យេមែន៖ ការចរចាសន្តិភាព ជោគជ័យរឺមិនជោគជ័យ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៤
សង្រ្គាមនៅយេមែន មិនសូវជាមានលក្ខណៈ ខុសពីសង្រ្គាមនៅស៊ីរីប៉ុន្មានទេ។ ក៏ប៉ុន្តែសង្រ្គាមនេះ ហាក់ពុំសូវមាននរណាអើរពើរយកចិត្តទុកដាក់ ដោះស្រាយ រឺក៏ដឹងឮទេ ក្រៅតែពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលបានខិតខំខ្នះខ្នែង យកយន្តហោះទៅធ្វើអន្តរាគមន៍ទម្លាក់គ្រាប់បែកសម្លាប់ប្រជាជនស្លូតត្រង់រាប់ពាន់នាក់។ ការដាក់អាវុធបណ្តោះអាសន្នបានចូលជាធរមាន ជិត១០ថ្ងៃមកហើយ តែការបាញ់បោះនៅតែបន្តមានរប៉េះរប៉ោះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គេសង្ឃឹមថា កិច្ចចរចាសន្តិភាពដែលកំពុងប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងនៅ ក្នុងប្រទេសកូវ៉េត នឹងអាចនាំជោគជ័យ ដោយតំរូវឲ្យភាគីជម្លោះយេមែន ចាប់ដៃគ្នាបញ្ចប់សង្រ្គាមនេះ។
មិនខុសពីជម្លោះដ៏ទៃក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ា សង្រ្គាមនៅយេមែន ដែលបានអូសបន្លាយជិតពីរឆ្នាំមកនេះ គឺជាជម្លោះនិកាយសាសនាអ៊ីស្លាមទាំងពីរ ស៊ុនីត និងឈីអ៊ីត។ រដ្ឋាភិបាលយេមែន ដឹកនាំដោយលោក ម៉ាន់សួរ ហាឌី គឺជាក្រុមនិកាយស៊ុនីត ដែលមានការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី ដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលលោកហាឌីចោទថាជាក្រុមភេរវកម្មនោះ តាមពិតគឺជាសហគមជនជាតិយេមែន ដែលកាន់និកាយឈីអ៊ីត។ ក្រុមហ៊ូទីនេះ មានអ៊ីរ៉ង់ជាបង្អែក ទាំងទ្រឹស្តីយុទ្ធសាស្ត្រ ទាំងហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងការតស៊ូរើបំរាស់ ទៅនឹងនយោបាយលំអៀង របស់រដ្ឋាភិបាលស៊ុនីត។
ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ ក្រុមហ៊ូទី ដោយមានការសហការពីកងកម្លាំងដែលស្មោះ ជាមួយអតីតប្រធានាធិបតី អាលី អាប់ដាឡា សាលេស បានវាយបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលលោកហាឌី ឲ្យរត់ផះក្រញ៉ាំចេញពីរដ្ឋធានីសាណា។ រឿងរ៉ាវមិនបានចប់ត្រឹមនេះទេ ព្រោះអ្វីៗបានផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុង បន្ទាប់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានប្រមែរប្រមូលដឹកនាំប្រទេសអារ៉ាប់ស៊ុនីតមួយចំនួន ឲ្យចូលរួមដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍យោធានៅយេមែន។ សង្គ្រាមរវាងរដ្ឋាភិបាលយេមែននិងក្រុមហ៊ូទី បានក្លាយជាសង្រ្គាមរវាងអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត និងក្រុមហ៊ូទី។
អន្តរាគមន៍របស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ទោះស្របរឺមិនស្របច្បាប់ មិនដែលមាននរណាពិចារណា៖
ដោយសារតែម្នាក់ៗ រវល់ចាប់អារម្មណ៍នឹងសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃនៅស៊ីរី ធ្វើឲ្យគេភ្លេចថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានទម្លាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងដំណំដើម្បីកម្ទេចក្រុមហ៊ូទី។ ប៉ុន្តែការទម្លាក់របស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ធ្វើឡើងដោយគ្មានយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីទាំងអស់ ពោលគឺទម្លាក់ទាំងនៅតាមទីប្រជុំជន ដែលមានសុទ្ធតែផ្ទះប្រជាជនស្លូតត្រង់។ យោងតាមតួលេខផ្លូវការ មានមនុស្សស្លាប់៦៤០០នាក់ ដែលក្នុងនោះជាងពាក់កណ្តាលគឺជាប្រជាជនសាមញ្ញ ហើយអ្នករបួសគឺជាង៣សែននាក់។ ក្រៅពីនេះ ប្រជាជនជិត៣លាននាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីគេចចេញពីការទម្លាក់គ្រាប់ឥតប្រណី របស់សម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប់។ យោងតាមតួលេខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រជាជន៨០%ទូទាំងយេមែន ត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌ជាបន្ទាន់។
ដើរមកដល់ដំណាក់កាលនេះ ការចរចាសន្តិភាព គឺជាជម្រើសតែមួយគត់ ដែលល្អប្រសើរ សម្រាប់ភាគីទាំងអស់ ព្រោះទាំងក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី ទាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ម្នាក់ៗហាក់សំដែងការនឿយណាយ នឹងសង្រ្គាមដែលគ្មានទីបញ្ចប់នេះ។ លោក អ៊ីស្មាអ៊ីល អ៊ូល ឆេកអាម៉េដ អាជ្ញាកណ្តាលតែងតាំងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយម ថាការចរចាសន្តិភាព ដែលកំពុងតែធ្វើឡើងនៅប្រទេសគូវ៉េតនាពេលនេះ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏ប្រសើរ។
អនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្តលេខ២២១៦របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ៖
សូមបញ្ជាក់ថា អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយលេខ ២២១៦ ដោយបានកំណត់តម្រូវឲ្យ ក្រុមឧទ្ទាមធ្វើការដកខ្លួនចេញពីតំបន់ដែលខ្លួនបានដណ្តើមបាន រួមទាំងរដ្ឋធានីសាណាផងដែរ។ ក្រៅពីការដកខ្លួន ក្រុមឧទ្ទាមត្រូវតែធ្វើការប្រគល់អាវុធធនធ្ងន់ៗ មកឲ្យអាជ្ញាធរយេមែន ហើយបន្ទាប់មកទើបចាប់ផ្តើម រកដំណោះស្រាយនយោបាយដោយសន្តិវិធី។
យោងតាមអ្នកនាំពាក្យអង្គការសហប្រជាជាតិ កិច្ចចរចានៅប្រទេសគូវ៉េតនាពេលនេះ គឺផ្តោតសំខាន់ទៅលើការអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្តលេខ២២១៦នេះ។ ពោលគឺគេនឹងពិភាក្សាគ្នាលើ៥ចំណុចធំៗ៖
-ការដកថយរបស់ក្រុមឧទ្ទាមចេញពីតំបន់កាន់កាប់
-ការប្រគល់អាវុធធន់ធ្ងន់មកឲ្យរដ្ឋ
-ការសហការគ្នារក្សាសន្តិសុខទូទៅ
-ការដាក់ឲ្យដំណើរការឡើងវិញនូវស្ថាប័ន និងសេវាសាធារណៈ
-ការចាប់ផ្តើមចរចារកយន្តការនយោបាយ ដើម្បីធ្វើការរួមគ្នា។
បន្ថែមពីនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងស្នើឲ្យបង្កើតគណកម្មការពិសេសមួយ ទទួលបន្ទុកដោះស្រាយបញ្ហាអ្នកទោស រឺអ្នកជាប់ឃុំទាំងសងខាង។
លក្ខខណ្ឌដែលតម្រូវឲ្យអនុវត្ត តែក្រុមហ៊ូទីតែម្ខាង៖
បើយើងពិនិត្យមើល លើចំណុចដែលគេមានគម្រោងពិភាក្សាគ្នានេះ យើងឃើញថា សុទ្ធតែជាកាតព្វកិច្ចរបស់ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លេខ២២១៦ ហាក់មានខ្លឹមសារសង្កត់កខ្លាំង ទៅលើក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី។ តើគេជឿថា ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី អាចទទួលយកបានទេ? ផ្ទុយទៅវិញបើក្រុមហ៊ូទីទទួលយកលក្ខខណ្ឌទាំងអស់នេះមិនបាន មានន័យថា ក្រុមហ៊ូទីនឹងដើរចេញលែងចរចា ហើយបន្តប្រយុទ្ធតទៅទៀត។
សុទិដ្ឋិនិយម នរណាក៏ចង់គិតដែរ ក៏ប៉ុន្តែស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅយេមែន មានភាពស្មុគស្មាញ ដោយសារតែភាគីទាំងអស់រងឥទ្ធិពល នឹងដើរតាមខ្សែញ៉ាក់ របស់មហាយក្សធំៗនៃនិកាសអ៊ីស្លាមទាំងពីរ អ៊ីរ៉ង់ និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ មួយវិញទៀត ក្រុមសកម្មជនមួយភាគធំនៅភាគខាងត្បូង ទាមទារចង់ឲ្យតំបន់ភាគខាងត្បូងក្លាយជាប្រទេសឯករាជ្យ ផ្តាច់ចេញពីភាគខាងជើង។ ក្រុមចលនានេះ មិនព្រមចូលរួមជាមួយការចរចាដែលដឹកនាំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ