អ្វីទៅជាហេតុផល នៅពីក្រោយវត្តមានអន្តរាគមន៍របស់ចិន ក្នុងសំណុំរឿងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៣
ថ្មីៗនេះ ចិនបានបង្ហាញវត្តមានកាន់តែច្បាស់ ដើម្បីចង់ចូលខ្លួនដោះស្រាយវិបត្តិសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។ បន្ទាប់ពីត្រូវបានក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ចោទថាមានទំនោរគាំទ្ររុស្ស៊ី នៅទីបំផុតទៅ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាលើកទី១ ជាមួយលោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ្លូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី កាលពីថ្ងៃទី២៦មេសាកន្លងទៅ។ ការសន្ទនាដែលថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរ អះអាងថាបានផ្តោតទៅលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគី និងជាពិសេសនោះ គឺការប្រឹងប្រែងឈានទៅរៀបចំការចរចាសន្តិភាព។ តើចិន ពិតជាអាចជួយនាំសន្តិភាពមកឲ្យអ៊ុយក្រែនដែរឬទេ? ហើយអ្វីទៅជាហេតុផល ដែលញ៉ាំងឲ្យចិន ចូលខ្លួនមកអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយវិបត្តិនេះ ក្នុងពេលនេះ?
ជាច្រើនខែមកហើយ ដែលលោកហ្សេឡេនស្គី បានព្យាយាមសុំនិយាយជាមួយលោកស៊ី ជីនពីង ទាក់ទិននឹងបញ្ហាសង្គ្រាម ដែលរុស្ស៊ីបានដុតបញ្ឆេះឡើងនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ មិនត្រឹមតែមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើររបស់ភាគីអ៊ុយក្រែន លោកស៊ី ជីនពីងបានទាំងទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ ដែលធ្វើឲ្យសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច កាន់តែច្បាស់ក្នុងចិត្ត ថាចិនមានទំនោរកាន់ជើងរុស្ស៊ី។
ទីបំផុត កាលពីថ្ងៃទី២៦មេសា លោកស៊ី ជីនពីង និងលោកហ្សេឡេនស្គី បាននិយាយគ្នាតាមទូរស័ព្ទ អស់រយៈពេលប្រមាណ១ម៉ោង។ ជាការសន្ទនាដែលភាគីចិនអះអាងថា គឺភាគីអ៊ុយក្រែនជាអ្នកបានស្នើមក។ លោកប្រធានាធិបតីចិន បានប្រកាសគោលជំហរ ចង់ចូលរួមធ្វើជាអាជ្ញាកណ្តាល ដើម្បីនាំភាគីជម្លោះទាំង២ រុស្ស៊ី និង អ៊ុយក្រែន ចូលតុចរចា ដើម្បីកសាងសន្តិភាព។ តែយ៉ាងណា អ្នកជំនាញខ្លះ បានសំដែងការមិនទុកចិត្តទេ ចំពោះតួនាទីអាជ្ញាកណ្តាលរបស់ចិននេះ។
នៅក្នុងសន្និសីតពិភាក្សាមួយ រៀបចំដោយវិទ្យាស្ថាន Carnegie Endowment for Peace លោក Chan Heng Chee អ្នកជំនាញចិន បានលើកឡើងថា បើលោកស៊ី ជីនពីង មានវត្តមានចេញមុខចង់ឲ្យមានការចរចាសន្តិភាពនៅពេលនេះ ក៏ព្រោះតែលោកពូទីនជាអ្នកដែលបានប្រាប់លោកស៊ី ជីនពីង ថារុស្ស៊ីបានត្រៀមខ្លួនសុខចិត្តចរចាហើយ។
លោក Can Kasapoglu អ្នកជំនាញនៅ Hudson Institute បានលើកឡើងថា ធាតុពិតអ៊ុយក្រែនខ្លួនឯង ក៏កំពុងតែព្យាយាមរកសន្ទុះថ្មីដែរ ទាំងផ្នែកនយោបាយ និងនៅលើសមរភូមិប្រយុទ្ធ។ អ៊ុយក្រែនអាចទប់បានរាល់ថ្ងៃនេះ គឺដោយសារជំនួយសព្វាវុធរបស់ក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច សឹងទាំងស្រុង។ ក៏ប៉ុន្តែពេលវេលាកាន់តែដើរទៅមុខ ចរន្តគំនិតគាំទ្រអ៊ុយក្រែន ពីបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ហាក់បានចុះថយម្តងបន្តិចៗ ដោយសារតែសង្គ្រាមនេះអូសបន្លាយ ធ្វើបាបសេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាព។
ជាក់ស្តែងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក យោងតាមការស្ទាបស្ទង់មតិធ្វើឡើងដោយ Pew Research Center កាលពីខែមីនាឆ្នាំ២០២២ គឺមានប្រជាជនអាមេរិកចំនួន៧%ដែលគិតថាអាមេរិកចំណាយប្រាក់ច្រើនជ្រុលហើយទៅលើអ៊ុយក្រែន តែនៅខែមករា២០២៣ តួលេខបានកើនដល់២៦%។ យោងតាមការវិភាគរបស់លោកស្រី Marlène Laruelle សាស្ត្រាចារ្យនៅសកលវិទ្យាល័យ Gorge Washington គឺចំនួនមតិសាធារណៈជនដែលគាំទ្រឲ្យអ៊ុយក្រែនប្រឹងប្រយុទ្ធ នឹងកាន់តែថយចុះថែមទៀត ក្នុងរវាងប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ មិនថានៅសមរភូមិ អ៊ុយក្រែនបានជោគជ័យ ឬបរាជ័យប៉ុណ្ណានោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ សំឡេងអំពាវនាវហៅឲ្យដាក់អាវុធ ហើយងាកមកចរចាសន្តិភាព នឹងកាន់តែផុសផុលឡើង។
គួររំលឹកថា ផែនការសន្តិភាពដែលចិនបានស្នើកាលពីចុងខែកុម្ភៈ គឺមាន១២ចំណុច។ ហើយផ្អែកតាមលោក Jean François Di Meglio អ្នកវិភាគបារាំងប្រចាំនៅតៃវ៉ាន់ គឺអ្វីដែលលោកស៊ី ជីនពីង បានស្នើទៅកាន់លោកហ្សេឡេនស្គីថ្មីៗនេះ មានខ្លឹមសារមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ។ ដោយឡែក លោក Bertrand Badie សាស្ត្រាចារ្យនៅសាលា Science Po Paris បានលើកឡើងថា មានចំណុច២សំខាន់៖ ទីមួយគឺគោលការណ៍បូរណភាពដែនដី ដែលចំណុចនេះគឺសំខាន់់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ភាគីអ៊ុយក្រែន ហើយទី២ គឺគោលការណ៍សន្តិសុខរួម ដែលនឹងអាចផ្តល់ច្រកចេញ ដោយមិនបាក់មុខឲ្យទៅភាគីរុស្ស៊ី។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គោលការណ៍បូរណភាពដែលដី គឺជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាស ចាក់ស្រែសខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់គ្រីម៉េ។ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនអះអាងសារជាថ្មី បន្ទាប់ពីនិយាយទូរស័ព្ទជាមួយលោកស៊ី ជីនពីង ថា « វានឹងគ្មានសន្តិភាពជាដរាបយូរអង្វែងទេ ដរាបណារុស្ស៊ីមិនដកថយចេញទាំងស្រុងពីទឹកដីអ៊ុយក្រែន ដោយរាប់ទាំងតំបន់គ្រីម៉េផង។ មានន័យថា ទាក់ទិននឹង គោលការណ៍បូរណភាពដែនដី គឺផ្លូវចរចាសឹងតែគ្មានសោះតែម្តង។ សេតវិមានអាមេរិក ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា រឿងចរចាសន្តិភាព គឺលោកហ្សេឡេនស្គីជាអ្នកសម្រេច ថាត្រូវធ្វើពេលណានោះ គឺពេលដែលអ៊ុយក្រែនគិតថាខ្លួនអាចមានប្រៀបនៅក្នុងតុចរចា។ បើចរចាពេលនេះ ទាំងដែលតំបន់ដុនបាស តំបន់គ្រីម៉េ និងដែនដីមួយចំនួនទៀត ស្ថិតក្នុងដៃរុស្ស៊ីនោះ គឺលោកហ្សេឡេនស្គីមិនចរចាជាដាច់ខាត។
តែចង់មិនចង់ ពេលនេះ ចិនកំពុងតែបោះជំហានមានវត្តមាន ចូលរួមប្រើប្រាស់វិស័យការទូត ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិ។ គឺជាបន្ទាត់យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិន ដែលចង់ចូលរួមចាត់ចែងកិច្ចការពិភពលោកឲ្យបានកាន់តែសកម្ម ក្នុងនាមចិនជាមហាអំណាច ប្រជែងជាមួយអាមេរិក។ តាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ចិនចង់ប្រាប់ពិភពលោកថា អាមេរិកមិនមែនជាមហាអំណាចដឹកនាំពិភពលោកតែម្នាក់ឯងនោះទេ។ ជាងនេះទៀត នៅក្នុងវិបត្តិអ៊ុយក្រែន ចិនចង់ប្រាប់ពិភពលោកថា អ្វីដែលអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិចកំពុងតែធ្វើ គឺវាមិនមែនជាការដោះស្រាយបញ្ហាទេ តែគឺជាការបញ្ឆេះបញ្ហាឲ្យកាន់ក្តៅរោល តាមរយៈការផ្តល់អាវុធទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន។ ផ្ទុយទៅវិញគឺចិនទេ ដែលមានហេតុផលត្រឹមត្រូវ ចេញមុខដោះស្រាយនាំភាគីជម្លោះទាំង២ អ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ី ឲ្យចូលតុចរចាសន្តិភាព។ នេះបើផ្អែកតាមការវិភាគ របស់លោក Jean François Di Meglio។
គួររំលឹកថា ចិនបានជួយសម្របសម្រួល ផ្សះផ្សារអ៊ីរ៉ង់និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌិត។ ហើយថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលចិនបានបង្ហើបឲ្យដឹង ថាខ្លួនចង់ចូលរួមសម្របសម្រួលផែនការសន្តិភាព រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីនថែមទៀតផង។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើចិនអាចនាំសន្តិភាពឲ្យអ៊ុយក្រែនមែននោះ គឺវានឹងកាន់តែពង្រឹងមុខមាត់ និងតួនាទីរបស់ចិន ក្នុងនាមជាមហាអំណាចដ៏ធំ។ ជាមហាអំណាចដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាបាន ខុសពីអាមេរិកដែលដើរបង្កតែបញ្ហា។ បន្ថែមពីនេះ លោក Jean François Di Meglio បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើចិនជោគជ័យក្នុងរឿងអ៊ុយក្រែនមែននោះ នោះវានឹងផ្តល់កម្លាំងយ៉ាងជឿជាក់ទៅឲ្យចិន នៅក្នុងសំណុំរឿងកោះតៃវ៉ាន់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ