អាល់ហ្សេរី៖តើកងទ័ពកំពុងរុញលោកអាប់ឌែលឡាហ្ស៊ីស ប៊ូតេហ្វ្លីកាឲ្យចុះចេញពីកៅអីប្រធានាធិបតីឬ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៥២
នៅក្នុងប្រទេសអាល់ហ្សេរី វិបត្តិនយោបាយដែលកំពុងអូសបន្លាយជាង ១ខែកន្លងមកបានឈានដល់ផ្លូវរបត់មួយគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនាល្ងាចថ្ងៃអង្គារ ទី២៦ មីនា។ ផ្លូវរបត់នោះ គឺការចេញអន្តរាគមន៍របស់អគ្គសេនាធិការកងទ័ពឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាដែលបានថ្លែងជាផ្លូវការថា ប្រធានាធិបតីអាប់ឌែលឡាហ្ស៊ីស ប៊ូតេហ្វ្លីកាត្រូវប្រកាសពីភាពគ្មានសម្បទាក្នុងការបន្តកាន់អំណាច។ ការថ្លែងយ៉ាងដូចនេះដោយឧត្តមសេនីយសាឡាបានលើកយកមាត្រាទី១០២ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញទៅសំអាងក្នុងករណីដែលប្រធានាធិបតីលាចុះពីតំណែង ឬមួយកំពុងមានជំងឺប្រចាំកាយរុំារ៉ែ យូរអង្វែង។ គួររម្លឹកថា ពលរដ្ឋអាល់ហ្សេរីបានចុះផ្លូវធ្វើបាតុកម្មតាំងពីជាង ១ខែដើម្បីទាមទារឲ្យលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាចុះចេញពីតំណែង។
ការថ្លែងរបស់ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡានៅល្ងាចថ្ងៃអង្គារ ទី២៦ មីនាជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល ឬមួយជារឿងដែលគ្រប់គ្នាបានរង់ចាំ។ ជារឿងភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះគេមិននឹកស្មានថាឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាដែលមានអាយុ ៧៩ឆ្នាំ និងជាមនុស្សជំនិតខ្លាំងម្នាក់របស់លោកប្រធានាធិបតីអាប់ឌែលឡាហ្ស៊ីស ប៊ូតេហ្វ្លីកាហ៊ានចេញមុខប្រកាសជាចំហ និងផ្លូវការរបៀបនេះ។ ជារឿងរង់ចាំ ព្រោះនៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយមួយដែលកំពុងអូសបន្លាយដូចករណីប្រទេសអាល់ហ្សេរីសព្វថ្ងៃ គ្រប់គ្នាកំពុងផ្តោតចក្ខុមើលជំហររបស់កងទ័ព។ ជាទូទៅ បើកងទ័ពផ្អៀងទៅខាងណា គឺខាងនោះជាអ្នកឈ្នះ។ តែគេនៅមិនទាន់អាចនិយាយបានទេថា អន្តរាគមន៍របស់ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាជាការប្តូរជំហរពីការគាំទ្រលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាទៅគាំទ្រពួកបាតុករ។
នៅក្នុងការថ្លែងជាចំហ និងជាផ្លូវការតាមកញ្ជក់ទូរទស្សន៍ ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាបានលើកយកមាត្រាទី១០២ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាសំអាងដើម្បីស្នើឲ្យលោកអាប់ឌែលឡាហ្ស៊ីស ប៊ូតេហ្វ្លីកាចុះចេញពីកៅអីប្រធានាធិបតី។ បន្ទាប់មក និងដើម្បីបញ្ជាក់ពីអន្តរាគមន៍របស់លោកពេលនេះ ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាបានសង្កត់ធ្ងន់ពីការធានាសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងទប់ស្កាត់ហានិភ័យសន្តិសុខជាយថាហេតុដែលអាចកើតចេញពីការបះបោររបស់ប្រជាជនដែលនៅជាបាតុកម្មអហិង្សាមកទល់ពេលនេះ។ គួររម្លឹកថាពីដំបូង ពលរដ្ឋអាល់ហ្សេរីបានប្រឆាំងនឹងការឈរឈ្មោះប្រធានាធិបតីសម្រាប់អាណត្តិទី៥ របស់លោកប៊ូតេហ្វ្លីកា។
តែក្រោយពីលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាបានសម្រេចដកបេក្ខភាពចេញវិញក្នុងថ្ងៃទី១១ មីនា និងលុបចោលការបោះឆ្នោតដែលគ្រោងរៀបចំនៅថ្ងៃទី១៨ មេសាមក បាតុករអាល់ហ្សេរីបានទាមទារឲ្យលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាចុះចេញពីតំណែងក្នុងអាណត្តិទី៤ នេះ។
ជារូបភាពរដ្ឋប្រហារយោធា?
គេប្រហែលនៅមិនទាន់អាចប្រៀបប្រដូចរូបភាពអន្តរាគមន៍របស់ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាទៅនឹងរូបភាពរដ្ឋប្រហារយោធានៅឡើយទេ ទោះបីជាមានការលើកឡើងថា ជារូបភាពមួយនៃការបោះមួយជំហានចូលក្នុងរូបភាពរដ្ឋប្រហារយោធាក៏ដោយ។ អ្វីដែលគេអាចនិយាយបាន និងដែលគ្មាននរណាម្នាក់អាចនិយាយផ្ទុយពីនេះនោះគឺថា កងទ័ពហាក់បានលូកដៃកាន់តែជ្រៅនៅក្នុងវិបត្តិជាង ១ខែកន្លងទៅមួយនេះ។ គួរបញ្ជាក់ថានៅពេលដំបូង ពោលក្រោយផ្ទុះបាតុកម្មបាន ៣សប្តាហ៍ ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡារូបនេះដដែលក៏ធ្លាប់បានសម្តែងសមានចិត្ត និងទទួលស្គាល់ការទាមទារត្រឹមត្រូវរបស់បាតុករដែរ។
ក្នុងនាមជាអគ្គសេនាធិការកងទ័ព ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាបានលើកឡើងពីតួនាទីរបស់កងទ័ពក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពរបស់ប្រទេសជាតិ។ តែក្រុមអ្នកវិភាគបានសម្លឹងឃើញរូបភាពពីរនៅក្នុងអន្តរាគមន៍របស់ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡា ទី១ គឺដើម្បីធានាឲ្យមានដំណើរការអន្តរកាលមួយដែលនឹងបន្តគ្រប់គ្រងដោយប្រព័ន្ធ និងក្រុមដដែល បន្ទាប់ពីការចាកចេញរបស់លោកប៊ូតេហ្វ្លីកា និងទី២ គឺគឺដើម្បីធានាឲ្យមានដំណើរការអន្តរកាលមួយដែលនឹងគ្រប់គ្រងដោយប្រព័ន្ធ និងក្រុមមនុស្សថ្មីទាមទារ ចង់បានរបស់ពលរដ្ឋ។ គួរជម្រាបថា ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាដែលជាមនុស្សជំនិតខ្លាំងម្នាក់របស់ប្រធានាធិបតីប៊ូតេហ្វ្លីកាធ្លាប់បានស្បថថា មិនក្បត់ និងជូនដំណើរលោកប៊ូតេហ្វ្លីការហូតដល់ទីបញ្ចប់។
គឺលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាដែលបានតែងតាំងលោកសាឡាជាអគ្គសេនាធិការកងទ័ពក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ ជំនួសឧត្តមសេនីយឡាម៉ារី។ ចង់ ឬមិនចង់ ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាជំពាក់គុណលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាច្រើនណាស់។ តែទីបំផុត ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡារូបនេះបែរជាកំពុងគូសផ្លូវឲ្យលោកប៊ូតេហ្វ្លីកាដើរទៅវិញ។
សេណារីយ៉ូដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រាទី១០២ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
មាត្រាទី១០២ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាល់ហ្សេរីបានចែងពីរករណី ទី១ ក្នុងពេលប្រធានាធិបតីលាចុះពីតំណែង និងទី២ ក្នុងពេលប្រធានាធិបតីមិនអាចដឹកនាំបានដោយមូលហេតុសុខភាព។ លោកប៊ូតេហ្វ្លីកាមិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីទី១ ទេ ព្រោះលោកកំពុងបន្តកាន់តំណែងអាណត្តិទី៤។ តែជាប់ក្នុងករណីទី២ ព្រោះតាំងពីមានជំងឺដាច់សរសៃខួរក្បាលក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ មក លោកប៊ូតេហ្វ្លីកាមានសុខភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង និងមិនអាចដើរដោយខ្លួនឯងបាន។ ជាក់ស្តែងលោកបានអង្គុយក្នុងរទេះរុញនៅក្នុងពិធីស្បថចូលកាន់តំណែងអាណត្តិទី៤ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤។ លើសពីនេះតាំងពីពេលនោះមក លោកក៏មិនដែលបានថ្លែងសារផ្ទាល់មាត់មួយម៉ាត់ណាទៅកាន់ប្រជាជន និងក៏មិនសូវបានបង្ហាញមុខជាសាធារណៈដែរ។
អ្វីដែលឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាបានលើកឡើងគ្រាន់ជាសំណើទៅកាន់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញលោកតាយីប ប៊ីឡាយដែលជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក៏ជាមនុស្សជំនិតម្នាក់របស់លោកប៊ូតេហ្វ្លីកាដែរ។ បើលោកតាយីប ប៊ីឡាយព្រមទទួលយកសំណើរបស់ឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡា លោកប៊ីឡាយត្រូវដាក់សំណើនេះទៅឲ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញអនុម័តជាឯកច្ឆន្ទ។ បន្ទាប់មក សំណើដដែលនេះនឹងត្រូវអនុម័តទទួលយកដោយសភា និងព្រឹទ្ធសភាក្នុងសម្លេងគំាទ្រ២ ភាគ៣។ បើអ្វីៗមានដំណើរការដោយរលូន តំណែងប្រធានាធិបតីនឹងត្រូវជំនួសបណ្តោះអាសន្នដោយប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋលោកអាប់ឌែលកាឌែរ ប៊េនសាឡារយៈពេល ៤៥ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរបំផុត ៩០ថ្ងៃ។ ក្នុងរយៈពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលដដែលដើម្បីរៀបចំឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីថ្មី។
ជាផ្លូវការ អ្វីដែលឧត្តមសេនីយអាម៉េដ ហ្កាយ សាឡាបានស្នើឲ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញប្រើមាត្រាទី១០២ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញគ្រាន់ជាសំណើ តែសំណើនៅក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្នមានន័យស្មើនឹងការបង្គាប់បញ្ជាមួយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ