លោកMattis ថាឃាតកម្មលើរូបលោកខាស្ហូហ្ស៊ី បានធ្វើឲ្យស្ថានភាពដើមបូព៌ា កាន់តែវឹកវរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:១២
នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៧តុលានេះ នៅទីក្រុងម៉ាណាម៉ា ប្រទេសបារ៉ែន មានបើកវេទិកាប្រចាំឆ្នាំ ស្តីពីសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៃតំបន់ដើមបូព៌ា ដែលរៀបចំឡើង ដោយវិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិ ដើម្បីការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ (IISS)។ វេទិកាជជែកដោះដូរយោបល់នេះ មានការចូលរួម ពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ នៃប្រទេសអារ៉ាប់ឈូងសមុទ្រពែក្ស ប្រទេសអឺរ៉ុប អាស៊ី ព្រមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ ដោយឡែក បញ្ហា ឃាតកម្មលើរូបលោកហ្សាម៉ាល់ ខាស្ហូហ្ស៊ី ដែលកំពុងតែធ្វើឲ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ត្រូវគេរិះគន់ខ្លាំងបំផុតនោះ បានក្លាយជាចំណុចស្នូល នៃវេទិកាអន្តរជាតិនេះ។
វេទិកាជជែកដោះដូរយោបល់ ស្តីពីសន្តិសុខ និងស្ថិរភាព នៃតំបន់ដើមបូព៌ា (IISS Manama Dialogue 2018) ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅនៅក្រុងម៉ាណាម៉ា ប្រទេសបារ៉ែន បានបើកទ្វារ ជាមួយនឹងរឿងធំបង្អស់ គឺរឿងរ៉ាវឃាតកម្មទៅលើរូបលោកហ្សាម៉ាល់ ខាស្ហូហ្ស៊ីនេះឯង។ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលតាំងពីណាពីណីមក គឺជាមេធំជាងគេក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ា តែពេលនេះ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងចំណុចកណ្តាល នៃក្រសែភ្នែករិះគន់ និងការបាត់បង់ទំនុកចិត្ត ពីប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តនានា ក្នុងនោះក៏មានអាមេរិកដែរ។
អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បន្ថែមបញ្ហាវឹកវរដល់តំបន់ដើមបូព៌ា
លោកJim Mattis រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ អាមេរិក បានថ្លែងសន្ទរកថា បើកកម្មវិធីនេះ ដោយបានលើកឡើងថា “បើសិនជាយើង នៅតែដំកល់ក្នុងចិត្តថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ថាជាគោលការណ៍គ្រិះ នៃចំណងសម្ព័ន្ធភាពរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ហើយជាប្រយោជន៍រួមនោះ នោះវាច្បាស់ណាស់ ដែលថា ឃាតកម្មលើរូបលោក ហ្សាម៉ាល់ ខាស្ហូហ្ស៊ី បានធ្វើឲ្យយើងគ្រប់គ្នា មានបារម្ភខ្លាំង”។ លោកMattis បន្តថា “ក្នុងប្រទេសមួយ កាលណាសម្លេងអ្នកប្រឆាំងរិះគន់ ត្រូវបានគេទទួលស្តាប់ នោះមានន័យថា ប្រទេសនោះកាន់តែមានភាពនឹងនរ ចាស់ទុំ ហើយនៅពេលប្រទេសមួយ លែងគោរពច្បាប់ ឬសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ប្រទេសនោះ នឹងធ្វើឲ្យអន់ថយ ដល់ស្ថិរភាពរបស់តំបន់ទាំងមូល ជាពិសេសតំបន់ដើមបូព៌ានេះ ដែលបញ្ហាស្ថិរភាពកំពុងតែវឹកវរស្រាប់ទៅហើយ”។
សម្តីទាំងអំបាលម៉ាណខាងលើនេះ គឺលោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក បានសំដៅដោយចំពោះ ទៅកាន់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា អំពើឃាតកម្មនេះ គឺជារឿងរ៉ាវធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក បានចាត់វិធានការខ្លះហើយ ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្ម តួយ៉ាង ដូចជាការដកហូតទិដ្ឋាកា ពីជនជាតិអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត២១នាក់ ដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងនេះ។ លោក Mattis បានបន្ថែមថា ចំណងសម្ព័ន្ធភាព ត្រូវឈរ លើការទុកចិត្តគ្នា និងតម្លារភាព។ ត្រង់ចំណុចនេះ មានន័យថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងតែធ្វើឲ្យគេបាត់បង់ទំនុកចិត្ត ដោយសារតែរឿងរ៉ាវឃាតកម្មដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ។
ឃាតកម្មលើរូបលោកខាស្ហូហ្ស៊ី ធ្វើឲ្យគេលែងទុកចិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត
វាជាលើកទីមួយ ដែលលោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ត្រូវប្រឈមមុខ នឹងការរិះគន់ ទាក់ទិននឹងរឿងរ៉ាវឃាតកម្មនេះ នៅក្នុងវេទិកាអន្តរជាតិបែបនេះ។ ប្រទេសដែលចូលរួមក្នុងវេទិកានេះទាំងអស់ សុទ្ធតែបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ និងចោទសួរ ថាតើរឿងរ៉ាវឃាតកម្មនេះ នឹងធ្វើឲ្យមានផលវិបាកអ្វីខ្លះ? ហើយថាតើអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នឹងដោះសាររបៀបណាខ្លះ ទៅនឹងមតិសារធារណៈអន្តរជាតិ។
លោក Adel al-Jubeir រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បាននិយាយក្នុងទឹកមុខស្មើថេង ថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មិនពេញចិត្ត នឹងអាកប្បកិរិយា របស់បណ្តាញព័ត៌មានទាំងឡាយ ដែលចុះផ្សាយផ្តេសផ្តាស និងលម្អៀង ទាក់ទិននឹងរឿងរ៉ាវឃាតកម្មនេះ ទាំងដែលលទ្ធផលស៊ើបអង្កេត មិនទាន់ដឹងច្បាស់លាស់ផង។
ត្រង់ចំណុចនេះ យើងទទួលស្គាល់ ថាមានការចុះផ្សាយច្រើនមែន តែជាទូទៅ ប្រភពព័ត៌មាន ដែលបានគឺបណ្តាញព័ត៌មាន ជាពិសេសនៅតួកគី គឺគេបានប្រភពពីអាជ្ញាធរ និងក្រុមស៊ើបអង្កេតរបស់តួកគី។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ខ្លួនឯងទេ ដែលក្រឡះសំដីរហូត ម្តងថានៅរស់ ម្តងថាស្លាប់។ ម្តងថាស្លាប់ដោយសារវាយតប់គ្នា ម្តងថាជាអំពើឃាតកម្ម តែធ្វើឡើងដោយចិត្តឯង គ្មានការបញ្ជាពីថ្នាក់លើទេ ហើយចុងក្រោយមកទៀត ក៏ទទួលស្គាល់ថាជាឃាតកម្ម ដែលមានលក្ខណៈរៀបគំរោងគិតទុកជាមុខ យ៉ាងល្អិតល្អន់។ អញ្ចឹង យើងឃើញថា រឿងរ៉ាវនេះ ទោះចង់មិនចង់ គឺធ្វើឲ្យគេ លែងទុកចិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតហើយ ព្រោះមិនដឹងថា ពេលណា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និយាយពាក្យពិត។
ដោយឡែក ទាក់ទិននឹងជនសង្ស័យទាំង១៨នាក់ ដែលចាប់ខ្លួនបាន លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត រូបនេះ បានប្រកាសថា នឹងត្រូវធ្វើការជំនុំជំរះ នៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ចំណុចនេះ យើងមិនទាន់មានប្រតិកម្មយ៉ាងណាទេ ពីភាគីតួកគី ព្រោះថាហេតុការណ៍ឃាតកម្ម បានកើតឡើង លើទឹកដីតួកគី ដូច្នេះ តួកគីអាចទាមទារឲ្យជំនុំជំរះ នៅតុលាការគេ។ យ៉ាងណាមិញ កាលពី២ថ្ងៃមុននេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសតួកគី បានរន្ធាន់ទៅភាគីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ត្រូវតែប្រាប់អត្តសញ្ញាណមនុស្សទាំង១៨នាក់នោះ ថាជានរណា មិនមែនប្រកាសថាចាប់បាន តែស្ងាត់ឈឹង មិនដឹងថាចាប់អ្នកណានោះទេ។ ជារួមទៅ គឺមានសំណូរ ចម្ងល់ច្រើនណាស់ ដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នៅអែរអង់ មិនព្រមឆ្លើយ។
“ត្រូវតែបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅយេម៉ែន!”
ក្រៅពីបញ្ហាជុំវិញអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនេះ នៅមានរឿងជាច្រើន ដែលអង្រួនដំបន់ដើមបូព៌ានេះ ក្នុងនោះមានដូចជាសង្រ្គាមនៅយេម៉ែន ជម្លោះជាមួយនឹងកាតា បញ្ហាអ៊ីរ៉ង់ និងស៊ីរី ជាដើម។ តាំងពីដើមមក សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាដៃគូសម្ព័ន្ធមិត្ត របស់ប្រទេសតំបន់ឈូងសមុទ្រពេក្ស ក្នុងការការពារនិងរក្សាស្ថិរភាព។ តំបន់ដើមបូព៌ា កំពុងជួបរឿងអស្ថិរភាពច្រើនខ្លាំងណាស់បច្ចុប្បន្ននេះ។ អាមេរិក ដែលកន្លងមកជាមេធំ ចាត់ចែងការពារសន្តិសុខ ធ្វើអាជ្ញាកណ្តាល សម្រុះសម្រួលជាដើម តែមកដល់ពេលនេះ ហាក់ដូចជាចាប់លែងឈ្នះ ធ្វើអ្វីលែងបាន។
សង្រ្គាមនៅយេមែន ជាង៣ឆ្នាំមកនេះ សម្លាប់មនុស្សអស់ ប្រមាណ១សែននាក់ហើយ ហើយបច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនយេម៉ែន កំពុងរស់នៅក្នុងការលំបាកវេទនាជាទីបំផុត ដោយសារតែអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ព័ទ្ធជិត ហើយទំលាក់គ្រាប់បែកពីលើទៀត។ ទាក់ទិននឹងសង្រ្គាមនៅយេម៉ែននេះ លោក Mattis បាននិយាយថា គ្រប់សង្រ្គាមទាំងអស់ ត្រូវតែមានទីបញ្ចប់។ លោកបន្តថា វាដល់ពេលហើយ ដែលត្រូវបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមនេះ ហើយងាកមកចរចាគ្នា ផ្សះផ្សារគ្នា។ រដ្ឋមន្ត្រីអាមេរិករូបនេះ អះអាងថា ការចរចា នឹងចាប់ផ្តើមជាថ្មីនៅខែវិច្ឆិកា។
ទាក់ទិនជម្លោះជាមួយកាតាវិញ លោក Jim Mattis បានអំពាវនាវ ឲ្យប្រទេសអារ៉ាប់ទាំងអស់ ត្រូវបំភ្លេចចោលនូវភាពមិនចុះសម្រុងនេះ ហើយងាកមកបើកទំព័រថ្មីដើម្បីចាប់ដៃគ្នា។ លោកថា ត្រូវតែស្រុះស្រួលគ្នា នៅផ្ទៃក្នុង នៃក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ។
“រុស្ស៊ី មិនអាចជំនួសអាមេរិកបានទេ!”
ដោយឡែក ទាក់ទិននឹងសង្រ្គាមនៅស៊ីរី លោក Mattis បានក្រើនរំលឹកប្រទេសអារ៉ាប់ទាំងអស់ថា ត្រូវចងចាំទុកថា រុស្ស៊ី មិនអាចមកជំនួសអាមេរិក ក្នុងកិច្ចការពារស្ថិរភាពតំបន់នេះបានទេ។ ព្រោះហេតុអ្វី ? លោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក ពន្យល់ថា ករណីសង្រ្គាមនៅស៊ីរី បានធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នា ឃើញច្បាស់ ពីចរិក ឱកាសនិយម របស់រុស្ស៊ី។ រុស្ស៊ីឃើញឱកាសចូលមកធ្វើអន្តរាគមន៍ បញ្ជូនទ័ពនិងសព្វាវុធ មកក្នុងតំបន់ បើទោះបីជាត្រូវទៅការពាររបបដឹកនាំបាឆាអាល់ អាសាដ ដែលសម្លាប់ធ្វើបាបប្រជាជនស៊ីរីក៏ដោយ។
ត្រង់ចំណុចនេះ មានន័យថា រុស្ស៊ី គ្មានចិត្តស្មោះ គ្មានការទទួលខុសត្រូវ ដើម្បីការពារស្ថិរភាពសន្តិសុខដល់ដើមបូព៌ា ដូចអាមេរិកទេ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា រុស្ស៊ីមិនអាចមកជំនួសអាមេរិកបានទេ ព្រោះសម្ព័ន្ធភាពរបស់អាមេរិក ដែលមានជាមួយដើមបូព៌ា ជាសម្ព័ន្ធភាពស្មោះ មានតម្លារភាព ហើយទៀងទាត់យូរអង្វែង នឹងឈរលើគោលការនៃសតិសប្បជញ្ញៈមនុស្សជាតិ មិនមែនសម្លឹងតែប្រយោជន៍តែម្ខាងនោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ