ជំនួបកំពូលអន្តរជាតិស្តីពីសន្តិសុខនុយក្លេអ៊ែរ
ជំនួបកំពូលលើកទី៤ ស្តីពីសន្តិសុខនុយក្លេអ៊ែរ កំពុងតែប្រព្រឹត្តិទៅនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងលោកនាយកភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិ។ ស្របពេលដែលពិភពលោក កំពុងតែរងគ្រោះដោយសារអំពើភេរវកម្ម កាចសាហាវឥតឈប់ឈរ បណ្តាប្រទេសធំៗ ដែលមានបច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរ កំពុងតែជួបប្រជុំគ្នានាពេលនេះ ដើម្បីរកវិធី ការពារបច្ចេកវិទ្យានុយក្លែអ៊ែរ កុំឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងដៃក្រុមភេរវកម្ម។ ដោយឡែកសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង ក៏នឹងត្រូវលើកយកមកពិភាក្សាផងដែរ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:១១
នេះជាលើកទី៤ហើយ ដែលមានការជួបជុំជាលក្ខណៈអន្តរជាតិស្តីពីសន្តិសុខនុយក្លេអ៊ែរ។ វាជាគំនិតផ្តួចផ្តើមទាំងស្រុងរបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នៅឆ្នាំ២០១០។ លោកអូបាម៉ា បានបង្ហាញនូវចក្ខុវិស័យដែលលោកចង់បានពិភពលោកមួយដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ វាមិនមែនជាការងាយទេ ដើម្បីបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរទាំងស្រុង តែការងារនេះត្រូវចាប់ផ្តើមឡើង តាមរយៈការជួបនិយាយគ្នា បង្ហាញតម្លាភាពពីវិស័យនុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសនីមួយៗ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យអាវុធនុយក្លេអ៊ែរត្រូវគេយកទៅប្រើផ្តេសផ្តាស។ ក្នុងពេលនេះ ជំនួបកំពូលនេះមានប្រទេសចូលរួមប្រមាណជាជាង៥០ ព្រមជាមួយនឹងអ្នកជំនាញផ្នែកនុយក្លេអ៊ែររបស់ទីភ្នាក់ងារ AIEA និងអ្នកជំនាញពីប្រទេសនីមួយៗ។
ក្រុមភេរវកម្មអាចច្នៃគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ រឺអាចបំផ្លាញស្ថានីយនុយក្លេអ៊ែរ៖
បរិបទអន្តរជាតិបច្ចុប្បន្ននេះ គឺពិភពលោក កំពុងតែរងការគម្រាមកំហែង ពីក្រុមភេរវកម្មអ៊ីស្លាមជីហាដ។ ដូច្នេះអ្វីដែលគេព្រួយបារម្ភបំផុត គឺខា្លចក្រុមភេរវកម្ម ប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពសម្លាប់មនុស្ស។ ការព្រួយបារម្ភនេះមានពីរករណី៖
ទីមួយគឺគេកំពុងតែព្រួយបារម្ភថា ក្រុមភេរវកម្មអាចផលិតគ្រាប់បែកច្នៃចេញពីជាតិអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម និងជាតិព្លុយតូនីញ៉ូម។ គ្រាប់បែកច្នៃបែបនេះ វាមិនមានកម្លាំងផ្ទុះដូចគ្រាប់បែកបរមាណូមែន ប៉ុន្តែវានឹងផ្ទុះបំបែកចំហាយធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម រឺធាតុព្លុយតូនីញ៉ូម រឺដែលយើងហៅជាទូទៅថា ធាតុវិទ្យុសកម្មនេះឯង។ ចំហាយធាតុវិទ្យុសកម្មនេះ មានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងបំផុត ដល់សុខភាពមនុស្ស។ នេះមិនមែនជាការចេះតែស្មានៗទេ ការព្រួយបារម្ភនេះ វាអាចកើតឡើងពិតមែន ព្រោះបើតាមការស៊ើបអង្កេតជុំវិញ ភេរវកម្មនៅក្រុងព្រុចសែល គឺគេមានភស្តុតាង ដែលបញ្ជាក់ថា ក្រុមភេរវកម្មបានកំពុងតែរៀបចំធ្វើគ្រាប់បែកច្នៃផ្សំពីធាតុនុយក្លេអ៊ែរ។
ការព្រួយបារម្ភទីពីរគឺទាក់ទិននឹងសុវត្ថិភាព នៅតាមស្ថានីយ៍នុយក្លេអ៊ែរធំៗ នៅទូទាំងពិភពលោក។ ក្នុងសម័យនេះ ស្ថានីយ៍រ៉េអាក់ទ័រនុយក្លេអ៊ែរ គឺត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា។ អ្វីដែលគេព្រួយបារម្ភគឺថា គឺខ្លាចក្រុមភេរវកម្មអាចចូលទៅបំផ្លាញប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា ដែលគ្រប់គ្រងស្ថានីយ៍ទាំងនោះ ដើម្បីធ្វើឲ្យខូចដំណើរការរ៉េអាក់ទ័រ រឺធ្វើឲ្យផ្ទុះរ៉េអាក់ទ័រ និងបញ្ចេញធាតុវិទ្យុសកម្មមកខាងក្រៅ។
គ្រប់គ្រងចរាចរណ៍ជាតិអាតូមនុយក្លេអ៊ែរ៖
យន្តការចាំបាច់ក្នុងការធានាសុវត្ថិភាពនុយក្លេអ៊ែរ គឺទីមួយត្រូវធានាគ្រប់គ្រងឲ្យបានតឹងរឹង នូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងស្ថានីយ៍នុយក្លេអ៊ែរ និងគ្រប់គ្រងចរាចរណ៍សារធាតុផ្សំនុយក្លេអ៊ែរ។ ធាតុផ្សំសំខាន់ ដែលជាអាតូមអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម រឺព្លុយតូនីញ៉ូមនេះ ត្រូវបានប្រទេសជាច្រើនធ្វើការចម្រាញ់រាប់សិបឆ្នាំមកហើយ។ ដូច្នេះធាតុផ្សំទាំងនោះ មាននៅសេសសល់ ស្តុកទុកចោលតាមប្រទេសជាច្រើន។ យោងតាមរបាយការណ៍ផ្លូវការនៅឆ្នាំ២០១៥ នៅទូទាំងពិភពលោកនេះ មាននៅសេសសល់ធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម និងធាតុព្លុយតូនីញ៉ូម ដែលអាចផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូបានដល់ទៅ២សែនគ្រាប់ឯណោះ។
យើងត្រូវទទួលស្គាល់ដែរថា ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ឆ្លងកាត់ការប្រជុំគ្នា មានប្រទេសកាន់តែច្រើន ដែលបានសន្យាធ្វើការបំផ្លាញចោលធាតុអាតូមនុយក្លេអ៊ែរ។ កាលពីឆ្នាំ២០១០ មានប្រទេស១៤ដែលបានសន្យា បំផ្លាញធាតុអាតូមទាំងនោះចោល។ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ មានប្រទេសទាំងអស់៣៤ ដែលបានសន្យាខិតខំ បំផ្លាញចោលធាតុផ្សំនុយក្លេអ៊ែរទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែការលំបាកគឺថាកន្លងមក ប្រទេសធំៗ ដូចជាចិន ប៉ាគីស្ថាន និងឥណ្ឌា មិនបានសន្យាជាមួយគេជាមួយឯងទេ។ ដ៏រាបណាប្រទេសមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរធំទាំងនេះ នៅតែមិនចូលរួមឲ្យខ្លាំង គឺថាគ្រោះថ្នាក់នៅតែមាន។
យ៉ាងណាមិញ ក្នុងជំនួបកំពូលលើកនេះ គេពុំឃើញមានវត្តមានរបស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី និងប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ចូលរួមទេ។ អ៊ីរ៉ង់ដែលទើបទេចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រាងស្តីពីកម្មវិធីនុយក្លែអ៊ែរ បែរជាមិនចូលរួមក្នុងជំនួបកំពូលនេះ មានន័យថាអ៊ីរ៉ង់មិនមានចេតនាច្បាស់លាស់ ក្នុងការបង្ហាញតម្លាភាពនៃការគ្រប់គ្រងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនទេ។
ចំណុចធំមួយទៀតដែលគួរពិចារណា ហើយដែលអ្នកជំនាញមួយចំនួនគេទាមទារ គឺសុំឲ្យបញ្ចូលអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃជំនួបកំពូលនេះដែរ។ រហូតពេលនេះ គឺគេនិយាយតែពីធាតុផ្សំនុយក្លេអ៊ែរ ដែលប្រើក្នុងវិស័យស៊ីវិលតែប៉ុណ្ណោះ។ តែកំភ្លេចថាការគ្រប់គ្រងធាតុផ្សំនុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីផលិតអាវុធ ក្នុងវិស័យយោធារបស់ប្រទេសនីមួយៗ ក៏ត្រូវតែលើកមកនិយាយដែរ ព្រោះវាមានគ្រោះថ្នាក់ដូចគ្នា។
នុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង ជាសំណុំរឿងក្តៅ៖
កូរ៉េខាងជើង ជាឧទាហរណ៍មួយយ៉ាងច្បាស់ អំពីការប្រើបច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរ ដែលមិនសមស្រប យកមកគំរាមគេគំរាមឯង។ ឆ្លៀតឱកាសជំនួបកំពូលនេះ លោកបារាក់ អូបាម៉ា បានរៀបចំជំនួបដាច់ដោយឡែកពីរផ្សេងទៀត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកូរ៉េខាងជើង។
ទីមួយលោកអូបាម៉ា នឹងជួបជាមួយលោកស្រីប៉ាក់ គិនហឺ ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង និងលោកស៊ិន ហ្សូអាបេ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន។ ប្រទេសទាំងបីនេះ មានគម្រោងទាមទារ ឲ្យមានការអនុវត្តឲ្យបានតឹងតែង ទៅតាមវិធានការច្បាប់អន្តរជាតិ ដើម្បីដាក់គំនៀបទៅលើរដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងជើង និងក្រុមហ៊ុន រឺមនុស្សដែលរកស៊ីជាមួយកូរ៉េខាងជើងក្នុងវិស័យនុយក្លេអ៊ែរនេះ។ ជាក់ស្តែងសេចក្តីសម្រេចចិត្តលេខ 2270 របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ កាលពីថ្ងៃទី២ មីនា ដែលបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើកូរ៉េខាងជើង គឺត្រូវតែអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន។ បន្ថែមពីនេះ ប្រទេសទាំងបី និងនិយាយគ្នាអំពីគម្រោងដាក់បញ្ឈរប្រព័ន្ធការពារគ្រាប់មីស៊ីលបាលីស្ទីក THAAD នៅកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ។
ប៉ុន្តែតួអង្គសំខាន់មួយ ក្នុងដំណោះស្រាយបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង គឺចិន។ អញ្ចឹងហើយ បានជាលោកអូបាម៉ា ក៏មានគម្រោងជួយដាច់ដោយឡែកជាមួយប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនពីង ក្នុងឱកាសនេះដែរ។ ចិន ថ្វីបើថ្មីៗនេះ បានធ្វើការថ្កោលទោសលើកូរ៉េខាងជើងមែន តែគេជឿថាចិនអាចធ្វើបានច្រើនលើសនេះទៀត ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលរបបផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើង កុំឲ្យប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ មួយវិញទៀត បច្ចេកវិទ្យានុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង ក៏មានចំណែករបស់ចិនដែរ។
ក្នុងនាមមហាអំណាចទាំងសេដ្ឋកិច្ច ទាំងនុយក្លេអ៊ែរ ចិននិងអាមេរិក មានតួនាទីចំបង ក្នុងការធានាស្ថិរភាពតំបន់។ បទពិសោធន៍ល្អមួយ ដែលប្រទេសមហាអំណាចបានធ្វើជុំវិញសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ គឺជាជោគជ័យធំណាស់។ ដូច្នេះលើកនេះ ប្រទេសមហាអំណាច ត្រូវរកយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើយ៉ាងណា បញ្ចុះបញ្ចូលកូរ៉េខាងជើង ចៀងវាងយកកំហឹងទល់កំហល់។
គេជឿថារបបផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើងក៏មានចំណុចខ្សោយដែរ។ អ្វីដែលជំរុញឲ្យគីម ជុងអ៊ុន បញ្ចេញសាច់ដុំមួយរយៈចុងក្រោយនេះ គឺមួយផ្នែកជាយុទ្ធសាស្ត្រផ្ទៃក្នុង ព្រោះគីម ជុងអ៊ុនចង់បានការគាំទ្រពីសមាជិកបក្សកុម្មុយនីស្តិកូរ៉េខាងជើង មុនពេលមានមហាសន្និបាទធំ នៅខែឧសភាខាងមុខនេះ។ ដូច្នេះបន្ទាប់ពីនេះទៅ គេសង្ឃឹមថាអាចនិយាយជាមួយកូរ៉េខាងជើងបាន នៅពេលបរិយាកាសស្ងប់បន្តិច៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ