តើ Covid-19 ជំរុញឲ្យមានបំណុលសកល បានយ៉ាងដូចម្ដេច?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២១
បំណុលសាធារណៈសកល បានស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាក្រក់ជាងពីមុនវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ២០០៨ រួចទៅហើយ។ក៏ប៉ុន្តែ ជម្ងឺរាតត្បាត Covid-19 បានបន្ថែមបន្ទុកវិបត្តិឱ្យកាន់តែលំបាក។ តើពិភពលោកនឹងត្រូវប្រឈមជាមួយវិបត្តិបំណុល ដែរឬយ៉ាងណា?
ពិភពលោកទាំងមូល កំពុងជាប់ផុងជាមួយនឹងបំណុលសាធារណៈសកល ក្នុងកម្រិតមួយធ្ងន់ធ្ងរ ធៀបពីមុនវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកល កាលពី១០ឆ្នាំមុន ក៏ប៉ុន្តែ ជម្ងឺរាតត្បាត Covid-19 បានបន្ថែមបន្ទុកវិបត្តិឱ្យកាន់តែលំបាក។ បញ្ហានេះទាមទារឱ្យប្រទេសនីមួយៗ ចាំបាច់ត្រូវចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីការពារខ្លួនពី វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចណាមួយ នៅក្នុងពេលខាងមុខ។
បំណុលសាធារណៈសកល បានកើនរហូតដល់ ៣២២ភាគរយ នៅត្រីមាសទី៣ នៅឆ្នាំ២០១៩ ធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ពោលគឺកើនលើស ១២ដង ធៀបនឹងឆ្នាំ២០០៩ ឬគិតជាទំហំទឹកប្រាក់ ប្រមាណ ២៥៣ ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក។ សម្រាប់ប្រជាជនទាំង ៧,៧ពាន់លាននាក់ នៅទូទាំងពិភពលោក ជាមធ្យមមនុស្សម្នាក់មានបំណុលប្រមាណ៣២៥០០ដុល្លារអាមេរិក។ តួលេខនេះនឹងបន្តកើនឡើងជារឿយៗ។ មូលហេតុចម្បងក៏ព្រោះដោយសារ ការកើនឡើងនៃចំណាយសាធារណៈរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការអូសបន្លាយអត្រាការប្រាក់ទាប ដែលលើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋាភិបាលភាគច្រើន លើពិភពលោក បង្កើនទំហំកម្ចីរបស់ខ្លួន លើទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ។
Covid-19 ដែលកំពុងតែរាតត្បាតប្រទេសទូទាំងពិភពលោក បានបង្កជាភាពរាំងស្ទះផងដែរ ដល់ការសងបំណុល និងលទ្ធភាពជំរុញកំណើនបំណុលបន្ថែមទៀត ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ អំឡុងពេលនេះ ធនធានទាំងអស់ ដែលរដ្ឋនីមួយៗមាន នឹងត្រូវប្រើប្រាស់ដើម្បីប្រឆាំងនឹង Covid-19 និងដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែងដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច។
ប្រទេសចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទីពីរលើលោក បានរួមចំណែកច្រើនជាង៤០ភាគរយនៃកំណើនបំណុលសាធារណៈទាំងស្រុង ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៧។ រីឯ សម្រាប់បណ្តាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងងើបឡើង ឬប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ បំណុលសាធារណៈបានកើនជាមធ្យមដល់ជាង ៥០ភាគរយ ធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ វាជាអត្រាខ្ពស់បំផុតគិតចាប់ពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ (១០ឆ្នាំក្រោយវិបត្តិបំណុលនៅអាមេរិកឡាទីន)។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បំណុលសាធារណៈធៀបនឹងសេដ្ឋកិច្ច តំណាងប្រមាណ ១០៨ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៧ ឬអាចកើនឡើងដល់ ១១៧ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០២៣ នោះក៏ព្រោះ រដ្ឋបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាចំណាយសាធារណៈ ជាបន្តបន្ទាប់មិនដាច់នៅប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ ជាពិសេសប្រឈមនឹងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកល។
នៅអឺរ៉ុបឯណោះវិញ យោងតាមទិន្នន័យផ្លូវការចុងក្រោយរបស់ EuroStat បើទោះបីជា ប្រទេសសមាជិកត្រូវបង្ខំចិត្តអនុវត្តវិធានការនយោបាយរឹតត្បិតថវិកាក៏ដោយ ក៏វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសាកល និងវិបត្តិប្រាក់អឺរ៉ូ បានធ្វើឱ្យបំណុលកើនឡើងពីប្រមាណ ៦០,៨ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៨ មកដល់ ៨១,៦ភាគរយ សម្រាប់ប្រទេសអឺរ៉ុបទាំង២៨។ ហើយអត្រាមានទំហំធំជាងសម្រាប់ប្រទេសចាយប្រាក់អឺរ៉ូទាំង១៩ ដោយនៅឆ្នាំ២០១៧ បំណុលបានកើនឡើងដល់ ៨៦,៧ភាគរយ ធៀបត្រឹមតែ ៦៨,៧ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៨។ ប្រទេសដែលមានបំណុលច្រើនជាងគេគឺ ក្រិក អៀរឡង់ ព័រទុយហ្គាល់ អ៊ីតាលី និងអេស្ប៉ាញ។
លោក David Malpass នាយកធនាគារពិភពលោក បានលើកឡើងថា ប្រទេសក្រីក្រនឹងត្រូវទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុត ជាពិសេស ប្រទេសដែលបានជំពាក់បំណុលច្រើនរួចទៅហើយ។ ប្រទេសក្រីក្របំផុត ប្រឈមនឹងការបង់ការប្រាក់ និងថ្លៃដើមរំលស់ខ្ពស់។
ងាកមកប្រទេសកម្ពុជា យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារពិភពលោក បំណុលសាធារណៈធៀបជាមួយនឹងផលិតផលជាតិសរុប បានកើនពី ២៤,៨ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០០៨ រហូតដល់ ៥៤,៤ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៦ ។ ចិនជាម្ចាស់បំណុលធំជាងគេរបស់កម្ពុជា ដោយតំណាងប្រហែល ៥០ភាគរយនៃបំណុលសរុប។
ហេតុអ្វីត្រូវខ្វល់ខ្វាយពីការកើនឡើងបំណុលសាធារណៈ? ក្នុងករណីប្រទេសភាគច្រើន បំណុលសាធារណៈមានន័យស្មើនឹង ឱនភាពថវិកា ឬការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលណាមួយធំជាងចំណូលដែលខ្លួនអាចរកបាន។ ក្នុងទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ច ការពន្យល់អាចមានច្រើនរូបភាព។
ទីមួយ បំណុលកើនឡើងនឹងមានន័យថា ការប្រាក់ដែលរដ្ឋមួយត្រូវបង់នឹងកើនឡើងផងដែរ។ ជាឧទារហណ៍ ការប្រាក់ដែលកម្ពុជាត្រូវចំណាយសងទៅម្ចាស់បំណុលមានប្រមាណត្រឹមតែ ១៩,១លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០០៨ បានកើនឡើងដល់ ១៤៨,៤លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០១៦ ពោលគឺកើនឡើងជាង ៦៧៦,៩៦ភាគរយ។ ទីពីរ ប្រសិនបើបញ្ហាឱនភាពថវិកាមិនត្រូវបានដោះស្រាយនោះទេ រដ្ឋាភិបាលមួយនឹងត្រូវបង្ខំចិត្តខ្ចីបំណុលបន្ថែម ដើម្បីទូទាត់ការចំណាយ ឬក៏សងបំណុលចាស់ផងដែរ។ កត្តានេះនឹងរុញច្រានឱ្យបំណុលចេះតែបន្តកើនឡើង។ ជាឧទាហរណ៍ សម្រាប់ករណីប្រទេសកម្ពុជាដដែល បំណុលបានកើនពីប្រមាណ ២,៤៧ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០០៨ ដល់ប្រហែល ១០,២៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០១៦។ អត្រាកំណើនស្មើនឹង ៣១៤,៨៣ភាគរយ។
នៅចុងបញ្ចប់ បំណុលនឹងក្លាយជាបន្ទុករបស់អ្នកបង់ពន្ធ ឬរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលមានបំណងបង្កើនខ្ទង់ចំណាយណាមួយបន្ថែម។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាបំណុលសាធារណៈមិនមែនមានន័យថា អាក្រក់ទាំងអស់នោះទេ ព្រោះថាវាអាចជាប្រភពដ៏ចម្បងនៃការវិនិយោគសាធារណៈណាមួយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលនឹងបង្កើតជាឱកាសអំណោយផលដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិទាំងមូល។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់ករណីប្រទេសភាគច្រើន ជាពិសេសប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍតូចៗ គេត្រូវចងចាំថា បំណុលអាចដំណើរការទៅបានប្រសើរតែនៅពេលដែលចំណូលរបស់រដ្ឋធំជាងចំណាយតែប៉ុណ្ណោះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ