វប្បធម៌ឃុបឃិតគឺជារបាំងរារាំងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១០
ក្នុងចំណោមបញ្ហារាប់រយជំពូកដែលកំពុងចាក់ស្រេះក្នុងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន បញ្ហាភាគច្រើនមានប្រភពចេញពីការឃុបឃិត។ ការឃុបឃិតមានច្រើនសណ្ឋាន និងច្រើនដំណាក់កាល ដូចជាការឃុបឃិតរវាងឈ្មួញនិងអាជ្ញាធរដែនដី រវាងបុគ្គលដែលចង់បានផលប្រយោជន៍ជាមួយមន្ត្រីថ្នាក់លើ ឬក៏រវាងមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម និងមន្ត្រីថ្នាក់លើ។ ជាទូទៅ បញ្ហាដែលកើតចេញពីការឃុបឃិតបែបនេះ ពិបាកនឹងដោះស្រាយពីព្រោះអ្នកដែលដោះស្រាយបញ្ហាគឺជាអ្នកបង្កើតបញ្ហា និងទទួលប្រយោជន៍ពីបញ្ហា។ និយាយជារួម វប្បធម៌ឃុបឃិតគ្នាជាឧបសគ្គដ៏ធំក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។
ក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ន មានបញ្ហាជាច្រើនណាស់ដែលហាក់គ្មានអ្វីគួរឲ្យពិបាកដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ វាបានអូសបន្លាយរាប់ខែឬរាប់ឆ្នាំនៅតែមិនទាន់ចប់ លើកលែងតែមានបញ្ជាផ្ទាល់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ប្រសិនបើគេពិនិត្យឲ្យស៊ីជម្រៅមែនទែន បញ្ហាទាំងនោះភាគច្រើនសុទ្ធតែពាក់ព័ន្ធនឹងការឃុបឃិតគ្នាជាខ្សែបណ្តាញដូចសម្លកំពឹស។ មានបញ្ហាច្រើនយ៉ាងដែលមានដើមហេតុចេញពីការឃុបឃិត៖
នៅពេលដែលបុគ្គលអ្នកមានប្រាក់ឬអ្នកមានអំណាចចង់ទិញដីមួយកន្លែង ពួកគេតែងរត់ការតាមរយៈអាជ្ញាធរដែនដីដើម្បីទទួលបានឯកសារស្របច្បាប់ជាថ្នូរនឹងកម្រៃជើងសារ។ កម្រៃជើងសារនេះឯងដែលជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរដែនដីខ្លះត្រូវប្រើគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីរត់ការឯកសារឲ្យបានបើទោះបីជាពេលខ្លះត្រូវរំលោភសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋក៏ដោយ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាគេតែងលឺករណីដីមួយកន្លែងមានប្លង់ជាន់គ្នា ឬក៏សុខៗស្រាប់តែមានអ្នកមកប្តឹងប្រជាពលរដ្ឋយកដីដោយសម្អាងលើប្លង់កម្មសិទ្ធិដែលជួនកាលកើតចេញពីការឃុបឃិតគ្នាសោះ។ ទំនាស់ដីធ្លីទាក់ទងនឹងដីសម្បទានមួយចំនួនក៏មានប្រវត្តិស្រដៀងគ្នានេះដែរពោលគឺការឃុបឃិតគ្នាក្នុងបណ្តាញរត់ការឯកសារនេះឯង។
និយាយជារួម វប្បធម៌ឃុបឃិតគ្នាជាបណ្តាញនេះបានបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលយ៉ាងខ្លាំងដល់អ្នករកស៊ីមិនស្មោះត្រង់។ វាក៏បើកឱកាសឲ្យមន្ត្រីមានបុណ្យស័ក្តិខ្លះឆ្លៀតធ្វើខ្នងបង្អែកឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួនជាថ្នូរនឹងកម្រៃជើងសារផងដែរ។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះច្រើនធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ ហើយនៅពេលមានបញ្ហាគេមិនងាយនឹងដោះស្រាយបានឡើយ។ ការឃុបឃិតក៏ជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យសេវាកម្មរបស់រដ្ឋគ្មានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ការត្រួតពិនិត្យគុណភាពទំនិញ ការងារអធិការកិច្ចក្នុងវិស័យមួយចំនួន ឬការងារត្រួតពិនិត្យគុណភាពសំណង់ផ្ទះ អគារ រហូតដល់សំណង់ផ្លូវស្ពានជាដើម។
ការឃុបឃិតក៏ជាប្រភពនៃអំពើពុករលួយដែលពិបាកនឹងលុបបំបាត់។ វាមិនមែនគ្រាន់តែជាប្រភពនៃការកិបកេងថវិកាជាតិប៉ុណ្ណោះទេ សូម្បីតែម្ចាស់ជំនួយខ្លះក៏ត្រូវបានគេកិបកេងប្រាក់នៅក្នុងប្រព័ន្ធឃុបឃិតគ្នាជាខ្សែបណ្តាញនេះដែរ។ គម្រោងមួយចំនួនដែលផ្តល់ថវិកាដោយម្ចាស់ជំនួយនិងបានឆ្លងកាត់ការដេញថ្លៃនៅចំពោះមុខក៏ដោយ ក៏មិនអាចគេចផុតពីអំពើពុករលួយដែរពីព្រោះដោយសារការឃុបឃិត ការដេញថ្លៃខ្លះគ្រាន់តែជាការរៀបចំឆាកបន្លំភ្នែកម្ចាស់ជំនួយតែប៉ុណ្ណោះ។ ។ អំពើពុករលួយក្នុងគម្រោងសុខាភិបាលដែល Global Fund បានរកឃើញថ្មីៗនេះជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។
ជំនួញឈើមានតម្លៃដែលនៅតែកើតមានជាហូរហែរបង្ក្រាបមិនចេះអស់ក៏មានប្រភពចេញពីការឃុបឃិតគ្នានេះដែរ។ ប្រសិនបើគ្មានការត្រូវរូវគ្នារវាងឈ្មួញនិងសមត្ថកិច្ចដែនដី ឬពេលខ្លះការត្រូវរូវជាមួយតុលាការផងនោះ ឈើក៏មិនអាចចេញពីព្រៃបានដែរ។ នេះគ្រាន់តែជាឧទាហរណ៍ខ្លះៗប៉ុណ្ណោះដែលរំលេចឲ្យឃើញពីផលវិបាកដ៏ធំធេងនៃការឃុបឃិតគ្នា។ សូម្បីតែបទបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏អស់ប្រសិទ្ធភាពដោយសារវប្បធម៌ឃុបឃិតគ្នានេះដែរ។
ជាការពិតណាស់ ការឃុបឃិតគ្នាដើម្បីផលប្រយោជន៍ហាក់បានក្លាយជាទម្លាប់ធម្មតាមួយទៅហើយនៅក្នុងបណ្តាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ រាប់តាំងពីកិច្ចការតូចតាច រហូតដល់កិច្ចការធំៗ។ អំពើឃុបឃិតបែបនេះមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់កិត្តិយសស្ថាប័នជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលជាពិសេសប៉ះពាល់កិត្តិយសប្រទេសជាតិទាំងមូល នៅពេលដែលក្រសែភ្នែកសហគមន៍អន្តរជាតិនិងអ្នកវិនិយោគទុនបរទេសសម្លឹងមកកម្ពុជាជាទីកន្លែងដ៏ស្មុគស្មាញ គ្មានតម្លាភាពសម្រាប់មុខជំនួញ។ បើស្ថានភាពនេះនៅតែបន្ត កម្ពុជាមិនអាចទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគទុនធំៗដែលរកស៊ីត្រឹមត្រូវបានទេ។
ដូច្នេះ ការគាស់រំលើងវប្បធម៌ឃុបឃិតគ្នាមានន័យស្មើនឹងការដកចេញនូវរបាំងដែលរារាំងការអភិវឌ្ឍប្រទេស។ ពិតណាស់ថា វាមិនមែនជាកិច្ចការងាយស្រួលទេពីព្រោះផ្នត់គំនិតឃុបឃិតដើម្បីលាភសក្ការៈផ្ទាល់ខ្លួនបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងមនុស្សខ្មែរយ៉ាងច្រើនរួចទៅហើយ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើគេទុកបណ្តោយឲ្យវប្បធម៌នេះនៅមានអត្ថិភាព កម្ពុជាពិបាកនឹងស្គាល់ការអភិវឌ្ឍពិតប្រាកដណាស់។ ជាពិសេស ផលវិបាកនឹងធ្លាក់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលគណបក្សកាន់អំណាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងថែមទៀតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ