អានតួអត្ថបទ
នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue)

ទំនៀមចាស់ ទំលាប់ថ្មីនៃច្បាប់ ( Vérité ici ici bas erreur au-delà )

ចុះផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ៖

នៅ​ក្នុង​នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរភាសា​របស់យើង នៅ​សប្តាហ៍​នេះ លោក ឆាយ ហុកផេង សូម​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញ​ប្រធានបទ គឺ “ទំនៀមចាស់​ទំលាប់ថ្មី​នៃច្បាប់​ (Vérité ici bas ,erreur au-delà)។

លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង
លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង RFI/Chhay Hoc Phéng
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

១-ប្រិយមិត្ត​អ្នកស្តាប់​ជាទីមេត្រី  ទោស​ប្រហារជីវិត ដែលនៅ​ជាវិជ្ជមាន​នៅឡើយ នៅក្នុង​រដ្ឋ​មួយចំនួន​នាប្រទេស​អាមេរិក ប្រាកដ​ចាបាន​ទទួលការទិតៀន​យ៉ាងខ្លាំង​អំពី​​សំណាក់​អ្នក​នយោបាយបរទេស​ដែលគេ​បាន​អនុមត្តច្បាប់​ ចាត់ទុកជាមោឃៈ​នូវ​ទណ្ឌកម្ម​ដ៏កំពូលនេះ សម្រាប់ប្រទេសគេរៀងៗខ្លួន ។ យើង​ចោទសួរថា ទោសប្រហារជីវិត អាច​យកមកអនុវត្តន៍បាន នៅ​ក្នុង​ករណី​ណាខ្លះ ដើម្បី​ចៀសវាង​ការ​ភ័ន្តច្រឡំ។ ត្បិតអី​នៅ​ក្នុង​វដ្តសង្សារយើងនេះ គ្មានតាអីសីណាអាចមកជប់​ឬ ​ប្រោស​ជីវិត​អោយរស់​ឡើងវិញ​ បាន​ដូច​រឿង​និទាន​ មាន​លេង​ជា​ល្ខោន​បាសាក់​ជាអាទិ៍។​

En matière d’ erreur judiciaire, heureusement , récemment le dénommé Craig Coley âgé de 71 ans habitant aux Etats-Unis reconnu faussement coupble d’un double meurtre vient d’être innocenté grâce au test ADN. Afin de compenser les 39 années d’emprisonnement sans cause, Craig Coley perçoit à titre de dommages-intérêts une somme de 21 millions de dollars. Tabler sur une moyenne de vie de 85 ans, Coley devra profiter par année de la somme de 1,5 Millions de dollars  sur les 14 années restant à vivre. C’est 10 fois moins que la rémunération de Carlos Ghosn.   A propos de levée de boucliers a été constatée demandant la réforme du système japonais de la garde à vue. En effet, comparativement au système français de la garde à vue cumulant au maximum 96 heures, Ghosn aurait été « maltraité » .

២-ក្នុងករណីនេះ ក៏ដូច​ចា​ទោសប្រហារ​ជីវិត​ដែរ សន្សឹមៗ ពួកបច្ចឹម​ប្រទេស ដាក់សម្ពាធ​លើ​ប្រទេស​ដ៏ទៃ អោយ​បោះបង់ចោលទោសប្រហារជីវិត ។ នេះ​ក៏ជាការល្អ​ម្យ៉ាង បើអាស្រ័យ​លើ​ការចាប់ចង ដាក់​បទចោទ ភ័ន្តច្រឡំដូចក្នុង​ករណីលោក Craig Coley បើតុលាការ​កាត់ទោសប្រហារជីវិត​គាត់ ទោះបី​រដ្ឋ​អាមេរិក​សងជម្ងឺ​ចិត្ត​ទៅ​ក្រុមគ្រូសារ​គាត់ ក្រោយពេលរក​ភស្តុតាង​តាម ADN ​ឃើញ​ ពេលវេលា​បាន​ឆក់​យកជីវិត​គាត់ ផុត​ទៅហើយ គ្មានអ្វី​ឡើយ​អាច ធ្វើ​ឲ្យ​កាត់​រស់​ឡើង​វិញ​បាន​ទេ។​

ប៉ុន្តែ​មាន​មតិខ្លះ​យល់​ថា ក្នុង​ករណិពិសេស​ដែល​គេឃើញ​ជាក់​ស្តែង​នឹង​ភ្នែក​ថែម ទាំង​មាន​​ថតរូប​​ Vidéo ​ដែល​ធ្វើ​មិន​ឲ្យ​ប្រកែកបាន​ថា មនុស្សម្នាក់​នេះ ជា​ឃាតករ​មែន​ អីចឹង​គម្បី ឲ្យ​មាន​ចែង​ក្នុង​ច្បាប់​ថា ជន​ជាប់​ចោទ​ប្រភេទ ជាក់ស្តែង​នេះ ​នឹង​ត្រូវ​ទទួលទោស​ប្រហារ​ជីវិត។ នេះ ជាមតិ​មួយ​ដែល​អាច​ជាជំនួយ ក្នុង​ការ​ពិ​ចារណា។

មតិ​មួយទៀត​គឺថា ពួក​បច្ចឹម​ប្រទេស មាន​គំនិត​ស្មុគស្មាញ​បន្តិច ត្រង់ថា ពួកគេ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុង​ករណី  Carlos Ghosn ដែល​ជាប្រធាន​នៃសម្ព័ន្ធ​ក្រុម​ហ៊ុន Renault Nissan Mitsubishi ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ជប៉ុន ឃុំខ្លួន​​រាប់ខែ​ក្នុង​ពេល​ចាប់​ផ្តើម​ស៊ើបអង្កេត​ភ្លាម។ ពួកគេ​ហាក់​ដូច​ជាយល់ថា ច្បាប់​របស់​គេ​គោរពសិទ្ធមនុស្ស ជាង​ច្បាប់​ប្រទេស​ជប៉ុន ។ ចុះ​សិទ្ធិ​របស់​ប្រទេស​ឯករាជ្យ​និមួយៗ ពួកបច្ចិមប្រទេស​អស់នេះ មាន​ចិត្ត​គោរព​ដែរ​ឬ​ទេ ?  

La flagrance est un régime juridique spécifique aux délits évidents. Cependant, en matière criminelle nécessitant une ouverture d’information, la flagrance est inopérante. Mais force est de constater que sophistication procédurale au pénal pour ce cas précis prise parfois le ridicule. Est aussi ridicule voire contreproductif pour l’accusé   le fait de garder le silence. A  partir de là, l’on déduit que la société hésite de traduire le « criminel évident » en justice. Pour en finir , toujours placé dans le cas de crime et délit flagrants, j’éclate de rire quand j’entends quelqu’un dire « l’assassin présumé » ou « victime présumée ».

Extraordinaire précaution languasière . La force de la présomption en la matière rompt. L’équilibre factuel formant un lien de causalité incontestable.

៣- គេ​ឃើញ​មាន​តែ​សិទ្ធិ​រាប់មិនអស់ បោះព័ទ្ធ​ជុំវិញ ជន​ជាប់ចោទ ហ៊ុំជាព្រំស៊ីម៉ា ខ្លាច​ព្រះរាជអាជ្ញា​ប៉ះពាល់​សសៃ សក់​ឃាតករ​ជាក់ស្តែង។ កម្រ​ឮ កម្រឃើញ​ណាស់​ច្បាប់​ការ​ពារ​ជន​រងគ្រោះ។ គប្បី​តែ​បើក​លទ្ធភាព ឲ្យ​ជនរងគ្រោះ​ស៊ើប​អង្កេត​​និង​ការ​ពារ​បទចោទ​ផ្ទាល់​របស់​លោក​​នៅចំពោះ​មុខ​តុលាការដដែល។ បានន័យថា មេធាវីជនរងគ្រោះ ជាជំនួយ មួយដ៏សំខាន់ ចំពោះ​ព្រះរាជអាជ្ញា ហើយ​វា​ក៏​ជា​តុល្យភាពថ្មី​រវាង​អ្នកផ្តើម​រឿង​ទាំងពីរ​ គឺ​ឃាតករ​និង​ជនរងគ្រោះ​។​

​A ce jour, 55 Etats dont la Thailande, le Vietnam, la Chine, l’Inde, appliquent la peine de mort. En revanche les Etats l’ont abolie. Quand je siègeris en Tribunal de Lille, la poste d’ entrée en verre de la salle d’audience comporte la partie haute qui rappelle la forme de la guillotine prête à tomber sur quicomqueK Aussi, l’architecte était-il un nostalgique de la pein de mort ?

៤-​ការ​ពិឃាដជីវិត ដោយ​ប្រើ​ដាវវែង​ជាអាវុធ​កាត់​ករ​ កាលពី​ជំនាន់ដើម ពេជ្ឈឃាដ​ រាំតាម​​បទស្រងែ​ពេន​ដៃ​កាន់​ដាវ​វែងស្រួច​មុត រាំពាត់ជុំវិញ អ្នកដែលគេ​ត្រូវ​សម្លាប់ ធ្វើ​អោយ​ការ​តក់ស្លុត​ឡើង​ខ្ពស់​បំផុត ទោះបី​មាន​បទភ្លេង បន្ទរក្តី​ ក៏​វេលា ដែល​ដាវ​ត្រូវ​មក​ផ្តាច់ក គេ​មិនដឹង​ថា នៅ​ពេលណា១ ឡើយ នៅ​ពេលដែលរាំ បាន​១​ជុំ កន្លះ ឬ ២​ ជុំ?

​ប្រិយមិត្ត​អ្នកស្តាប់​ជាទីមេត្រី  Merci d'avoir écouté , au revoir et à bientôt.​

ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចាំថ្ងៃ​នឹង​អាច​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្នុង​អ៊ីមែល​របស់​លោក​អ្នក​ផ្ទាល់៖

តាមដានព័ត៌មានកម្ពុជានិងអន្តរជាតិដោយទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ RFI

រកមិនឃើញអត្ថបទដែលស្វែងរកទេ

មិនមាន​អត្ថបទ​ដែលអ្នកព្យាយាមចូលមើលទេ