កសិកម្មអឺរ៉ុបជួបការលំបាក ដោយសារតែរំពឹងខ្លាំងជ្រុល នឹងជីកសិកម្ម រួមទាំងហ្កាសរបស់រុស្ស៊ី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៨
សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន មិនមែនត្រឹមតែបង្កការលំបាក មកដល់អឺរ៉ុប ក្នុងផ្នែកថាមពលប្រេងឥន្ធនៈ និងឧស្ម័នហ្កាសប៉ុណ្ណោះទេ តែវាកំពុងតែបង្កឧបសគ្គជាខ្លាំង មកលើវិស័យកសិកម្មរបស់អឺរ៉ុប។ នោះគឺបញ្ហា ជីកសិកម្ម ដែលរំពឹងខ្លាំងណាស់ ទៅលើការនាំចូលពីរុស្ស៊ី។ បន្ទាប់ពីបានរងទណ្ឌកម្មរបស់អឺរ៉ុប រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី បានចេញបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុនផលិតជីកសិកម្មរបស់រុស្ស៊ីទាំងអស់ ត្រូវផ្អាកឈប់នាំចេញទៅកាន់អឺរ៉ុប។ ហ្កាសក៏គ្មាន ជីកសិកម្មក៏គ្មាន ដែលនេះគឺជាផលប៉ះពាល់នៃសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន មកលើវិស័យកសិកម្មអឺរ៉ុប។
ជីកសិកម្ម គឺជាល្បាយផ្សំដោយសារធាតុបំប៉ន ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់កម្លាំងលូតលាស់ របស់ដំណាំកសិកម្ម និងជួយឲ្យដំណាំផ្តល់ឲ្យនូវទិន្នផលច្រើន។ ជីកសិកម្ម អាចត្រូវបានផលិតដោយផ្សំពី ធាតុផ្សំសរីរាង្គធម្មជាតិ ដូចជាកំទេចរុក្ខជាតិខ្ញែរ ដែលគេយកវាទៅទុកឲ្យរលួយ ឬក៏លាមកសត្វមាន់ជាដើម។ មានជីកសិកម្មមួយប្រភេទទៀត គឺគេផ្សំចេញពីសារធាតុរ៉ែ ដូចជាផ្សំដោយសារធាតុ អាហ្សូត(N)នៅក្នុងខ្យល់ ឬក៏ផ្សំពីរ៉ែក្រោមដី ដូចជា ផូស្វ័រ (P) និង ប៉ូតាស(K) ជាដើម។
នៅអឺរ៉ុប គឺជីកសិកម្មផ្សំពីសារធាតុរ៉ែទាំងនេះហើយ ដែលវិស័យកសិកម្មប្រើប្រាស់ច្រើនបំផុត ជាពិសេសនោះ គឺជីកសិកម្មផ្សំដោយអាហ្សូត។ យោងតាមសមាគម International Fertilizer Association (IFA) ដែលជាបណ្តុំឧស្សាហកម្មផលិតជីកសិកម្ម គឺដីប្រមាណជា៨៥% នៅទូទាំងពិភពលោកយើង ខ្វះសារធាតុអាហ្សូត។ សារធាតុអាហ្សូត មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ការលូតលាស់របស់ដំណាំ។ ដំណាំដែលត្រូវការជីអាហ្សូតខ្លាំងបំផុតនោះ គឺមានដូចជាស្រូវសាឡី និងដំណាំពោត ជាដើម។
ជីអាហ្សូត គឺអាចត្រូវបានផលិតចេញពី សារធាតុអាម៉ូនីញ៉ាក ដែលជាល្បាយផ្សំរវាង អាហ្សូតខ្យល់ និងអ៊ីដ្រូសែន ដែលគេយកចេញពីឧស្ម័នហ្កាសធម្មជាតិ។ ៨០% នៃតម្លៃនៃការផលិតអាម៉ូនីញ៉ាក គឺត្រូវចំណាយលើឧស្ម័នហ្កាសនេះតែម្តង។ បន្ទាប់មកទៀត ជីកសិកម្មអាហ្សូតនេះ អាចត្រូវគេផលិតចេញជា ជីអាហ្សូតទឹករាវ ឬជាជីគ្រាប់ ដូចជាជី អាម៉ូនីត្រាត និងជីអ៊ុយរ៉េ ជាដើម។
រុស្ស៊ីអ្នកនាំចេញជីអាហ្សូតធំជាងគេ
យោងតាមអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីស្បៀងអាហារនិងកសិកម្ម (FAO) រុស្ស៊ីគឺជាប្រទេសនាំចេញជីអាហ្សូត ធំជាងគេលំដាប់ទីមួយ ក្នុងពិភពលោក ហើយសម្រាប់ជីផូស្វ័រ និងជីប៉ូតាស គឺស្ថិតនៅលំដាប់ទី២។ ក្រៅពីនាំចូលហ្កាសពីរុស្ស៊ី ចំនួន ៤០% នៃតម្រូវការរួមរបស់ខ្លួន អឺរ៉ុប ក៏នាំចូលផងដែរ នូវសារធាតុអាហ្សូត ប៉ូតាស និងផូស្វ័រ ពីរុស្ស៊ី ក្នុងទំហំសរុបប្រមាណ២៥%ផងដែរ។ នេះបើផ្អែកតាមការលើកឡើង កាលពីថ្ងៃទី១មីនា របស់លោក Svein Tore Holsether នាយកសហគ្រាស Yara ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតជីអាហ្សូតធំជាងគេបង្អស់។
សហភាពអឺរ៉ុប ត្រូវការប្រើប្រាស់ សារធាតុអាហ្សូតកែច្នៃ ចំនួនជាង១១លានតោន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ នេះបើផ្អែកតាមរបាយការណ៍សមាជិកសភាអឺរ៉ុបក្រុមបរិស្ថាននិយម។ ដែលនេះមានន័យថា អឺរ៉ុប រំពឹងលើរុស្ស៊ីដល់ទៅ២ផ្នែកស្ទួនគ្នា ពោលគឺពឹងខ្លាំងលើឧស្ម័នហ្កាសរបស់រុស្ស៊ី ហើយពឹងខ្លាំងលើជីកសិកម្ម ដែលនាំចូលពីរុស្ស៊ីដោយផ្ទាល់តែម្តង។
កសិករមិនចំណេញ ហើយទិន្នផលអាចធ្លាក់ចុះ
នៅអឺរ៉ុប ឧស្ម័នហ្កាស និងជីកសិកម្មផ្សំពីសារធាតុរ៉ែ បានឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ តាំងពីមុនសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនម្លេះ។ ជាក់ស្តែងជីអ៊ុយរ៉េ ដែលជាជីអាហ្សូតសំខាន់បំផុតមួយ គឺតម្លៃបានកើនមួយគុណជា៣ ក្នុងរវាង១២ខែចុងក្រោយនេះ។ នេះបើផ្អែកតាមតួលេខរបស់អង្គការ FAO។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយការចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ពីសំណាក់រុស្ស៊ី ហ្កាសបានឡើងថ្លៃកាន់តែខ្លាំង។ ចំណែក សារធាតុអាហ្សូតរ៉ាវ ដែលធ្លាប់មានតម្លៃ ៦០០អឺរ៉ូក្នុងមួយតោន កាលពីខែតុលា គឺបានឡើងដល់ ៨០០អឺរ៉ូ។ នេះបើផ្អែកតាមលោកស្រី Isaure Perrot អ្នកជំនាញនៅការិយាល័យ Agritel។
ប្រឈមនឹងតម្លៃកាន់តែឡើងថ្លៃខ្ពស់បែបនេះ សហគ្រាស Yara ទើបតែបានប្រកាសថានឹងកាត់បន្ថយការផលិតជីកសិកម្មនៅបារាំង និងនៅអ៊ីតាលី។ អគ្គនាយកសហគ្រាសផលិតជីកសិកម្មដ៏ធំនេះ បានអំពាវនាវឲ្យសហគមអន្តរជាតិ ត្រូវតែប្រឹងប្រែង ដើម្បីរំដោះខ្លួន ឈប់រំពឹងលើវត្ថុធាតុដើមរបស់រុស្ស៊ី ដែលចាំបាច់ក្នុងការផលិតជីកសិកម្ម។
ក្រៅពីការបារម្ភទាក់ទិននឹងតម្លៃជីកសិកម្ម អ្នកជំនាញក៏បារម្ភផងដែរ អំពីកង្វះជីកសិកម្ម គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រដូវសាបព្រួសនៅឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។ ជាងនេះទៀត កសិករនៅតាមបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងលិច មិនអាចទទួលបានប្រាក់ចំណេញឡើយ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវចំណាយដល់ទៅ៨០០អឺរ៉ូ សម្រាប់ទិញជីមួយតោន។
រកវិធីរំដោះខ្លួន ឈប់រំពឹងរុស្ស៊ី
លោកស្រី Isaure Perrot បានលើកឡើងថា អឺរ៉ុប ត្រូវតែពិចារណា ដើម្បីងាកចេញទៅរកប្រភព ផ្គត់ផ្គង់ផ្សេងទៀត ក្រៅពីរុស្ស៊ី។ ទាក់ទិននឹងឧស្ម័នហ្កាស មានប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលអាចនាំចេញមកឱ្យអឺរ៉ុប មានដូចជា អាល់ហ្សេរី និងអាមេរិកជាដើម។ តែមិនប្រាកដថោកជាងហ្កាសរបស់រុស្ស៊ីឡើយ។ ចំណែកប្រទេសខ្លះទៀត ដូចជា អ៊ីរ៉ង់ ឬកាហ្សាក់ស្ថាន ក៏មិនប្រាកដថាប្រទេសអឺរ៉ុប អាចយល់ព្រមទិញដែរ។
ដោយឡែក យោងតាមអ្នកជំនាញគួកជេ គ្រាប់ធុញ្ញជាតិ និងជីកសិកម្ម ចំពោះសារធាតុប៉ូតាស ដែលបច្ចុប្បន្នអឺរ៉ុបនាំចូលពីរុស្ស៊ី និងបេឡារុស ចំនួន៤០%នោះ គឺអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្តើមងាកទៅទិញពីកាណាដា អ៊ីស្រាអែល និងហ្សកដានី ហើយ បើទោះបីជាមានតម្លៃថ្លៃជាងក៏ដោយ។ លោក Edward de Saint-Denis អ្នកគួកជេ នៅ Plantureux et associés បានលើកឡើងថា អឺរ៉ុបអាច បន្ថែមការនាំចូលសារធាតុផូស្វាត ពីចិន ម៉ារ៉ុក និងអាមេរិកជាដើម ព្រោះប្រទេសទាំងនេះ មានសមត្ថភាពផលិតខ្ពស់។ តែយ៉ាងណា ជីផូស្វាតមិនអាចមកជំនួសជីអាហ្សូតបានទេ ព្រោះថាជីអាហ្សូតចាំបាច់ណាស់ ដើម្បីឲ្យបានទិន្នផលខ្ពស់។
សម្រាប់លោកស្រី Isaure Perrot គឺគេត្រូវតែពិចារណារកជម្រើសផ្សេងទៀត ប្រសិនបើវិបត្តិនេះ បន្តរ៉ាំរ៉ៃយូរ។ តួយ៉ាង គឺត្រូវពិចារណា ប្តូរទម្លាប់ដាំដុះ ដោយផ្តោតអាទិភាពទៅលើដំណាំជាបន្លែ សណ្តែកសៀង ឬ ដើមឈូករ័ត្នជាដើម ព្រោះដំណាំប្រភេទនេះ មិនសូវត្រូវការជីអាហ្សូត ដូចស្រូវសាឡី និងពោតទេ។ ដោយឡែក សហគ្រាស Yara បានអះអាងថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៣ទៅ គេនឹងប្រឹងប្រែងផលិតសារធាតុអាម៉ូនីត្រាត ចំនួន៣០% ដោយប្រើទឹក ជំនួសហ្កាស ដើម្បីបំលែងផ្តាច់អ៊ីដ្រូសែន។ ប្រតិបត្តិការនេះ ថ្វីបើមានតម្លៃថ្លៃបន្តិចមែន តែវាជាជំរើសដោយមិនអាចបោះបង់បានទេ ប្រសិនបើគេចង់រំដោះខ្លួន ឈប់រំពឹងលើប្រេង ហ្កាស និងជីកសិកម្មរបស់រុស្ស៊ី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ