ហេតុអ្វីបានជាបស្ចិមលោកនំាគ្នាព្យាយាមមិននិយាយពីរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៦
នៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបរទេសបាន និងកំពុងបន្តនំាគ្នាទៅចូលរួមសំដែងកាន់ទុក្ខសពព្រះចៅអាប់ដាឡា ប៊ីន អាប់ដាឡាស្ស៊ីស។ មហាក្សត្រអាប់ដាឡាបានចូលទីវង្គតកាលពីថ្ងៃទី២៣ មករាក្នុងព្រះជន្ម ៩០ ព្រះវស្សាដោយជម្ងឺ។ ទន្ទឹមនឹងការចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះចៅអាប់ដាឡា ថ្នាក់ដឹកនំាបរទេសក៏ឆ្លៀតចូលសំដែងការគួរសមចំពោះព្រះមហាក្សត្រថ្មីព្រះចៅសាលម៉ានដែរ។ ព្រះចៅសាលម៉ានដែលមានបន្ទូលភ្លាមៗថា ព្រះអង្គនឹងបន្តដើរតាមនយោបាយរបស់ព្រះចៅអាប់ដាឡា។ តែអ្វីដែលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សបានទាមទារនោះ គឺសុំឲ្យមហាក្សត្រថ្មីគោរពសិទ្ធិមុនុស្ស។ រឿងសិទ្ធិមនុស្សនៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែលបស្ចិមលោកហាក់ដូចជានំាគ្នាបិទភ្នែក បិទមាត់ធ្វើមិនឃើញ មិនឮ ពិសេសគឺអាមេរិកតែម្តង។ តើនេះ មកពីហេតុអ្វីទៅ?
គេពិតជាមិនភ្ញាក់ផ្អើលឡើយនៅពេលដែលព្រះមហាក្សត្រថ្មីនៃប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតព្រះចៅសាលម៉ានបានមានបន្ទូលភ្លាមៗក្នុងថ្ងៃឡើងសោយរាជ្យថា ព្រះអង្គនឹងបន្តដើរតាមនយោបាយដែលបានត្រួសត្រាយស្រាប់ដោយព្រះចៅអាប់ដាឡា។ មិនភ្ញាក់ផ្អើលព្រោះថា វាជានយោបាយមួយដែលបាន និងកំពុងបន្តធ្វើឲ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតស្គាល់ស្ថិរភាព និងសន្តិភាពមកដល់សព្វថ្ងៃ។ តែនេះមិនមានន័យថា ព្រះចៅសាលម៉ាននឹងមិនធ្វើអ្វីទាល់តែសោះក្នុងនាមជាថ្នាក់ដឹកនំាប្រទេសនោះទេ។ វាពិតណាស់ថា ក្នុងនាមជាប្រទេសស្តេចប្រេងកាត ចំណូលចំនួន ៩០% របស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត គឺបានមកពីការលក់មាសខ្មៅនោះឯង។ តែជាមួយនឹងការធ្លាក់ថ្លៃរបស់តម្លៃមាសខ្មៅនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិបច្ចុប្បន្ន បានធ្វើឲ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតស្គាល់ឱនភាពថវិកាយ៉ាងសម្បើមក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នំាចុងក្រោយនេះ។
គឺជាបរិបទមួយដែលបានជម្រុញឲ្យព្រះចៅសាលម៉ានកំពុងគិតពិចារណាស្វែងរកចំណូលផ្សេងដើម្បីជួយប៉ះប៉ូវការបាត់បង់ចំណូលបានមកពីការលក់ប្រេងឆៅ។ ផ្ទំាងស៊ីបរបស់ទីក្រុងរីយ៉ាដ គឺបន្តអូសទាញអ្នកវិនិយោគបរទេសនៅក្នុងវិស័យមួយចំនួន រួមមាន សុខភាព ការដឹកជញ្ជូន អចលនទ្រព្យ ឬមួយក៏នៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ជាដើម ដោយធ្វើយ៉ាងណា ជួយសម្រួលផ្នែករដ្ឋបាលដែលនៅស្មុគស្មាញខ្លំាងចំពោះអ្នកវិនិយោគបរទេសដែលចង់ទៅបោះទុនរកស៊ីនៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ សូមរម្លឹកជូនថា ក្នុងនាមជាសមាជិករបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងជាសមាជិកនៃក្រុមប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាកម្មទំាង ២០ក្នុងលោក ទឹកប្រាក់វិនិយោគបរទេសដោយផ្ទាល់នៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានគុណឲ្យ ៥ដង ពោលមានទឹកប្រាក់ដល់ទៅ ២២០ ០០០លានដុល្លារ។
ខុសពីប្រទេសអារ៉ាប់ជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ និងនៅជុំវិញដែលកំពុងក្រឡាក់ចាក់ដោយវិបត្តិសង្គម អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាប្រទេសមួយដែលនៅមិនទាន់បានភ្លក់រសជាតិបដិវត្តអារ៉ាប់ផ្ទុះចេញដំបូងនៅប្រទេសទុយនីស៊ីនោះទេ។ នេះមិនមែនមានន័យថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាប្រទេសគ្មានអ្នកប្រឆំាង ឬក៏ថា សុទ្ធតែអ្នកមានទំាងអស់នោះទេ តែមកពីរដ្ឋបានចំណាយលុយយ៉ាងច្រើនសម្បើមដើម្បីទិញសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសង្គម និយាយឲ្យស្រួលយល់ រដ្ឋបានប្រើលុយដើម្បីបំបិទមាត់មហាជនដែលចង់បះបោរ។ ក្នុងឆ្នំា ២០១១ ពោលជួនចំពេលពិភពអារ៉ាប់កំពុងអុកឡុកដោយបដិវត្តន៍អារ៉ាប់នៅទុយនីស៊ី យេម៉ែន អេហ្ស៊ីប លីប៊ី និងបន្ទាប់មកប្រទេសបារ៉ែន អតីតព្រះមហាក្សត្រព្រះចៅអាប់ដាឡាមិនញញើតនឹងបញ្ចេញលុយចំនួន ១៣០ ០០០លានដុល្លារដើម្បីការចាយវាយផ្នែកសង្គមផ្សេងៗ។
ចូរកុំភ្លេចថា ពិតមែនតែរដ្ឋបានបាត់បង់ចំណូលយ៉ាងច្រើនក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នំាចុងក្រោយដោយសារតែតម្លៃប្រេងឆៅធ្លាក់ចុះក្តី តែអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនៅសល់លុយដុល្លារបម្រុងយ៉ាងណែនហោប៉ៅ ពោលមានដល់ទៅ ៧៥០ ០០០លានដុល្លារឯណោះ។ នេះដោយនៅមិនទាន់គិតពីធនធានប្រេងក្រោមដីដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកំពុងមានសព្វថ្ងៃនេះទេ។ អ៊ីចឹងហើយបានជានៅពេលនេះ ស្តេចប្រេងកាតមួយនេះនៅតែក្រអឺតក្រទម និងបន្តអនុវត្តន៍នយោបាយប្រេងដែលអនុម័តដោយព្រះចៅអាប់ដាឡា ពោលគឺបន្តរក្សាកម្រិតផលិតកម្មរបស់ខ្លួនឲ្យនៅដដែល ទោះបីជាតម្លៃបន្តនៅទាបក៏ដោយ។ គោលដៅរបស់ទីក្រុងរីយ៉ាដ គឺសម្លាប់ស្តេចប្រេងកាតកំប៉ិកកំប៉ុកដែលកំពុងរស់ដោយពឹងតែលើចំណូលបានមកពីការលក់ប្រេងឆៅ។
នៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា របបដឹកនំានយោបាយនៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតមិនត្រឹមតែមិនសូវខុសគ្នានឹងរបបដឹកនំានយោបាយនៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប់មួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទំាងផ្តាច់ការ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាងប្រទេសក្នុងតំបន់ខ្លះទៅទៀត។ អ្វីដែលលេចធ្លោជាងគេ គឺការបំបិទសិទ្ធិស្រ្តី ព្រោះចូរកុំភ្លេចថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាប្រទេសតែមួយគត់ក្នុងលោកដែលស្រ្តីភេទគ្រប់រូបគ្មានសិទ្ធិបើកបររថយន្តទេ។ មួយវិញទៀត ស្រ្តីណាដែលចង់ធ្វើការ រៀបការ ឬមួយក៏ធ្វើដំណើរទៅណា មកណា គឺត្រូវសុំការអនុញ្ញាតជាមុនពីសមាជិកម្នាក់ស្និទ្ធនឹងឱពុក ម្តាយដែលមានភេទជាបុរសទៀត។ សង្គមអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាសង្គមដែលមានការរើសអើងចំពោះស្រ្តីភេទ ពិសេសពួកអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនិកាយឈីអ៊ីតដែលមានភាគតិច មានការរើសអើងរឿងសាសនា ជាសង្គមដែលគ្មានការអត់ឱន និងគ្មានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។ អ៊ីចឹងហើយបានអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានអំពាវនាវដល់ព្រះមហាក្សត្រថ្មីឲ្យចាត់វិធានការបំបាត់រាល់ទង្វើទំាងនេះ ពិសេសបំបាត់វប្បធម៌នៃការតាមធ្វើបាប ឈ្នានីសពួកប្រឆំាងខ្លួន។
សំណួរដែលកំពុងចោទពេលនេះ គឺថា ហេតុអ្វីបានជាគ្រប់ប្រទេសបស្ចិមលោកបែរជានំាគ្នាបិទភ្នែក បិទមាត់ចំពោះរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបែរជានំាគ្នាចែចង់ ថ្នាក់ថ្នមអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតទៅវិញ ពិសេសគឺអាមេរិកដែលតំាងខ្លួនជាបិតាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ អាចមានចម្លើយពីរសំខាន់ ទី១ មកពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីជាប្រភពដង្ហើមថាមពលដ៏សំខាន់ដែលគ្មាននរណាហ៊ានប្រើសម្តីខ្លំាងជាមួយ និងទី២ មកពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាប្រទេសមួយក្នុងតំបន់ដែលបស្ចិមលោកត្រូវការដើម្បីជួយកំចាត់ពួកជ្រុលនិយមក្នុងតំបន់ ពិសេសគឺពួកជីហាតនៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅអ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី។ ជាក់ស្តែងនៅពេលនេះ និងបើទោះបីជាជាប់រវល់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ថ្នាក់ដឹកនំាគ្រាក់ៗ ល្មមៗ និងតូចតាចមកពីគ្រប់ទ្វីបកំពុងបន្តកន្ទុយគ្នាទៅសម្តែងកាន់ទុក្ខព្រះចៅអាប់ដាឡានៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ