ចិន-តៃវ៉ាន់៖ ចិនគំរាមវាយប្រហារតៃវ៉ាន់ បើតៃវ៉ាន់ហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៥២
ចិនបញ្ចេញធ្មុងដាក់តៃវ៉ាន់ជាថ្មីដោយគំរាមប្រើទ័ពវាយប្រហារ បើតៃវ៉ាន់ហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យ។ ការព្រមាននេះបានធ្វើឡើងដោយប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង នៅក្នុងសុន្ទរកថា ថ្លែងនាថ្ងៃពុធ ទី២មករានេះ។ ការប្រកាសរបស់ប្រមុខរដ្ឋចិនយ៉ាងដូច្នេះ គឺជារឿងមិនអាចទទួលយកបានទាល់តែសោះ ពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំតៃវ៉ាន់។ តើចិនពិតជាហ៊ានប្រើទ័ពសង្គ្រប់យកតៃវ៉ាន់មែនដែរឬទេ? តើតៃវ៉ាន់ពិតជាហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យមែនដែរឬទេ ?
ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតីចិនស្រែកគំរាមយ៉ាងដូច្នេះ?
សម្តីគំរាមរបស់ប្រមុខរដ្ឋចិន គឺមិនមែនជាលើកទី១ទេ។ ជាក់ស្តែងទៅ រាល់គ្រប់ប្រធានាធិបតីចិនទាំងអស់ និងគ្រប់អាណត្តិ គឺសុទ្ធតែនិយាយដូច្នេះ។ ចំណែក លោក ស៊ី ជីនពីង លើកឡើងច្រើនដងមកហើយ គឺតាំងតែពីពេលលោកឡើងកាន់អំណាច ដឹកនាំស្រុកចិន នៅឆ្នាំ២០១២មកម្ល៉េះ។ ថ្នាក់ដឹកនាំចិនរូបនេះ ថែមទាំងធ្លាប់សន្យាថា ត្រូវតែយកតៃវ៉ាន់មកដាក់ក្រោមការត្រួតត្រារបស់ចិនឲ្យបាន នៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំប្រទេសរបស់លោក។
ការប្រកាសរបស់ប្រធានាធិបតីចិននៅពេលនេះ តែគេអាចយល់ថាយ៉ាងហោច មានមូលហេតុ៣យ៉ាងតិច។ គឺទី១ ការប្រកាសនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងឱកាសខួប៧០ឆ្នាំ នៃការបង្កើតរបបកុម្មុនីស្តចិន ជាផ្លូវការ ឆ្នាំ១៩៤៩ គឺក្រោយពេលដែលសង្គ្រាមស៊ីវិលផុតរលត់ទៅ។ ដូច្នេះនេះគឺជាការអបអរទិវាបង្កើតរបបដឹកនាំរបស់ខ្លួនផង។ តែនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក៏ជាការបង្កើតរបបដឹកនាំតៃវ៉ាន់ជាមួយគ្នាផងដែរ ដែលមានឈ្មោះផ្លូវការ ថា សាធារណរដ្ឋចិន។ ដូច្នេះហើយ បានជាវាមានរឿងជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្នាដូច្នេះ។
មូលហេតុទី២ អាចថាជាសារអបអរឆ្នាំថ្មីរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង ដែលលាយឡំជាមួយនឹងសារនយោបាយរបស់ចិនផង។ ទី៣ គឺជាការឆ្លៀតឱកាសសម្ញែងឫទ្ធានុភាពបន្ថែមទៀត ពីកម្លាំងកងទ័ពប្រជាជនចិន។
ស្របពេលដែលប្រមុខរដ្ឋចិនប្រកាសបែបនេះ គឺ កាសែតផ្លូវការរបស់កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន ក៏បានចេញផ្សាយពីគោលបំណងរបស់កងទ័ពចិនសម្រាប់២០១៩នេះផងដែរ។ ទាហានចិន បានសម្ញែងសាច់ដុំ និងថា ទ័ពចិនត្រៀមខ្លួនរួចហើយ នៅក្នុងករណីមានសង្គ្រាម ហើយការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ប្រយុទ្ធនេះ គឺជាវត្ថុបំណងរបស់កងទ័ពចិនសម្រាប់ឆ្នាំថ្មីនេះ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចិនប្រឹងបង្កើនថវិកាជាតិ សម្រាប់វិស័យយោធាសម្បើមណាស់។ ចំណែកតៃវ៉ាន់ ក៏បង្កើតថវិកាការពារជាតិរបស់ខ្លួនដែរ
តើចិនពិតជាហ៊ានប្រើទ័ពសង្គ្រប់យកតៃវ៉ាន់មែនដែរឬទេ?
អ្នកជំនាញកិច្ចការតំបន់អាស៊ីជាច្រើននាក់ យល់ថា ក្នុងរយៈកាលខ្លី និងនៅក្នុងពេលភ្លាមៗនេះ ចិនច្បាស់ជានឹងមិនធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍កកូរកកាយធំដុំជាងនេះ នោះទេ។ លើកលែងតែមានស្ថានការណ៍ទុំជោរពេក។ ពោលគឺករណីដែលតៃវ៉ាន់ហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យ។ ក៏ប៉ុន្តែ ស្ថិតក្នុងសភាពសព្វថ្ងៃ តៃវ៉ាន់ ក៏មិនហ៊ានធ្វើជ្រុលជ្រួសពេកនោះដែរ។ ចំពោះចិន បើតៃវ៉ាន់ហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យ គឺចិនច្បាស់ជាទាល់ច្រក ហើយគ្មានផ្លូវអ្វី ក្រៅតែពីប្រើកម្លាំងនោះឡើយ។ បើចិនប្រើកម្លាំង ចិនគឺយល់ច្បាស់ដោយខ្លួនឯងថា ស្ថានការណ៍នៅក្នុងតំបន់ ច្បាស់ជាកាន់តែដុនដាប់ខ្លាំង ពីព្រោះ តៃវ៉ាន់ រំពឹងថាមានមហាអំណាចអាមេរិកជាខ្នងបង្អែក។ ចំពោះអាមេរិកនេះ គឺនៅលើផ្លូវការជាក់ស្តែង អាមេរិកទទួលស្គាល់គោលការណ៍ ចិនតែមួយ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្រោយខ្នង គឺជារឿងផ្សេងទៀត។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ចិនបានគូសបន្ទាត់ក្រហមមួយតាំងពីយូរមកហើយ បើតៃវ៉ាន់ ប្រកាសឯករាជ្យ គឺចិននឹងវាយយកហើយ តែរហូតមកទល់ពេលនេះ គ្មាននរណាហ៊ានដើរហួសបន្ទាត់ក្រហមនោះទេ។
តើស្ថានភាពលេចអណ្តែតៗ របស់ តៃវ៉ាន់ នឹងត្រូវបញ្ចប់នៅពេលណា?
អ្នកជំនាញខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ អះអាងថា ភាគីចិន គឺចង់រក្សាស្ថានភាពឲ្យនៅដដែល ដែលអ្នកការទូតច្រើន ហៅថា Statu quo ។ គេមើលឃើញថា នេះក៏ជាចេតនារបស់ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង ដែរ។ ចំពោះអត្ថន័យនៅក្នុងសាររបស់ប្រមុខរដ្ឋចិន នៅថ្ងៃពុធទី២មករានេះ គឺរដ្ឋបាលក្រុងប៉េកាំងចង់ឲ្យរក្សាស្ថានភាពឲ្យនៅដដែល ដោយឲ្យតៃវ៉ាន់ គោរពគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយ របបដឹកនាំពីរ» គឺដូចអ្វីដែល តំបន់ស្វយ័តហុងកុង កំពុងអនុវត្តសព្វថ្ងៃ។
ក៏ប៉ុន្តែ ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ លោកស្រី ឆៃ អ៊ីងវេន ដែលមានទំនោរចង់បានឯករាជ្យ បានច្រានចោលគោលការណ៍នេះ និងថា ពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់មិនអាចទទួលយកការចរចានយោបាយណាមួយ ដោយឈរលើគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយ របបដឹកនាំពីរ» នោះឡើយ។ ចំពោះតៃវ៉ាន់, រាល់ការចរចានយោបាយរវាងចិននិងតៃវ៉ាន គឺត្រូវស្ថិតក្នុងក្របខណ្ឌស្មើគ្នា រវាងរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាល។
ស្ថានភាពនេះ គឺអាស្រ័យមួយផ្អែកធំ ពីនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់តៃវ៉ាន់ខ្លួនឯងតែម្តង។ នៅតៃវ៉ាន់ ជារបបដឹកនាំប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានការផ្លាស់ប្តូរអំណាចដឹកនាំដោយការបោះឆ្នោត និងដោយសន្តិវិធី។ ពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់ មួយចំនួន គឺមិនចង់ឲ្យតៃវ៉ាន់ ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រាផ្តាច់មុខរបស់ចិន តែក៏មិនចង់ឲ្យតៃវ៉ាន់ផ្តាច់ខ្លួនជាផ្លូវពីចិនដែរ ដ្បិតខ្លាចក្រែង ជួបផលលំបាកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ក៏ប៉ុន្តែ រឿងនេះ វាអាស្រ័យនឹងអ្នកនយោបាយ តែម្តង។
នៅពេលលោកស្រី ឆៃ អ៊ីងវេន ឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ២០១៦ តៃវ៉ាន់ ហាក់ខំប្រឹងបន្លឺសំឡេងខ្លាំងណាស់ ខាងចង់ទាមទារឯករាជ្យ។ នេះជាហេតុធ្វើឲ្យចិន កាន់តែពង្រីកក្រញាំទៅលើតៃវ៉ាន ដោយបិទសេដ្ឋកិច្ច និងរក្សមធ្យោបាយផ្តាច់ទំនាក់ទំនងរបស់តៃវ៉ាន់ជាមួយនឹងប្រទេសដទៃ ម្តងមួយៗ។ តួយ៉ាង នៅអាហ្វ្រិកជាដើម ប្រទេសផ្សេងៗដែលធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយតៃវ៉ាន់ បានបេះដៃពីតៃវ៉ាន់ ទៅស្រវាឱបចិន ដើម្បីប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ នៅឆ្នាំចុងឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅនេះ ពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់ បានដកទំនុកចិត្តពីការដឹកនាំរបស់លោកស្រីប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ បន្តិចមកវិញ ដោយសម្រេចបោះឆ្នោតនៅថ្នាក់ឃុំសង្កាត់ ឲ្យបក្សលោកស្រីចាញ់យ៉ាងអាម៉ាស ហើយរហូតដល់លោកស្រី ត្រូវបង្ខំចិត្តលាលែងចេញពីថ្នាក់ដឹកនាំបក្សទៀតផង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ