អសប៖ ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស ធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្នុងឆ្នាំ២០២០ ឯ២០២១ក៏មិនសង្ឃឹមកើនឡើង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៧
កូវីដ១៩ បានបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង ដល់សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងជាពិសេស ទៅលើចរន្តនៃបោះទុនវិនិយោគនានា នៅទូទាំងពិភពលោក។ វិនិយោគទុនដោយផ្ទាល់ពីបរទេស បានធ្លាក់ចុះខ្លាំងបំផុត នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅនេះ។ នេះបើផ្អែកតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយ របស់សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍។ របាយការណ៍នេះ បានលើកឡើងផងដែរ ថាក្នុងឆ្នាំ២០២១ គេក៏ពុំមានសង្ឃឹមថា ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស នឹងកើនឡើងមកវិញដែរ ដោយសារតែទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ច ស្ថិតនៅក្នុងការភ័យបារម្ភ ដោយសារតែកូវីដ១៩។
លោក James Zhan អគ្គនាយកទីភ្នាក់ងារសហប្រជាជាតិស្តីពីពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ (CNUCED/UNCTAD) បានលើកឡើងថា យោងតាមរបាយការណ៍បូកសរុប នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅនេះ ការបោះទុនវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស (IDE/FDI) មានតម្លៃប្រមាណ ៨៥៩ពាន់លានដុល្លារអាេមរិក ពោលគឺវាបានធ្លាក់ចុះ ដល់ទៅ៤២% បើប្រៀបធៀបទៅតួលេខ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
វិបត្តិជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ ពាសពេញពិភពលោក បានធ្វើឲ្យការបោះទុនវិនិយោគពីបរទេស ធ្លាក់ចុះជាខ្លាំង។ ការចុះថយទាំងនេះ បាននាំឲ្យទំហំវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស មានតិចជាងទំហំអំឡុងពេលវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ២០០៩ ដល់ទៅ៣០%។ ទឹកប្រាក់វិនិយោគក្នុងឆ្នាំ២០២០ គឺមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ ១៩៩០។
បន្ថែមពីនេះទៀត របាយការណ៍នេះ បានសន្និដ្ឋានថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ វិនិយោគទុនដោយផ្ទាល់ពីបរទេស នឹងអាចចុះថយបន្ថែមទៀត ចន្លោះពី៥% ទៅ ១០% បើប្រៀបធៀបទៅតួលេខក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដែលមានកម្រិតទាបខ្លាំងស្រាប់ទៅហើយ។ លោក James Zhan បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនម្ចាស់គំរោងវិនិយោគ ប្រាកដជាបន្តធ្វើការប្រុងប្រយ័ត្ន មិនហ៊ានបញ្ចេញមូលធន យកទៅវិនិយោគនៅបរទេសឡើយ ព្រោះថាកូវីដ១៩ នៅមិនទាន់ទៅណាឆ្ងាយនៅឡើយ។
ប្រទេសដែលរងផលលំបាក ដោយការចុះថយ នូវការបោះទុនវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសនេះ គឺបណ្តាប្រទេសក្រីក្រ និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ នៅតាមប្រទេសទាំងនេះ របាយការណ៍បានសន្និដ្ឋានថា ការបោះទុនវិនិយោគលើគំរោងថ្មីស្រឡាង (Green-Field Investment) គឺបានធ្លាក់ចុះជាមធ្យម ចំនួន៤៦%។ តំបន់អាមេរិកឡាទីន និងតំបន់សមុទ្រការ៉ាអ៊ីប ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ លើគំរោងថ្មីស្រឡាង បានធ្លាក់ចុះចំនួនពាក់កណ្តាល។ ចំណែកតំបន់អាស៊ីវិញ តួលេខធ្លាក់ចុះ មានប្រមាណ៣៨% បើប្រៀបធៀបទៅឆ្នាំ២០១៩។
គឺទ្វីបអាហ្វ្រិក ដែលការធ្លាក់ចុះនេះ មានកម្រិតខ្ពស់បំផុត ប្រមាណ៦៣% នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០។ គំរោងសហប្រតិបត្តិការវិនិយោគធំៗ ដូចជាការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាដើម គឺបានថយចុះ៤០% នៅអាហ្វ្រិក។ គម្រោងវិនិយោគប្រភេទនេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់អភិវ្ឍន៍សមត្ថភាពផលិត របស់ប្រទេសទាំងនេះ។ បើគ្មានគំរោងទាំងនេះ គឺមានន័យថា ប្រទេសក្រីក្រ នឹងមិនអាចមានលទ្ធភាពស្ទុះហក់ឡើង ក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចទេ។
ដោយឡែក របាយការណ៍ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ បានលើកកូនក្តីសង្ឃឹមមួយដែរ អំពីការស្ទុះឡើងខ្លះ នៃចរន្តវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស តែជាប្រភេទវិនិយោគ ដោយការ ច្របាច់បញ្ចូល ឬ ទិញយក។ អ្នកជំនាញបានសង្កេតឃើញ ការវិនិយោគដោយ ការច្របាច់បញ្ចូលគ្នា និង ការទិញយក ដោយក្រុមហ៊ុនបរទេស បានកើនឡើងគួរឲ្យកត់សំគាល់ នៅរវាងត្រីមាសទី៣ចុងឆ្នាំ២០២០ ជាពិសេស ក្នុងវិស័យបច្ចេកវទ្យា និងសុខាភិបាល ព្រោះថាវិស័យទាំងនេះ មិនរងផលប៉ះពាល់ ដោយវិបត្តិកូវីដ១៩ទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ជាទូទៅ គឺក្រុមហ៊ុននៅតាមបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប ដែលនឹងអាចស្រូបយកការវិនិយោគប្រភេទនេះ បានច្រើនជាងគេ ប្រមាណជា៦០%។ ឥណ្ឌា និងតួកគី ក៏អាចស្រូបយកកិច្ចសន្យាវិនិយោគបានច្រើនគួរសមដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ការបោះទុនវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស គឺជា ឧបករណ៍មួយដ៏សំខាន់ នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសក្រីក្រ ដែលគ្មានលទ្ធភាពហិរញ្ញវត្ថុ និងសមត្ថភាពបច្ចេកទេស។ ក្រុមហ៊ុនបរទេសធំ ដែលភាគច្រើន ចេញពីប្រទេសអឺរ៉ុប ឬ សហរដ្ឋអាមេរិក មានវិនិយោគ បង្កើតសាខា ឬបើកគំរោងថ្មីស្រឡាង ដោយសាងសង់រោងចក្រផលិតសម្រាប់នាំចេញ ឬតម្រូវទៅតាមទីផ្សារក្នុងស្រុកនីមួយ។
តែទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកជំនាញខ្លះ បានរិះគន់ផងដែរ លើគំរោងវិនិយោគរបៀបនេះ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យបាត់បង់កម្លាំងពលកម្មការងារ នៅប្រទេសដើម ដោយសារតែពលកម្មនៅតាមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ មានតម្លៃថោក។ ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស អាចហុចផលវិជ្ជមានតិចឬច្រើន គឺវាអាស្រ័យផងដែរ ថាតើប្រទេសដែលទទួលការវិនិយោគទាំងនោះ បានរៀបចំកម្រិតណា តួយ៉ាងដូចជាវិស័យច្បាប់ វិស័យពន្ធដា និងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ដើម្បីធ្វើយ៉ាងឲ្យផលចំណេញពីការវិនិយោគនេះ មានភាពយូរអង្វែង និងរីកចម្រើនទៅមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ