ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅអ៊ីរ៉ង់នៅ ១ឆ្នាំក្រោយអាមេរិកដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២០
៨ ឧសភា ២០១៨-៨ ឧសភា ២០១៩ ១ឆ្នាំគត់ដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកដូណាល់ ត្រាំបានប្រកាសដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ ២០១៥។ គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលអ៊ីរ៉ង់បានចុះហត្ថលេខាជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងនោះមានភាគីអាមេរិកក្នុងជំនាន់លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ ខុសពីភាគីហត្ថលេខីផ្សេង ពិសេសប្រទេសអឺរ៉ុប លោកត្រាំបានចាត់ទុកកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះជាកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏អាក្រក់ដែលអាមេរិកមិនគួរចុះហត្ថលេខាទេ។ ទន្ទឹមនឹងដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង រដ្ឋបាលរបស់លោកត្រាំក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីលើអ៊ីរ៉ង់ដែរ។ ទណ្ឌកម្មថ្មីៗចុងក្រោយ គឺការសម្រេចមិនអនុញ្ញាតឲ្យ ៨ប្រទេសបន្តទិញប្រេងពីអ៊ីរ៉ង់។ អ្វីទៅជាស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់អ៊ីរ៉ង់នាពេលបច្ចុប្បន្ន?
វិលទៅ វិលមក អ៊ីរ៉ង់មិនត្រឹមតែកំពុងស្គាល់ស្ថានភាពសុខភាពសេដ្ឋកិច្ចដូចមុនមានកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ ២០១៥ ទេ តែប្រហែលជាអាចធ្លាក់ដុនដាបខ្លាំងជាងមុនផងក៏មិនដឹង។ តែមុននឹងនិយាយពីស្ថានភាពសុខភាពសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ង់សព្វថ្ងៃ គេពិតជាមិនអាចមិននិយាយបានទេពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់អ៊ីរ៉ង់នៅក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ ២០១៥។ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្រ្តមួយនេះ សហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមួយផ្នែកចេញពីអ៊ីរ៉ង់ ហើយជាថ្នូរត្រឡប់វិញ របបក្រុងតេហេរ៉ង់បានសន្យាមិនបន្តកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ និងមិនព្យាយាមផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។
ក្នុងនាមជាប្រទេសជង្រុកប្រេងឆៅលំដាប់ទី៤ និងជង្រុកឧស្ម័នទី២ ក្នុងលោក កិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្រ្តដដែលមួយនេះបានអនុញ្ញាតឲ្យអ៊ីរ៉ង់បង្កើនការបូមប្រេងឆៅ និងបូមឧស្ម័នលក់ក្នុងបរិមាណមួយដែលអ៊ីរ៉ង់ធា្លប់មាននៅមុនពេលទទួលទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ អ៊ីរ៉ង់បានស្គាល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ តែអ្វីដែលអ៊ីរ៉ង់ទទួលបានហាក់នៅមិនទាន់ដល់កម្រិតដូចដែលខ្លួនបានរំពឹងទុកនៅឡើយ ហើយសង្ឃឹមនឹងទទួលបានលទ្ធផលគ្រាន់បើជាងនេះនៅថ្ងៃអនាគត។ តែក្តីសង្ឃឹមហាក់មានត្រឹមក្នុងសុបិន្ត បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកដូណាល់ ត្រាំបានប្រកាសក្នុងថ្ងៃទី៨ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ ដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ចុះហត្ថលេខាឆ្នាំ ២០១៥។
លោកដូណាល់ ត្រាំបានចាត់ទុកជាកិច្ចព្រមព្រៀងកាលណោះថាជាកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏អាក្រក់ដែលអាមេរិកមិនគួរនឹងចុះហត្ថលេខាទេ។ លោកត្រាំបានស្តីបន្ទោស ព្រមទាំងចោទអ៊ីរ៉ង់ពីបទបានគាំទ្រភេរវនិយម និងប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនគ្របដណ្តប់នៅតំបន់ដើមបូព៌ា។ អ្វីដែលលោកត្រាំចង់បាន គឺការចរចាឡើងវិញដើម្បីទទួលបានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីប្រសើរជាងនេះ។ តែខុសពីភាគីហត្ថលេខីផ្សេងទៀត ពិសេសប្រទេសអឺរ៉ុបមិនបានយល់ឃើញដូចលោកត្រាំ និងបានបន្តរក្សាទុកកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានស្រាប់។ ចំណែកភាគីអ៊ីរ៉ង់ក៏បន្តគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងមកដល់សព្វថ្ងៃ។ បន្ទាប់ពីបានដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង លោកត្រាំក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីលើអ៊ីរ៉ង់ដែរ។
ថ្មីៗចុងក្រោយ និងដើម្បីសង្កត់ ក អ៊ីរ៉ង់បន្ថែម រដ្ឋបាលរបស់លោកត្រាំបានសម្រេចមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសចំនួន ៨ បន្តទិញប្រេងឆៅអ៊ីរ៉ង់ទៀតឡើយ។ គេបានសង្កេតឃើញជារួមថា ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកលើអ៊ីរ៉ង់កំពុងទទួលបានលទ្ធផលជាបណ្តើរៗ ព្រោះបើតាមអង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ផលិតផលសរុបក្នុងស្រុករបស់អ៊ីរ៉ង់នឹងធ្លាក់ចុះ ៦% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ បន្ទាប់ពីបានធ្លាក់ចុះជិត ៤% កាលពីឆ្នាំ ២០១៨។ គិតតាំងពីថ្ងៃទី៨ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ មក ប្រាក់រៀលអ៊ីរ៉ង់បានបាត់បង់តម្លៃអស់ ៥៧% បើធៀបនឹងតម្លៃប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។ ចំណែកអត្រាអតិផរណាបានឡើងដល់ ៥១% ហើយតម្លៃម្ហូបអាហារចាំបាច់មួយចំនួនបានឡើង ៧០%។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ហាងលក់ទំនិញមួយចំនួននៅក្នុងទីក្រុងមិនមានផលិតផលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីលក់ទេ។ តាមការប្រមើលទុក អ៊ីរ៉ង់អាចស្គាល់ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចដុនដាបខ្លាំងជាងចន្លោះឆ្នាំ ២០១២ និង២០១៣ ទៅទៀត។
ដើម្បីប្រឈមទប់នឹងគំនាបកាន់តែខ្លាំងរបស់អាមេរិក និងដើម្បីរារាំងអ៊ីរ៉ង់កុំឲ្យដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង ក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីអឺរ៉ុបបានជ្រើសផ្លូវសាមគ្គីគ្នាដោយបានប្រើយន្តការណ៍មួយដើម្បីបន្តរកស៊ីជាមួយអ៊ីរ៉ង់ដោយគេចពីទណ្ឌកម្មអាមេរិក មានន័យថា ជាការដោះដូររវាងទំនិញ និងទំនិញក្នុងតម្លៃដូចគ្នាដោយមិនបាច់ប្រើលុយ។ ចំណែកភាគីអ៊ីរ៉ង់ក៏ហាក់គ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីបន្តគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀង និងរួមសហការណ៍ជាមួយប្រទេសអឺរ៉ុបទាំងនេះទេ ព្រោះទី១ ដើម្បីបន្តទទួលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងទី២ ដើម្បីកុំឲ្យប្រទេសអឺរ៉ុបទាំងនេះប្តូរជំហរទៅគាំទ្រអាមេរិក។ សំណួរដែលកំពុងចោទពេលនេះគឺថា តើស្ថានការណ៍បែបនេះនឹងបន្តមានរហូតដល់ពេលណា និងថា តើភាពអត់ធ្មត់របស់អ៊ីរ៉ង់នឹងមានកម្រិតណានោះ។
ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ច្រើនដងរួចហើយថា ភាពអត់ធ្មត់ និងការខាំមាត់ សង្កត់ចិត្តរបស់ខ្លួនមានកំណត់។ អ្វីដែលគ្រប់គ្នាបារម្ភខ្លាំង គឺខ្លាចតែអ៊ីរ៉ង់ដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងដូចអាមេរិក។ ពិតណាស់ កម្មវត្ថុផ្លូវការរបស់រដ្ឋបាលអាមេរិកគឺដាក់សម្ពាធលើអ៊ីរ៉ង់ឲ្យដល់កម្រិតអតិបរមាក្នុងគោលដៅបង្ខំអ៊ីរ៉ង់ឲ្យចរចាឡើងវិញដើម្បីទទួលបានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីល្អឥតខ្ចោះ។ តែក្រៅផ្លូវការវិញត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងញុះញង់ រុញអ៊ីរ៉ង់ឲ្យបំពានលើកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដែលមានស្រាប់ដើម្បីធ្វើជាលេសស្រែកប្រាប់ពិភពលោកថា អ៊ីរ៉ង់ជាប្រទេសគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ពិភពលោក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ