មុំបីនៃយុត្តិធម៌
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:២០
ក្នុងព្រឹត្តបត្រលើកនេះ លោកឆាយ ហុកផេង សូមលើកឡើងអំពីមុំបីនៃយុត្តិធម៌ មកជូនលោកអ្នកស្តាប់ដូចតទៅ៖
ប្រិយមិត្តអ្នកស្តាប់ជាទីមេត្រី ចង្រ្កានត្រូវមានមុំបី ដើម្បីចំអិនបាយទឹក រីឯសាលាក្តីក៏ដូចគ្នាដែរ។
មុំបីនៃយុត្តិធម៌ គឺចៅក្រមដាក់ឆ្នាំងយុត្តិធម៌លើមុំច្បាប់មួយនិងមុំទី៣ គឺជនរងគ្រោះ។ដើមហេតុនៃវិវាទគឺអំពើរបស់ចោរ ឬជនបោកប្រាស់ ឬឃាតករដៃដល់បន្តមកទៀតគឺលទ្ធផលនៃអំពើរបស់វា គឺមានជនរងគ្រោះនិងការខូចខាតបាត់បង់ទ្រពសម្បត្តិនានា។ ទីបញ្ចប់គឺយកច្បាប់មកគ្របដណ្តប់ការពារជនរងគ្រោះនិងពិចារណាលើអំពើនៃជនជាប់ចោទ ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មឲ្យសមស្របនិងសំណុំរឿង។
La question qui se pose après le génocide Khmer rouge est celle de réparation et de punition. L’on sait qu’au sortir du génocide, le premier procès a eu lieu en 1979. Le deuxième procès est en cours depuis 2006. Pour les victimes, un procès qui donne la priorité à la punition est une forme de violence sans panser réellement les blessures. Pierre DAIX, un rescapé du goulag de Staline écrivait que « nous sommes sortis de l’épreuve épuisés. Atteints dans nos repères mêmes, mais trop fatigués pour penser » ? (Pierre Daix, Bréviaire pour Mauthausen, Edit. Gallimard, mars 2005, p.75.)
ការកាត់ក្តីកំបាំងមុខដោយហេតុថា ជនជាប់ចោទរត់គេចខ្លួនពួនអាត្មាមិនហានមកសារភាពឬតវានៅចំពោះមុខតុលាការ ការកាត់ក្តីបែបនេះ ក៏ស្ថិតក្នុងលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ”មុំបី”នៃយុត្តិធម៌ ត្បិតតុលាការមិនបានហាមឃាត់ជនកំសាកជាប់ចោទ បំបិទមាត់គាត់មិនឲ្យបញ្ចេញយោបល់ឯណា។ ផ្ទុយទៅវិញបើសិនចៅក្រម បំបិទសិទ្ធិជនរងគ្រោះ នោះទើបតុលាការ ធ្លាក់ចូលក្នុងបទ”កំពុបតែអុង”ដោយហេតុថា “ឆ្នាំងយុត្តិធម៌”ដែលដំកល់លើមុំចង្ក្រានតែពីរប៉ុណ្ណោះ វាកំពប់គូថឆ្នាំងជាប្រាកដ។
L’extrait du Règlement intérieur des Chambres extraordinaires au sein des Tribunaux Cambodgiens (C .E.T.C.) ci-dessous pose la première pierre du droit des victimes.
« Règle 23. L’action civile des victimes
1. Le but de l’action civile devant le CETC est de :
a) Participer, au soutien à l’accusation, aux poursuites des personnes responsables d’un crime relevant de la compétence du CETC, et…
2. La constitution de partie civile a les effets suivants :
La victime devient une partie au procès pénal… »
៣-តុលាការខ្មែរក្រហមដែលពីដំបូងឡើយនាឆ្នាំ ២០០៧ បានទទួលស្គាល់សិទ្ធិនៃជនរងគ្រោះចែងក្នុងច្បាប់នៃតុលាការហៅថា “វិធានផ្ទៃក្នុង” ត្រង់ចំណុច២៣ សិទ្ធិនេះ ក៏ត្រូវបានគេទាត់ចោល ក្រោយពីមានការដូដោះ វិធានផ្ទៃក្នុងនេះ ចំនួន៧ដងក្នុងរយៈតែ៣៦ខែរវាងឆ្នាំ ២០០៩ដល់ឆ្នាំ ២០១១។
L’égalité entre victime et accusé en cours du procès est une dimension centrale d’une justice équitable. C’est là que la fracture, dans le procès des Khmers rouges, entre vigilants et non-vigilants s’est ressentie. En voici la genèse. Sur 36 mois, entre 2009 et 2011 les juges ont changé sept fois le Règlement intérieur à l’endroit du droit des victimes notamment. A la 5ème modification les juges ne veulent plus que les ces dernières participent au procès.
តុលាការ បានទទួលស្គាល់ជនជាតិចាមនិងវៀតណាម ថាជាជនរងគ្រោះអំពើឧក្រឹដ្ឋកម្មពីរបែប គឺការប្រល័យពូជសាសន៍និងឧក្រឹដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ ផ្ទុយទៅវិញ តុលាការទទួលស្គាល់ថា ជនជាតិខ្មែរ”១៧មេសា” បានទទួលរងគ្រោះត្រឹមតែឧក្រឹដ្ឋកម្ម ប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិមួយប៉ុណ្ណោះ។ និយមន័យរបស់វាគឺថា ក្រុមឃាតករ សម្លាប់រង្គាលប្រជាជនទាំងឡាយ។ រីឯ និយមន័យនៃ ឧក្រឹដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ គឺថា ក្រុមឃាតករ”កំទេច”ម៉ត់ផង់ជនរងគ្រោះ។ យើងចោទសួរថា ខ្មែរក្រហម ចង់កំទេចប្រជាជន១៧មេសាឬត្រឹមតែសម្លាប់រង្គាល ?
L’une des preuves de la dénégation du droit des victimes se trouve dans le mémorandum du 8 avril 2011 du tribunal Khmer rouge, Chambre de première instance:
«… les parties civiles forment un collectif dont les intérêts sont représentés par les co-avocats principaux… Cette règle marque un changement par rapport à la phase de l’instruction au cours de laquelle les parties civiles participent individuellement à la procédure pénale (…) suite à la modification du Règlement intérieur (5ème révision du Règlement intérieur), les avocats individuels des parties civiles ne bénéficient désormais plus du droit automatique d’intervenir (Sic) »
មានជនរងគ្រោះមួយក្រុម តាមរយៈសមាគមជនរងគ្រោះដែលមានទីស្នាក់ការកើតនៅស្រុកបារាំងឆ្នាំ១៩៩៨ និងនៅទីក្រុងភ្នំពេញនៅឆ្នាំ២០០៥ មេធាវីរបស់ពួកគាត់ ត្រូវបានតុលាការ ហាមឃាត់តាមរយៈ”មេធាវីនាំមុខ”ដែលតុលាការបានបង្កើតនិងឲ្យបៀវត្សរ៍ ដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យ លើកិច្ចការនៃពួកមេធាវីជនរងគ្រោះ គឺថាហាមឃាត់មិនឲ្យដាក់ពាក្យស្នើទៅតុលាការដាក់បទចោទមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមក្នុងករណី “ប្រល័យពូជសាសន៍”ដល់ប្រជាជន១៧មេសា។ អស្ចារ្យមែន មិនដែល មានតុលាការប្រទេសឯណា ក្នុងលោកយើងនេះ ចេះកែប្រែច្បាប់ខ្លួនឯងតាមតែទំនើងចិត្ត រហូតដល់បិទសិទ្ធិជនរងគ្រោះទាំងស្រុង។ បញ្ជាក់ថា តុលាការ”អារូសា”និង”ឡាអេ”សំរាប់យូហ្គូស្លាវីមិនមែនជាតុលាការរបស់ប្រទេសណាមួយដូចដែលតុលាការខ្មែរក្រហមជាតុលាការប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។
Les co-avocats principaux salariés du tribunal que Marcel LEMONDE qualifiait ces derniers d’ « ovnis judiciaires », ces derniers ont empêché les avocats du Comité des Victimes des Khmers Rouges (C.V.K.R.) de déposer la demande tendant à faire ajouter le crime de génocide perpétré contre les Khmers dits « population nouvelle » au crime contre l’humanité. Les avocats des accusés, quant à eux, sont libres de faire tout ce qu’ils veulent sans subir aucune censure. Si certaines « défenseurs » des droits de l’homme ont placé leurs pions soit en tant qu’ assistant et/ou co-avocat principal cela n’explique pas pourquoi ils ont accepté de collaborer ainsi au détriment du droit fondamental de l’homme.
រឿងនិទានខ្មែរមួយស្តីអំពីសត្វទន្យាយធ្វើពុតជាស្លាប់ស្តូកស្តឹង ទទឹងផ្លូវ។ អ្នកស្រុកដើរទៅប្រទះឃើញក៏រើសឡើងទុកក្នុងល្អីចេក ទូលបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។ ទន្យាយលួចឆីចេកអស់ រួចក៏ឃ្មាតខ្មីលោតចុះ បោលពួនក្នុងព្រៃបាត់។ និស្ស័យអាក្រក់អ្វី ក៏ធ្វើឲ្យរឿងសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនេះ បោកប្រាស់ជនរងគ្រោះដូចទន្សាយបោកអ្នកស្រុក ? ភស្តុតាងដែលលាតត្រដាងសំអាងមកពីខាងដើមធ្វើមិនឲ្យប្រកែកបានឡើយ។
En l’absence d’égalité entre « victime et accusé », d’une part, et d’autre part entre victimes elles-mêmes du crime de génocide le procès devient dès lors caricatural. Il engendre, par conséquent, la fracture entre vigilants et non vigilants, les victimes étant réduites au silence, les dégâts sont « historiques ». C’est à cause du terreau du « collaborationniste » de certains acteurs du tribunal.
សាលក្រមថ្មីៗ នៃតុលាការកំពូលខ្មែរក្រហម បានទុកការផ្តន្ទាទោសអស់មួយជីវិត ដល់នួន ជា និងខៀវ សំផន ថា ជាស្ថាពរ សមស្រប នឹងសាលក្រមនៃសាលាដំបូង។ គេឃើញមានប្រតិកម្មអបអរសាទរ ថា “នេះគឺជាការព្រមានមួយថ្មីទៀតដល់អ្នកដឹកនាំឯណាដែលបានឬកំពុងប្រព្រឹត្តឃាតកម្មសម្លាប់រង្គាល។ជាការប្រសើរ ដោយមានការផ្តន្ទាទោសកំពូល អំពីសំណាក់តុលាការកំពូល ប៉ុន្តែជាការមិនប៉ិនប្រសប់មួយនៃតុលាការដំបូងដែលបានធ្វើអោយ”កំពប់តែអុង”តាំងពីដើមទីដូចដែលបានអធិប្បាយរួចហើយ។
Au procès des nazis à Nuremberg, le tribunal a choisis la pendaison pour exécuter les condamnés à mort. Si on adoptait la pratique allemande ils auraient dû être décapités à la hache. En revanche, selon la pratique française ils auraient dû être guillotinés. La pendaison est anglo-saxonne. Au procès des Khmers rouges, ce sont également les juges anglo-saxons qui ont mené la dance. Effectivement le droit anglo-saxon n’accorde pas beaucoup d’importance aux victimes. Mais de là à commettre l’escroquerie intellectuelle ci-dessus démontrée, il fallait oser le faire ! Cependant, le travail de collaboration à cette œuvre de la part de certains « défenseurs » des droits de l’homme aggrave la honte du reniement du droit des victimes sans profit de prestige pour les « collaborationnistes ».
ប្រិយមិត្តអ្នកស្តាប់ ព្រឹត្តបត្តិនេះ គ្មានបំណងផ្ចាញ់ប្រាជ្ញាអ្នកដទៃឬបំភ្លៃការពិតក៏ទេដែរ។ បើដំរីជើងបួនគង់មានភ្លាត់ អ្នកប្រាជ្ញចេះស្ទាត់គង់មានភ្លេច ចុះបើភ្លេចដោយចេតនាដូចមានការបំបាត់សិទ្ធពួក១៧មេសាឬក៏ភ្លាត់ដោយប្រើបញ្ញាបោកបញ្ឆោតតាមបែបវិសោធនកម្ម ច្បាប់តុលាការរាប់មិនអស់មិនដែលឃើញមាន តើគួរថានៅ “ស្ងៀមជាងស្រដី”ឬក៏ថាមនុស្សគេយកសំដី ដំរីគេយកភ្លុក ?៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ