វិបត្តិតំបន់ឈូងសមុទ្រ៖ អស់ពីនាំគេបន្ទោសកាតា ដូណាល់ ត្រាំ ប្តូរមកចង់ជួយសម្រុះសម្រួល
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:០៦
វិបត្តិការទូត នៅតំបន់ឈូងសមុទ្រពែក្ស រវាងប្រទេសកាតា និងក្រុមប្រទេស នាំមុខដោយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នៅមិនទាន់បានស្ងប់នៅឡើយទេ ជិតមួយសប្តាហ៍ទៅហើយ។ ក្រោយពេល ដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អេមៀរ៉ាត់អារ៉ាប់រួម អេហ្ស៊ីប បារ៉ែន និងកូវ៉េត បាននាំគ្នា ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូត និងព្រំដែនជាមួយនឹងកាតា ពេលនេះ កាតាកំពុងស្ថិតក្នុងការបិទខ្ទប់សេដ្ឋកិច្ចទាំងស្រុង។ ដោយឡែក លោកប្រធានធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានដំឡើងសំឡេង បន្ទោសកាតា ថាជាប្រទេសគាំទ្រក្រុមភេរវកម្មនោះ ពេលនេះហាក់បានបន្ទាបមកវិញ ដោយលោកដូណាល់ ត្រាំ បានសុំខ្លួនធ្វើជាអាជ្ញារកណ្តាលសម្រុះសម្រួល។
បិទខ្ទប់ដង្ហើម បង្អត់ចំណីកាតា
ជិតមួយសប្តាហ៍មកនេះ កាតា ប្រៀបបាននឹងកូនសត្វមួយក្បាល ដែលគេបង្អត់ចំណីដូច្នោះឯង។ ចង់ដឹងថា កាតា ទទួលរងផលលំបាកអ្វីខ្លះ នៅក្រោយការផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូត ពីសំណាក់ប្រទេសតំបន់ឈូងសមុទ្រពែក្សទាំង៥ គឺយើងត្រូវមើលពីស្ថានភាពភូមិសាស្ត្ររបស់កាតា។ កាតា ជាកូនប្រទេសតូចមួយ ស្ថិតនៅលើដីជ្រោយ ក្នុងឈូងសមុទ្រពែក្ស ហើយដែលមានព្រំដែនដីគោក ជាប់ជាមួយតែអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មួយគត់។ ចំណីអាហារទាំងអស់សឹងតែ៩០% គឺនាំចូលពីបរទេស ហើយក្នុងនោះគឺ មាន៤០% ដែលត្រូវនាំចូលពី អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។
ដូច្នេះ ការដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានបិទព្រំដែនគោក គឺមិនខុសពីការបិទខ្ទប់ដង្ហើម បង្អត់ចំណីកាតាទេ។ នៅតាមបណ្តាញសង្គម ប្រជាជនកាតា បានបង្ហោះរូបថតជាច្រើន បង្ហាញពីការខ្វះខាតទំនិញប្រើប្រាស់ និងជាពិសេស គឺចំណីអាហារ នៅកាតា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។ ច្រកចេញចូលកាតា ដ៏សំខាន់មួយទៀតនោះ គឺច្រកផ្លូវអាកាស តាមរយៈជើងហោះហើររបស់ក្រុមហ៊ុន Qatar Airways ។ ប្រទេសទាំង៥ខាងលើ ដែលនៅព័ទ្ធជុំវិញកាតា បានហាមឃាត់មិនឲ្យយន្តហោះកាតា ចេញចូល ឬហោះកាត់ប្រទេសគេឡើយ។
ជិតមួយសប្តាហ៍នេះ យើងឃើញថា កាតា ត្រូវបានគេព្រួតគ្នាបិទខ្ទប់ ឲ្យនៅឯកោ ជាទីបំផុត ដែលវិបត្តិ ដ៏ទាន់ហន់ ធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ មិនធ្លាប់មានទេពីមុនមក នៅក្នុងក្របខណ្ឌក្រុមប្រទេសសមាជិក ក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ។
ការចោទប្រកាន់ ដែលមិនសមហេតុផល
ប្រទេសអារ៉ាប់ទាំង៥ ដែលមានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាអ្នកនាំមុខនេះ បានចោទកាតាថាបានទំនុកបំរុងគាំទ្រ ក្រុមភេរវកម្ម និងមានទំនោរទន់ទៅរកអ៊ីរ៉ង់។ តែកាតាបានឆ្លើយត្រលប់មកវិញថា ជាការចោទប្រកាន់ដោយមិនសមហេតុផល ទាល់តែសោះ។ ចំណែកតួកគី ប្រទេសអ៊ីស្លាមស៊ុនីត ដ៏ធំមួយដែរនៅក្នុងតំបន់ បានចេញមុខមកការពារកាតា។
ជារួម គឺជាការចោទប្រកាន់ ដែលចាត់ទុកថារដ្ឋាភិបាលកាតា ជាអ្នកនៅពីក្រោយ ការទំនុកបំរុង គាំទ្រដល់ចលនាឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមនិយមនានា មានដូចជា ចលនាបងប្អូនអ៊ីស្លាមនៅអេហ្ស៊ីប ចលនាអាល់កាយដា និងក្រុមជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ តាមពិត ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដែលគេដឹងពីទំនោរអ៊ីស្លាមនិយម របស់កាតា។ កាតាបានជួយឧបត្ថម្ភចលនាបះបោរអ៊ីស្លាមផ្សេងៗ ដូចជានៅលីប៊ី នៅអេហ្ស៊ីប និងនៅស៊ីរី ជាដើម។ ជំនួយភាគច្រើនជាជំនួយឯកជន ចេញពីសមាគម អង្គការ រឺមូលនិធិរបស់កាតា។ វាមិនមែនជាជំនួយផ្លូវការ ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលកាតាទេ។ មួយវិញទៀត ការជួយគាំទ្រក្រុមបះបោរអ៊ីស្លាមនិយម មិនមែនមានន័យថា គឺជាការគាំទ្រចលនាភេរវកម្មទេ។
ជាផ្លូវការ រដ្ឋាភិបាលកាតា បានចូលរួម ក្នុងសម្ព័ន្ធភាពអន្តរជាតិនានា ដើម្បីបោសសំអាតពួកភេរវកម្មអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។ យ៉ាងណាមិញ កាតា ក៏ចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការនៅយេមែន ដើម្បីវាយបំបែកក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីដែរ។ ដូច្នេះ ការចោទរបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ថាកាតា គាំទ្រពួកភេរវកម្មអ៊ីស្លាមទាំងអស់នោះ គឺ ជាការមិនសមហេតុផលពិតមែន។
មើលឃើញតែដំបៅអ្នកដ៏ទៃ ចុះខ្លួនឯង?
ក្នុងបញ្ហានេះ វាមិនមែនមានម្ខាងស ម្ខាងខ្មៅ ខាងនោះត្រូវ ខាងនេះខុស នោះទេ។ ប្រទេសក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្រពែក្រទាំងអស់ ជាពិសេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត សុទ្ធតែមានចំណងទាក់ទង ជាមួយនឹងចរន្តទ្រឹស្តីអ៊ីស្លាម ពាសពេញពិភពលោក។ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត គឺជាអ្នកសាបព្រួស ទ្រឹស្តីអ៊ីស្លាមវ៉ាហាប៊ីស ឬដែលគេហៅទូទៅថាជាពួកសាល់អាហ្វីស្ត៍។ ក្រុមនេះ ក៏មានចំណង ជាមួយនឹងក្រុមតាលីបង់ នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងប៉ាគីស្ថានដែរ។
ទាំងកាតា ទាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត សុទ្ធតែបានផ្តល់ជំរក ដល់សកម្មជនអ៊ីស្លាមនិយម ហើយសុទ្ធតែបានជះប្រាក់រាបលានដុល្លារ ដើម្បីកសាងវិហារម៉ូស្កេ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយទ្រឹស្តីអ៊ីស្លាមរៀងៗខ្លួន នៅតាមប្រទេសជាច្រើន មានទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍យើងជាដើម។ ដូច្នេះគ្មាននរណាស្អាតស្អំ មួយរយភាគរយទេ ក្នុងបញ្ហានេះ។
ច្រណែន?
ទង្វើដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងដឹកនាំធ្វើនាពេលនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ដើម្បីវាយកាតា ឲ្យទន់ជង្គង់ ធ្វើឲ្យកាតាអាម្មាស់មុខ ហើយបង្ខំកាតា ឲ្យងៀកមកស្តាប់ការបង្គាប់បញ្ជារ របស់មេធំប្រចាំដំបន់ គឺអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតខ្លួនឯង។ អ្នកវិភាគជាច្រើនយល់ថា ការដែលប្រទេសទាំង៥ ដែលមានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាអ្នកនាំមុខ ធ្វើបាបកាតានាពេលនេះ គឺមួយផ្នែក កើតពីចិត្តច្រណែននឹងកាតា។
ច្រណែននឹងប្រទេសដ៏តូចមួយនេះ ដែលមានប្រជាជនមិនដល់ ៣សែននាក់ផង តែកាតាកំពុងតែល្បីរន្ទឺ ពាសពេញពិភពលោក តាមរយៈការបោះទុនវិនិយោគ លើគ្រប់វិស័យនៅទូទាំងសកលលោក។ ឆ្នាំ២០២២ កាតា នឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកីឡាបាល់ទាត់ World Cup។ កាតា ជាជង្រុកឧស្ម័នហ្គាសធម្មជាតិ ប្រមាណជា៣០% នៃទីផ្សារសកលលោក។ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុរបស់កាតា កំពុងឡើងដល់ចំណុចកំពូល ហើយជះឥទ្ធិពលលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលធ្វើឲ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតភ័យបារម្ភ។
បង្ខំឲ្យកាតា ស្អប់អ៊ីរ៉ង់ដូចខ្លួន
អ្វីៗបានចាប់ផ្តើម ពីការផ្សាយតាមបណ្តាញព័ត៌មានដែលថា លោកអេមៀរ តាមីម បេនហាម៉ាដ អាល់ថានី បាននិយាយថា មិនត្រូវតតាំងជាមួយអ៊ីរ៉ង់ទេ ព្រោះអ៊ីរ៉ង់ ក៏ជាប្រទេសអ៊ីស្លាមសំខាន់មួយដែរ ក្នុងតំបន់។ រដ្ឋាភិបាលកាតា បានបញ្ជាក់ថា លោកអេមៀរកាតា មិនបាននិយាយសម្តីនេះទេ។ ពោលគឺគេហទំព័ររបស់បណ្តាញព័ត៌មានផ្លូវការកាតា ត្រូវបានចោរព័ត៌មានវិទ្យាចូលលុកលុយ ហើយបានបង្ហោះផ្សាយព័ត៌មានប្រឌិតនេះ។ យ៉ាងណាមិញ មន្ត្រីទូតបារាំង ដែលប្រចាំការនៅក្រុងដូហា ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ខ្លួនមានវត្តមាននៅក្នុងឱកាស ដែលលោកអេមៀរកាតា ធ្វើសន្ទរកថា ហើយថា លោកអេមៀរកាតា មិនបាននិយាយ ដូចព័ត៌មានដែលគេផ្សាយទេ។
ដូច្នេះ វាអាចមានការប្រឌិតព័ត៌មានក្លែងក្លាយពិតមែន ដើម្បីចោទមេដឹកនាំកាតា ថាមានទំនោរទៅរកអ៊ីរ៉ង់។ តែបើយើងក្រឡេកមកមើលការពិតជាក់ស្តែង កាតាពិតជាមានទំនោរ មិនសូវស្អប់អ៊ីរ៉ង់ ខ្លាំងដូចអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតពិតមែន។ កាតាមានទំនោរកណ្តាល ព្រោះអីបើយើងក្រលេកមើលទៅលើស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រ កាតាគ្មានហេតុផលអ្វី ដែលត្រូវទៅតតាំង ជាមួយនឹងអ៊ីរ៉ង់ឡើយ។ ត្រង់នេះហើយ ដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មិនពេញចិត្តនឹងកាតា ព្រោះមេដឹកនាំអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងងុបងុល ស្អប់អ៊ីរ៉ង់ជាទីបំផុត។ ហើយបញ្ហានេះ វាកាន់តែឡើងកំដៅ ដោយសារមានលោកដូណាល់ ត្រាំ ជាអ្នកជំរុញ ឲ្យគ្រប់គ្នា ស្អប់អ៊ីរ៉ង់។
លោកដូណាល់ ត្រាំ ចូលរួមបំផ្ទុះបញ្ហា និយាយម្តងក្តៅម្តងត្រជាក់
រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក កំពុងតែចូលរួមបង្កររឿង ដែលមានភាពសាំញ៉ាំបំផុត។ ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសតាមទំព័រTwitter របស់លោកថា កាតាត្រូវតែឈប់គាំទ្រក្រុមភេរវកម្ម ហើយលោកសង្ឃឹមថា ការបិទខ្ទប់ធ្វើបាបកាតា នាពេលនេះ នឹងអាចបញ្ចប់ចលនាភេរវកម្ម។ បើពិនិត្យមើលលើខ្លឹមសារ របស់សារលោកដូណាល់ ត្រាំ គឺជាសារដែលមានន័យឆ្កិះឆ្កៀល ចាក់រុក និងពន្យុះឲ្យគ្រប់គ្នាស្អប់កាតា និងអ៊ីរ៉ង់។ ការនិយាយដោយសង្ខេបថា កាតា គឺជាមេគាំទ្រភេរវកម្មនេះ គឺជាការដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ បានបង្ហាញប្រាប់គេឯងថា ថាគាត់ពិតជាអត់យល់អ្វីសោះ ពីបណ្តាញភេរវកម្មអន្តរជាតិ។ អ្វីៗវាមិនស្រួលដូចអញ្ចឹងពេកទេ។
តែស្រាប់តែនៅថ្ងៃសុក្រ ទី៩ មិថុនា លោក Rex Tillerson បានចេញមុខមកប្រកាសថា សុំឲ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងសម្ព័ន្ធមិត្តបន្ធូរបន្ថយឲ្យកាតាខ្លះ ព្រោះការបិទខ្ទប់ដង្ហើមបែបនេះ ទីមួយគឺវាជារឿងអមនុស្សធម៌ ហើយទីពីរ គឺវាបានប៉ះពាល់ ដល់សកម្មភាពប្រយុទ្ធនឹងក្រុមជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ នៅកាតា មានមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសរបស់អាមេរិក។
ត្រង់ចំណុចនេះ យើងឃើញថា លោកដូណាល់ ត្រាំ បាននិយាយចាក់រុកឲ្យគេស្អប់កាតា ទាំងមិនដឹងថា មានមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិក នៅទីនោះ។ ឥឡូវពេលនេះ លោក Rex Tillerson ជាអ្នកចេញមុខមកដោះស្រាយវិញ។ ហើយបើតាមដំណឹងចុងក្រោយទើបទទួលបាន គឺលោកដូណាល់ ត្រាំ បានទូរស័ព្ទទៅនិយាយជាមួយលោក អេមៀររបស់កាតា ដើម្បីសុំខ្លួន ធ្វើជាអាជ្ញារកណ្តាលសម្រុះសម្រួលទៀតផង។ ដូច្នេះយើងឃើញថា នយោបាយការបរទេសរបស់លោកត្រាំ ពិតជាមិនអាចស្មានដឹងមែន គឺពោរពេញដោយភាពផ្ទុយគ្នា ម្តងអញ្ចេះ ម្តងអញ្ចោះ តាមតែចិត្តនឹកឃើញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ