រៀបចំសន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ជាអាទិភាពចម្បងរបស់លោកស្រីប្រធានាធិបតីថ្មីអាហ្រ្វិកកណ្តាល
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥០
នៅសាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាល លោកស្រីប្រធានាធិបតីថ្មីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សាបានធ្វើសច្ចាប្រណិធានចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៣ មករា។ គឺជាតំណែងមួយបណ្តោះអាសន្នដែលលោកស្រីប៉ង់ហ្សាទើបបានទទួលកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី២០ មករា។ កិច្ចការបន្ទាប់របស់លោកស្រីគឺការស្វែងរកនាយករដ្ឋមន្រ្តីម្នាក់ មុននឹងការប្រសូត្រចេញនូវរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាលមួយ។ អ្វីជាការកត់សម្គាល់ ការឡើងកាន់តំណែងរបស់លោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សាពេលនេះបានធ្វើឡើង ចំពេលដែលប្រទេសកំពុងជួបវិបត្តិនយោបាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ដូច្នេះ មានកិច្ចការជាច្រើនដែលកំពុងចំាលោកស្រី ពិសេសគឺការរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមឡើងវិញ។ តើលោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សាមានប្រវត្តិរូបសង្ខេបយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?
មានអាយុ ៥៩ឆ្នំា លោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សា (Catherine Samba-Panza) ចាប់កំណើតនៅក្នុងប្រទេសឆាដដោយមានឱពុកជាជនជាតិកាមេរូន និងម្តាយជាជនជាតិអាហ្រ្វិកកណ្តាល។ លោកស្រីប៉ង់ហ្សាធ្លាប់បានសិក្សាផ្នែកច្បាប់ស្តីពីមុខរបបធានារ៉ាប់រងនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាល និងនៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារំាង។ ក្រោយពីបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅក្នុងប្រទេសបារំាង លោកស្រីប៉ង់ហ្សាក៏បានវិលត្រឡប់ទៅកាន់អាហ្រ្វិកកណ្តាលវិញ រួចក៏បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងមួយដោយខ្លួនឯង។ រៀបការ និងមានកូន ៣នាក់ លោកស្រីប៉ង់ហ្សាបានស្គាល់អាជីពក្នុងផ្នែកច្បាប់ធានារ៉ាប់រង ច្រើនជាងអាជីពជាអ្នកនយោបាយ។ ទន្ទឹមគ្នានឹងការងារអាជីពជាអ្នកច្បាប់ លោកស្រីក៏ជាសកម្មជនម្នាក់នៅក្នុងសមាគមស្រ្តីអាហ្រ្វិកកណ្តាលដែរ។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ លោកស្រីប៉ង់ហ្សាបានធំដឹងក្តីឡើងនៅក្នុងប្រទេសមួយដែលញំាញីដោយអំពើពុករលួយ និងអសន្តិសុខ។ ការកត់សម្គាល់មួយទៀត គឺការមិនលូកដៃរបស់លោកស្រីប៉ង់ហ្សានៅក្នុងរឿងនយោបាយ និងការមិនចូលរួមជួយគំាទ្រគណបក្សនេះ ឬគណបក្សនោះ និយាយឲ្យស្រួលយល់ លោកស្រីប៉ង់ហ្សាតែងតែបានដើរគេចឆ្ងាយពីរឿងរ៉ាវទំាងឡាយណាដែលមានជាប់ជំពាក់វាក់វិននឹងនយោបាយ។ លោកស្រីប៉ង់ហ្សាជាកាន់សាសនាគ្រិស្ត តែមិនដែលបានយករឿងសាសនាមកដាក់មុខដើម្បីប្រឈមមុខនឹងសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាផ្សេងទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកស្រីបានបន្សំាខ្លួនដោយរួមរស់យ៉ាងស្និទ្ធស្នាលជាមួយក្រុមអ្នកកាន់សាសនាផ្សេងដោយគ្មានបញ្ហា។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោកស្រីប៉ង់ហ្សថែមទំាងបានជួយសម្រុះសម្រួលឲ្យសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាខុសគ្នា រស់នៅជាមួយគ្នាដោយសុខសាន្តទៀតផង។
ក្រោមភ្នែក ច្រមុះរបស់មិត្តភក្តិ ក៏ដូចអ្នកដែលស្គាល់លោកស្រីសុទ្ធតែបានបញ្ជាក់ដូចគ្នាថា លោកស្រីប៉ង់ហ្សាមានលក្ខណៈសម្បត្តិ និងបុគ្គលិកលក្ខណៈពិសេសដែលគ្មានអ្នកដូច គឺជាស្រី្តតស៊ូ និងចូលចិត្តផ្សះផ្សាតាមរយៈកិច្ចចរចា ពោលមិនមែនតាមរយៈចុងកំាភ្លើងទេ។ គឺលក្ខណៈសម្បត្តិ និងបុគ្គលិកលក្ខណៈពិសេសរបស់លោកស្រីប៉ង់ហ្សានេះហើយ ដែលបានធ្វើឲ្យលោកស្រីទទួលបានជោគជ័យក្នុងការបង្រួបបង្រួមគូសត្រូវស៊ីសាច់ ហុតឈាមគ្នាពីរនាក់ គឺលោកអតីតប្រធានាធិបតីដាវិត ដាកូ និងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអាប៊ែល ហ្គូមបាកាលពីដំណាច់ឆ្នំា ២០០៣។ ១០ឆ្នំា ក្រោយមក ពោលនៅក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីហ្រ្វង់ស័រ បូហ្ស៊ីហ្សេពីសំណាក់មេឧទ្ទាមសេលេកាលោកមីសែល យ៉ូតូយ៉ាក្នុងខែមីនា ឆ្នំា ២០១៣ មក លោកស្រីប៉ង់ហ្សាក៏ត្រូវបានលោកយ៉ូតូយ៉ាតែងតំាងជាចៅក្រុងបង់ហ្គី។
ជាងមួយឆ្នំាក្រោយមក ពោលនៅថ្ងៃទី២០ មករា ឆ្នំា ២០១៤ លោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សា (Catherine Samba-Panza) ក៏ត្រូវបានសភាអន្តរកាលជ្រើសតំាងជាប្រធានាធិបតីជំនួសកន្លែងលោកមីសែល យ៉ូតូយ៉ាដែលត្រូវបានសហភាពអាហ្រ្វិកបង្ខំឲ្យចុះចេញ និងដែលកំពុងភៀសខ្លួនរស់នៅបរទេសនាពេលសព្វថ្ងៃ។ ពីអ្នកច្បាប់សាមញ្ញមួយរូប រហូតដល់កាន់តំណែងកំពូល លោកស្រីប៉ង់ហ្សាបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា នេះពិតជារឿងមួយមិនមែនងាយស្រួលទេ ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសមួយដែលកំពុងសោយរាជ្យដោយភាពអនាធិបតេយ្យ និងការកាប់សម្លាប់គ្នាយ៉ាងបង្ហូរឈាមរវាងក្រុមអ្នកកាន់សាសនាគ្រិស្ត និងអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។
ជាការពិតណាស់ ទោះបីជាតំណែងរបស់លោកស្រីប៉ង់ហ្សាជាតំណែងមួយបណ្តោះអាសន្ន ដោយរង់ចំាការរៀបចំបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃខាងមុខក៏ដោយ ក៏ព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះត្រូវបានគ្រប់គ្នាចាត់ទុកជាការបើកទំព័រសករាជថ្មីមួយនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាល។ ខុសពីឥស្សរជនមួយចំនួន លោកស្រីប៉ង់ហ្សាបានព្យាយាមបង្ហាញចេញនូវរូបភាពអព្យាក្រឹត ដោយមិនបែងចែកបក្ខពួកនយោបាយទេ នោះបើទោះបីជាស្វាមីលោកស្រីជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីក៏ដោយ។ គឺនៅត្រង់ចំណុចនេះហើយដែលលោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សាបានទទួលការគំាទ្រពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទំាងអស់ ទំាងពីប្រជាជនសាមញ្ញរហូតដល់ក្រុមដែលកំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នា គឺក្រុមអង់ទី បាឡាកា និងក្រុមអតីតឧទ្ទាមសេលកា។ ទំាងនេះ មិនភ្លេចទេ ការគំាទ្ររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិទូទៅ។
តំាងតែពីបានទទួលតំណែងភ្លាម លោកស្រីប៉ង់ហ្សាបានដាក់ខ្លួន ដាក់កាយជាម្តាយម្នាក់នៅក្នុងគ្រួសារមួយ ដោយបានអំពាវនាវឲ្យកូនៗទំាងអស់ ពិសេសក្រុមអង់ទី-បាឡាកា និងក្រុមអតីតឧទ្ទាមសេលេកាឲ្យឈប់ឈ្លោះគ្នា និងដាក់អាវុធចុះរៀងៗខ្លួន។ បន្ទាប់មក លោកស្រីប៉ង់ហ្សាក៏បានទទួលជួបដាច់ដោយឡែកពីគ្នាគូបដិបក្ខទំាងពីរ ក្រុមអង់ទី-បាឡាកា និងក្រុមអតីតឧទ្ទាមសេលេកា។ អ្វីដែលលោកស្រីប៉ង់ហ្សាត្រូវធ្វើឲ្យបាន និងដោយមានការទទួលយកទំាងអស់គ្នានោះ គឺការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នមួយដោយមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីជម្លោះទំាងអស់។ តែអាទិភាពនៅចំពោះមុខ គឺការរៀបចំសន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមឡើងវិញ ពិសេសលក្ខខណ្ឌរស់នៅរបស់ជនភៀសខ្លួនអាហ្រ្វិកកណ្តាលជាងកន្លះលាននាក់ដែលរត់ទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសជិតខាង និងអ្នកផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែងក្នុងស្រុកគេចពីសង្រ្គាមជិតកន្លះលាននាក់ផ្សេងទៀត។
តើបេសកកម្មផ្សះផ្សាជាតិរបស់លោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សាអាចនឹងទទួលបានជោគជ័យទេ នៅក្នុងប្រទេសមួយដែលស្គាល់តែការហែកហួរគ្នាតំាងពីទទួលបានឯករាជ្យពីបារំាងក្នុងឆ្នំា ១៩៦០ មកនោះ?៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ