អានតួអត្ថបទ
នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue)

ឈប់ឱ្យមានតទៅទៀត ! Plus jamais ça !

ចុះផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ៖

នៅ​ក្នុង​នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរភាសា​របស់យើង នៅ​សប្តាហ៍​នេះ លោក ឆាយ ហុកផេង សូម​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ អំពី ឈប់​ឱ្យ​មាន​តទៅទៀត (Plus jamais ça)។

លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង
លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង RFI
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

កាលពីថ្ងៃទី១២សីហាកន្លង២០១៩ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងបទបាឋកថាសាធារណៈ ស្តីពី «ឧក្រិដ្ឋកម្ម៖ ហេតុអ្វីបានជាមានឃាតករនិងនជនរងគ្រោះ?» ខ្ញុំបានធ្វើវិភាគតាមផ្លូវច្បាប់ និងតាមឱវាទនៃព្រះសមណតោត្តម ស្តីអំពីកម្មពៀរវេរា អំពីហេតុនិងផល ដើម្បីស្វែងរកការយល់ដឹងនូវឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលកើតមានឡើង ជាបន្តបន្ទាប់ ចំនួន៥លើកក្នុងមួយសតវត្សរ៍ទី២០ ពោលគឺមានឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់ទួរគី មកលើជនជាតិអាមេនីញាំង, ឧក្រិដ្ឋកម្មពួកអាល្លឺម៉ង់ណាហ្ស៊ីមកលើពួកជីហ្វ, ឧក្រិដ្ឋកម្មនៅប្រទេស Rwanda និង Yougoslavie ហើយនិងឧក្រិដ្ឋកម្មនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហមមកលើប្រជាជនថ្មី។ ខ្ញុំក៏លើកជាសំណួរថា តើពាក្យស្លោកដែលយើងធ្លាប់ឮថា «ឈប់ឱ្យមានតទៅទៀត» Plus Jamais ça! ថាមានឥទ្ធិពលយ៉ាងណា?

Dans le site L'Histoire par image, il est fait référence à "un pronostic sombre pour les générations futures, qui inscrit la permanence du danger de guerre dans la chair et les jeux innocents de l'enfance. Le 'désarmement moral' ne signifie pas l'abandon de toute vigilance, bien au contraire: il exige un engagement actif non seulement contre la guerre,…"

 

នៅសារមន្ទីរទួលស្លែង ស-២១ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំទៀត គេឃើញមានការផ្លាស់ប្តូរ សើរើជារឿយៗ នូវវត្ថុទាំងឡាយ មានឧបករណ៍សម្រាប់ធ្វើទារុណកម្ម ជាអាទិ៍។ ការសើរើបោសសម្អាត វាបានធ្វើការពិតនឹងរលប់រលាយបាត់ទៅតាមស្នាមអំបោស ឬតាមកម្លាំងដៃដែលអូសទាញផ្លាស់ប្តូរអ្វីៗពីទីកន្លែងដើមរបស់វា។ យូរៗទៅ វាអាចនៅសល់តែរូបថត និងគ្រែដែកកញ្ចាស់មួយ។ ឬមួយក៏ គេយល់ថា ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះ ជាមុខសញ្ញាបង្ហាញឱ្យថា Plus Jamais ça! ?។ បើអ៊ីចងមែន វាហាក់ដូចជាសមម្យ៉ាងដែរ។

Le slogan Plus jamais ça a été utilisé "banalement" dans le domaine de préservation te restauration du patrimoine. La page d'accueil de la Fondation Patrimoine lance une nouvelle campagne "Plus Jamais Ca" afin de "faire grandir l'élan de solidarité qu'a permis Notre-Dame" (qui avait été incendiée le 15 avril 2019). La Fondation estime à plus de 2 milliards d'euros de "besoin d'investissement dans le patrimoine français dit en péril."

សម្តីជាឯក លេខជាទោ អក្សរជាត្រី។ យើងឃើញនៅក្នុងអត្ថបទខាងលើនេះ ថាគេប្រើសម្តី ជាពាក្យស្លោកថា «ឈប់ឱ្យមានតទៅទៀត » ប្រើទៅលើការអំពាវនាវសុំវិភាគទានទ្រទ្រង់សកម្មភាពជួសជុលបេតិកភណ្ឌ ដែលជាអចលនវត្ថុមានប៉មយាម វិហារ ភូមិគ្រឹះ។ល។ ហើយដេលគេវាយតម្លៃថាត្រូវការថវិកាប្រហែល២កោដិអឺរ៉ូ ក្នុងគម្រោងនេះ។ ទង្វើបែបនេះ ធ្វើឱ្យពាក្យស្លោកមួយនេះវាសាបរលាប ដោយឃ្លាតចាកពីអត្ថន័យដើមរបស់វាទាំងស្រុង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការប្រើពាក្យ«ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍» ក៏មាននិន្នាការផ្អៀតទៅបែបសាបរលាបនេះដែរ ដ្បិតគេសង្កេតឃើញក្នុងបទសម្ភាសខ្លះ មានបញ្ញវន្តនិងអ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះៗ ស្រែកថា នេះជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ៗ ស្ទើរតែរាល់វេលាដែលភេរវកម្ម អត្តឃាតបានកើតឡើងអំពីសំណាក់អ្នកជ្រុលនិយមក្នុងសាសនាអ៊ីស្លាមអាអាទិ៍។

L'exposition permanente: Plus Jamais Ca, quant à elle évoque le cheminement des déportés dans les camps nazis (…), explore l'une des passages les plus sombres de notre histoire… les camps de concentration et d'extermination, les témoignages et la survie après la captivité. A l'issue de cette visite…, chacun est confronté à la réalité actuelle et s'interroge: que faire et comment résister aujourd'hui ?

ជនរងគ្រោះជាតិបារាំងម្នាក់ដែលបានស្គាល់គុកឥតជញ្ជាំងនៃស្តាលីន (Staline) គឺវាលរហោឋានត្រជាក់អង្សាក្រោមសូន្យ២០ គាត់បានបរិយាយអំពីការតូចចិត្ត ខកចិត្ត របស់គាត់ ត្បិតអីពាក្យសន្យារបស់អ្នកដទៃ រួមនឹងខ្លួនគាត់ផ្ទាល់ថា មិនភ្លេចឧក្រិដ្ឋកម្មនៃរបប ស្តាលីន នេះទេ ហើយថានឹងធ្វើសកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយឱ្យពិភពលោកបានឃើញផងថាមនុស្សអាចសាហាវចំពោះមនុស្សជាតិផងគ្នា។ ផ្ទុយទៅវិញ អតីតជនរងគ្រោះខ្លះ ដែលជាបេក្ខជនកុម្មុយនិស្តបារាំង ដូចគាត់ដែរ ពួកគេអសកម្ម១០០%។ មូលហេតុគឺគេមិនចង់បង្ហាញនូវភាពអន្ធកាលរបស់ ស្តាលីន ដែលជាកុម្មុយនិស្តដូចគ្នា។ លោក Pierre Daix បានសរសេរប្រវត្តិនេះក្នុងសៀវភៅ Bréviaire pour Mauthausen បោះពុម្ពនៅឆ្នាំ២០០៥ នៅ Edit. Témoins Gallimard ។ ជាទីបញ្ចប់បទចម្រៀង ជាភាសាបារាំងមួយដែលមានចំណងជើងថា« Plus Jamais ça! » ក៏បានលើកឡើងដែរនូវគំនិតខ្លីនៃជនប្រភេទខ្លះ ដែលឆាប់ភ្លេច ឬដែលខំបំភ្លេចឧក្រិដ្ឋកម្មដែលខ្លួនឯងផ្ទាល់ ធ្លាប់បានទទួលរងគ្រោះ។

តទៅនេះ ជាបទចម្រៀងរបស់ NTM

"Mais on est tous las de ce retour au même schéma,

Ah non, non, plus jamais ça, seulement voila là,

Il semblerait que des cas d'amnésie caractérisée soient relevés,

Tendant à prouver, qu'avec facilité,

Les erreurs du passé peuvent se renouveler" etc.

ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចាំថ្ងៃ​នឹង​អាច​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្នុង​អ៊ីមែល​របស់​លោក​អ្នក​ផ្ទាល់៖

តាមដានព័ត៌មានកម្ពុជានិងអន្តរជាតិដោយទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ RFI

រកមិនឃើញអត្ថបទដែលស្វែងរកទេ

មិនមាន​អត្ថបទ​ដែលអ្នកព្យាយាមចូលមើលទេ