អាស៊ានបើកការប្រជុំ ដើម្បីរកវិធីជួយដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ២៤មេសានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសអាស៊ានទាំង៩ប្រទេស បានបើកការប្រជុំពិសេសមួយ នៅទីក្រុងចាការតា ដើម្បីព្យាយាមរកផ្លូវជួយដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិនៅភូមា។ លោក ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ដែលជាអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពជាតិភូមា ត្រូវបានអាស៊ាន អញ្ជើញ ឲ្យចូលរួមក្នុងការប្រជុំនេះ ខណៈដែលក្រុមប្រជាធិបតេយ្យភូមា តំណាងឲ្យបាតុករ មិនត្រូវបានគេអញ្ជើញឲ្យចូលរួមនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ មានការសង្ឃឹមតិចណាស់ ដែលថា ក្រុមប្រទេស អាស៊ាន ពិតជាអាចជួយដោះស្រាយ បញ្ហាភូមាបានមែននោះ ព្រោះថា អាស៊ានមានទំលាប់មិនលូកដៃចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង នៃប្រទេសសមាជិកនីមួយៗទេ។
ពិភពលោកសម្លឹងមើលអាស៊ាន
តាមរយៈកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងចាការតា នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២៤មេសានេះ វាបង្ហាញថា អាស៊ានកំពុងតែប្រឹងប្រែង ចង់រកវិធីជួយភូមា។ អាស៊ានដឹងថាខ្លួន កំពុងត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិ ចោលភ្នែកសម្លឹងមើលមកជាខ្លាំង ដោយម្នាក់ៗ រំពឹងក្នុងចិត្តថា សមាគមអាស៊ាននេះ ត្រូវតែដើរតួនាទីឲ្យច្បាស់លាស់មួយ ដើម្បីស្ថិរភាព សន្តិភាព សិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងតំបន់នេះ។
តាមពិតទៅ ប្រទេសដែលខំខ្នះខ្នែង រៀបចំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំនេះ គឺ ឥណ្ឌូណេស៊ី សិង្ហបុរី និង ម៉ាឡេស៊ី។ ប្រទេស៣នេះ មានសំដែងគោលជំហរច្បាស់ៗ តាំងតែពីដំបូង ថាគេព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ ដោយសារតែរដ្ឋប្រហារយោធានៅភូមា ព្រមទាំងការបង្រ្កាបបាតុកម្ម ស្លាប់ប្រជាជនភូមាជាច្រើនរយនាក់។
កិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ គឺមានថ្នាក់ដឹកនាំប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លើកលែងតែ ថៃ ហ្វ៊ីលីពីន និង ឡាវ ដែលបានសុំទោស ព្រោះបានបញ្ជូនត្រឹមតែរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ឲ្យទៅចូលរួម។ ជាកិច្ចប្រជុំ ដែលគេពុំមានអនុញ្ញាតឲ្យបណ្តាញព៌ត៌មាន ចូលទៅស្តាប់តានដានដោយផ្ទាល់ទេ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងមកនេះ យោងតាមប្រភពព័ត៌មានជាច្រើន បានឲ្យដឹងថា លោកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី បានទូរស័ព្ទនិយាយជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត ជាច្រើននាក់ ដើម្បីស្ទាបស្ទង់ មើលទំនោរ និងការយល់ឃើញរបស់ម្នាក់ ក្នុងការរកដំណោះស្រាយជួយភូមានេះ។ កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រ លោក Retno Marsudi បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី សង្ឃឹមថា ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសអាស៊ាន នឹងអាចមូលមតិគ្នា រកចំណុចស្របគ្នា ដើម្បីធ្វើយ៉ាង រកច្រកចេញដែលល្អបំផុត សម្រាប់ដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា និងជួយប្រជាជនភូមា។
អាស៊ានត្រូវគេរិះគន់ថា អញ្ជើញតំណាងកងទ័ដែលជាឃាតករសម្លាប់ប្រជាជនភូមា
ការដែលលោកឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ត្រូវអាស៊ានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមប្រជុំនេះ គឺត្រូវបានបាតុករ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យភូមា និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សខ្លះរិះគន់ខ្លាំងណាស់។ ក្រុមប្រជាធិបតេយ្យភូមា ដែលបានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលស្រមោលមួយ មិនត្រូវបានអាស៊ានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមប្រជុំទេ។ រដ្ឋាភិបាលស្រមោលនេះ បានចេញលិខិតប្រកាសមួយ ដោយបានលើកឡើងថា កិច្ចប្រជុំនេះ នឹងមិនអាចមានលទ្ធផលអ្វីល្អទេ ព្រោះគេបានផាត់ប្រជាជនភូមាចេញ ពីដំណោះស្រាយ ហើយផ្ទុយទៅវិញ គេហៅតែលោកមេបញ្ជាការ មីន អ៊ុងឡាំង ដែលគឺជាឃាតករ សម្លាប់ប្រជាជនភូមា ជាង៧០០នាក់ ក្នុងរយៈពេលជាង២ខែមកនេះ។
ដូចគ្នាដែរ អង្គការ Amnesty International បានចេញលិខិតអំពាវនាវ ឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី រួមទាំងសមាគមអាស៊ាន ត្រូវតែរៀបចំនីតិវិធីច្បាប់ ប្តឹងលោក មីន អ៊ុងឡាំង ព្រមទាំងមេបញ្ជាការកងទ័ពជាតិភូមាមួយចំនួនទៀត ពីបទកាប់សម្លាប់ ប្រជាជនភូមា។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គឺអាស៊ាន មិនអាចកំណត់គោលជំហរតឹងតែងពេកនោះទេ ហើយក៏គ្មានទំលាប់នេះដែរពីមុនមក។ បើទោះបីប្រទេសខ្លះ ចង់ធ្វើ តែប្រទេសខ្លះទៀត មិនចង់ធ្វើទេ ព្រោះមិនចង់លូកដៃក្នុងរឿងគេ ដោយខ្លាចក្រែងថាថ្ងៃក្រោយទៅ គេនឹងមកលូកដៃក្នុងរឿងខ្លួនវិញ។
ទាក់ទិនទៅនឹងការអញ្ជើញ លោក មីន អ៊ុងឡាំង ឲ្យទៅចូលរួមការប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ គឺប្រហែលជាអាស៊ាន មានបំណងស្ទាបស្ទង់ គោលជំហរ និងឆន្ទៈរបស់កងទ័ពភូមាជាមុនសិន ថាតើមានចេតនាដោះស្រាយវិបត្តិដោយរបៀបណា។ ដូច្នេះ វាអាចជាការបោះជំហាន ជាដំបូង មុននឹងមានការចរចា ជាមួយគ្រប់ភាគីនយោបាយទាំងអស់របស់ភូមា។
មិនសង្ឃឹមច្រើន តែជាការបើកផ្លូវចរចា
ជាទូទៅ អ្នកវិភាគនៅតំបន់អាស៊ី គេលើកឡើងថា កុំរំពឹងផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមខ្លាំងពេក ថាកិច្ចប្រជុំនេះ នឹងអាចគូសវាសចេញជាផែនការ ដោះស្រាយវិបត្តិភ្លាមៗនោះ។ លោក Mustafa Izzuddin អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ នៅការិយាល័យ Solaris Strategies ប្រទេសសឹង្ហបុរី បានលើកឡើងថា យើងត្រូវតែហ៊ានទទួលស្គាល់ការពិតជាក់ស្តែង ថាដំណាក់កាលនេះ អាស៊ានមិនអាចទៅចាត់ចែង គូសវាសផែនការដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមាបានទេ។ កិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ មិនអាចមានលទ្ធផលធំដុំនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ កិច្ចប្រជុំនេះ គឺជាការបើកផ្លូវ នាំក្រុមកងទ័ពភូមា ឲ្យចេញមុខ ចូលរួមអង្គុយជាមួយគេ ដើម្បីនិយាយគ្នា។
កន្លងមក យើងបានដឹងថា ឥណ្ឌូណេស៊ី ធ្លាប់បានលើកជាចំណុចមួយចំនួន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៅភូមា ដូចជាការរៀបចំយន្តការ ធានាធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យកងទ័ពភូមា គោរពសន្យា ថាពិតជារៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី នៅថ្ងៃខាងមុខមែន កងទ័ពត្រូវដោះលែងលោកស្រីអ៊ុងសាន ស៊ូជី ព្រមទាំងអ្នកជាប់ឃុំឯទៀត ជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែ សំណើរទាំងអស់របស់ឥណ្ឌូណេស៊ី គឺវាតោងតែក្រុមប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត យល់ស្របដែរ និងរួមគ្នានិយាយដែរ។
តែយ៉ាណា ចំណុចមួយទៀត គួរលើកមកនិយាយដែរ គឺថាលោកមេបញ្ជាការ មីន អ៊ុងឡាំង បានមកចូលរួមការប្រជុំនេះ។ មានន័យថា កងទ័ពភូមា ចង់រកដំណោះស្រាយ ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ហើយ មិនចង់សំងំទុកបញ្ហាឲ្យអូសបន្លាយទេ។ កងទ័ពភូមាអាចដឹងខ្លួនថា សម័យនេះ ខ្លួនមិនអាចទាញវាំងននបិទបាំង មិនឲ្យពិភពលោកឃើញអ្វីដែលកើតឡើងនៅភូមា ដូចកាលសម័យមុនទេ។ ដូច្នេះ អ្វីៗគឺវាអាស្រ័យទៅលើថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសអាស៊ាន ដែលត្រូវរកវិធី រិះរកពាក្យសម្តីនិយាយជាមួយកងទ័ពភូមា កុំឲ្យកងទ័ពភូមាបាក់មុខ និងបាត់បង់អត្ថប្រយោជន៍ខ្លាំងពេក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ