ប៉ុល ពត គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់វៀតណាម ស្ថិតក្រោមការការពាររបស់វៀតណាម ហើយតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាមេរិក។ ម្យ៉ាងទៀត នៅពេលនោះ ប៉ុល ពត មិនមានអ្នកហែហម គាំទ្រច្រើននោះទេ។
ផ្ទុយទៅវិញ នៅក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ ប៉ុល ពត មានកងទ័ពនៅក្នុងដៃប្រមាណ៥ម៉ឺននាក់ ហើយទទួលបាននូវការឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសំណាក់ប្រទេសមហាអំណាចធំៗជាច្រើន ដូចជា ថៃ ចិន និងអាមេរិក ដែលជាអតីតសត្រូវរបស់ខ្មែរក្រហម។ សត្រូវរបស់ ប៉ុល ពត នៅពេលនេះ គឺវៀតណាម និងរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ដែលគាំទ្រដោយវៀតណាម។
លើសពីនេះទៅទៀត រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមាន ប៉ុល ពត ជានាយករដ្ឋមន្រ្តីនោះ ថែមទាំងត្រូវបានអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលស្គាល់ថាជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់កម្ពុជា ហើយមានសិទ្ធិកាន់កាប់អាសនៈកម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិទៀតផង។
ស្របពេលជាមួយគ្នានោះ ឈ្មោះ ប៉ុល ពត បានចាប់ផ្តើមល្បីសុះសាយនៅលើឆាកអន្តរជាតិថាជាមេដឹកនាំប្រល័យពូជសាសន៍ រហូតដល់អ្នកខ្លះប្រៀបធៀប ប៉ុល ពត ទៅនឹង ស្តាលីន ឬហ៊ីត្លែរ ទៀតផង។ ពាក្យថា ប៉ុល ពត ក៏បានក្លាយទៅជាពាក្យ ដែលមានន័យស្មើនឹងពាក្យប្រល័យពូជសាសន៍។
នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៩ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ត្រូវបានតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាត់ទោសប្រហារជីវិត។ យោងតាមលោក David Chandler មានសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនបានទាមទារតុលាការអន្តរជាតិឲ្យយក ប៉ុល ពត ទៅកាត់ទោស។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលថៃ នៅពេលនោះ បានបដិសេធមិនព្រមប្រគល់ខ្លួន ប៉ុល ពត ទៅឲ្យតុលាការអន្តរជាតិ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ដែលជាសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បានការពារប៉ុល ពត ដោយលើកឡើងថា គេគួរតែកាត់ទោសវៀតណាម មុនកាត់ទោស ប៉ុល ពត។
ប្រឈមមុខនឹងកេរ្តិ៍ឈ្មោះយ៉ាងស្អុយអសោចបែបនេះ នៅឆ្នាំ១៩៨១ ប៉ុល ពត ក៏បានប្រកាសរំលាយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចោល ហើយទៅចូលរួមបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះត្រីភាគីជាមួយសម្តេច នរោត្តម សីហនុ និង សឺន សាន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្រ្តនិយម។ ប៉ុល ពត ក៏បានលាក់ខ្លួន លែងបង្ហាញមុខជាសាធារណៈ ដោយទុកឲ្យ ខៀវ សំផន និង អៀង សារី ចេញមុខធ្វើជាតំណាងភាគីកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។
នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ភាគីពីរ ក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះត្រីភាគី បានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលរៀបចំឡើងដោយអាជ្ញាធរបណ្តោះអាសន្នអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា “អ៊ុនតាក់”។ ខ្មែរក្រហមគឺជាភាគីតែមួយគត់ ដែលប្រកាសមិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ដោយអះអាងថា វៀតណាមនៅមិនទាន់ដកចេញអស់ពីប្រទេសកម្ពុជា។
ខ្មែរក្រហមក៏បានក្លាយទៅជាក្រុមឧទ្ទាមខុសច្បាប់ លែងមានប្រទេសណាជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រតទៅទៀត។
នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៦ កងទ័ពខ្មែរក្រហមប្រមាណ៤ពាន់នាក់ ដឹកនាំដោយ អៀង សារី បានចុះចូលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៧ សុន សេន ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ ត្រូវបាន ប៉ុល ពត បញ្ជាឲ្យគេសម្លាប់ ដោយចោទថា មានគម្រោងក្បត់ ទៅចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយលោក Nate Thayerប៉ុល ពត បានអះអាងថា គាត់បានបញ្ជាឲ្យគេសម្លាប់តែសុន សេន និងប្រពន្ធតែប៉ុណ្ណោះ មិនបានឲ្យសម្លាប់ទាំងគ្រួសារនោះទេ។
ក្រោយពីសម្លាប់ សុន សេន ហើយ ប៉ុល ពត បានព្យាយាមរត់គេចចេញពីជំរំរបស់គាត់ ក៏ប៉ុន្តែ ត្រូវបានទាហានខ្មែរក្រហម ដែលស្ថិតក្រោមបញ្ជារបស់ តាម៉ុក ចាប់ខ្លួនបាន។
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៧ ប៉ុល ពត ត្រូវបានតុលាការរបស់ពួកខ្មែរក្រហមខ្លួនឯងកាត់ទោសឲ្យជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះអស់មួយជីវិត ពីបទថាបានបញ្ជាឲ្យគេសម្លាប់ សុន សេន និងក្រុមគ្រួសារ។
ជីវិតនយោបាយរបស់ ប៉ុល ពត ក៏បានឈានមកដល់ទីបញ្ចប់។ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះជាមកដល់ដំណាក់កាលនេះហើយក៏ដោយ ក៏ ប៉ុល ពត នៅតែជឿថាខ្លួនគឺជាមេដឹកនាំស្នេហាជាតិមួយរូប ដែលលះបង់អ្វីៗទាំងអស់ ដើម្បីការពារប្រទេសជាតិ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងចក្រពត្តិអាមេរិក និង ជាពិសេស ប្រឆាំងនឹងវៀតណាម។ បើទោះជាការតស៊ូនេះបានបណ្តាលឲ្យជនស្លូតត្រង់កម្ពុជារាប់លាននាក់បាត់បង់ជីវិត ហើយប្រទេសជាតិត្រូវខ្ទេចខ្ទាំដោយសារសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃក៏ដោយ ក៏ ប៉ុល ពត មិនមានវិប្បដិសារីដែរ។ ប៉ុល ពត ទម្លាក់កំហុសអស់ទាំងនេះទៅលើមន្រ្តីខ្មែរក្រហម ដែលគាត់ចោទថាជាភ្នាក់ងាររបស់វៀតណាម។ ប៉ុល ពត ទទួលស្គាល់ថា គាត់ខុសតែមួយចំណុចគត់ គឺគាត់មិនមានបទពិសោធន៍គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងចលនាបដិវត្តន៍របស់គាត់។
គេសង្កេតឃើញថា ការទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាពីមួយទៅមួយ គឺជាវប្បធម៌របស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ទាំង ប៉ុល ពត ដែលបានស្លាប់ទៅ និងទាំងមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ដែលកំពុងនៅរស់រានមានជីវិត ហើយដែលកំពុងតែប្រឈមមុខនឹងការកាត់ទោសពីតុលាការខ្មែរក្រហម។
មកដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់គាត់ ប៉ុល ពត បានបាត់បង់អ្វីៗស្ទើរតែទាំងអស់ រស់នៅយ៉ាងកណ្តោចកណ្តែង រង់ចាំតែថ្ងៃស្លាប់។
នៅយប់ថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៨ ប៉ុល ពត ដែលមានឈ្មោះដើមថា សាឡុត ស បានស្លាប់នៅក្នុងផ្ទះរបស់គាត់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង។ តាម៉ុក បានអះអាងថា ប៉ុល ពត ស្លាប់ដោយគាំងបេះដូង ក៏ប៉ុន្តែបានបដិសេធសំណើរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការពិនិត្យសាកសពរបស់ ប៉ុល ពត ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានការមន្ទិលសង្ស័យ ចំពោះមូលហេតុពិតប្រាកដនៃការស្លាប់នេះ។ តើ ប៉ុល ពត ពិតជាស្លាប់ដោយគាំងបេះដូងពិតមែន ឬក៏ត្រូវគេដាក់ថ្នាំបំពុលសម្លាប់? ឬមួយក៏ ប៉ុល ពត បានធ្វើអត្តឃាតខ្លួនឯង? មកទល់ពេលនេះ មូលហេតុពិតប្រាកដនៃការស្លាប់របស់ ប៉ុល ពត នៅតែស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលដដែល។
អ្វីដែលគួរឲ្យសោកស្តាយបំផុតនោះ គឺ ប៉ុល ពត មិនមានជីវិតរស់នៅប្រឈមមុខនឹងការកាត់ទោសពីតុលាការ ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាជនស្លូតត្រង់កម្ពុជារាប់លាននាក់ ដែលបានបាត់បង់ជីវិត ដោយសាររបបខ្មែរក្រហម។
ទោះជាយ៉ាងណា គេអាចបានត្រឹមនិយាយបានថា នៅទីបំផុតទៅ ជីវិតមេដឹកនាំដ៏មហាអស្ចារ្យ មហាលោតផ្លោះរបស់ខ្មែរក្រហម បានបញ្ចប់ទៅយ៉ាងសោះកក្រោះ។ ប៉ុល ពត ស្លាប់យ៉ាងកណ្តោចកណ្តែង កណ្តាលព្រៃ។ សពរបស់ ប៉ុល ពត ត្រូវបានគេរុំនឹងក្រណាត់កៅស៊ូខ្មៅ ដាក់ក្នុងក្តាមឈូស គ្របពីលើដោយភួយដ៏កញ្ចាស់ ហើយយកទៅដុតនៅកណ្តាលវាល ដោយយកសម្បកកង់ឡានចាស់ៗមកគរធ្វើជាបច្ឆា។
ស្ថានភាពនៃការស្លាប់របស់ ប៉ុល ពត នេះ បានបង្ហាញនូវរូបភាពមួយថា យ៉ាងហោចណាស់ ធម្មជាតិបានផ្តល់នូវយុត្តិធម៌ខ្លះៗ ដល់ជនស្លូតត្រង់កម្ពុជា ដែលបានរង់ចាំអស់រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំ នូវយុត្តិធម៌រៀបចំដោយមនុស្ស៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ