មនុស្សជាតិប្រើប្រាស់អស់ធនធានដែលផែនដីមានសមត្ថភាពផលិតនៅឆ្នាំ២០២១
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៥៨
គិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២៩កក្កដានេះ មនុស្សជាតិបានប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិ ដែលផែនដីអាចផ្គត់ផ្គង់បាន សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ Global Footprint Network ដែលមានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ នៅឆ្នាំ ២០២០ វិបត្តិកូវីដបានជួយឲ្យមនុស្សចំណេញបាន៣សប្តាហ៍ ពោលគឺថ្ងៃដែលមនុស្សបានប្រើប្រាស់អស់ធនធានរបស់ផែនដី បានរំកិលដល់ថ្ងៃទី ២២សីហា។ តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង បើសិនមនុស្សនៅតែប្រព្រឹត្ត ប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ ច្រើន លើសសមត្ថភាពផលិតរបស់ភពលោកផែនដី?
គិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២៩កក្កដានេះ មនុស្សជាតិបានប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិដែលភពផែនដីអាចផ្គត់ផ្គង់ សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១។ នៅសល់៥ខែទៀត ឯណោះ ទើបដាច់ឆ្នាំ២០២១។
ថ្ងៃទី ២៩កក្កដា ជាថ្ងៃចុងក្រោយ ដែលមនុស្សជាតិលើផែនដី ប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិដែលភពផែនដីមាន សម្រាប់មួយឆ្នាំ ២០២១នេះ។ មនុស្សសត្វគ្រប់រូប សុទ្ធតែមានកំរិតសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងការធ្វើការងារ ឬផលិតអ្វីមួយ។ ធម្មជាតិក្រោមដី លើដី ទឹក ប្រេង ខ្យល់ ព្រៃឈើ។ ភពផែនដីទាំងមូល មានសមត្ថភាពលូតលាស់ ផលិត ធនធានទាំងអស់នេះ ក្នុងកំរិត ច្បាស់លាស់ដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលភពផែនដីអាចផលិតបាន សម្រាប់ពេលមួយឆ្នាំ២០២១ គឺ មនុស្សជាតិបានយកមកប្រើប្រាស់ បានត្រឹម៦ខែ ២៩ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ ពោលគឺមនុស្សជាតិ បានប្រើអស់រលីងនូវអ្វីដែលធម្មជាតិអាចមានសមត្ថភាពផលិត ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ។ ដូច្នេះពីថ្ងៃស្អែក ទៅដល់ថ្ងៃ៣១ធ្នូ ដើម្បីអាចរស់ អាចមានទឹក អាហារបរិភោគ អាចធ្វើផ្លាស់ទី ឬអាចមានថាមពលប្រើបាន មនុស្សជាតិគឺត្រូវយកឈ្នះប្រព័ន្ធអេកូសាស្ត្រ បង្ខំផែនដីឱ្យប្រឹងធ្វើអ្វីដែលហួសពីសមត្ថភាពធម្មជាតិរបស់ផែនដី។
ដោយសារយើងប្រើប្រាស់អស់មុនកាលកំណត់ ហួសសមត្ថភាពផលិត របស់ផែនដីយ៉ាងដូច្នេះ មានន័យថា ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៩កក្កដា រហូតដល់ចុងឆ្នាំ ២០២១ ធនធានធម្មជាតិដែលយើងប្រើប្រាស់ គឺជាធនធានបម្រុង។ ប៉ុន្តែ បើសិនមនុស្សជាតិនៅតែប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិលើសពីសមត្ថភាពផលិតរបស់ភពផែនដី នោះធនធានបម្រុងក៏នឹងត្រូវហិនហោច នៅថ្ងៃណាមួយ។ និយាយឲ្យស្រួលស្តាប់ គឺ យើងចាយលុយ ច្រើនជាងប្រាក់ខែដែលយើងមាន។ បើសិនយើងចាយលុយអស់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែ ទៅហើយ តើយើងត្រូវធ្វើម៉េច ដើម្បីអាចរស់ដល់ចុងខែ? គឺមានតែខ្ចីបំណុលគេ។ ត្រលប់មកនិយាយពីធនធានធម្មជាតិដែលយើងកំពុងបូមប្រើប្រាស់ច្រើនហួសហេតុ ច្រើនហួសសមត្ថភាពផលិតបានរបស់ផែនដី នេះ យើងក៏កំពុងជាប់ជំពាក់បំណុលផែនដីដែរ។
គេអាចគណនាបានយ៉ាងម៉េច ដើម្បី កំណត់ថ្ងៃដែលមនុស្សប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិលើផែនដី?
វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ Global Footprint Network ដែលមានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានសិក្សាគណនាជារៀងរាល់ឆ្នាំ ចំនួនថ្ងៃដែលមនុស្សជាតិប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ របស់ភពផែនដី។ ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យ ជាង៣លានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ វិទ្យាស្ថានខាងលើបានគុណ គណនា រវាងសកម្មភាពប្រើប្រាស់ ឬស្នាមបរិស្ថាន របស់មនុស្ស ជាមួយ នឹង សមត្ថភាពរបស់ផែនដី ដូចជា ការផលិតធនធានធម្មជាតិ ប្រព័ន្ធជីវិតចម្រុះ ដើម្បីស្រូបកាកសំណល់របស់មនុស្សទៅវិញ ជាពិសេស គឺឧស្ម័នកាបូនិកតែម្តង។
គេអាចកំណត់បានថ្ងៃ ដែលមនុស្សប្រើប្រាស់ អស់ធនធានធម្មជាតិ គឺ នៅពេលដែល តម្រូវការរបស់មនុស្សមានច្រើនហួសសមត្ថភាព ផលិតបានរបស់ផែនដី។ តាមរបាយការណ៍ខាងលើ បើសិនមនុស្សជាតិ បន្តប្រកាន់ទម្លាប់ របៀបរស់នៅបែបនេះរហូតទៅ គឺទាល់តែ មានផែនដី ជិត (១,៧) ទើបអាចផ្គត់ផ្គង់គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ចិញ្ចឹមមាត់មនុស្សជាង ៧ពាន់លាននាក់ នៅលើផែនដី។
បើតាមរបាយការណ៍ខាងលើ ចាប់តាំងពី៥០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចំនួនថ្ងៃ ដែលមនុស្សជាតិប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិរបស់ភពផែនដី មានកាន់តែតិច កាន់តែខើចទៅៗ។ ឧទាហរណ៍ នៅឆ្នាំ ១៩៦១ ផែនដីនៅសល់ធនធានធម្មជាតិ។ ប៉ុន្តែ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧០មក មនុស្សជាតិបានចាប់ជំពាក់បំណុលផែនដី ពោលគឺប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិ នៅត្រឹមថ្ងៃ ទី ២៩ធ្នូ។ ពីមួយឆ្នាំៗ ទៅ មួយឆ្នាំ កាលបរិច្ឆេទ ដែលមនុស្សជាតិ ប្រើប្រាស់អស់ធនធានធម្មជាតិ បានរំកិលពី ខែ ធ្នូ ចុះរហូតដល់ខែ កក្កដា នៅឆ្នាំ ២០១៩ ហើយនិងនៅឆ្នាំ ២០២១នេះ។ មូលហេតុធំៗគឺ យើងកាប់ព្រៃឈើ ឬព្រៃឈើត្រូវឆេះបំផ្លាញ ក្នុងល្បឿនលឿនជាង ការដុះលូតលាស់របស់ព្រៃ។ កាប់ព្រៃ ធ្វើឲ្យថយ និងផុតពូជ ជីវចម្រុះ។ យើងនេសាទចាប់ត្រី សមុទ្រច្រើនជាងចំនួនកកើត ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ការកាប់ព្រៃដើម្បី ពង្រីកដីធ្វើកសិកម្ម ចិញ្ចឹមសត្វ ច្រើនហួសប្រមាណ ហើយនិងការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ច្រើនជាងសមត្ថភាពស្រូបបានរបស់ព្រៃ និងទឹកសមុទ្រ។ ចំណុចទាំងនេះបានបង្កផលវិបាក យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ផែនដីទាំងមូល។
មធ្យោបាយ ដើម្បីឈប់ជំពាក់បំណុលផែនដី
វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ Global Footprint Network ធ្លាប់បានបង្ហាញថា បើសិនយើងចង់មានលំនឹង រវាងការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ ហើយនិងការផលិតរបស់ផែនដី ឲ្យបានពីពេលនេះ ដល់ឆ្នាំ ២០៣០ នោះយើងត្រូវចាប់ផ្តើមកាត់បន្ថយ ដំបូងគេ គឺការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ឧស្ម័នមេតាន ដែលជាឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។ បើសិនពិភពលោកអាចកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ នោះ យើងអាចទប់ទល់កុំឲ្យផែនដីឡើងកំដៅ ដើម្បី ធានាការដុះលូតលាស់ ប្រព័ន្ធជីវចម្រុះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងមានលំនឹង។ បញ្ឈប់ការកាប់ព្រៃឈើ ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ កាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់ ឈប់ខ្ជះខ្ជាយចំណីអាហារ កាត់បន្ថយការធ្វើដំណើរតាមរយៈយានដែលបញ្ចេញឧស្ម័កាបូនិក។
រឿងទាំងអស់នេះ មនុស្សជាតិអាចធ្វើបាន។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង នៅឆ្នាំ ២០២០ នៅពេល ប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោកត្រូវបិទខ្ទប់ ប្រទេស បិទព្រំដែន ដើម្បី ទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលមេរោគ កូវីដ គេបានគុណគណនាឃើញថា ថ្ងៃដែលមនុស្សជាតិប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ បានរំកិលរហូតដល់ថ្ងៃទី ២២សីហា ឆ្នាំ ២០២០។
មនុស្សជាតិចំណេញបាន ៣អាទិត្យ ព្រោះ នៅឆ្នាំ ២០២០ ដោយសារតែវិធានការបិទខ្ទប់ប្រទេស នៅពាសពេញពិភពលោក មនុស្សលែងសូវធ្វើដំណើរ លែងជិះយន្តហោះ ចំណែក រោងចក្រឧស្សាហកម្មដែលជាប្រភពបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ក៏ត្រូវផ្អាក។ មនុស្សមិនសូវចេញដើរ ទិញទំនិញ ច្រើនហួសតម្រូវការរបស់ខ្លួន ជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។
ប៉ុន្តែ ជាអកុសល នៅ ប៉ុន្មានខែដើមឆ្នាំនេះ នៅក្រោយ វិបត្តិកូវីដបានចាប់ធូរមកបន្តិច សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច ក្រោយកូវីដ បានចាប់ហក់ ស្ទុះលឿនឡើងវិញ។ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកបានកើនឡើងជាង ៦,៦% ចំណែក សមត្ថភាពជីវចម្រុះរបស់ព្រៃឈើបានថយចុះ ០,៥% ដោយសារការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ នៅតំបន់អាម៉ាហ្សូន ហើយនិងភ្លើងឆេះព្រៃ។
សរុបមកវិញ បើសិនចង់រក្សា ធនធានធម្មជាតិផែនដី ឲ្យមានលំនឹង កុំឲ្យផែនដីហិនហោច (មិនមែនគ្រាន់តែ ដើម្បី ជីវិត ឆ្នាំងបាយរបស់យើងសព្វថ្ងៃទេ ប៉ុន្តែ សម្រាប់កូនចៅ ជំនាន់ក្រោយទៅថ្ងៃអនាគត) យើងអាចធ្វើបាន ហើយក៏ត្រូវធ្វើចាប់ពីនេះ រាល់សកម្មភាព ដែលគិតគូរដល់បរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិរបស់ផែនដី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ