តើអ្នកណាខាត និងអ្នកណាចំណេញពីវិបត្តិការទូតរវាងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតា?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:០៧
មួយសប្តាហ៍គត់ដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត រួមដៃជាមួយ ៥ប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងតំបន់ គឺអេមីរ៉ាអារ៉ាប់រួម យេម៉ែន បារ៉ែន អេហ្ស៊ីប និងម៉ាល់ឌីវបានសម្រេចចិត្តផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសកាតាក្នុងថ្ងៃទី៥ មិថុនា។ បន្ទាប់ពីបានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងផ្លូវទូត ក៏មានការបិទខ្ទប់ផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចទៀត។ ទង្វើរបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតរបៀបនេះបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កាតាដែលពឹងលើការនាំទំនិញគ្រប់យ៉ាងពីបរទេស។ ក្រៅពីផ្តល់ផលវិបាកផ្ទាល់ដល់កាតា វិបត្តិមួយក៏បាន និងកំពុងបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងនៅក្នុងតំបន់ដែរ។ តើអ្នកណាខាត និងអ្នកណាចំណេញពីវិបត្តិការទូតរវាងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាពេលនេះ?
មុននឹងនិយាយដល់អ្នកខាត និងអ្នកចំណេញពីវិបត្តិមួយ គេគួរតែពិនិត្យមើលឲ្យបានស៊ីជ្រៅបន្តិចអំពីមូលហេតុពិតនៃការផ្ទុះវិបត្តិនោះ។ អ្វីៗបានកើតឡើងក្នុងថ្ងៃទី៥ មិថុនាដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត រួមជាមួយ ៥ប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តបានសម្រេចផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសកាតា។ ព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នាភ្ញាក់ផ្អើលពេលនោះត្រូវបានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតលើកហេតុផលទៅពន្យល់ថា កាតាបានគាំទ្រ និងចិញ្ចឹមអង្គការភេរវនិយម ដូចយ៉ាងអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម និងអង្គការអាល់កៃដា។ ក្រៅពីចោទកាតាពីបទគាំទ្រអង្គការភេរវនិយម អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតក៏បានចង្អុលចំមុខទីក្រុងដូហាពីបទមានសមានចិត្ត អាណិតអាសូរដល់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងចលនាអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមមួយចំនួន។
ក្រោមភ្នែកច្រមុះរបស់ទីក្រុងរីយ៉ាដ អ៊ីរ៉ង់ និងចលនាអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមជាប្រភពនៃអស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់។ វិបត្តិរវាងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាលើកនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកជាវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងមិនធ្លាប់មាននៅផ្ទៃក្នុងក្រុមប្រឹក្សានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រពែក្សដែលបង្កើតតាំងពីឆ្នាំ ១៩៨១ និងមានសមាជិក ៦ប្រទេស គឺអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បារ៉ែន អេមីរ៉ាអារ៉ាប់រួម កូវ៉ែត អូម៉ង់ និងប្រទេសកាតា។ ក៏ប៉ុន្តែ វិបត្តិលើកនេះក៏មិនមែនជាវិបត្តិលើកទី១ ដែរ ព្រោះកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អេមីរ៉ាអារ៉ាប់រួម និងបារ៉ែនធ្លាប់បានដកឯកអគ្គរាជទូតរបស់ខ្លួនចេញពីកាតាម្តងហើយ។
កាលណោះ ទីក្រុងរីយ៉ាដ ទីក្រុងអាប៊ូដាប៊ី និងទីក្រុងម៉ាណាម៉ាមិនសប្បាយចិត្តនឹងទូរទស្សន៍ Al-Jazira របស់កាតាដែលផ្សាយព័ត៌មានប្រឆាំងនឹងលោកប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ីបអាល់ស៊ីស៊ីក្នុងទង្វើរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកម័រស៊ី។ គេសង្កេតឃើញជារួមថា មួយសប្តាហ៍ក្រោយវិបត្តិរវាងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាបានផ្ទុះជាថ្មីមក ប្រតិកម្មរបស់ទីក្រុងដូហាប្រឆាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតហាក់មិនសូវខ្លាំងក្លា និងមានកម្រិត។ រដ្ឋអំណាចកាតាបានចេញផ្សាយសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដោយធានាថា កាតាមិនចាត់វិធានការតតាំង ឬសងសឹកអ្វីទៅលើពលរដ្ឋអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឬពលរដ្ឋរបស់ក្រុមប្រទេសគាំទ្រអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែលកំពុងរស់នៅក្នុងទឹកដីកាតាទេ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ កាតាក៏កំពុងបន្តស្វែងរកជំនួយពីអន្តរជាតិឲ្យជួយដោះស្រាយវិបត្តិ។ ជាក់ស្តែងនៅសប្តាហ៍កន្លងទៅ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកាតាលោកអាល់ថានីបានទៅអាល្លឺម៉ង់ និងរុស្ស៊ី។ ចំណែកប្រទេសមិត្តរបស់កាតានៅក្នុងតំបន់ ពិសេសអ៊ីរ៉ង់ និងតួកគីបានចេញមុខគាំទ្រកាតាពេញមុខ។ អ៊ីរ៉ង់បានដឹកជញ្ជូនទំនិញ ពិសេសគ្រឿងឧបភោគបរិភោគប្រចាំថ្ងៃតាមយន្តហោះ និងតាមកប៉ាល់ទៅឲ្យកាតា។ សូមជម្រាបជូនថា កាតាដែលជាជង្រុកឧស្ម័នហ្កាសបាននាំចូលទំនិញពីបរទេសសឹងតែទាំងស្រុងដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់តម្រូវការរបស់ពលរដ្ឋខ្លួនទាំងជាង ២លាននាក់។
ពីប្រទេសតួកគីឯណោះវិញ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន់បានថ្លែងដោយចាត់ទុកទ័ណ្ឌកម្មរបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតថាជារឿងអយុត្តិធម៌ និងថា តួកគីនឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយកាតាដែលលោកអ៊ែរដូហ្កាន់ចាត់ទុកជាមិត្តដ៏ល្អម្នាក់ដែលបានជួយតួកគីក្នុងគ្រាមានអាសន្ន ពិសេសក្នុងពេលដែលមានការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៦។ ផ្តើមចេញពីរឿងរ៉ាវរវាងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតាពេលនេះនាំឲ្យមានសំណួរពីរចោទឡើង ទី១ ហេតុអ្វីបានជានៅសុខៗ បែរជាអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដើរបបួលបក្សពួកក្នុងតំបន់ឲ្យប្រឆាំងកាតា និងទី២ តើអ្នកណាខាត និងអ្នកណាចំណេញពីវិបត្តិមួយនេះ?។
ដើម្បីអាចឆ្លើយនឹងសំណួរទាំងនេះបាន គេត្រូវត្រឡប់ក្រោយមើលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកដូណាល់ ត្រាំនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនាពេលថ្មីៗកន្លងទៅជាមុនសិន។ នៅពេលនោះ លោកត្រាំមិនញញើតនឹងវ៉ៃប្រហារអ៊ីរ៉ង់ ព្រមទាំងបញ្ចូលអ៊ីរ៉ង់ទៅក្នុងក្រុមអង្គការភេរវនិយម។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកដូណាល់ ត្រាំក៏បានអំពាវនាវប្រទេសកាតាឲ្យបញ្ឈប់ការគាំទ្រ និងចិញ្ចឹមអង្គការភេរវនិយម។ តើមិនមែនពាក្យសម្តីរបស់លោកត្រាំដូចនេះទេឬដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តហ៊ានចាត់ការលើប្រទេសកាតាភ្លាមៗយ៉ាងនេះ?។
ដោយមិននិយាយចំឈ្មោះលោកដូណាល់ ត្រាំ លោកប្រធានាធិបតីតួកគីអ៊ែរដូហ្កាន់បានថ្លែងថា ពិតជាមិនចៃដន្យទេដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតថ្លើមធំហ៊ានធ្វើដាក់កាតារបៀបនេះ និងថា ពិតជាអ្នកឃុបឃិតជួយជំរុញនៅពីក្រោយ។ គួររម្លឹកជូនថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងអ៊ីរ៉ង់ជាខ្លាពីរដែលកំពុងដណ្តើមគ្នាសោយរាជ្យនៅលើភ្នំតែមួយក្នុងតំបន់។ តែគឺទើបតែមានការហុចដៃពីលោកត្រាំទេដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតហ៊ានប្រកាសសង្រ្គាមជាចំហរទល់នឹងអ៊ីរ៉ង់។ ចូរកុំភ្លេចថានាឱកាសទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត លោកត្រាំទទួលបានកិច្ចសន្យាលក់អាវុធឲ្យទីក្រុងរីយ៉ាដជាច្រើនពាន់លានដុល្លារ។
ពិតណាស់ និងអ្វីដែលមិនប្រកែកបាន កាតា និងអ៊ីរ៉ង់ពិតជាបានគាំទ្រចលនាអ៊ីស្លាមនិយមជ្រុល ដូចយ៉ាងក្រុមភាតរៈអ៊ីស្លាមនៅអេហ្ស៊ីប ក្រុមហាម៉ាស់នៅប៉ាឡេស្ទីន ឬមួយក្រុមហេស្បូឡាលីបង់ដែលអាមេរិកបានចាត់ទុកជាចលនាភេរវនិយម។ តែមិនរហូតដល់ចេញមុខគាំទ្រពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមដែលអ៊ីរ៉ង់ និងកាតាជាអ្នករងគ្រោះដែរនោះទេ។ មួយវិញទៀត អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតខ្លួនឯងក៏មិនមែនជាប្រទេសស្អាតស្អំដែរ ព្រោះពួកភេរវជនភាគច្រើន ពិសេសអាល់កៃដាមានប្រភពចេញពីទីនោះ។ ដូច្នេះចង់ឬមិនចង់ អ្នកខាតបង់ពេលនេះ គឺក្រុមប្រទេសអារ៉ាប់ទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់ដែលអាមេរិករបស់លោកត្រាំចាប់ឲ្យជល់គ្នាតាមរយៈសង្រ្គាមសាសនា ហើយអ្នកចំណេញ គឺអាមេរិកដែលទទួលបានលុយរាប់ពាន់លានដុល្លារពីការលក់គ្រឿងសព្វាវុធ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ