តម្លៃស្បៀងអាហារឡើងថ្លៃខ្លាំង បង្កការលំបាក និងបញ្ហាប្រឈមនានា ដល់ប្រទេសក្រីក្រ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:២២
ខណៈដែលពិភពលោកយើង កំពុងឆ្លងកាត់វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងសុខភាព ដោយសារតែជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ មានវិបត្តិធំមួយទៀត កំពុងតែលេចរូបរាង្គឡើង នោះគឺវិបត្តិតម្លៃស្បៀងអាហារ។ យោងតាមអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្បៀងអាហារនិងកសិកម្ម តម្លៃស្បៀងអាហារ បានឡើងថ្លៃខ្លាំងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ នៅទូទាំងពិភពលោក បើគិតក្នុងរវាង១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ បញ្ហានេះ វានឹងបង្កើនការលំបាក ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជន ជាពិសេសនៅតាមប្រទេសក្រីក្រ ហើយជាងនេះទៀត វាអាចរុញច្រាន ឲ្យកើតទៅបញ្ហាអស្ថិរភាព អសន្តិសុខ ចលាចលក្នុងសង្គមផងដែរ។
ចិន ដើរប្រមូលទិញស្បៀងអាហារ ធ្វើឲ្យតម្លៃឡើងខ្ពស់
យោងតាមអង្គការ FAO ជារួម តម្លៃស្បៀងអាហារ បានកើនឡើង ប្រមាណជា៤០% ក្នុងរវាងមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពោលគឺជាកម្រិតឡើងខ្ពស់ខ្លាំងបំផុត បើគិតពីខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១១មក។ តម្លៃពោត បានឡើងដល់ទៅ ៨៨% សណ្តែកសៀងវិញ ឡើងថ្លៃ ប្រមាណ៧៣%។ ស្រូវសាឡី និងទំនិញធ្វើពីទឹកដោះគោ ឡើងថ្ងៃ ២៨%។ ស្ករវិញ ឡើងថ្លៃ ៣៤% ចំណែកសាច់សត្វ ឡើងប្រមាណជា ១០%។
កត្តាដែលជំរុញឲ្យតម្លៃស្បៀងអាហារ បានឡើងថ្លៃយ៉ាងគំហុក ក្នុងរវាងមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺមកពីផែនការផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច នៅតាមប្រទេសធំៗ។ ធនាគារពិភពលោក បានព្យាករណ៍ថា ឆ្នាំ២០២១នេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក នឹងកើនប្រមាណជា៥,៦%។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ គឺវាស្ទុះឡើងជាមួយនឹងតម្លៃទំនិញ ស្បៀងអាហារនេះតែម្តង។
លោក Philippe Chalmin អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចម្នាក់ បានលើកឡើងថា គឺចិនមានចំណែកធំណាស់ ក្នុងការធ្វើឲ្យតម្លៃស្បៀងអាហារទូទាំងពិភពលោក ឡើងថ្លៃខ្លាំង កើតជាបញ្ហាអតិផរណានេះ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ ចិន អាចមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចលើសគេ ពោលគឺប្រមាណជា៨,៥% ដែលធ្វើឲ្យចិន ដើរប្រមូលទិញយកស្បៀង ចំណីអាហារ គ្រាប់ធុញ្ញជាតិ និងសាច់ជាដើម ។ល។ ជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៦,៨% សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏មានចំណែកដែរ ក្នុងការធ្វើឲ្យតម្លៃស្បៀងឡើងថ្លៃ។
កត្តាមួយចំនួនទៀតនោះ គឺមកពីបញ្ហាអាកាសធាតុ ភាពរាំងស្ងួត ដែលធ្វើឲ្យទិន្នផលដំណាំធ្លាក់ចុះ ជាពិសេសនៅប្រទេសប្រេស៊ីល ដែលជាជង្រុកពោត និងសណ្តែកសៀង។ តម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃ ព្រមទាំងថ្លៃដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវសមុទ្រ ក៏ឡើងថ្លៃ ដែលកត្តាទាំងនេះ សុទ្ធតែបានចូលរួម ធ្វើឲ្យតម្លៃលក់ចេញនៃស្បៀងអាហារ កាន់តែឡើងខ្ពស់ដែរ។
សង្ឃឹមលើទិន្នផលកសិកម្មកើនឡើង
គេមិនទាន់អាចប៉ាន់ស្មានបានទេ ថាតម្លៃស្បៀងអាហារនឹងបន្តនៅខ្ពស់យូរប៉ុណ្ណា។ អ្វីៗ គឺវាអាស្រ័យទៅលើ ទំហំនៃការផលិត ទំនិញស្បៀងអាហារទៅថ្ងៃខាងមុខ។ ក្រសួងកសិកម្មអាមេរិក បានដាក់ក្តីសង្ឃឹមថា ឆ្នាំ២០២១-២០២២ គេនឹងប្រមូលផលស្រូវសាឡី ឲ្យបានច្រើនបំផុត លើសឆ្នាំណាៗទាំងអស់។ ដូចគ្នាដែរ ដំណាំពោតនៅអាមេរិក និងសណ្តែកសៀងនៅប្រេស៊ីល ក៏គេសង្ឃឹមថា ឆ្នាំនេះ នឹងអាចបានផលច្រើន។ បើដូចការរំពឹងទុកមែន គឺតម្លៃគ្រាប់ធុញ្ញជាតិទាំងនេះ អាចនឹងចុះថយខ្លះ។ តែយ៉ាងណា លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុ ក៏អាចមកបំផ្លាញក្តីសង្ឃឹមនេះដែរ ព្រោះយើងមើលមិនឃើញទេ។
លោក Josef Schmidhuber អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច នៅអង្គការ FAO បានព្យាករណ៍ថា តម្លៃស្បៀងអាហារ គ្រាប់ធុញ្ញជាតិវត្ថុធាតុដើម អាចនឹងបន្តនៅខ្ពស់ ពេញមួយឆ្នាំ២០២១នេះ ព្រោះថា តម្លៃប្រេងនៅថ្លៃខ្លាំង។ វិស័យកសិកម្មពិភពលោក ត្រូវការប្រើប្រាស់ ប្រេងឥន្ធនៈ ខ្លាំងណាស់។ ដូចគ្នាដែរ លោក Adbolreza Abbassian អ្នកជំនាញម្នាក់ទៀត នៅអង្គការFAO បានលើកឡើងថា បញ្ហានេះ គឺវានឹងធ្វើឲ្យតម្លៃទំនិញចំណីអាហារ គ្រប់សព្វសារពើឡើងខ្ពស់ដែរ បើប្រៀបធៀបទៅឆ្នាំមុនៗ។
ប្រជាជននៅតាមប្រទេសក្រីក្រ ជាអ្នកលំបាកបំផុត
បញ្ហាអតិផរណា បានចាប់ផ្តើមលេចរូបរាង្គរួចហើយ នៅតាមប្រទេសមួយចំនួន ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយខ្លាំង។ លោក Arif Husain ប្រធានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នៅកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក PAM បានបញ្ជាក់ថា អតិផរណាមានជាមធ្យម លើស២០% ក្នុងមួយឆ្នាំកន្លងទៅនេះ។ ប្រទេសក្រីក្រ ភាគច្រើន រងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ប្រជាជនគ្មានប្រាក់ចំណូល ហើយត្រូវបន្ថែម ជាមួយការចំណាយកាន់តែខ្ពស់ ទៅលើទំនិញចំណីអាហារទៀត។
ជាក់ស្តែងនៅលីបង់ តម្លៃទំនិញចំណីអាហារ បានឡើងខ្ពស់កប់ពពក ដល់ទៅ ២២៦% កាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រ Trading Economics។ នៅអាហ្សង់ទីន មួយឆ្នាំកន្លងទៅនេះ តម្លៃទំនិញចំណីអាហារ បានឡើងចំនួន៥០% ដែលធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល បង្ខំចិត្តឈប់នាំចេញសាច់គោទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកវិញ។ យោងតាមធានាគារពិភពលោក តម្លៃស្បៀងអាហារឡើងខ្ពស់ខ្លាំង នៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា ប្រមាណមួយឆ្នាំមកនេះ បានរុញច្រានប្រជាជនប្រមាណ៧លាននាក់ ឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងភាពក្រីក្រ។
ដោយសារវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បង្កឡើងដោយកូវីដ១៩ ប្រជាជននៅតាមប្រទេសក្រីក្រ ដែលធ្លាប់រកចំណូលមួយថ្ងៃរស់មួយថ្ងៃ បានបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលសឹងទាំងស្រុង។ ឥឡូវនេះ មកបន្ថែមជាមួយ ការចំណាយកាន់តែច្រើន ដោយសារតែតម្លៃស្បៀងអាហារឡើងថ្លៃ។ លោក Arif Husain បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សង្រ្គាម ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ នៅតាមតំបន់ខ្លះ គឺជាមូលហេតុចម្បង បង្កអសន្តិសុខស្បៀងអាហារ ព្រោះវាបានមកបំផ្លាញផលដំណាំ រំខានការដាំដុះ ធ្វើឲ្យប្រជាជនបាត់បង់សមត្ថភាពចិញ្ចឹមជីវិត កាន់តែខ្លាំង។
អស្ថិរភាព ចលាចលសង្គម
បើយើងក្រឡេកទៅមើលអតីតកាល តាមការសង្កេត កាលពី១០ឆ្នាំមុន ការផ្ទុះចលនាបះបោរ តវ៉ា ចលាចល ក្លាយជាបដិវត្តឬសង្គ្រាម នៅតាមប្រទេសអារ៉ាប់ តំបន់ដើមបូព៌ា គឺមកពីបញ្ហា តម្លៃស្បៀងអាហារឡើងថ្លៃនេះឯង។ លោក Arif Husain បានលើកឡើងថា ស្ថានភាពនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គួរឲ្យព្រួយបារម្ភណាស់។
ភាគច្រើនគឺនៅតាមប្រទេសដដែល ដែលធ្លាប់មានបញ្ហាចលាចលសង្គម កាលពី១០ឆ្នាំមុន ដែលកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាខ្លាំងនាពេលនេះម្តងទៀត។ ១០ឆ្នាំមកនេះ អ្វីៗមិនទាន់បានប្រសើឡើងផង ឥឡូវមកបន្ថែម ជាមួយនឹងបញ្ហាកូវីដ សមភាពសង្គម វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច អតិផរណាឡើងខ្ពស់។
ជាងនេះទៀត មិនមែនតែនៅតាមប្រទេសក្រីក្រ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទេ ដែលប្រឈមបញ្ហា។ សូម្បីតែនៅតាមប្រទេសអ្នកមាន នៅអឺរ៉ុបខ្លះ ក៏ប្រឈមបញ្ហាដែរ ជាមួយនឹងកំហឹងតវ៉ា ដែលកាន់តែរីកធំ ពីសំណាក់ប្រជាជន មកលើថ្នាក់ដឹកនាំ។ ក្រៅពីបញ្ហា សេដ្ឋកិច្ច ជីវភាព សិទ្ធិសេរីភាព គឺនៅមានបញ្ហានយោបាយមួយទៀត ដែលធ្វើអាចធ្វើឲ្យមានការតវ៉ាកាន់តែច្រើន មិនថានៅតំបន់អាមេរិកខាងត្បូង ឬនៅអាស៊ី។ នៅក្នុងបរិបទបែបនេះ គឺរងើកភ្លើងនៃការតវ៉ាបះបោរ អាចនឹងងាយឆាបឆេះណាស់ ក្នុងករណីដែលមានបញ្ហាណាមួយលេចធ្លោខ្លាំង ជាក់ស្តែង ដូចជា បញ្ហាតម្លៃទំនិញចំណីអាហារឡើងថ្លៃ តម្លៃថាមពលឡើងថ្លៃ ឬក៏អាចជាវិបត្តិអាកាសធាតុ ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួតជាដើម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ