អាហ្វ្រិកលុបបំបាត់ជំងឺស្វិតដៃជើងបាន ពិភពលោកនឹងលែងមានជំងឺនេះ ក្នុងពេលឆាប់ៗ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤១
គ្មានករណីកើតជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងសោះ នៅនីហ្សេរីយ៉ា នារយៈពេលបួនឆ្នាំជាប់គ្នាកន្លងមកនេះ។ មានន័យថា អាហ្វ្រិក អាចលុបបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង បានជាផ្លូវការហើយ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក នៅល្ងាចថ្ងៃអង្គារ៍ទី ២៥ សីហា ២០២០។ អាហ្វហ្កានីស្ថាន និងប៉ាគីស្ថាន ទំនងជាប្រទេសពីរចុងក្រោយគេបង្អស់ ដែលនៅរាប់មានករណីកើតជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង។ បើដូច្នេះមែន តើគេអាចសង្ឃឹមបានទេថា នៅក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងនឹងចូលដល់ទីអវសាន ?
ដំណឹងស្តីពី ការលុបបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងបានជាផ្លូវការនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រកាសបញ្ជាក់ ក្នុងឱកាសជំនួបប្រជុំអនឡាញ រវាងប្រមុខដឹកនាំអង្គការសុខភាពពិភពលោក Tedros Adhanom Ghebreyesus នាយិកាតំបន់ប្រចាំអាហ្វ្រិកលោកស្រី Matshidiso Moeti, មហាសេដ្ឋីគាំទ្រចលនាមនុស្សធម៌ ជាតិនីហ្សេរីយ៉ា លោក Aliko Dangote និងអាមេរិក លោក Bill Gates។ បើតាមគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក បួនឆ្នាំកន្លងមកនេះ នីហ្សេរីយ៉ា ដែលជាប្រទេសរងគ្រោះមានករណីជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងខ្លាំងជាងគេនៅអាហ្វ្រិក គ្មានរកឃើញករណីឆ្លងថ្មីសោះ។ នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០ នីហ្សេរីយ៉ា ប្រទេសដ៏ធំបំផុតមួយនៅអាហ្វ្រិកមានប្រជាជនសរុបជាង២០០លាននាក់ ជាចំណុចផ្ទុះជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងដ៏ធំជាងគេនៅលើពិភពលោក។ ក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ពួកជ្រុលនិយមអ៊ីស្លាមសាឡាហ្វីស សហគមន៍អ៊ីស្លាមនៅភាគខាងជើងប្រទេសមិនព្រមទទួលថ្នាំបង្ការទេ យុទ្ធនាការចាក់ថ្នាំបង្ការគ្រុនស្វិតដៃជើងត្រូវផ្អាកទាំងស្រុងឆ្នាំ២០០៣-២០០៤ ដោយពួកគេយល់ថាជាល្បិចរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិដែលចង់ធ្វើអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមអារ។ គេត្រូវការពេលវេលា និងកម្លាំងច្រើនទម្រាំប្រជាជននាំកូនមកចាក់ថ្នាំបង្ការ។
ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល របស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ និងសហគមន៍ បានសង្គ្រោះកុមារជាង១លាន៨សែនពីជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង។ នេះបើការអបអររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។ ប៉ុន្តែសួរថាតើ ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងជាជំងឺអ្វីឱ្យពិតប្រាកដ ? តើជំងឺនេះនៅបន្តកើតមានក្នុងតំបន់ណាខ្លះ ?តើពិភពលោកអាចនឹងលុបបំបាត់វាបានទាំងស្រុងទេ ?
គ្រុនស្វិតដៃជើង ជាជំងឺឆ្លងខ្លាំង ដែលប៉ះពាល់ជាពិសេសលើកុមារក្រោមអាយុ៦ឆ្នាំ និងដែលបង្កឡើងដោយវីរុសឈ្មោះ « poliovirus sauvage » (PVS)។ ជាការចម្លងតាមលាមកនិងមាត់ មានន័យថាជាការចម្លងតាមរយៈការយកដៃ ចំណីអាហារ ទឹក ឬវត្ថុអ្វីមួយមានប្រលាក់លាមក មកដាក់ក្នុងមាត់។ នៅពេលវីរុសចូលដល់ក្នុងខ្លួនមនុស្ស វានឹងទៅរីកលូតលាស់ក្នុងពោះវៀន បង្កឱ្យមានអាការៈសញ្ញាក្តៅខ្លួន ល្អិតល្ហៃ ឈឺក្បាល ក្អួត តឹងសាច់ដុំ ឈឺអវៈយវៈ រូចទៅបំផ្លាញប្រព័ន្ធប្រសាទ និងខួរឆ្អឹង ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺអាចធ្លាក់ខ្លួនពិការស្វិតដៃជើង ក្នុងរយៈពេលតែពីរបីម៉ោង។ អ្នកជំងឺម្នាក់ក្នុងចំណោម២០០នាក់មិនអាចដើរវិញបាន។ ៥ ទៅ១០% នឹងត្រូវស្លាប់ ព្រោះសាច់ដុំផ្លូវដង្ហើមស្វិតលែងដំណើរការ។
មុនឆ្នាំ១៩៥០ ឆ្នាំរកឃើញថ្នាំបង្ការ ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង មានកើតនិងឆ្លងនៅទូទាំងពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ ដោយមានថ្នាំវ៉ាក់សាំង ប្រទេសអ្នកមានអាចលុបបំបាត់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងមានផ្តុំកើតច្រើនតែនៅអាស៊ីនិងអាហ្វ្រិក។ បើតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក នៅឆ្នាំ១៩៨៨ ពិភពលោករាប់មានករណីគ្រុនស្វិតដៃជើងដល់ទៅ ៣៥០០០០នាក់ និងជាង៧ម៉ឺនករណីនៅអាហ្វ្រិក នៅឆ្នាំ១៩៩៦។ ដោយសារការភ្ញាក់ស្មារតីរបស់សមូហភាព និងផែនការ តម្លៃ ១៩ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់៣០ឆ្នាំ ករណីគ្រុនស្វិតដៃជើង បានថយចុះអស់ជិត៩៩% ពីរវាងពីឆ្នាំ១៩៨៨-២០១៨ (ពី៣ម៉ឺន៥ពាន់នាក់មកត្រឹម៣៣នាក់នៅឆ្នាំ២០១៨)។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានប្រទេសតែពីរគត់ ដែលនៅមានកើតជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងថ្មី ៖នៅឆ្នាំ២០២០ មាន២៩ករណី នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និង៥៨នៅប៉ាគីស្ថាន។
ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង មានបីប្រភេទ (១-២-៣)។ ប្រភេទទីពីរ ត្រូវលុបបំបាត់បាននៅឆ្នាំ១៩៩៩ និងពុំដែលឃើញកើតប្រភេទទីបីសោះ តាំងពីខែវិច្ឆិកា២០១២មក។
ការការពារជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ទល់នឹងជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង ដែលគ្មានថ្នាំព្យាបាលឡើយ។ ថ្នាំបង្ការ ជាថ្នាំបន្តក់ ផ្តល់ជូនជាច្រើនលើក អាចការពារក្មេងបានមួយជីវិត។ ថ្នាំបង្ការនេះមានចែកចាយនិងរកបាននៅទូទាំងពិភពលោក។ បើប្រជាជនគ្រប់បានទទួលថ្នាំបង្ការនោះជំងឺស្វិតដៃជើង ពិតជាពុំអាចកើតមានបានឡើយ តែការលុបបំបាត់ជំងឺទាំងស្រុងពីផែនដី ទំនងជាមិនស្រួលដូចពាក្យថាទេ។ ប្រទេសខ្លះនៅមានបញ្ហាសន្តិសុខនិងសុខាភិបាល ទើបផែនការលុបបំបាត់ជំងឺត្រូវជួបការលំបាក។ ជាក់ស្តែងនៅនីហ្សេរីយ៉ា មានកុមារយ៉ាងហោច បីម៉ឺននាក់ រស់ក្នុងតំបន់គ្រប់គ្រងដោយពួកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម បូកូអារ៉ាម និងរដ្ឋអ៊ីស្លាម មិនបានទទួលថ្នាំបង្ការ។ ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង បន្តឆ្លងរាលដាលនៅប៉ាគីស្ថាន និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលអាចនឹងជំរុញឱ្យមានករណីឆ្លង ដល់ទៅ ២០ម៉ឺនករណី ក្នុងមួយឆ្នាំៗ រយៈពេល១០ឆ្នាំទៅមុខ នៅលើពិភពលោក។ អាហ្វ្រិកដែលទើបប្រកាសលុបបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងបាននៅពេលនេះត្រូវធ្វើយ៉ាងណាទប់កុំឱ្យករណីឆ្លងចូលមកពីប៉ាគីស្ថាននិងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ហើយត្រូវបន្តប្រឹងផ្តល់ថ្នាំបង្ការដល់កុមារថែមទៀត ដើម្បីធានាថាគ្រប់គ្នានៅលើទ្វីបមានអង់ទីក័រការពារខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ