វិបត្តិភូមា៖ ដល់វេនឥណ្ឌូណេស៊ីដែលត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាឈឺក្បាល
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤២
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ ឥណ្ឌូណេស៊ីគឺជាប្រធានអាស៊ាន ដោយផ្លាស់វេនបន្តពីកម្ពុជា ហើយក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាន មានបញ្ហាចម្បងៗមួយចំនួន ដែលឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងត្រូវប្រឈម រួមមានជាអាទិ៍ ការបញ្ចូលសមាជិកភាពថ្មីរបស់ប្រទេសទីម័រខាងកើត បញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ការប្រជែងអំណាចរវាងមហាអំណាចចិននិងអាមេរិក ហើយជាពិសេស បញ្ហាដែលនឹងធ្វើឲ្យឥណ្ឌូណេស៊ីឈឺក្បាលខ្លាំងជាងគេ គឺវិបត្តិភូមា។
ឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ចូលឆ្នាំថ្មី ប្រធានអាស៊ានក៏ត្រូវផ្លាស់វេនថ្មី ពីកម្ពុជា ទៅឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នា សំណុំរឿងដ៏សែនឈឺក្បាលមួយរបស់អាស៊ាន គឺវិបត្តិភូមា ក៏ត្រូវផ្លាស់ប្តូរដៃគ្នាទៅតាមនោះផងដែរ។ បញ្ហាដែលជាចំណោទចាក់ស្រែះដោះស្រាយមិនចេញ ចាប់តាំងពីព្រុយណេនៅឆ្នាំ២០២១ និងកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២២ ត្រូវធ្លាក់មកក្នុងដៃឥណ្ឌូណេស៊ីវិញម្តង ដែលត្រូវស្វែងរកដំណោះស្រាយ។
គួរបញ្ជាក់ថា គិតមកទល់នឹងពេលនេះ គោលគំនិតរួមរបស់អាស៊ាន នៅក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយវិបត្តិភូមា គឺផ្តោតទៅលើគោលការណ៍ ៥ចំណុច ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា នៅក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំពិសេសនៅក្នុងទីក្រុងហ្សារកាតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចាប់ពីពេលនោះមក វិបត្តិភូមាបានវិវត្តទៅជាជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ដែលអ្នកខ្លះចាត់ទុកថាជាសង្គ្រាមស៊ីវិល ចំណែកមេដឹកនាំរបបសឹកភូមា ក៏បានងាកចេញកាន់តែឆ្ងាយពីគោលការណ៍ ៥ចំណុច ដែលភូមាខ្លួនឯងផ្ទាល់បានព្រមព្រៀង។
នៅក្នុងស្ថានភាពជាប់គាំងនេះ សំណួរត្រូវចោទឡើងថា តើឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងនាមជាប្រធានផ្លាស់វេនអាស៊ានឆ្នាំ២០២៣នេះ អាចធ្វើអ្វីបាន?
យើងដឹងថា ឥណ្ឌូណេស៊ី គឺជាប្រទេសដែលធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ជោគជ័យ ក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្រោយការដួលរលំនៃរបបផ្តាច់ដឹកនាំដោយលោកស៊ូហារតូ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៨។ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ឥណ្ឌូណេស៊ី ក៏ជាប្រទេសដ៏មានឥទ្ធិពលមួយផងដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត ឥណ្ឌូណេស៊ីទើបនឹងទទួលបានជោគជ័យ នៅក្នុងការកាន់តំណែងជាប្រធានក្រុមប្រទេស G20 កាលពីឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ ជាពិសេស ជោគជ័យក្នុងការសម្រុះសម្រួលរកជំហររួម នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ទាក់ទងនឹងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន ដែលជាបញ្ហាដ៏សែនចម្រូងចម្រាស រវាងប្រទេសសមាជិក G20 ជាពិសេស រវាងម្ខាង អាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច និងម្ខាងទៀត រុស្ស៊ី ចិន និងឥណ្ឌា។
ទាំងនេះ អាចរាប់ថាជាចំណុចវិជ្ជមាន សម្រាប់ឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងការកាន់តំណែងជាប្រធានអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០២៣នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ វិបត្តិភូមានៅតែជាសំណុំរឿងឈឺក្បាលមួយ សម្រាប់ឥណ្ឌូណេស៊ី ម្យ៉ាង ដោយសារតែរបៀបធ្វើការតាមបែបកុងសង់ស៊ុសរបស់អាស៊ាន ហើយប្រទេសសមាជិកអាស៊ានក៏មានជំហរខ្វែងគ្នាច្រើន ទាក់ទងនឹងចំណាត់ការទៅលើរបបសឹកភូមា។
ការខ្វែងគំនិតគ្នានេះត្រូវបានបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការរបស់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន នៅទីក្រុងបាងកក កាលពីខែធ្នូកន្លងទៅ។ កិច្ចប្រជុំ ដែលមានការចូលរួមពីសំណាក់រដ្ឋមន្រ្តីថៃ កម្ពុជា ឡាវ និងអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម ហើយដោយមានវត្តមានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃរបបសឹកភូមា ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត ដែលប្រកាន់ជំហរតឹងរ៉ឹងចំពោះរបបសឹកភូមា ក្នុងនោះរួមមាន ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងសិង្ហបុរី បដិសេធមិនចូលរួម។
គួរបញ្ជាក់ថា កន្លងមក ឥណ្ឌូណេស៊ីតែងតែបានទាមទារឲ្យអាស៊ានចាត់វិធានការបន្ថែម ដើម្បីបង្កើនសម្ពាធលើរបបសឹកឲ្យបញ្ឈប់ហិង្សា ហើយរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវមួយ ដែលបើកចំហដល់គ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដើម្បីផ្ទេរអំណាចទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល។
ដូច្នេះ គេរំពឹងថា នៅក្នុងពេលកាន់តំណែងជាប្រធានអាស៊ាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ ឥណ្ឌូណេស៊ីទំនងជានឹងបន្តជំរុញឲ្យបង្កើនសម្ពាធទៅលើរបបសឹកភូមា។ ក៏ប៉ុន្តែ បន្ថែមពីលើបញ្ហាស្មុគស្មាញក្នុងការស្វែងរកកុងសង់ស៊ុសក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន បញ្ហាចោទចម្បងមួយទៀត គឺទាក់ទងនឹងប្រសិទ្ធភាពនៃសម្ពាធរបស់អាស៊ានទៅលើរបបសឹកភូមា។
បើយើងមើលទៅលើបទពិសោធន៍ពីអតីតកាល យើងឃើញថា មេដឹកនាំយោធាភូមាសុខចិត្តរស់ក្នុងភាពឯកោនៅលើឆាកអន្តរជាតិ អស់រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំឯណោះ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យតែអាចរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួននៅភូមាបាន។ ដូច្នេះ ការដាក់សម្ពាធ ការគំរាមកំហែងព្យួរសមាជិកភាព ឬបណ្តេញភូមាចេញពីអាស៊ាន ក៏មិនប្រាកដថានឹងអាចបង្ខំឲ្យមេដឹកនាំរបបសឹកផ្លាស់ប្តូរជំហរបាននោះដែរ ប្រសិនបើមេដឹកនាំយោធាបច្ចុប្បន្ននៅតែយកការរក្សាអំណាចជាធំ ហើយលើសពីនេះទៅទៀត មេដឹកនាំរបបសឹកភូមារឹតតែមិនសូវខ្លាចសម្ពាធរបស់អាស៊ានទៅទៀត ប្រសិនបើពួកគេរំពឹងថានឹងអាចយកចិនជាបង្អែក ទាំងខាងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងយោធា ដូចកាលពីមុន។
ដូច្នេះ បញ្ហាប្រឈមរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ី គឺត្រូវធ្វើយ៉ាងណាអាចស្វែងរកកុងសង់ស៊ុស ដើម្បីបន្តដាក់សម្ពាធលើរបបសឹកភូមាត្រឹមកម្រិតណាមួយ ក៏ប៉ុន្តែ ក៏មិនរុញភូមាឲ្យចេញផុតទាំងស្រុងពីឥទ្ធិពលរបស់អាស៊ាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ