តើវត្តមានអ៊ីរ៉ង់នៅក្នុងសន្និសីទទីក្រុងហ្សឺណែវ ២ ជារឿងមួយចំាបាច់ ឬមិនចំាបាច់?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤៨
សន្និសីទសន្តិភាពស្តីពីប្រទេសស៊ីរីត្រូវរៀបចំជាលើកទី២ នៅថ្ងៃទី២២ មករា ឆ្នំា ២០១៤ នៅក្នុងប្រទេសស្វីសដែលគេនំាគ្នាហៅថា ហ្សឺណែវ ២។ ការហៅហ្សឺណែវ ២ ក៏ដោយសារថា សន្និសីទដូចគ្នានេះធ្លាប់បានរៀបចំធ្វើម្តងហើយកាលពីថ្ងៃទី៣០ មិថុនា ឆ្នំា ២០១២ នៅក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ដែលគេនំាគ្នាហៅកាលណោះថា ហ្សឺណែវ ១។ កម្មវត្ថុនៃសន្និសីទទំាងពីរមានគោលដៅតែមួយ គឺស្វែងរកដំណោះស្រាយដើម្បីបិទបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយក្នុងប្រទេសស៊ីរី។ តែរឿងដែលបាន និងកំពុងប្រទាញប្រទង់គ្នានៅពេលនេះ គឺការអនុញ្ញាតឲ្យអ៊ីរ៉ង់ចូលរួម ឬមិនឲ្យចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទហ្សឺណែវ ២ នោះ។ អ្នកខ្លះយល់ថា វត្តមានអ៊ីរ៉ង់ ជារឿងចំាបាច់ តែអ្នកខ្លះទៀតយល់ថា មិនចំាបាច់ទេ។
មិនខុសអ្វីពីសន្និសីទលើកទីមួយកាលពីជាងមួយឆ្នំាមុនទេ សន្និសីទលើកទី២ នៅថ្ងៃទី២២ មករាឆ្នំា ២០១៤ នេះក៏មានគោលដៅស្វែងរកដំណោះស្រាយសមស្របមួយសម្រាប់ភាគីជម្លោះទំាងអស់នៅក្នុងប្រទេសស៊ីរីដែរ។ ជម្លោះដែលបានអូសបន្លាយតំាងពីជាង ២ឆ្នំាកន្លងទៅ និងដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ជាង ១៣ម៉ឺននាក់ ព្រមទំាងបានបន្សល់ទុកឲ្យមានជនភៀសខ្លួនរាប់សិបលាននាក់ផ្សេងទៀត។ កម្មវត្ថុរបស់សន្និសីទ គឺការព្យាយាមស្វែងរកផ្លូវកណ្តាលមួយសម្រាប់ភាគីជម្លោះ ពោលទំាងរបបស៊ីរីរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាសាដ ក៏ដូចជាក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីសព្វថ្ងៃ។ ជាគោលការណ៍ ផ្លូវកណ្តាលសម្រាប់ភាគីជម្លោះ គឺការបង្កើតឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាលមួយ។
សន្និសីទហ្សឺណែវ ២ រៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ និងចូលរួមដោយប្រទេសលោកខាងលិច ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសរុស្ស៊ី ទំាងនេះមិនភ្លេចទេ បណ្តាប្រទេសសំខាន់ៗនៅក្នុងតំបន់។ តែតួអង្គដែលមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងសន្និសីទនោះ គឺភាគីរដ្ឋាភិបាលស៊ីរីសព្វថ្ងៃ និងតំណាងក្រុមប្រឆំាងស៊ីរី។ ពីដំបូងឡើយ ក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីបានបដិសេធមិនចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទហ្សឺណែវ ២ នោះទេ។ តែដោយមានការជំរុញផង និងគំរាមផងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ទើបក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីបានសម្រេចចូលរួមនៅនាទីចុងក្រោយ។ តែឥឡូវនេះ ពោលនៅមួយថ្ងៃមុនសន្និសីទផ្តើមជាផ្លូវការ ស្រាប់តែមានលេចឡើងនូវឈ្មោះប្រទេសមួយដែលបាន និងកំពុងចូលមកបំពុលបរិយាកាសនៅក្នុងការត្រៀមបើកសន្និសីទហ្សឺណែវ ២ នៅថ្ងៃទី២២ មករា ប្រទេសនោះ គឺអ៊ីរ៉ង់។
គួរជម្រាបជូនថា អ៊ីរ៉ង់ក៏មិនធ្លាប់បានចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទហ្សឺណែវ ១ ទេ នោះបើទោះបីជាមានការអំពាវនាវយ៉ាងទទូចពីសំណាក់ប្រទេសរុស្ស៊ី និងពីរដ្ឋាភិបាលស៊ីរីសព្វថ្ងៃដែលគេស្គាល់ថា ជាសម្ព័ន្ធមិត្តចាក់ទឹកមិនលេចរបស់អ៊ីរ៉ង់ក្តី។ តំាងតែពីអើយមកម្ល៉េះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចដែលចូលរួមជួយដោះស្រាយវិបត្តិស៊ីរី ពិសេសគឺក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីតែម្តង មិនចង់ឲ្យមានការចូលរួមលូកលាន់ពីសំណាក់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ឡើយ។ ក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាក់រួចហើយដែរថា ខ្លួននឹងមិនចូលរួមប្រជុំទេ ប្រសិនបើមានវត្តមានអ៊ីរ៉ង់នោះ។ តើហេតុអ្វីទៅ បានជារឿងអ៊ីរ៉ង់បែរជាវិលត្រឡប់មកចោទបញ្ហាជាថ្មីនៅពេលនេះ?
តាមពិតទៅ សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច និងក្រុមប្រឆំាងស៊ីរី នៅតែរក្សាជំហររបស់ខ្លួនដដែល គឺមិនចង់ឲ្យមានវត្តមានអ៊ីរ៉ង់នៅក្នុងសន្និសីទសន្តិភាពស្តីពីប្រទេសស៊ីរីទេ។ តែនេះ មិនមែនជាការយល់ឃើញរបស់លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបាន គីមូនឯណា។ លោកបាន គីមូនដែលបានអញ្ជើញអ៊ីរ៉ង់ឲ្យចូលរួមជាផ្លូវការ ក្រោយពីលោកបានជួបនិយាយយ៉ាងម៉ត់ចត់ជាមួយលោកប្រមុខការទូតអ៊ីរ៉ង់មក។ លោកបាន គីមូនបានលើកយកហេតុផលមកពន្យល់ថា ការដែលលោកសម្រេចចិត្តអញ្ជើញអ៊ីរ៉ង់ឲ្យចូលរួម មកពីអ៊ីរ៉ង់បានធានាថា នឹងដើរតួនាទីវិជ្ជមាន និងប្រកបដោយលក្ខណៈសា្ថបនាដើម្បីបិទបញ្ចប់ជម្លោះស៊ីរី។ សម្រាប់លោកបាន គីមូន អ៊ីរ៉ង់ ជាប្រទេសគន្លឹះមួយមិនអាចខ្វះបានទេនៅក្នុងតំបន់។
ជាមួយនឹងសំណើរបស់លោកបាន គីមូនពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចដែលធ្លាប់ប្រឆំាង បានបញ្ចេញប្រតិកម្មភ្លាមៗថា ពួកគេមិនជំទាស់នឹងសំណើរបស់លោកបាន គីមូនទេ តែជាដំបូង អ៊ីរ៉ង់ត្រូវតែទទួលយកនូវលទ្ធផលដែលបានអនុម័តនៅក្នុងសន្និសីទហ្សឺណែវ ១ ដែលបានអំពាវនាវឲ្យបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាលមួយនៅស៊ីរី។
តើវត្តមានអ៊ីរ៉ង់នៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកដំណោះស្រាយឲ្យវិបត្តិនយោបាយស៊ីរី ជារឿងមួយចំាបាច់ ឬមិនចំាបាច់?
ចម្លើយជាទូទៅ គឺចំាបាច់ដោយខានមិនបាន ប្រសិនបើដំណោះស្រាយនោះនឹងត្រូវធ្វើឡើងតាមផ្លូវនយោបាយ។ ចូរកុំភ្លេចថា តំាងពីស៊ីរីបានទទួលឯករាជ្យក្នុងឆ្នំា ១៩៤៦ ភ្លាម អ៊ីរ៉ង់ក៏បានផ្តើមទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលស៊ីរីជាផ្លូវការ ហើយប្រទេសទំាងពីរតែងតែបង្ហាញចេញនូវផលប្រយោជន៍រួមគ្នា ទំាងនៅក្នុងវិស័យការទូត និងនយោបាយ។ តំាងពីក្រោយបដិវត្តន៍អ៊ីស្លាមនៅអ៊ីរ៉ង់ក្នុងឆ្នំា ១៩៧៩ មក ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ និងដាម៉ាស់បានពង្រឹង និងបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងរវាងគ្នាយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ ជានិច្ចកាល ស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ង់តែងតែបានសហការរួមគ្នាដោយផ្អែកលើស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែងក្នុងតំបន់ និងតម្រូវការរបស់ខ្លួនម្នាក់ៗ។
ពិតណាស់ថា អ៊ីរ៉ង់ពិតជាតួអង្គមួយមិនអាចខ្វះបានទេនៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកដំណោះស្រាយឲ្យវិបត្តស៊ីរី។ ក៏ប៉ុន្តែ ក៏គេមិនគួរចាត់ទុកអ៊ីរ៉ង់ថា ជាតួឯកម្នាក់មិនអាចខ្វះបាននោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ តួឯកចំនួនពីរនាក់ដែលចំាបាច់ មិនអាចខ្វះបាននោះ គឺរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី និងក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីសព្វថ្ងៃទៅវិញទេ ព្រោះថា នេះជាលើកទីមួយបង្អស់តំាងពីមានការងើបបះបោរនៅស៊ីរីជាង ២ឆ្នំាមក ដែលភាគីជម្លោះទំាងពីរត្រូវអង្គុយជជែកទល់មុខគ្នា។ តែការផ្សះផ្សារវាងអ្នកទំាងពីរហាក់ដូចជានៅឆ្ងាយណាស់ ព្រោះថា កម្មវត្ថុរបស់ក្រុមប្រឆំាងគឺមិនមែនចរចាជាមួយលោកអាសាដទេ តែគឺកំចាត់លោកអាសាដ និងបក្សពួករបស់លោកចេញពីអំណាចតែម្តង។ ដូច្នេះ ជោគជ័យ ឬក៏បរាជ័យនៅក្នុងសន្និសីទពេលនេះ គឺវាអាស្រ័យទំាងស្រុងលើឆន្ទៈរបស់ភាគីជម្លោះនីមួយៗតែម្តង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ