សំណុំរឿងខ្មែរក្រហម៖ ការរកយុត្តិធម៌គឺតានតឹង និងត្រូវស៊ីពេលដ៏យូរ!
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៥
ថ្ងៃស្អែកនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល នឹងសម្រេចចេញសាលដីកាស្ថាពរ ចំពោះបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់អតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម គឺ នួន ជា និងខៀវ សំផន ក្នុងសំណុំរឿង០០២ វគ្គ១។ ការជំនុំជម្រះស្ថាពរបិទផ្លូវតវ៉ានេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាក្តីរំពឹងរបស់ជនរងគ្រោះចំពោះយុត្តិធម៌ ដែលត្រូវរង់ចាំអស់ពេលជិត៤០ឆ្នាំមកហើយ។ យុត្តិធម៌នេះ ហាក់ត្រូវចំណាយពេលដ៏យូរ និងត្រូវឆ្លងកាត់រឿងរ៉ាវដ៏តានតឹង។
សំណុំរឿង០០២ វគ្គ០១ មានជនជាប់ចោទពីរនាក់ គឺ ខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងនួន ជា អតីតអនុលេខាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា។ បទចោទក្នុងសំណុំរឿងនេះ គឺផ្តោតលើបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ដែលបានប្រព្រឹត្តនៅអំឡុងពេលជម្លៀសប្រជាជន នៅក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥ និងការផ្លាស់ទីដោយបង្ខំ ជាបន្តបន្ទាប់ពីតំបន់ដទៃទៀត រួមទាំងការកាប់សម្លាប់អតីតមន្ត្រីរដ្ឋការសម័យ លន់ នល់ នៅទួលពោធិ៍ជ្រៃ ក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់។
នៅឆ្នាំ២០១៤ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង រកឃើញថា ជនជាប់ចោទទាំង២នាក់ មានពិរុទ្ធភាពពីបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ និងបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ អស់មួយជីវិត។ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវ នួន ជា, ខៀវ សំផន និងក្រុមមេធាវីការពារអ្នកទាំងពីរ ព្រមទាំងសហព្រះរាជអាជ្ញាផង បានប្តឹងសាទុក្ខ ប្រឆាំងនឹងសាលក្រមនេះ។ ដូច្នេះ សាលដីកាស្ថាពររបស់តុលាការកំពូល នៅថ្ងៃទី២៣វិច្ឆិកាស្អែកនេះ គឺព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃការដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះនៅក្នុងរបបអាវខ្មៅ ៣ឆ្នាំ៨ខែនិង២០ថ្ងៃ។
ទម្រាំឈានដល់ការសម្រេចជម្រះក្តីស្ថាពរ ក្នុងសំណុំរឿង០០២ វគ្គ១នៅពេលនេះ ពលរដ្ឋអ្នករងគ្រោះ ត្រូវរង់ចាំអស់ពេលជិត៤ទសវត្សរ៍ ហើយគ្រាន់តែដំណើរសាលាក្តី គឺជាង១ទសវត្សរ៍ទៅហើយ។ ពលរដ្ឋជាទូទៅ តែងតែងឿងឆ្ងល់ ថាតើហេតុអ្វីបានជាដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌ ក្នុងរឿងខ្មែរក្រហមនេះ ម្តេចក៏ចំណាយពេលយូរម្ល៉េះ?
ជាការពិត នៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌នេះ គឺត្រូវស៊ីពេលដ៏យូរ ហើយក៏ជាដំណើរវែងឆ្ងាយផងដែរ។ គេត្រូវរម្លឹកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិបានផ្តើមការជជែកតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០០ ទើបសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀងនៅឆ្នាំ ២០០៣ ទាក់ទងនឹងការកាត់សេចក្តីនៅក្រោមច្បាប់កម្ពុជា នូវឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងរយៈពេលនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើនៅឆ្នាំ២០០៤។
គេក៏ត្រូវរង់ចាំតទៅទៀត រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៦ ទើបតុលាការខ្មែរក្រហម ចាប់ផ្តើមដំណើរការ។ ប្រមាណ១០ឆ្នាំមក គឺតុលាការកូនកាត់មួយនេះ ទើបតែបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសជាស្ថាពរ លើអតីតមេគុកម្នាក់តែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺ កាំង ហ្គេចអ៊ាវ ហៅ ឌុច ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
ក្រៅពីចាយពេលច្រើន ដំណើរតុលាការក៏ត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ក៏ច្រើនដែរ គឺដល់ទៅរាប់រយលានដុល្លារឯណោះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្នុងវិស័យស្វែងរកការពិតនិងយុត្តិធម៌ក៏ជួបរឿងរ៉ាវតឹងតែងជាច្រើនផ្សេងទៀត។ ការស្វែងរកប្រភពព័ត៌មាននិងស្រាវជ្រាវសំណុំឯកសារគឺជារឿងស្មុគស្មាញ ហើយការស្តាប់សក្ខីកម្មដ៏ច្រើន គឺជារឿងលំបាកតឹងតែងមួយដែរ។ តែលើសពីនេះ នាពេលខ្លះ តុលាការត្រូវរងសម្ពាធថវិកា និងសម្ពាធផ្សេងៗ គឺជារឿងតានតឹងបន្ថែមទៀត។
គេនៅចាំបានថា បុគ្គលិកជាតិរបស់សាលាក្តី ធ្លាប់បានធ្វើកូដកម្ម ប៉ុន្មានលើករួចមកហើយ ដោយសារតែពុំបានបើកប្រាក់ខែ។ ប្រាក់ខែនេះទៀតសោត គឺត្រូវផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលជារដ្ឋដែលក្រីក្រស្រាប់ផង។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកសង្កេតការជាតិនិងអន្តរជាតិ បានវាយតម្លៃថា សាលាជម្រះក្តីនេះ លំបាកបំពេញភារៈកិច្ចដោយឯករាជ្យ ព្រោះតែរងសម្ពាធពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។
មានការអះអាងដូច្នេះ ក៏ដោយសារថា តាំងតែពីដើមមក តុលាការមិនអាចកោះហៅ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ណាម្នាក់ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលធ្លាប់មានតួនាទីធំក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ឬដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅតំណែងណាមួយក្នុងរបបនោះ ឲ្យទៅឆ្លើយបំភ្លឺបានឡើយ បើទោះបីជាក្នុងនាមជាសាក្សីក៏ដោយចុះ។
ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការខ្លះ ថែមទាំងសម្តែងក្តីបារម្ភ ពីវ័យកាន់តែចាស់ជរារបស់ជនជាប់ចោទ ទាំងអំបាលម៉ាន ចាប់ពីសំណុំរឿង០០២ ដល់០០៤។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ យោងតាមច្បាប់ពីការបង្កើតសាលាក្តីខ្មែរក្រហម, ការចែងពីវិសាលភាពនៃសាលាជម្រះក្តីកូនកាត់មួយនេះ ត្រឹមតែក្នុងរង្វង់ប្រទេសកម្ពុជា និងត្រឹមតែក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម បានធ្វើឲ្យអ្នកសង្កេតការមួយចំនួន យល់ថា ជញ្ជីងយុត្តិធម៌នេះ មិនបានយកអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងពិតប្រាកដនៃរបបខ្មៅងងឹតមួយនោះ ទៅថ្លឹង ឲ្យពិតប្រាកដនោះទេ។ តែផ្ទុយទៅវិញ គឺប្រៀបបាននឹងទឹកដែលជួយលាងជម្រះបាតដៃប្រលាក់ឈាមរបស់បុគ្គលនិងប្រទេសដែលចូលរួមក្នុងការបង្កឲ្យមានរបបវាលពិឃាត នោះទៀតផង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ