តើទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ៨មីនា មានប្រភពមកពីណា?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣៩
ថ្ងៃទី៨មីនា គឺជាទិវាអន្តរជាតិនៃសិទ្ធិនារី ដែលបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡើងជាទូទៅ ក្នុងពិភពលោកយើង។ ទិវានេះ គឺជានិម្មិតរូបនៃការតស៊ូ ទាមទារ សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ស្ត្រី ប្រឆាំងនឹងការរើសអើងផ្លូវភេទ ព្រមទាំងអសមភាពទាំងអស់ រវាងបុរសនិងស្ត្រី។ មុននឹងមានការទទួលស្គាល់ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ រហូតសព្វថ្ងៃនេះ គឺមានការតស៊ូប្រឹងប្រែង អស់ប្រមាណមួយសតវត្ស ពីសំណាក់សកម្មជន ដើម្បីឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតសង្គម ក្នុងការទទួលស្គាល់សិទ្ធិរបស់ស្ត្រី។ តើការតស៊ូ រហូតធ្វើឲ្យមាន ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ៨មីនានេះ វាមានប្រវត្តិយ៉ាងណាខ្លះ?
ការតស៊ូទាមទារសិទ្ធិស្ត្រី ទំរាំតែមានទិវាអន្តរជាតិ ៨មីនានេះ មិនមែន ធ្វើតែមួយថ្ងៃបាននោះទេ។ វាគឺជាលទ្ធផល នៃការតវ៉ា ទាមទាររបស់សកម្មជន អស់រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំ បន្តិចម្តងៗ ទំរាំតែមានថ្ងៃនេះ។ កាលពីដើមសតវត្សទី២០ លក្ខខណ្ឌរស់នៅ របស់ស្ត្រីនៅទូទាំងពិភពលោក មានការលំបាកណាស់។
Theresa Malkiel និង Clara Zetkin
អ្វីៗបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ១៩០៩ នៅទីក្រុងញូយ៉ក គឺនៅថ្ងៃទី ២៨ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៩ ដែលគេបានរៀបចំទិវាមួយ ហៅថា ទិវាជាតិនៃស្ត្រី “National Woman’s Day” ដែលត្រូវបានផ្តួចផ្តើមគំនិត ដោយគណបក្សសង្គមនិយមអាមេរិក កាលជំនាន់នោះ និងជាពិសេសនោះ គឺក្រោមការប្រឹងប្រឹង របស់ស្ត្រីសកម្មជនទាមទារសិទ្ធិម្នាក់ ឈ្មោះ Theresa Malkiel។ គាត់មាន កើតនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន នៅឆ្នាំ១៨៧៤ ហើយបានធ្វើការតស៊ូ ទាមទារឲ្យមានការកែលំអលក្ខខណ្ឌការងារ របស់ពលការិនី កម្មការិនី នៅតាមរោងចក្រ កាលពីជំនាន់នោះ។ ក្រោមការប្រឹងប្រែងនេះ គេបានរៀបចំ កម្មវិធីជួបជុំ ធ្វើមីទ្ទីញជាច្រើននៅទីក្រុងញូយ៉ក ដើម្បីនិយាយអំពីការលំបាករបស់ស្ត្រី។
ក្រោយមកនៅឆ្នាំ ១៩១០ លោកស្រី Theresa Malkiel បានសរសេរសៀវភៅប្រលោមលោកមួយ មានឈ្មោះថា « ជីវិតរបស់ស្ត្រីធ្វើកូដកម្មម្នាក់ » ដែលសៀវភៅនេះ បានក្លាយទៅជាមូលដ្ឋានគ្រិះនៃការតស៊ូរើបំរះ ដើម្បីបញ្ចប់ការជិះជាន់លើស្ត្រី។ ហើយក្នុងឆ្នាំ១៩១០ ដដែលនេះដែរ នៅទីក្រុងកូប៉េនហាហ្ក ប្រទេសដាណឺម៉ាកឯណោះ គឺមានសន្និបាទនៃចលនាសង្គមនិយមអន្តរជាតិ។ ស្ត្រីសកម្មជនម្នាក់ទៀត ជាជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ ឈ្មោះ Clara Zetkin បានយកឱកាសនោះ ជំរុញឲ្យមានការផ្តួចផ្តើម ទិវាមួយសម្រាប់ស្ត្រី ដើម្បីលើកកំពស់ សមភាពរវាងភេទ និងជាពិសេសនោះ គឺដើម្បីឲ្យស្ត្រីអាចមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតដូចបុរស។ តែកាលណោះ គេមិនទាន់កំណត់ថា យកថ្ងៃណាឲ្យប្រាកដ ដើម្បី ប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិនារីទេ។
បដិវត្តសង្គមនិយមរុស្ស៊ី
កាលពីដំបូង គេបានប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិនារី លើកទីមួយ គឺនៅថ្ងៃទី ១៩ មីនា ឆ្នាំ១៩១១ទេ ដោយកាលណោះ មានមនុស្សចូលរួមដង្ហែរក្បួនជាង១លាននាក់ នៅក្នុងប្រទេសអូទ្រីស ប្រទេសដាណឺម៉ាក អាល្លឺម៉ង់ និងស្វីសជាដើម។ ក្រោយមក ថ្ងៃទី៨មីនា មានហេតុការណ៍មួយទៀត កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩១៤ នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង ដែលកាលនោះ ស្ត្រីសកម្មជននយោបាយសង្គមនិយមអាល្លឺម៉ង់ បាននាំគ្នា ធ្វើបាតុកម្ម យ៉ាងធំធេង ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិបោះឆ្នោត។
ហើយបន្ទាប់មកទៀត នៅថ្ងៃទី៨មីនា ឆ្នាំ ១៩១៧ នៅទីក្រុងសាំងប៉េតេសបួរ ប្រទេសរុស្ស៊ី គឺមានព្រឹត្តិការបាតុកម្មមួយទៀត របស់ស្ត្រីរុស្ស៊ី។ បរិបទពិភពលោកយើងពេលនេះ គឺស្ថិតក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី១ ហើយដែលប្រុសៗ ត្រូវគេបញ្ជូនឲ្យទៅធ្វើសង្រ្គាមអស់ ទុកឲ្យស្ត្រីនៅផ្ទះចិញ្ចឹមកូនផង ធ្វើការនៅតាមរោងចក្រ ផលិតសព្វាវុធ ផលិតស្បៀងអាហារយកទៅឲ្យកងទ័ពផង។
ស្ថានភាពនៅរុស្ស៊ីពេលនេះលំបាកខ្លាំងណាស់ ដោយសារតែគ្រោះអត់ឃ្លាន។ គឺការបះបោររបស់ស្ត្រីរុស្ស៊ី នៅថ្ងៃទី ៨មីនា១៩១៧នេះហើយ ដែលបានធ្វើឲ្យអំណាចរបស់ព្រះចៅត្សារ នៃអាណាចក្ររុស្ស៊ី ចាប់ផ្តើមរង្គោះរង្គើ ហើយឈានទៅមានបវិវត្ដសង្គមនិយម របស់ពួកកុម្មុយនីស្តិសូវៀត។ យ៉ាងណាមិញ បក្សបុលឆេវិកសូវៀត បានចាត់ទុកថ្ងៃទី៨មីនា១៩១៧ គឺជាថ្ងៃចាប់ផ្តើមទីមួយ នៃបដិវត្តរុស្ស៊ី។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាក្រោយមក នៅតាមប្រទេសកុម្មុយនីស្ត ដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលសូវៀត គឺគេបានប្រារព្ធពិធីបុណ្យ ៨មីនានេះ ជាប្រចាំ។
អង្គការសហប្រជាជាតិកំណត់ជាផ្លូវការ នៅឆ្នាំ១៩៧៥
ក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ប្លាយ មានចលនាមួយឈ្មោះ ចលនាហ៊ីបពី បានរីកសាយភាព នៅតាមប្រទេសធំៗ ដើម្បីរំដោះរនាំងប្រពៃណី ដែលរំព័ទ្ធយុវជនមិនថាប្រុសមិនថាស្រី។ មនុស្សម្នាក់ៗ ចាប់ផ្តើមយល់ថា សិទ្ធិសេរីភាព សមភាព គឺជាកម្មវត្ថុ និងជាខ្លឹមសារចំបងសម្រាប់ជីវិត។ ក្នុងបរិបទនេះហើយ គឺនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ទើបអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសម្រេចកំណត់ថ្ងៃទី៨មីនា ជាទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិតែម្តង។ ជាទិវាដែលអង្គការសហប្រជាជាតិរៀបចំ ដើម្បីកំណត់កម្មបទថ្មីៗ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ស្ត្រីពីការរីកចំរើននៃសិទ្ធិស្ត្រី នៅទូទាំងពិភពលោកយើង មិនថាសិទ្ធិសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងសិទ្ធិនយោបាយ។
ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ៨មីនានេះ មិនមែនត្រូវបានគេប្រារព្ធជាទូទៅភ្លាមៗទេ។ ការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត បានប្រសើរឡើងបន្តិចម្តងៗ ដោយការប្រឹងប្រែង របស់អ្នកនយោបាយខ្លះ និងសកម្មខ្លះផង។ ជាក់ស្តែងនៅបារាំង ទាល់តែឆ្នាំ១៩៨២ហើយទេ ទើបបានមានការកំណត់ជាផ្លូវការ ស្តីពីទិវា៨មីនានេះ។
ដូច្នេះ មុននឹងមានថ្ងៃទី៨មីនានេះ គឺឆ្លងកាត់ការតស៊ូ ច្រើនដំណាក់ណាស់។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រមាណមួយសតវត្សមកនេះ សមភាពឥតខ្ចោះ ក្នុងគ្រប់វិស័យ រវាងបុរសនិងស្ត្រី គឺនៅតែមិនអាចទៅរួចនោះទេ។ មនុស្សជំនាន់ក្រោយ មិនមែនត្រឹមតែត្រូវថែរក្សា លទ្ធផលនៃការតស៊ូទាំងនេះទេ តែត្រូវតែបន្តការប្រឹងប្រែង ដើម្បីសមភាព និងប្រយុទ្ធប្រឆាំង រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងទៅលើស្ត្រី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ