ហ្កាហ្សា៖ មធ្យោបាយការទូតកំពុងប្រឹងប្រែង ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល ឲ្យទំលាក់អាវុធទាំងសងខាង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤២
ការបាញ់ប្លោងមីស៊ីល និងគ្រាប់រ៉ូកែត រវាងកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និង ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន នៅតែមិនទាន់ស្ងប់ទេ។ គិតត្រឹមថ្ងៃអង្គារទី១៨ឧសភានេះ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ បានកើនឡើងដល់ជាង២២០នាក់ ដែលភាគច្រើនបំផុត គឺជាប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន រស់នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ មានការព្រួយបារម្ភថា សង្គ្រាមនេះអាចផ្ទុះឆេះ រាលដាលធំ ដោយអាចមានសត្រូវផ្សេងរបស់អ៊ីស្រាអែល ចូលរួមប្រយុទ្ធដែរ។ សហគមអន្តរជាតិ មានអង្គការសហប្រជាជាតិ សហភាពអឺរ៉ុប បារាំង និងអាមេរិកជាដើម កំពុងព្យាយាម ប្រើប្រាស់មធ្យោបាយការទូត ដើម្បីអូសទាញឲ្យភាគីទាំងសងខាង គឺអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស យល់ព្រមទំលាក់អាវុធ។
រ៉ូកែតជាង៣៤០០គ្រាប់ហោះចេញពីហ្កាហ្សា
ស្ថានការណ៍នៅតែក្តៅគគុកដដែលទេ មិនទាន់ស្ងប់ឡើយ។ លោកណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានបញ្ជាក់ហើយ ថា ដរាបណា ក្រុមហាម៉ាសនៅតែបន្តបាញ់ប្លោងគ្រាប់ រ៉ូកែតមក គឺអ៊ីស្រាអែល នឹងបាញ់មីស៊ីលទៅវិញ។ ក្នុងរវាងយប់ថ្ងៃចន្ទ ឆ្លងចូលថ្ងៃអង្គារទី១៨ឧសភា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានអះអាងថា ក្រុមហាម៉ាស បានបាញ់រ៉ូកែតមកចំនួន ប្រមាណ៩០គ្រាប់ទៀត។
អ៊ីស្រាអែល បានឆ្លើយតបវិញ ដោយបានបញ្ជាយន្តហោះចម្បាំង ជាង៦០គ្រឿង ទៅទំលាក់គ្រាប់មីស៊ីល លើចំណុចផ្ទាំងស៊ីបប្រមាណ៦៥ទីតាំង នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា បានកំទេចទីតាំង រូងក្រោមដី ដែលជាច្រកចេញចូល ជញ្ជូនអាវុធ និងស្តុកអាវុធ របស់ក្រុមហាម៉ាស នៅភាគខាងត្បូងតំបន់ហ្កាហ្សា។
គិតពីថ្ងៃទី១០ឧសភាមក មានគ្រាប់រ៉ូកែតប្រមាណ ៣៤៤០គ្រាប់ត្រូវបានបាញ់ចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សា ឆ្ពោះមកខាងអ៊ីស្រាអែល តែប្រមាណ៩០% គ្រូវប្រព័ន្ធខែមីស៊ីលអ៊ីស្រាអែល កំទេចបាន។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាងខាងអ៊ីស្រាអែល មានការខូចខាតតិចតួចទេ ចំនួនអ្នកស្លាប់វិញមាន១០នាក់ របួសជិត៣០០នាក់។
ចំណែកខាងហ្កាហ្សាវិញ មនុស្សស្លាប់ មានសរុបប្រមាណ២១២នាក់ ក្នុងនោះមានកុមារ ជាង៦០នាក់ ហើយអ្នករបួសវិញ មានជាង១៤០០នាក់។ គ្រាប់មីស៊ីលរបស់អ៊ីស្រាអែល បានកំទេចអាគារផ្ទះសម្បែង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និង បណ្តាញអគ្គីសនីសឹងទាំងស្រុងត្រូវកាត់ផ្តាច់ ធ្វើឲ្យតំបន់ហ្កាហ្សា ត្រូវងងឹតឈឹងតែម្តង។ តំបន់ហ្កាហ្សា ដែលមានប្រជាជនប្រមាណ២លាននាក់ មានសេដ្ឋកិច្ចក្រីក្រខ្លាំងណាស់ទៅហើយ ដោយសារតែការបិទខ្ទប់ប្រមាណ១៥ឆ្នាំមកនេះ។ ឥឡូវសង្គ្រាមនេះ កំពុងបន្ថែមការលំបាក ដល់ជីវភាព និងអាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនតំបន់ហ្កាហ្សា ជាពិសេសនៅក្នុងបរិបទជម្ងឺឆ្លងកូវីដ១៩ទៀត។
ភ្លើងសង្គ្រាមរាលដាលក្នុងតំបន់?
ទន្ទឹមនឹងស្ថានការណ៍នៅតែក្តៅគគុក នៅតំបន់ហ្កាហ្សានេះ ចំណែកនៅភាគខាងអ៊ីស្រាអែល ឯណោះ សមរភូមិមួយទៀត បានចាប់ផ្តើមកំរើកដែរ ដោយមានគ្រាប់រ៉ូកែតជាច្រើន ត្រូវបានបាញ់ចេញពីលីបង់ សំដៅមកអ៊ីស្រាអែល។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបញ្ជាក់ថា មានគ្រាប់រ៉ូកែតយ៉ាងហោច៣គ្រាប់ ត្រូវបានបាញ់ចេញពីតំបន់ Chebaa ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងលីបង់ បាញ់សំដៅមកខាងអ៊ីស្រាអែល ក៏ប៉ុន្តែបានធ្លាក់ចូលសមុទ្រ។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងធំ តបទៅវិញ សំដៅកំទេចទីតាំង ដែលជាកន្លែងបាញ់ចេញគ្រាប់រ៉ូកែតទាំងនោះ។ នេះជាលើកទី២ហើយ ដែលមានការបាញ់គ្រាប់រ៉ូកែត ចេញពីភាគខាងត្បូងលីបង់ សំដៅមកដីអ៊ីស្រាអែល។ លើកទីមួយគឺនៅថ្ងៃទី១៣ឧសភា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ យោងតាមការអះអាង របស់តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រចាំនៅតំបន់ភាគខាងត្បូងលីបង់ គឺស្ថានការណ៍បានស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញហើយ។ ចំណែកក្រុមហេសបូឡាលីបង់ ដែលតាមការសង្ស័យ គឺជាអាចជាអ្នកបាញ់គ្រាប់រ៉ូកែតទាំងនោះ ក៏មិនបានចេញប្រតិកម្មអ្វីដែរ។
សមរភូមិមួយទៀតនេះ វាមិនទាន់កម្រើកឆេះពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែមានការបារម្ភថា ថាជាគ្រោះថ្នាក់។ យ៉ាងណាមិញ លោកមេបញ្ជាការកងទ័ពអាេមរិក Mark Milley បានលើកឡើងថា សង្គ្រាម រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសនេះ អាចនឹងដុតរោលឲ្យឆាបឆេះ ជាសង្រ្គាមធំនៅក្នុងតំបន់តែម្តង ព្រោះថាសត្រូវរបស់អ៊ីស្រាអែល ផ្សេងទៀត មានក្រុមហេសបូឡាលីបង់ និងដែលជាដៃជើងរបស់អ៊ីរ៉ង់ អាចនឹងចូលរួមប្រយុទ្ធដែរ។ លោកមិននិយាយឲ្យចំៗ ថាអ៊ីរ៉ង់អាចនឹងចូលរួមប្រយុទ្ធទេ តែលោកបានលើកឡើងថា បើមើលទំហំនៃការវាយប្រហារ បាញ់ប្លោងគ្រាប់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺវារឿងប្រឈមអាចទៅរួចថា សង្គ្រាមនឹងឆេះរាលដាល ចេញក្រៅហួសពីតំបន់ហ្កាហ្សា។
លោកមេបញ្ជាការកងទ័ពអាមេរិក រូបនេះ បានថ្លែងថា គ្មាននរណាជំទាស់ថា អ៊ីស្រាអែល មានសិទ្ធិការពារខ្លួននោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រជាជនស៊ីវីល កុមារ ស្លាប់ច្រើនណាស់។ ដូច្នេះ គ្រប់គ្នាត្រូវឈប់ប្រយុទ្ធ ព្រោះថា បើបន្តទៀត រឿងរ៉ាវនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ទប់មិនឈ្នះ ក្លាយជាសង្រ្គាមតំបន់ ដែលម្នាក់ៗ អាចនឹងស្តាយក្រោយ។
សង្ឃឹមលើអេហ្ស៊ីប ហ្សកដានី និងកាតា
មានការប្រឹងប្រែង តាមរយៈការធម្យោបាយការទូត ដើម្បីឲ្យភាគីទាំងសងខាង គឺអ៊ីស្រាអែល និង ក្រុមហាម៉ាស យល់ព្រមទប់កំហឹង ហើយទំលាក់អាវុធ។ តែបញ្ហាចោទ គឺថាក្រុមហាម៉ាស ត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាក្រុមភេរវកម្ម ហើយមិនមាននរណា អាចនិយាយជាមួយបានទេ។
មានតែប្រទេស៣ប៉ុណ្ណោះ ដែលមើលទំនងទៅ អាចចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ ជួយសម្រុះសម្រួលបាន គឺ អេហ្ស៊ីប ហ្សកដានី និងកាតា ព្រោះប្រទេសទាំង៣នេះ មានទំនាក់ទំនងជាមួយអ៊ីស្រាអែលផង និងជាមួយ តំបន់ហ្កាហ្សាផង។ យ៉ាងណាមិញ កន្លងមក អេហ្ស៊ីបតែងតែត្រូវបានគេពឹងឲ្យជួយផ្សះផ្សាជានិច្ច នៅពេលណាក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីស្រាអែលឈ្លោះគ្នា ព្រោះថាអេហ្ស៊ីប មានព្រំដែនជាប់ទាំងសងខាង។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក Abdel Fattah-Al-Sissi ប្រធានាធិបតីអេហ្សីប បានមកប្រជុំនៅទីក្រុងប៉ារីស ជាមួយលោកម៉ាក្រុង ហើយមេដឹកនាំទាំង២បានឆ្លៀត និយាយអំពីការបើកផ្លូវចរចាការទូត ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍នេះ។ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែត ក្រោយជំនួបនេះ លោកម៉ាក្រុង បានលើកឡើងថា អេហ្ស៊ីប និងហ្សកដានី នឹងសហការគ្នាជួយនិយាយ ជាមួយភាគីនយោបាយប៉ាឡេស្ទីនទាំងអស់ ដើម្បីឈានទៅសម្រេចការទំលាក់អាវុធ ឈប់បាញ់ ហើយស្តារស្ថិរភាព និងសន្តិសុខឡើងវិញនៅហ្កាហ្សា។
ដូចគ្នាដែរ នៅក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏គេបានបញ្ជាក់ថា មធ្យោបាយការទូតមួយ កំពុងតែត្រូវបានគេរៀបចំ ដោយសហការជាមួយ ប្រទេសកាតា និងអេហ្ស៊ីប។ នៅរសៀលនេះដែរ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ នឹងបើកកិច្ចប្រជុំម្តងទៀត។ កិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ មិនបានលទ្ធផលទេ ដោយសារសហរដ្ឋអាមេរិក បានបដិសេធ មិនព្រមឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម អំពាវនាវឲ្យភាគីទាំងសងខាងទំលាក់អាវុធ។
លោកចូ បៃដិន ប្រាប់ទៅលោកណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ថាសូមទំលាក់អាវុធ
ដោយឡែក យោងតាមលិខិតប្រកាសរបស់សេតវិមានអាមេរិក គឺលោក ចូ បៃដិន បានទូរស័ព្ទ ទៅនិយាយជាមួយលោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ម្តងទៀត នៅយប់ថ្ងៃចន្ទម្សិលមិញ។ លោកចូ បៃដិន បានប្រាប់ទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល ថាលោកចង់ឲ្យមានការទំលាក់អាវុធ។ អ៊ីស្រាអែលមានសិទ្ធិការពារខ្លួន ក៏ពិតមែនហើយ តែតោងប្រុងប្រយ័ត្ន មិនត្រូវសម្លាប់ជីវិតប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនស្លូតត្រង់ទេ។
មន្ត្រីបក្សប្រជាធិបតេយ្យខ្លះ បានចេញមុខរិះគន់លោកចូ បៃដិន ថាដូចជាខ្លាចអ៊ីស្រាអែល។ ក៏ប៉ុន្តែលោកស្រី ជែន សាគី អ្នកនាំពាក្យសេតវិមាន បាននិយាយការពារថា រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិន កំពុងប្រើយុទ្ធសាស្រ្តការទូតដោយស្ងាត់ៗ មិនចង់ស្តីបន្ទោសម្ខាងៗ បន្ថែបបញ្ហាឲ្យរីកធំទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងការផ្ទុះសង្គ្រាមលើកនេះ យើងឃើញថា លោកណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ហាក់ប្តេជ្ញាច្បាស់ណាស់ គឺឆក់ឱកាសកំទេចសមត្ថភាពប្រយុទ្ធ និងក្បាលម៉ាស៊ីននយោបាយ របស់ក្រុមហាម៉ាស ឲ្យវិនាសតែម្តង។ ក្រុមហាម៉ាស ដែលបន្តបាញ់គ្រាប់រ៉ូកែត តាមពិតគឺកំពុងតែហុចលេស ឲ្យអ៊ីស្រាអែលកំទេចខ្លួនទៅវិញទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ