អ៊ីស្រាអែល-តួកគី៖បែរមុខដាក់គ្នាជាថ្មី បន្ទាប់ពីបែរខ្នងដាក់គ្នាអស់ជាង ៦ឆ្នាំ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៣៩
បន្ទាប់ពីបានអង្គុយបែរខ្នងដាក់គ្នាអស់រយៈពេលជាង ៦ឆ្នាំមក ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងតួកគីបានយល់ព្រមភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងប្រក្រតីរវាងគ្នាឡើងវិញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងអង្គុយបែរមុខដាក់គ្នាជាថ្មីត្រូវបានប្រកាសឲ្យដឹងនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៦ មិថុនានាឱកាសសន្និសីទកាសែតដំណាលគ្នាដោយភាគីតួកគីនៅក្នុងទីក្រុងអង់ការ៉ា ប្រទេសតួកគី និងដោយភាគីអ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម ប្រទេសអ៊ីតាលីដែលលោកនាយរដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបិនយ៉ាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ច។ អ្វីទៅជាដើមចមដែលបានធ្វើឲ្យអ៊ីស្រាអែល និងតួកគីមើលមុខគ្នាមិនចំ និងថា ហេតុអ្វីបានជាភាគីទាំងពីរសម្រេចត្រឡប់មកនិយាយគ្នាជាថ្មីពេលនេះ?។
វិបត្តិការទូតរវាងអ៊ីសា្រអែល និងតួកគីបានផ្ទុះឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ពិតប្រាកដទៅនៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា។ នៅព្រលឹមស្រាងៗថ្ងៃទី៣១ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ កងម្ម៉ង់ដូអ៊ីស្រាអែលមួយក្រុមបានទម្លាក់ខ្លួនចុះពីឧទ្ធម្ភាគចក្រទៅលើនាវាតួកគីមួយឈ្មោះ Mavi-Marmara ដែលកំពុងធ្វើដំណើរនៅលើផ្ទៃទឹកសមុទ្រអន្តរជាតិ និងដែលមានដឹកពេញដោយជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់យកទៅឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនរស់ក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ ក្រៅពីដឹកពេញដោយជំនួយមនុស្សធម៌ប្រមាណជា ១០ ០០០តោន នាវា Mavi-Marmara អមដោយកូននាវាតូចៗជាច្រើនគ្រឿងក៏មានដឹកសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជាង ៧០០នាក់មកពី ៣៦ជនជាតិខុសៗគ្នាដែរ។
តែនៅពេលដាក់ជើងជាន់លើនាវា Mavi-Marmara នោះភ្លាម កងកម្ម៉ង់ដូអ៊ីស្រាអែលក៏បានបើកការបាញ់រះដោយបណ្តាលឲ្យស្លាប់សកម្មជនមនុស្សធម៌ជនជាតិតួកគីចំនួន ៩នាក់ ព្រមទាំងមានអ្នករងរបួសជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត។ ទីក្រុងតេឡាវីបានលើកយកហេតុផលថា អន្តរាមគមន៍របស់កងម្ម៉ង់ដូអ៊ីស្រាអែលក៏ដោយសារតែនាវាមនុស្សធម៌តួកគីបានរំលោភលើបម្រាមបិទខ្ទប់ការចេញ ចូលតំបន់ហ្កាហ្សាដោយគ្មានការអនុញ្ញាត និងថា អន្តរាគមន៍របស់ខ្លួនជារឿងស្របច្បាប់។ ចំណែកអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានបើកការស៊ើបអង្កេតដាច់ដោយឡែកក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១១ ក៏យល់ឃើញថា ការបិទខ្ទប់តំបន់ហ្កាហ្សាពីសំណាក់អ៊ីស្រាអែល ជាវិធានការសន្តិសុខត្រឹមត្រូវ តែក៏បានឆ្លៀតបរិហារអ៊ីស្រាអែលពីការប្រើកម្លាំងជ្រុលហួសហេតុ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ និងទោះបីជាក្រោមហេតុផលអ្វីក៏ដោយ ក៏ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរាគមន៍កងកម្ម៉ង់ដូអ៊ីស្រាអែលលើនាវាតួកគី Mavi Marmara កាលណោះ មិនបានធ្វើឲ្យតួកគីទប់កំហឹងបានទេ។ ទីក្រុងអង់ការ៉ាបានទាមទារឲ្យទីក្រុងតេឡាវីសម្តែងការសុំទោស និងសងជម្ងឺចិត្តជាលុយកាក់ដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះតួកគីស្លាប់ទាំង ៩នាក់។ តែដោយអ៊ីស្រាអែលមិនព្រម តួកគីក៏បានចាត់វិធានការបន្ថយទំនាក់ទំនងការទូតដោយបណ្តេញឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីស្រាអែលចេញពីតួកគី ប្តឹងអតីតមេទាហានអ៊ីស្រាអែលចំនួន ៤នាក់ពីបទចេញបញ្ជាឲ្យវាយប្រហារលើនាវា Mavi-Marmara ព្រមទាំងផ្អាកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយអ៊ីស្រាអែលតាំងពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១១។
តាំងពីក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះមក តួកគីបន្តរក្សាជំហរបស់ខ្លួនដោយដាក់លក្ខខណ្ឌចំនួន ៣ ដល់អ៊ីស្រាអែលដើម្បីអាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងប្រក្រតីឡើងវិញ ទី១ អ៊ីស្រាអែលត្រូវសម្តែងការសុំទោសជាសាធារណៈ ទី២ អ៊ីស្រាអែលត្រូវសងជម្ងឺចិត្តជាប្រាក់ដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ និងទី៣ អ៊ីស្រាអែលត្រូវតែលើការបិទខ្ទប់លើតំបន់ហ្កាហ្សារបស់ប៉ាឡេស្ទីនចេញវិញ។ ជាលក្ខខណ្ឌតបវិញ អ៊ីស្រាអែលបានសុំតួកគីឲ្យបញ្ឈប់ការប្តឹងផ្តល់លើអតីតមេទាហានអ៊ីស្រាអែលទាំង ៤នាក់ សុំតួកគីឲ្យរារាំងពួកហាម៉ាស់កុំឲ្យវាយប្រហារលើអ៊ីស្រាអែល ព្រមទាំងជួយនិយាយពួកហាម៉ាស់ឲ្យបញ្ជូនសពទាហានអ៊ីស្រាអែលចំនួន ២នាក់ស្លាប់ក្នុងសង្រ្គាមហ្កាហ្សាឆ្នាំ ២០១៤ និងដោះលែងឈ្លើយសង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែលចំនួន ២នាក់។
ទីបំផុត លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបិនយ៉ាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូបានចេញមុខសម្តែងការសុំទោសចំពោះប្រជាជនតួកគីជាសាធារណៈនាដំណាច់ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៣ និងបានយល់ព្រមសងជម្ងឺចិត្តជាលុយចំនួន ២០លានដុល្លារដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះតួកគីទាំង ៩នាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤។ រីឯលក្ខខណ្ឌទី៣ ដែលតម្រូវឲ្យលើកការបិទខ្ទប់តំបន់ហ្កាហ្សាចេញវិញមិនត្រូវបានអ៊ីស្រាអែលធ្វើតាមទាំងស្រុងទេ តែបានត្រឹមបន្ធូរបន្ថយដោយយល់ព្រមឲ្យមានការដឹកជំនួយទៅឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅទីនោះ។ ចំណែកសំណើរបស់អ៊ីស្រាអែលក៏ត្រូវបានភាគីតួកគីយល់ព្រមដែរ។
សំណួរដែលចោទពេលនេះគឺថា ហេតុអ្វីបានជាអ៊ីស្រាអែលត្រូវរង់ចាំដល់ឆ្នាំ ២០១៣ ទើបយល់ព្រមធ្វើតាមសំណើរបស់តួកគី?
តាមពិតទៅ អ៊ីស្រាអែល និងតួកគីមិនមែនជាសម្ព័ន្ធមិត្តរហូតដល់ចាក់ទឹកមិនលេចទេ តែជាសម្ព័ន្ធមិត្តយុទ្ធសាស្រ្តតាំងពីទសវត្សឆ្នាំ ៩០ ដែលត្រូវការឲ្យមានការសហការណ៍គ្នាទៅវិញ ទៅមកនៅក្នុងតំបន់។ អ៊ីស្រាអែលត្រូវការតួកគីជាជាងតួកគីត្រូវការអ៊ីស្រាអែល ឬនិយាយឲ្យស្រួលយល់ អ៊ីស្រាអែលមានសត្រូវច្រើនជាងតួកគីនៅក្នុងតំបន់ដែលអ៊ីស្រាអែលត្រូវការជំនួយគាំទ្រច្រើនពីតួកគី។ គិតត្រឹមទសវត្សឆ្នាំ ២០០០ ទំនាក់ទំនងល្អឥតខ្ចោះរវាងអង់ការ៉ា និងតេឡាវីមានសឹងនៅគ្រប់វិស័យ ពិសេសវិស័យយោធាដែលប្រទេសទាំងពីរបានធ្វើការដោះដូរព័ត៌មានសម្ងាត់ ព្រមទាំងបើកសមយុទ្ធរួមគ្នាទៀតផង។
ក៏ប៉ុន្តែ តាំងពីអ៊ីស្រាអែលបានបិទខ្ទប់តំបន់ហ្កាហ្សាប៉ាឡេស្ទីនក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ និងបើកការវាយប្រហារលើតំបន់ហ្កាហ្សាជាបន្តបន្ទាប់មក សម្តីផ្អែមល្ហែមក៏បានប្រែក្លាយជាសម្តីគ្រោតគ្រាតបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់មើលមុខគ្នាលែងចំតាំងពីក្រោយព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារលើនាវាតួកគី Mavi-Marmara ក្នុងឆ្នាំ ២០១០។ ថ្ងៃនេះ និងជាង ៦ឆ្នាំក្រោយមក ស្ថានការណ៍នៅក្នុងតំបន់មានការប្រែប្រួលក្នុងទិសដៅអវិជ្ជមាន ពិសេសសង្រ្គាមស៊ីវិលអូសបន្លាយនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី និងកំណើនឥទ្ធិពលរបស់អង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមដែលអ៊ីស្រាអែលកំពុងបារម្ភខ្លាំងពីសន្តិសុខរបស់ខ្លួន។ សន្តិសុខដែលអ៊ីស្រាអែលយល់ច្បាស់ថា មិនអាចពឹងតែលើកម្លាំងខ្លួនឯងតែម្នាក់បានទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ