ដំណើររឿងនៃគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរនៅឈែរណូប៊ីលកាលពី៣០ឆ្នាំមុន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៣
នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៦មេសានេះ គឺជាខួបគម្រប់ ៣០ឆ្នាំគត់ នៃគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរ នៅឈែរណូប៊ីល កាលពីឆ្នាំ១៩៨៦។ ហេតុការណ៍ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត។ តើហេតុការណ៍នេះមានដំណើររឿងបែបណាខ្លះ?
មជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរឈែរណូប៊ីល ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណជាមួយរយគីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងគៀវ ប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៦នោះ អ៊ុយក្រែននៅជារដ្ឋមួយរបស់សហភាពសូវៀតនៅឡើយ មិនទាន់ក្លាយជាប្រទេសឯករាជ្យនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ គេអាចនិយាយបានថា គ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរនៅឈែរណូប៊ីល គឺកើតឡើង នៅក្នុងទឹកដីរបស់សហភាពសូវៀត។
នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ ដោយសារតែគេមិនទាន់ធ្លាប់ឃើញមានគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរធ្ងន់ធ្ងរកើតឡើង បទដ្ឋាននៃសុវត្ថិភាពនុយក្លេអ៊ែរនៅមិនទាន់ត្រូវបានគេពង្រឹងឲ្យបានម៉ត់ចត់នៅឡើយ ហើយនៅសហភាពសូវៀត ប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរក៏កាន់តែមានភាពខ្វះចន្លោះច្រើនទៅទៀត ដោយសារតែនៅពេលនោះ សូវៀតមិនសូវជាមានលុយ ហើយមុខចំណាយយ៉ាងច្រើនផ្តោតតែទៅលើការអភិវឌ្ឍគ្រឿងសព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរឲ្យដើរទាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាគូប្រជែង។
នៅថ្ងៃទី២៥ខែមេសា មួយថ្ងៃមុនពេលកើតហេតុ វិស្វករមួយក្រុមបានធ្វើតេស្តប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពទៅលើម៉ាស៊ីនប្រតិករមួយ ក្នុងចំណោមម៉ាស៊ីនប្រតិករទាំង ៤ នៅឈែរណូប៊ីល។ វិស្វករទាំងអស់នេះមានជំនាញតែខាងអគ្គិសនីតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនសូវជាមានចំណេះដឹងខាងផ្នែកនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ ហើយដំណើរការធ្វើតេស្តនេះក៏មិនបានធ្វើទៅតាមបែបបទសុវត្ថិភាពនុយក្លេអ៊ែរឲ្យបានត្រឹមត្រូវនោះដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាបង្កឲ្យមានប្រតិកម្មនុយក្លេអ៊ែរខ្លាំងទប់មិនឈ្នះ រហូតដល់ផ្ទុះម៉ាស៊ីនប្រតិករ នៅម៉ោង ១ និង២៣នាទី រំលងអធ្រាត ឈានចូលថ្ងៃទី២៦មេសា។
ការផ្ទុះនេះមិនមានលក្ខណៈដូចជាការផ្ទុះគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ ពីព្រោះថា សារធាតុនុយក្លេអ៊ែរដែលប្រើនៅក្នុងម៉ាស៊ីនប្រតិករនុយក្លេអ៊ែរនេះ មិនត្រូវបានបន្សុទ្ធដល់កម្រិតខ្ពស់ ដូចសារធាតុនុយក្លេអ៊ែរប្រើសម្រាប់ផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ថ្វីដ្បិតតែកម្លាំងផ្ទុះមិនខ្លាំងដូចគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ តែវាបានបំភាយធាតុវិទ្យុសកម្មដ៏គ្រោះថ្នាក់ទៅក្នុងបរិយាកាស។
យោងតាមការវាយតម្លៃរបស់អ្នកជំនាញអន្តរជាតិ ធាតុវិទ្យុសកម្មដែលភាយចេញទៅក្នុងបរិយាកាស ដោយសារការផ្ទុះម៉ាស៊ីនប្រតិករនុយក្លេអ៊ែរនៅឈែរណូប៊ីល មានបរិមាណច្រើនជាង កាលពីនៅហ៊ីរ៉ូស្ហ៊ីម៉ាទៅទៀត។
ហេតុការណ៍ផ្ទុះម៉ាស៊ីនប្រតិករនុយក្លេអ៊ែរនៅឈែរណូប៊ីលនេះបានបណ្តាលឲ្យមនុស្ស ៣២នាក់ត្រូវស្លាប់ភ្លាមៗ និងជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀតត្រូវរងធាតុវិទ្យុសកម្ម។ ភ្លាមៗក្រោយហេតុការណ៍នេះ ប្រជាជនប្រមាណជាជាង ៣ម៉ឺននាក់ ដែលរស់នៅជុំវិញមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរមិនត្រូវបានអាជ្ញាធរជន្លៀសចេញនោះទេ ដោយសារតែនៅពេលនោះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ូស្គូបានព្យាយាមលាក់បាំងមិនឲ្យដំណឹងស្តីពីការផ្ទុះម៉ាស៊ីនប្រតិករនុយក្លេអ៊ែរនេះត្រូវលេចឮចេញទៅខាងក្រៅ។
រហូតទាល់តែជាង ២៤ម៉ោងក្រោយមក គឺនៅរសៀលថ្ងៃទី២៧ មេសា ទើបអាជ្ញាធរចាប់ផ្តើមជន្លៀសប្រជាជនចេញពីជុំវិញមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរ។ មកទល់នឹងពេលនោះ ក៏រដ្ឋាភិបាលសូវៀតនៅតែព្យាយាមលាក់បាំងហេតុការណ៍នេះដែរ។ ទាល់តែដល់ថ្ងៃទី២៨មេសា នៅពេលដែលស្ថានីយ៍តាមដានធាតុវិទ្យុសកម្មរបស់ស៊ុយអែតបានវាស់ស្ទង់ឃើញមានធាតុវិទ្យុសកម្មខ្ពស់ខុសពីប្រក្រតីនៅជុំវិញឈែរណូប៊ីល ហើយបានរាយការណ៍អំពីរឿងនេះ ទើបអាជ្ញាធរក្រុងម៉ូស្គូសុខចិត្តប្រកាសទទួលស្គាល់ថាពិតជាមានគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរកើតឡើង នៅឈែរណូប៊ីលពិតមែន ហើយរហូតទាល់តែដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា ទើបលោកហ្គ័របាឆូវ ប្រមុខដឹកនាំសូវៀតចេញមុខថ្លែងជាសាធារណៈ ជុំវិញរឿងនេះ។
គិតរហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ចំនួនអ្នកស្លាប់ពិតប្រាកដ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់នុយក្លេអ៊ែរនៅតែជាប្រធានបទដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនៅឡើយ។ ក្រៅតែពីអ្នកស្លាប់ភ្លាមៗ ជាង ៣០នាក់ ក្រោយការផ្ទុះម៉ាស៊ីនប្រតិករ ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយរងធាតុវិទ្យុសកម្មត្រូវបានគេធ្វើការវាយតម្លៃខុសៗគ្នា ដោយខ្លះ ដូចជារបាយការណ៍របស់អ.ស.បកាលពីឆ្នាំ២០០៥ លើកឡើងពីចំនួនអ្នកស្លាប់ត្រឹម ៤ពាន់នាក់ ចំណែកឯខ្លះទៀត ដូចជារបាយការណ៍របស់អង្គការ Greenpeace អះអាងថា មានអ្នកស្លាប់រហូតដល់ទៅ ១០ម៉ឺននាក់។
តំបន់ជុំវិញមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរឈែរណូប៊ីលវិញ នៅតែជាប់មានធាតុវិទ្យុសកម្មមិនអាចរស់នៅបាន រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។ លើសពីនេះទៅទៀត គម្របបេតុង ដែលគេសាងសង់ឡើងដើម្បីគ្រប់ម៉ាស៊ីនប្រតិករដែលផ្ទុះក៏មិនសូវជាមានគុណភាព ដែលអាចនឹងត្រូវប្រេះបែក ឬរលំ នាំឲ្យធាតុវិទ្យុសកម្មត្រូវភាយចេញទៅក្នុងបរិយាកាសសាជាថ្មីទៀត។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជា មូលនិធិអន្តរជាតិមួយត្រូវបានបង្កើតឡើង កាលពីឆ្នាំ១៩៩៧ ដើម្បីប្រមូលលុយមកចំណាយក្នុងការសាងសង់គម្របថ្មីដែលរឹងមាំជាងមុនមកជំនួសគម្របចាស់។ ការសាងសង់គម្របថ្មីដែលធ្វើពីដែកបានចាប់ផ្តើមឡើង កាលពីឆ្នាំ២០១០ ដោយត្រូវចំណាយលុយសរុបជាង ១ពាន់លានដុល្លារ ហើយសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនមកពីបារាំង និងអាមេរិក។ តាមគម្រោង គម្របថ្មីនេះនឹងត្រូវសាងសង់ចប់សព្វគ្រប់ នៅចុងឆ្នាំ២០១៧ខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ