តើសង្ឃឹមទេ ថានឹងមានវ៉ាក់សាំង បង្ការជំងឺអេដស៍-ស៊ីដា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤០
មេរោគ HIV ដែលបង្កជំងឺស៊ីដា ឬជំងឺអេដស៍នោះ ធ្លាប់ជាមេរោគ ដ៏កាចសាហាវបំផុត ដែលធ្វើឲ្យអ្នកឆ្លងវាហើយ គឺរងចាំតែសេចក្តីស្លាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រមាណ៤០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ អ្នកជំនាញទូទាំងពិភពលោក បានស្រាវជ្រាវ បោះជំហានទៅមុខយ៉ាងខ្លាំងបំផុត ដោយបានរកឃើញថ្នាំគ្រាប់ពន្យាជីវិត ធ្វើឲ្យអ្នកដែលមានផ្ទុកមេរោគ HIV អាចរស់នៅមានសុខភាពល្អធម្មតា។ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក្តីស្រម៉ៃរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្ត្រ គឺការរកឃើញវ៉ាក់សាំង បង្ការមេរោគអេដស៍ ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់ជំងឺនេះ ឲ្យបានទាំងស្រុងតែម្តង។ ខុសពីកូវីដ១៩ ដែលត្រូវបានគេស្រាវជ្រាវរកឃើញ ថ្នាំវ៉ាក់សាំងបានភ្លាមៗ ដោយឡែក មេរោគជំងឺអេដស៍វិញ រហូតមកទល់ពេលនេះ គេនៅតែពុំទាន់រកឃើញវ៉ាក់សាំង នៅឡើុយទេ។
ថ្នាំគ្រាប់ពន្យាជីវិត "Antirétroviraux"
បច្ចុប្បន្ននេះ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគ HIV-VIH (virus de l'immunodéficience humaine) ឬនិយាយជាភាសាសាមញ្ញថា មេរោគអេដស៍ ចំនួនប្រមាណ៣៨លាននាក់ នៅទូទាំងពិភពលោក។ ជំងឺអេដស៍ ធ្លាប់ជាជំងឺដ៏កាចសាហាវបំផុត កាលពីអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ ១៩៨០-៩០។ តែពេលនេះ ជាមួយនឹងថ្នាំគ្រាប់ antirétroviraux (ARV) ឬហៅសាមញ្ញថា ថ្នាំពន្យាជីវិត គឺអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ លែងប្រឈមនឹងការធ្លាក់ខ្លួន ឈឺធ្ងន់ទៀតហើយ។ ពោលគឺ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ អាចមានសុខភាពល្អធម្មតា ដោយសារថ្នាំព្យាបាលនេះ អាចទៅទប់ ឲ្យមេរោគនេះនៅសល់ ក្នុងកម្រិតទាបបំផុត ដែលមិនអាចបង្កហានិភ័យ ដល់ប្រព័ន្ធការពារខ្លួនបាន។
ថ្នាំគ្រាប់ antirétroviraux មិនមែនត្រឹមតែអាច ការពារសុខភាពអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងអាចទប់ មិនឲ្យចម្លងមេរោគអេដស៍ ទៅកាន់អ្នកផ្សេងថែមទៀតផង។ ជាងនេះទៀត នាពេលបច្ចុប្បន្ន សម្រាប់មនុស្សខ្លះ ដែលស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សប្រឈមខ្លាំង នឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ គឺគេអាចលេបថ្នាំគ្រាប់ antirétroviraux ជាប្រចាំថ្ងៃ ដើម្បីបង្ការ មិនឲ្យឆ្លងមេរោគអេដស៍ មានប្រសិទ្ធភាពដល់ទៅ ៩៩%។
តែយ៉ាណាក៏ដោយ មិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នា នៅគ្រប់ទីកន្លែងទូទាំងពិភពលោកនេះ សុទ្ធតែអាចមានលទ្ធភាព បានទទួលថ្នាំគ្រាប់ប្រភេទ antirétroviraux នេះទេ។ លោកស្រី Hanneke Schuitemaker នាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំង នៅមន្ទីរពិសោធន៍ Johnson & Johnson (J&J) បានលើកឡើងថា កុំថាឡើុយដល់ទៅប្រទេសក្រីក្រ សូម្បីតែនៅតាមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ក៏មានបញ្ហាវិសមភាព ទាក់ទិននឹងការផ្តល់ថ្នាំព្យាបាលមេរោគអេដស៍ នេះដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាមន្ទីរពិសោធន៍ធំៗនានា ខិតខំព្យាយាមស្រាវជ្រាវ ដើម្បីផលិតឲ្យបានវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ ព្រោះថាវ៉ាក់សាំង ត្រូវគេទទួលស្គាល់ថា ជាឧបករណ៍ដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការលុបបំបាត់ជំងឺឆ្លងណាមួយ។
ប្រព័ន្ធអង់ទីក័រមនុស្ស មិនអាចយកឈ្នះមេរោគអេដស៍ បានទាំងស្រុង
មានមនុស្សមិនតិចនាក់ទេ បានចោទសួរថា ហេតុអ្វី បានជាកូវីដ១៩ គេអាចរកឃើញវ៉ាក់សាំងបាន ដោយប្រើពេលត្រឹមតែ១ឆ្នាំ? រីឯជំងឺមេរោគអេដស៍វិញ ប្រមាណ៤០ឆ្នាំមកហើយ នៅតែរកមិនទាន់បានវ៉ាក់សាំង?
តាមពិត ប្រមាណជិត៤០ឆ្នាំមកនេះ មានការស្រាវជ្រាវជាច្រើន បានព្យាយាមស្វែងរករូបមន្តវ៉ាក់សាំង បង្ការមេរោគអេដស៍។ ក៏ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់ពេលនេះ គ្មានរូបមន្តណា ដែលអាចបានជោគជ័យ មានប្រសិទ្ធភាពល្អនោះទេ។
មេរោគ HIV-VIH ដែលបង្កជំងឺអេដស៍ មានទំរង់ខុសគ្នា ពីមេរោគដែលបង្កជំងឺកូវីដ១៩។ លោក Larry Corey អ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ នៅ HIV vaccine trials network (HVTN) បានលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធអង្គបដិធាតុរបស់មនុស្សយើង អាចយកឈ្នះមេរោគជំងឺកូវីដ១៩ បាន១០០%។ ផ្ទុយទៅវិញ ជាមួយនឹងមេរោគអេដស៍ គឺប្រព័ន្ធការពារខ្លួនរបស់មនុស្សយើង មិនអាចយកឈ្នះបាន១០០%ទេ។ ពោលគឺមានន័យថា មេរោគអេដស៍ នៅតែមានវត្តមានក្នុងសរីរាង្គមនុស្សជានិច្ច គ្រាន់តែក្នុងបរិមាណកម្លាំងខ្សោយបំផុត។
វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងកូវីដ១៩ អាចមានប្រសិទ្ធភាព ទប់មិនឲ្យមេរោគចូលមកវាយលុក ក្នុងសរីរាង្គ តាមរយៈការបង្កើតជាប្រព័ន្ធអង់ទីក័រ ដែលទៅតោងនឹង ប្រូតេអ៊ីន spike របស់មេរោគ ហើយឈានទៅសំលាប់មេរោគនេោះដោយផ្ទាល់ មុននឹងវាចូលមកដល់កោសិកាមនុស្ស។ ដោយឡែក មេរោគអេដស៍ ក៏មានភ្ជាប់ដោយប្រូតេអ៊ីន ប្រភេទ spike នេះដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាចោទ គឺថា មេរោគអេដស៍ មិនមែនមានតែមួយទម្រង់នោះទេ។ គឺមានទម្រង់បំប្លែងច្រើនរយ អាចដល់រាប់ពាន់ទម្រង់ផង។ នេះបើផ្អែកតាមសំដី របស់លោក William Schief អ្នកជំនាញនៅ Scripps Research Institute ដែលបច្ចុប្បន្ន កំពុងដឹកនាំការស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំង ប្រភេទ ARN messager ប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍។
មេរោគអេដស៍ គឺជាប្រភេទមេរោគ « rétrovirus" ពោលគឺវាបញ្ជ្រៀបខ្លួន ចូលទៅក្នុងបន្ទាត់ ADN របស់កោសិកា ជារៀងរហូត។ វ៉ាក់សាំង ដែលមានប្រសិទ្ធភាព គឺទាល់តែទប់មិនឲ្យមេរោគចូលទៅសំងំក្នុងសរីរាង្គ បានទាំងស្រុង។ បើត្រឹមតែកាត់បន្ថយទំហំ កម្លាំងមេរោគ ដោយទុកឲ្យមេរោគសំងំក្នុងសរីរាង្គ គឺវាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។
ក្តីសង្ឃឹមវ៉ាក់សាំង
រហូតមកទល់ពេលនេះ មានបេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ តែមួយគត់ ដែលបានឈានដល់ដំណាក់កាលសាកល្បងទ្រង់ទ្រាយធំ។ គឺយុទ្ធនាការសាកល្បង ឈ្មោះ Uhambo ដែលត្រូវគេរៀបចំធ្វើ នៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ ក៏ប៉ុន្តែលទ្ធផល បានធ្វើឲ្យមានការខកចិត្តខ្លាំងណាស់។ ដោយឡែក វ៉ាក់សាំងមួយទៀត ស្រាវជ្រាវដោយ មន្ទីរពិសោធន៍ Johnson & Johnson ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់ការសាកល្បង ហើយលទ្ធផលនឹងត្រូវបង្ហាញក្នុងរវាង ប៉ុន្មានខែខាងមុខ។ ការសាកល្បងត្រូវបានគេរៀបចំធ្វើជា២ក្រុម ក្រុមទីមួយឈ្មោះ « Imbokodo" សាកទៅលើស្ត្រីចំនួន ២៦០០នាក់ នៅតំបន់អាហ្វ្រិកក្រោមសមុទ្រខ្សាច់សាហារ៉ា និងក្រុមទី២ ឈ្មោះ « Mosaico" សាកទៅលើបុរស អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា និងអ្នកប្តូរភេទ ចំនួនសរុប ៣៨០០នាក់។
វ៉ាក់សាំងដែលស្រាវជ្រាវដោយ មន្ទីរពិសោធន៍ Johnson & Johnson នេះ គឺជាប្រភេទវ៉ាក់សាំង "vecteur viral" ដែលប្រើបច្ចេកទេសសាមញ្ញ។ ពោលគឺ គេចាក់បញ្ចូលមេរោគមួយប្រភេទ ឈ្មោះថា adénovirus ដែលត្រូវបានគេយកមកកែច្នៃ ឲ្យពាំនាំយកព័ត៌មានហ្សេណេទិក ទៅកាន់សរីរាង្គ។ មេរោគកែច្នៃនេះ នឹងទៅផលិតជាម៉ូឡេគុល ដាស់ឲ្យសរីរាង្គ ត្រៀមបំរុងខ្លួន ផលិតជាប្រព័ន្ធអង់ទីក័រ ទប់ទល់ជាមួយនឹងមេរោគអេដស៍។
ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ អ្នកជំនាញ កំពុងតែផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ លើបច្ចេកទេសមួយទៀត ដោយប្រើវិធី ចាក់បញ្ចូល អង់ទីក័រ ក្នុងទំហំធំមួយ ហើយដែលអង់ទីក័រនោះ នឹងទៅតោងជាប់ផ្នែក ដែលមេរោគអេដស៍ គ្រប់ទំរង់ទាំងអស់ មានដូចៗគ្នា។ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ អង្គការ AIDS Vaccine Initiative និង Scripps Research Institute ធ្លាប់បានបង្ហាញលទ្ធផលសាកល្បងដំណាក់កាលដំបូង ដោយប្រើបេក្ខជនវ៉ាក់សាំងមួយចំនួន ឲ្យចូលទៅជំរុញ កោសិកាអង្គបដិធាតុកម្រ ឲ្យបង្កើត អង់ទីក័រប្រភេទនេះ។
ក្រុមអ្នកជំនាញ កំពុងរំពឹងសង្ឃឹមថា អាចបោះជំហានទៅមុខទៀត ជាមួយនឹងបច្ចេកទេសថ្មី គឺ ARN messager ដោយសហការ ជាមួយមន្ទីរពិសោធន៍ Moderna។ តាមរយៈការចាក់ច្រើនដូស អ្នកជំនាញអះអាងថា គេអាចទៅ « បង្រៀន » បន្តិចម្តងៗ ដល់កោសិកា lymphocytes B ឬហៅថាគ្រាប់ឈាមស ឲ្យមានសមត្ថភាពផលិតអង់ទីក័រ។ អ្នកជំនាញក៏ផ្តោតការសង្ឃឹមដែរ ថាវ៉ាក់សាំងប្រភេទនេះ អាចនឹងទៅជំរុញឲ្យ lymphocytes ផ្សេងទៀត ដូចជា lymphocytes T ឲ្យចេះកំទេចចោល កោសិកាណា ដែលត្រូវបានវាយលុក ដោយមេរោគអេដស៍។
យ៉ាងណាក៏ដោយ បេក្ខភាពវ៉ាក់សាំងប្រភេទនេះ នៅមិនទាន់ដល់ដំណាល់កាល អាចរៀបចំឲ្យមានការចាក់សាកល្បង ត្រឹមត្រូវតាមក្រិត្យក្រមវេជ្ជសាស្ត្រនៅឡើយទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក William Schief បានលើកឡើងថា លោកមានសង្ឃឹមថា បច្ចេកទេសផលិតសេរ៉ូមពិសេស ដែលគេប្រើក្នុងរូបមន្តវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងកូវីដ ប្រភេទ ARN Messager ពិតជាអាចជួយពន្លឿន និងបំភ្លឺក្តីសង្ឃឹម ដល់ការស្រាវជ្រាវ រកវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងមេរោគអេដស៍៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ