សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា៖ បញ្ហានៅត្រង់ការបកស្រាយច្បាប់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៧
នៅកម្ពុជា កន្លងមក ច្បាប់ត្រូវបានបកស្រាយផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមការយល់ឃើញ ឬនិន្នាការរៀងៗខ្លួន។ សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា គឺជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានហៅការខកខានមិនបានចូលទៅបំភ្លឺនៅតុលាការ ថាជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង ខណៈគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយល់ឃើញផ្សេង។ តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?
ការបកស្រាយច្បាប់ផ្សេងៗពីគ្នា មិនមែនជារឿងប្លែកអ្វីទេនៅកម្ពុជា។ បញ្ហានេះធ្លាប់កើតមានឡើងតាំងពីយូរមកហើយ។ ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ មានករណីចំនួនពីរ ដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ ជជែកពិភាក្សា យ៉ាងផុលផុសពីសំណាក់អ្នកច្បាប់។ ជាការកត់សម្គាល់ ករណីទាំងពីរនោះ សុទ្ធតែកើតឡើងចំពោះមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ករណីទី១ គឺការមិនចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនៅតុលាការរបស់លោក កឹម សុខា ក្នុងនាមជាសាក្សី ដោយមិនមានមូលហេតុសមស្រប។ ក្រសួងយុត្តិធម៌លើកឡើងថា ករណីលោកកឹម សុខា ជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង។ វាជាស្ថានភាពបទល្មើស ដែលទើបប្រព្រឹត្តរួចភ្លាម។ ហើយសមត្ថកិច្ចអាចស្វែងរកចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់លោក កឹម សុខា បាន ដោយអនុវត្តតាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ មិនចាំបាច់មានការលើកលែងអភ័យឯកសិទ្ធិសភាឡើយ។ ប៉ុន្តែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានអះអាងថា ករណីនេះ មិនមែនជាបទល្មើសជាក់ស្ដែងឡើយ។ មេធាវីរបស់លោក កឹម សុខា បានធ្វើលិខិតមួយជូនតំណាងអយ្យការ បញ្ជាក់ពីមូលហេតុសមស្របនៃការមិនចូលទៅបំភ្លឺរបស់លោក កឹម សុខា។ ការស្វែងរកចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ពីសំណាក់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺជាការរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ លើអភ័យឯកសិទ្ធិសភារបស់លោក កឹម សុខា។ នេះបើតាមគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ការចាប់ខ្លួនលោក អ៊ុំ សំអាន កាលពីពាក់កណ្ដាលខែមេសាកន្លងទៅនេះ ក៏ជាករណីមួយទៀត ដែលបង្កើតជាសង្គ្រាមសម្ដីនៃការបកស្រាយខ្លឹមសារច្បាប់ផងដែរ។ សំណុំរឿងរបស់លោក អ៊ុំ សំអាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្សព្វផ្សាយខ្លឹមសារ វីដេអូ និងផែនទីក្លែងក្លាយ ត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញចាត់ទុកថា ជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង។ បទល្មើសជាក់ស្ដែងនេះ អនុញ្ញាតឲ្យសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនតំណាងរាស្ត្ររូបនេះបាន ស្របតាមច្បាប់ជាធរមាន ដោយមិនចាំបាច់មានការយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភាឡើយ។ ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិល និងបក្សប្រឆាំងបានហៅការចាប់ខ្លួននោះថា ធ្វើឡើងដោយខុសច្បាប់ ខុសនីតិវិធី។ បើតាមសង្គមស៊ីវិលនិងបក្សប្រឆាំង វីដេអូ ឬខ្លឹមសារនៅលើបណ្ដាញសង្គម គឺជាការបញ្ចេញមតិ មិនមែនជាបទល្មើសជាក់ស្ដែង ដែលអាចឲ្យអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន ដោយមិនចាំបាច់ដកអភ័យឯកសិទ្ធិជាមុននោះទេ។
ទាំងនេះ គេនៅមិនទាន់និយាយដល់ការបោះឆ្នោតរបស់សមាជិកសភាមកពីបក្សកាន់អំណាច ឲ្យបន្តនីតិវិធីលើសំណុំរឿងរបស់លោក អ៊ុំ សំអាន ផង។ បក្សប្រឆាំងពន្យល់ដោយផ្អែកលើមាត្រា៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញថា រដ្ឋសភាត្រូវការសំឡេងយ៉ាងហោចណាស់២ភាគ៣ ឬសមាជិកសភាចំនួន៨៣រូបឡើងទៅ ដើម្បីប្រជុំដកអភ័យឯកសិទ្ធិសមាជិកសភាណាម្នាក់។ និងសំឡេង៣ភាគ៤ ឬសមាជិកសភាចំនួនចាប់ពី៩២រូបឡើងទៅ ដើម្បីប្រជុំបញ្ឈប់ការបន្តនីតិវិធីរបស់តុលាការ ក្នុងការឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនសមាជិកសភាណាម្នាក់។ ប៉ុន្តែតំណាងរាស្ត្រមកពីបក្សកាន់អំណាចលើកឡើងថា តំណាងរាស្ត្រពីគណបក្សខ្លួន ដែលមានសមាជិកសរុបជាង៦០នាក់ អាចបោះឆ្នោតឲ្យបន្តនីតិវិធីតុលាការលើសមាជិកសភាបាន។ ធ្វើទៅបាន ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងតែពីការបញ្ឈប់នីតិវិធីដោយសំឡេង៣ភាគ៤ មិនបានកំណត់ពីកូរ៉ុមសំឡេងដែលត្រូវការ ដើម្បីបន្តនីតិវិធីឡើយ។
មែនទែនទៅ នៅកម្ពុជា មាត្រានីមួយៗនៃច្បាប់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមាននិយមន័យណាមួយរបស់ខ្លួន។ ការបកស្រាយច្បាប់ទៀតសោត អាចធ្វើទៅបានក្នុងករណីចាំបាច់។ ហើយមានតែក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបកស្រាយច្បាប់បាន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅកម្ពុជាពេលខ្លះ ច្បាប់ត្រូវបានអ្នកមានឥទ្ធិពល បកស្រាយទៅតាមការចង់បានរបស់ខ្លួន ដើម្បីដាក់ទោសទៅលើគូបដិបក្ខ។ ប៉ុន្តែគេពិបាកនឹងបន្ទោសទាំងស្រុងទៅលើការបកស្រាយច្បាប់ដូច្នេះណាស់ ខណៈពេលដែលច្បាប់ខ្លះ នៅមានវិសាលភាពទូលំទូលាយ និងមានចន្លោះប្រហោងនៅឡើយ។
ច្បាប់មួយចំនួន រួមទាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលនៃប្រទេសផង ត្រូវការធ្វើវិសោធនកម្ម ឬធ្វើច្បាប់បន្ថែម ដើម្បីចៀសវាងការបកស្រាយខុសគ្នា។ ហើយក្នុងករណីដែលមានការបកស្រាយខុសគ្នា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវដើរតួជាអាជ្ញាកណ្ដាល ដើម្បីកាត់សេចក្ដី។ ព្រោះមានតែ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបកស្រាយច្បាប់បាន។ ត្រង់ថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានឆន្ទៈកម្រិតណា ក្នុងការបកស្រាយខ្លឹមសារច្បាប់ដោយផ្អែកទៅលើច្បាប់ មិនផ្អែកទៅលើនិន្នាការនយោបាយ? មានតែក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចឆ្លើយសំណួរនេះបាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ