អាស៊ីអាគ្នេយ៍គួរភ័យខ្លាច នឹងជំងឺជីហាដអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ដែររឺទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:២១
ស្របពេលដែលតំបន់ដើមបូព៌ា និងទ្វីបអឺរ៉ុប កំពុងប្រឈមមុខនឹងក្រុមជនជីហាដអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ដែលបានប្រើប្រាស់សាសនាអ៊ីស្លាមជាឈ្នាន់ ដើម្បីបង្ករអំពើហឹង្សា ភេរវកម្មសម្លាប់មនុស្ស ដោយគ្មានមេត្តានោះ នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ឯនេះ ក៏អាចប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានេះដូចគ្នា។ ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សុទ្ធសឹងជាប្រទេសដែលសំបូរអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម និងជាប្រទេសដែលធ្លាប់រងគ្រោះកន្លងមក ដោយអំពើហិង្សានិងភេរវកម្ម របស់ក្រុមជ្រុលនិយមអ៊ីស្លាម។ អស់ពីពួកអាល់កាយដា ក្រុមសកម្មជនអ៊ីស្លាមនៅតាមប្រទេសទាំងនេះ ចាប់ផ្តើមទៅដើរតាម ក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមម្តង។ តើអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គួរតែព្រួយបារម្ភរឺទេ ពីកំនឿននៃការងប់ងុលជឿទៅតាមទ្រឹស្តីជ្រុលនិយម របស់ពួកជីហាដអ៊ីស្លាម អស់ទាំងនេះ?
ថ្ងៃទី៥ កក្កដា អំពើភេរវកម្មអត្ថឃាតមួយ បានកើតឡើងនៅច្រកចូលនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាល ក្រុងសូឡូ ភាគកណ្តាលកោះហ្សាវ៉ា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយបានធ្វើឲ្យនគរបាលម្នាក់ របួសយ៉ាងធ្ងន់ រីឯជនដៃដល់បានស្លាប់នៅនឹងកន្លែង ដោយសារគ្រាប់បែកស្នាដៃរបស់ខ្លួនឯង។ តាមការសន្និដ្ឋានរបស់នគរបាល ជនដៃដល់អាចជាកូនចៅរបស់ Bahrun Naim ដែលគឺជាជនជីហាដអ៊ីស្លាម ជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងបំរើក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម នៅស៊ីរី។
បើទោះបីជាអំពើភេរវកម្មនេះ មិនបានធ្វើឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ក៏ដោយ តែវាបានបង្ហាញថា ជំងឺអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ដែលនិយមអំពើហិង្សានិងភេរវកម្ម នៅមិនទាន់ជាសះស្បើយទេ នៅឥណ្ឌូណេស៊ី។ ផ្ទុយទៅវិញគឺវាកំពុងតែរីកធំ ក្លាយជាជំងឺមហារីក ហើយអាចស៊ីគ្រឿងក្នុងឥណ្ឌូណេស៊ី បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
គ្រប់គ្នានៅចាំមិនភ្លេចទេ កាលពីដើមឆ្នាំនេះ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា អំពើបាញ់ប្រហារមួយ បានកើតឡើងនៅកណ្តាលក្រុងចាការតា ដោយបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សស្លូតត្រង់៧នាក់។ ក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម បានចេញមុខមកអះអាងថាគឺជាស្នាដៃរបស់ពួកវា ហើយដែលត្រូវបានបញ្ជារដោយផ្ទាល់ពីស៊ីរី។ ភេរវកម្មនេះ កើតឡើងមិនប៉ុន្មានសប្តាហ៍ផងទេ ក្រោយពេលដែរក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម បានធ្វើវិដេអូ ជាសារព្រមានរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី។
ចាម៉ាស អ៊ីស្លាមីយាស៖ពីអាល់កាយដា ទៅជាជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម
ឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលមានប្រជាជន២៥០លាននាក់ ហើយក្នុងនោះ៨៥%គឺជាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម គឺជាប្រទេសអ៊ីស្លាមធំជាងគេបង្អស់ក្នុងលោក។ កន្លងមកឥណ្ឌូណេស៊ី ធ្លាប់បានរស់ក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដោយប្រជាជនប្រកាន់យកសាសនាអ៊ីស្លាមកណ្តាលនិយម។ ប៉ុន្តែក្នុងរវាង ដើមឆ្នាំ២០០០ ចលនាងប់ងល់នៃទ្រឹស្តីជ្រុលនិយម បានរីករាលដាលដោយសំងាត់នៅឥណ្ឌូណេស៊ី តាមរយៈក្រុមជ្រុលនិយមមួយក្រុមឈ្មោះថា ចាម៉ាស អ៊ីស្លាមមីយ៉ាស ដែលបានចូលដៃបក្សពួកជាមួយនឹងក្រុមអាល់កាយដា នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ ជនជីហាដជ្រុលនិយមឥណ្ឌូណេស៊ីជាច្រើននាក់ បានទៅហ្វឹកហាត់នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាមួយនឹងក្រុមរបស់ប៊ីនឡាដេន។ ភេរវកម្ម បីផ្ទួនៗនៅកោះបាលី នៅឆ្នាំ២០០២ ក្រោយមកនៅសណ្ឋាគារក្រុងចាការតា នៅឆ្នាំ២០០៣ និង២០០៩ គឺជាស្នាដៃរបស់ក្រុមពួកនេះ។
ជនឈ្មោះ Abu Bakr Bachir មេក្លោងដ៍ធំរបស់ពួកចាម៉ាស អ៊ីស្លាមីយ៉ាស ដែលដេកគុកតាំងពីឆ្នាំ២០១១មក បានប្រកាសកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៤ថា វាសូមដើរតាមមាគ៌ា របស់ក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ដែលកំពុងតែធ្វើជីហាដនៅស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់។ ការស្បថដើរតាមក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមរបស់ជននេះ បានធ្វើឲ្យកូនចៅបក្សពួកគ្នាវានៅខាងក្រៅគុក នាំគ្នាធ្វើតាមយ៉ាងហោចណាស់ ២០០០នាក់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ នគរបាលសម្ងាត់អាមេរិក។
ថ្វីត្បិតតែក្រុម ចាម៉ាស អ៊ីស្លាមីយ៉ាស ត្រូវបាននគរបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបំបែកសំបុក តែមិនមានន័យថា នគរបាលបានជីករំលើងឬសរបស់ពួកនេះទាំងស្រុងទេ។ ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមនេះ មាននៅពាសពេញឥណ្ឌូណេស៊ី។ ជាក់ស្តែងតំបន់សូឡូ នៅភាគកណ្តាលកោះហ្សាវ៉ា តែម្តង ដែលជាសំបុករបស់ពួកជីហាដជ្រុលនិយម។ យោងតាមការប៉ាន់ស្មាន បច្ចុប្បន្ន មានជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រហែលជា៨០០នាក់ ដែលកំពុងបំរើក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់។
ម៉ាឡេស៊ី៖ នគរបាល និងមន្ត្រីរដ្ឋការខ្លះ ជាជនជីហាដអ៊ីស្លាម
ចំណែកម៉ាឡេស៊ី ប្រទេសអ៊ីស្លាមដ៏សំខាន់មួយដែរក្នុងតំបន់ ហាក់កំពុងបារម្ភជាខ្លាំងពីភាពឡើងកម្លាំងរបស់ពួកជ្រុលនិយមអ៊ីស្លាម ដែលដើរតាមការអូសទាញរបស់ក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ ជាងពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជន៣០លាននាក់របស់ខ្លួន គឺជាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ បើគិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤មក នគរបាលម៉េឡេស៊ី បានចាប់បានមនុស្សជាង១២០នាក់ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ នឹងក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ហើយក្នុងចំណោមនេះ មិនមែនមានតែយុវជនក្មេងៗទេ តែក៏មានផងដែរ នូវមន្ត្រីបំរើការងាររដ្ឋ និងមន្ត្រីនគរបាលទៀតផង។ គេមិនដឹងថា ជំងឺអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមនេះ បានស៊ីចាក់រូងរបៀបនេះ នៅម៉ាឡេស៊ីតាំងពីណាមកនោះទេ?
ថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី ក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភផងដែរ ដោយសារមានជនជីហាដដែលជាជនជាតិសិង្ហបុរីមួយចំនួន ក៏បានចូលទៅបំរើក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមដែរ។ ទាំងអស់នេះ សុទ្ធសឹងជាការប្រែប្រួលស្ថានភាព នៃប្រទេសអ៊ីស្លាមធំៗនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលពីមុនតែងតែត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាប្រទេសអ៊ីស្លាមកណ្តាលនិយម ដែលប្រជាជនកាន់សាសនាផ្សេងៗ អាចរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសុខសន្តិភាព។
ប៉ុន្តែជាមួយនឹងការឡើងវិវឌ្ឍន៍ខ្លាំង នៃបណ្តាញក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម យើងសង្កេតឃើញថា បញ្ហាអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម មិនមែនជាបញ្ហារបស់ប្រទេសមួយដាច់ដោយឡែកទេ តែគឺជាបញ្ហារួម ជាបញ្ហាតំបន់ និងជាបញ្ហាសកល។ បណ្តាញក្រុមជីហាដអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ជាបណ្តាញអន្តរជាតិ ដូចដែលយើងបានឃើញស្រាប់ ពីបណ្តាញ ព្រមទាំងសកម្មភាពវាយប្រហាររបស់ពួកវានៅទូទាំងពិភពលោក។ ដូច្នេះ បញ្ហាជីហាដអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមនៅម៉ាឡេស៊ី រឺនៅឥណ្ឌូណេស៊ី គឺជាបញ្ហារបស់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។ ក្នុងន័យនេះ គឺគេត្រូវការវិធានការ និងដំណោះស្រាយរួម ដែលទៀមទារការសហការគ្នារវាងប្រទេសក្នុងតំបន់។
កំសោយរបស់អាស៊ាន ក្នុងយុទ្ធនាការប្រឆាំងភេរវកម្ម៖
ជាការពិត សហគមអាស៊ាន ទាំង១០ប្រទេស ធ្លាប់បានជជែកពិភាក្សាគ្នា ជាច្រើនដងមកហើយ ទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាសន្តិសុខរួម ក្នុងទិសដៅទប់ស្កាត់អំពើភេរវកម្ម ហើយថែមទាំងបានអនុម័ត សន្ធិសញ្ញារួមទៀតផងនៅឆ្នាំ២០០៧ ឈ្មោះថា ASEAN Convention on Counter-Terrorism។ សន្ធិសញ្ញានោះ បានកំណត់នូវគោលការណ៍ជាច្រើន ដែលតំរូវឲ្យប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ សហការណ៍គ្នា ផ្តល់ទិន្ន័យឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក សម្រួសនីតិវិធីធ្វើបត្យាប័ន ព្រមទាំងទប់ស្កាត់រាល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុទៅដល់ក្រុមភេរវកម្ម ជាដើម។ ថ្វីត្បិតនេះជាចេតនាដ៏ល្អមួយ តែធាតុពិតការអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែង គឺវានៅឆ្ងាយ ពីក្តីសង្ឃឹមខ្លាំងណាស់។
ប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ នៅពុំទាន់មានចក្ខុវិស័យផ្នែកសន្តិសុខ ដូចគ្នាទេ ហើយប្រទេសនីមួយៗ នៅតែរឹងប្រកាន់ជំហរមិនចែកព័ត៌មានឲ្យគ្នា ព្រោះតែសួនតួនឹងគោលការណ៍អធិបតេយ្យភាព ហើយមិនចង់លូកដៃទៅក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង របស់ប្រទេសជិតខាង។ រហូតមកត្រឹមពេលនេះ អាស៊ាន ពុំមានយុទ្ធសាស្រ្តរួមមួយជាក់លាក់ ក្នុងការបោសសម្អាតអំពើភេរវកម្ម រឺចលនាជីហាដជ្រុលនិយមទេ។ ជាងនេះទៅទៀត សហគមអាស៊ាន ពុំមានអង្គការចាត់តាំងណាមួយ ដែលមានសម្ថកិច្ច ទៅត្រួតពិនិត្យថា ប្រទេសសមាជិក បានធ្វើបានត្រឹមត្រូវ បានសហការគ្នាបានល្អ រឺក៏យ៉ាងណាទេ។ អ្វីៗគឺមានតែលើក្រដាសប៉ុណ្ណោះ។ ប្រទេសដែលជួបបញ្ហានេះ ក៏ចេះតែខំធ្វើ តែរៀងៗខ្លួន។
វិធានការខុសទិសដៅ រឺតឹងតែងតែខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្ន៖
ប្រទេសដូចជាឥណ្ឌូណេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ី បានព្យាយាមប្រើកម្លាំងគៀបសង្កត់ តាមរយៈការរឹតបន្តឹងច្បាប់ក្នុងស្រុក ដែលពេលខ្លះវាតឹងជ្រុលហួសហេតុ ដោយរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស។ វិធានការខ្លះ មានខ្លឹមសារនយោបាយ ដើម្បីបោសសំអាតអ្នកប្រឆាំងរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ជាជាងការបោសសម្អាតក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ជាក់ស្តែងករណីច្បាប់មួយចំនួននៅម៉ាឡេស៊ី។ ចំណែកច្បាប់ដ៏តឹងតែងនៅឥណ្ឌូណេស៊ី បានចាប់បញ្ជូនមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ញាត់បញ្ចូលគុក ទាំងពុំមានការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធពន្ធនាគារឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ជាទូទៅ ជនសាមញ្ញដែលជាចោរធម្មតាម្នាក់ ពេលដែលជាប់គុកហើយ ហើយពេលចេញមកវិញ ក៏ក្លាយជាជនជីហាដអ៊ីស្លាមងប់ងុល ព្រោះដោយសារតែបានប្រាស្រ័យទាក់ទងដោយសេរី ជាមួយជនជីហាដផ្សេងទៀត ដែលជាប់គុកជាមួយគ្នា។
ជំងឺជីហាដអ៊ីស្លាម ជាជំងឺសកល។ ជាមួយនឹងភាពងាយស្រួល តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ចលនាពង្រីកទ្រឹស្តីអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម អាចរីករាលដាលទៅគ្រប់ទិសទី។ ប្រទេសអាស៊ាននីមួយៗ គួរចាប់ផ្តើមពិនិត្យ មើលបញ្ហានេះ ឲ្យបានម៉ដ្ឋចត់ ចៀសជាងការរុញទម្លាក់កំហុសឲ្យគ្នា រឺក៏ឈរឱបដៃមើល ដោយយកលេសថា វាមិនមែនជាបញ្ហារបស់ខ្លួន។ មកដល់ដំណាក់កាលនេះ គេលែងសួរទៀតហើយថា តើភេវរកម្មអាចកើតមានឡើងដែររឺទេ? តែគេសួរថា តើពេលណាវានឹងកើតឡើង? ព្រោះវាប្រាកដណាស់ ថាវានឹងកើតឡើង។ ពាក្យចាស់ថា ការពារ ប្រសើរជាងព្យាបាល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ