១០ឆ្នាំនៃការកាន់អំណាច លោកស៊ី ជីនពីងមិនត្រឹមតែពង្រឹងកងទ័ពចិនទេ តែបានធ្វើឲ្យប្រទេសក្នុងតំបន់ធ្វើតាម
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៣០
លោកស៊ី ជីនពីង កំពុងតែឈានចូលកាន់អំណាចប្រធានាធិបតីចិន ក្នុងអាណត្តិទី៣។ អស់រយៈពេល១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកស៊ី ជីនពីង ចិនត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ព ជាមួយនឹងគ្រឿងសព្វាវុធយ៉ាងទំនើបអស្ចារ្យ ប្រកបដោយសមត្ថភាពប្រយុទ្ធយ៉ាងខ្លាំងក្លា។ លោកស៊ី ជីនពីង មិនមែនត្រឹមតែបានពង្រឹងកងទ័ពចិននោះទេ តែទន្ទឹមគ្នានេះ ការរីកចម្រើនយ៉ាងលឿនរហ័សរបស់កងទ័ពចិននេះ បានធ្វើឲ្យប្រទេសផ្សេងៗទៀតក្នុងតំបន់ ខិតខំប្រឹងប្រែង តាមឲ្យទាន់ចិនផងដែរ។ ការប្រជែងគ្នាក្នុងវិស័យកងទ័ពគ្រឿងសព្វាវុធ រវាងប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ មិនមែនជាចំណុចវិជ្ជមាននោះទេ សម្រាប់ស្ថិរភាព និងសន្តិភាពតំបន់។
ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង បានកែប្រែមុខមាត់កងទ័ពចិន ឲ្យក្លាយជាកងទ័ពដ៏ធំកម្លាំងខ្លាំង ជាមួយនឹងកងទ័ពជើងទឹកធំជាងគេទូទាំងពិភពលោក រៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធយោធាកងទ័ពអាជីព ព្រមទាំងបានបំពាក់គ្រឿងសព្វាវុធ បាលីស្ទិក និង នុយក្លេអ៊ែរ យ៉ាងទំនើប ធ្វើឲ្យសត្រូវភ័យញ័រមាត់។ ល្បឿនដ៏លឿនរហ័ស នៃការអភិវឌ្ឍន៍របស់កងទ័ពចិន បានរុញច្រានប្រទេសផ្សេងៗទៀតក្នុងតំបន់ ឲ្យខិតខំប្រឹងប្រែងរត់តាម។ អាណត្តិទី៣របស់លោកស៊ី ជីនពីងនេះ ប្រាកដជានឹងក្លាយជាកំឡុងពេល នៃការប្រកួតប្រជែងគ្រឿងសព្វាវុធ ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ពិតប្រាកដណាស់។
ការទិញសព្វាវុធ បានឈានឡើងជាលំដាប់។ យោងតាមវិទ្យាស្ថាន អន្តរជាតិសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលមានទីតាំងនៅទីក្រុងឡុងដ៍ ទំហំចំណាយលើវិស័យការពារជាតិនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងឆ្នាំនេះ បានកើនឡើងលើសឆ្នាំមុន ចំនួន១ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងរវាងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទាំងចិន ហ្វីលីពីន វៀតណាម សុទ្ធតែបានបន្ថែមការចំណាយ លើវិស័យកងទ័ពរបស់គេរៀងៗខ្លួន។ កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន ឯណោះក៏ចំណាយមិនបង្អង់ដៃដែរ។ ជប៉ុនវិញ បានបន្ថែមទំហំថវិកាចំណាយ លើវិស័យកងទ័ពរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំនេះ យ៉ាងច្រើនសន្ធឹក ដោយបានលើកឡើងថា ដោយសារតែបរិយាកាសសន្តិសុខ កាន់តែហិង្សាទៅហិង្សាទៅ។
ជាការពិតណាស់ ប្រទេសធំៗនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក បានប្រតិកម្មយ៉ាងរហ័ស តាមតែអាចធ្វើទៅបាន នៅក្នុងបន្ទាប់ពីបានសង្កេតឃើញការពង្រីកពង្រឹង ធ្វើទំនើបកម្មយ៉ាងរហស័ស នៃវិស័យការពារជាតិរបស់ចិន។ នេះបើផ្អែកតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Malcolm Davis អតីមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអូស្ត្រាលី ដែលបច្ចុប្បន្នជាអ្នកជំនាញនៅវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយ។
គួររំលឹកថា ជាយូរឆ្នាំមកហើយ កងទ័ពបដិវត្តរំដោះប្រជាជនចិន ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកងទ័ពដែលមានតែចំនួនតួលេខ។ រីឯសមត្ថភាពកម្លាំង សព្វាវុធ ពុំមានប្រសិទ្ធភាពទេ ឬក៏ហួសសម័យ។ អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លះធ្លាប់បានដល់ទៅហ៊ានហៅកងទ័ពបដិវត្តរំដោះប្រជាជនចិន ថាជាសារមន្ទីរកងទ័ពដ៏ធំជាងគេ ក្នុងពិភពលោកថែមទៀតផង។ កងទ័ពចិនពីមុន មានគ្រឿងសព្វាវុធចាស់ៗ សល់តាំងពីសម័យសហភាពសូវៀត។ អំពើពុករលួយក្នុងជួរកងទ័ព ព្រមទាំងកម្លាំងពឹងទាំងស្រុង លើកងពលថ្មើរជើងទៀតនោះ មិនបានធ្វើឲ្យកងទ័ពចិនមានសមត្ថភាពឈ្នះគេឡើយ កាលពីមុន។
កាលពីក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមកូរ៉េ កងទ័ពចិនបានស្លាប់ទាហានចំនួនដល់ទៅ ៤សែននាក់ នេះបើផ្អែកតាមតួលេខរបស់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច។ តែបើផ្អែកតាមតួលេខចិន គឺមានស្លាប់តែប្រមាណ១៨ម៉ឺននាក់។ នៅឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពចិន ក៏បានប៉ះដៃគ្នាជាមួយកងទ័ពវៀតណាមដែរ ទោះបីជាការប្រយុទ្ធមានរយៈពេលខ្លី តែចិនមានស្លាប់ទាហានច្រើននាក់។
នៅពេលលោកស៊ី ជីនពីង បានឡើងធ្វើជាអគ្គមេបញ្ជាការកំពូលនៅឆ្នាំ២០១៣ កងទ័ពចិនបានចាប់ផ្តើមធ្វើកំណែទម្រង់មួយចំនួនរួចទៅហើយ។ កំណែទម្រង់កងទ័ពចិន ត្រូវបានចាប់ផ្តើមធ្វើនៅរវាងទសវត្សឆ្នាំ៩០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី ជាំង ជឺមីង បន្ទាប់ពីលោកបានភ្លឺភ្នែក ឃើញសមត្ថភាពរបស់កងទ័ពអាមេរិក នៅក្នុងសង្គ្រាមឈូងសមុទ្រ ព្រមទាំងក្នុងវិបត្តិលើកទីបីទាក់ទិននឹងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។
ក៏ប៉ុន្តែ យោងតាមលោក Alexander Neill គឺចាប់ពីអាណត្តិរបស់លោកស៊ី ជីនពីង ដែលការប្រឹងប្រែងរបស់ចិន បានហុចផលចេញជាសមត្ថភាពជាក់ស្តែង។ ពេលលោកស៊ី ជីនពីងឡើងកាន់អំណាច កងទ័ពចិនទើបតែបានចាប់ផ្តើម ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ វានាផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំងទី១របស់ខ្លួន ដែលបានមកពីអ៊ុយក្រែន និងបានចាប់ផ្តើមប្រើយន្តហោះចម្បាំង J-15 ម៉ូតក្លាយចេញពីយន្តហោះ Sukhoï របស់សូវៀត។ យោងតាម វិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិសិក្សាសន្តិភាព នៅក្រុងស្តុកខូម រយៈពេល២៧ឆ្នាំមកនេះ ទំហំទឹកប្រាក់ចំណាយរបស់ចិន លើវិស័យកងទ័ព បានកើនឡើងជាលំដាប់។
អំណេះតទៅ ចិនមាននាវាផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំង ចំនួន២គ្រឿង ដែលកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការ។ បន្ថែមពីនេះ ចិនមានមីស៊ីលបាលីស្ទិក ចម្ងាយមធ្យម និងចម្ងាយឆ្ងាយរាប់រយគ្រាប់ទៀត។ យន្តហោះចម្បាំង យន្តហោះប្រដេញ ចិនមានច្រើនពាន់គ្រឿង។ កម្លាំងទាហានកងទ័ពជើងទឹកវិញ ចិនមានច្រើនលើសសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក Karl Thomas មេបញ្ជាការម្នាក់នៃកងបញ្ជាការលេខ៧ របស់កងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក ធ្លាប់បានប្រាប់បណ្តាញព័ត៌មានអាមេរិកថា ចិនមានកងទ័ពជើងទឹក ធំជាងគេបំផុតលើលោក។ សមត្ថភាពនេះ អាចឲ្យចិនដាក់ពង្រាយ ឡោមព័ទ្ធកោះតៃវ៉ាន់ យ៉ាងងាយ ប្រសិនបើចិនចង់ធ្វើវាមែន។
គួរកត់សំគាល់ដែរថា ទន្ទឹមគ្នានេះ សមត្ថភាពសព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ចិន ក៏បានកើនឡើងខ្លាំងផងដែរ។ យោងតាមមន្ទីរបញ្ចកោណអាមេរិក ចិនអាចមានសមត្ថភាពប្រើនុយក្លេអ៊ែរ បាញ់ចេញទាំងពីលើគោក ពីលើអាកាស និងពីក្នុងទឹក។ ព្រឹត្តិបត្រ័ Bulletin of Atomic Scientists បានចុះផ្សាយថា ចិនរាល់ថ្ងៃនេះ មានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ៣៥០គ្រាប់ ពោលគឺចំនួនមួយគុណជា២ បើប្រៀបធៀបទៅកាលពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់។ ហើយផ្អែកតាម បណ្ដាញចារកិច្ចអាមេរិក ចំនួនក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែររបស់ចិននេះ អាចនឹងកើនដល់៧០០គ្រាប់ នៅរវាងឆ្នាំ២០២៧។ រណ្តៅស្តុកទុក និងសម្រាប់បាញ់មីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរ ជាច្រើនកន្លែង កំពុងត្រូវបានចិនសាងសង់បន្ថែម នៅតំបន់ភាគពាយ័ព្យ។
របាយការណ៍មួយ នៅឆ្នាំ២០២១ របស់ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក បានសរសេរថា គិតត្រឹមពេលនេះ មានតែចិន មួយគត់ ដែលអាចមានសមត្ថភាព គួបផ្សំគ្នាច្រើនវិស័យ មានទាំងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វិស័យការទូត វិស័យកងទ័ព និងគ្រឿងសម្ភារៈបច្ចេកវិទ្យាទំនើប អាចប្រជែងជាមួយអាមេរិកបាន។ ការប្រជែង ដែលនឹងធ្វើឲ្យរំជួយដល់ស្ថិរភាព និងការបើកចំហរ នៃប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ។ ប្រភពដដែលនេះអះអាងថា ប៉េកាំងកំពុងប្រឹងប្រែងព្យាយាម ផ្លាស់ប្តូរទ្រង់ទ្រាយលក្ខណៈ នៃសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យវាដើរស្របជាមួយផលប្រយោជន៍ចិន ក៏ដូចជាគម្រូនៃប្រព័ន្ធអំណាចផ្តាច់ការរបស់ខ្លួន។
គឺដោយប្រមើលឃើញទស្សនវិស័យនេះហើយ ដែលប្រទេសផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់ កំពុងភិតភ័យ។ គម្រោងថ្មីៗជាច្រើន ដែលគេបានអនុម័ត គឺមានទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្រសំឡុត ត្រៀមលក្ខណៈវាយបកចិនវិញ។ កូរ៉េខាងត្បូង កំពុងប្រឹងប្រែង អភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពវាយប្រហារ នៅក្នុងលំហសមុទ្រឆ្ងាយៗ។ អូស្ត្រាលីឯណោះ បានសម្រេចទិញនាវាមុជទឹកបាតសមុទ្រ ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ដោយមានជំនួយពីអាមេរិក និងអង់គ្លេស នៅក្នុងក្របខណ្ឌសម្ព័ន្ធភាព AUKUS។ អូស្ត្រាលី ក៏កំពុងពិចារណា ទិញអាវុធអ៊ីពែរសូនិក មីស៊ីលបាលីស្ទីក ចម្ងាយកាន់តែឆ្ងាយ ព្រមទាំងចង់ទិញយន្តហោះចម្បាំង អាចបំបាំងខ្លួន គ្មាននរណាចាប់បាន ងាយស្រួលវាយប្រហារគ្រប់ទីកន្លែង។
លោក Malcolm Davis បានលើកឡើងថា គម្រោងពង្រឹងវិស័យសព្វាវុធទាំងនេះ គឺជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា ប្រទេសទាំងនេះ យល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ហើយ ថាចិនកំពុងតែពង្រីកវាតទី ឡោមព័ទ្ធតំបន់ទាំងមូល ទៅតាមចំណង់របស់ចិន។ ជំនាន់ដែលកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក គ្រប់គ្រងដែនសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ហើយ។ សម្ព័ន្ធភាព AUKUS គ្មានថ្ងៃអាចប្រសូត្របានទេ ប្រសិនបើគ្មានលោក ស៊ី ជីនពីងនោះ។ អតីតមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអូស្ត្រាលីរូបនេះ បានបន្ថែមទៀតថា គេអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតថា “គឺលោកស៊ី ជីនពីង ដែលបានផ្តល់អំណោយ ផ្តល់ឱកាស មកឲ្យយើងទាំងអស់គ្នា”៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ