សហភាពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ ចេញបញ្ជីសត្វរងគ្រោះផុតពូជ និងសត្វអភិរក្សបាន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៣
នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៤កញ្ញា២០២១នេះ សហភាពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិបានចេញផ្សាយ បញ្ជីស្តីពីស្ថានភាពសុខភាពសត្វ និងរុក្ខជាតិដែលមាននៅលើផែនដី។ បើតាមបញ្ជីថ្មី សត្វថ្លែនពូជកូម៉ូដូ បានធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ ក្លាយជាពពួកសត្វប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ផុតពូជ។ ចំណែកត្រីឈាម (Thon) បួនប្រភេទ ចាប់មានកំណើនឡើងវិញ បន្ទាប់ពីមានច្បាប់កំរិតការនេសាទ។ ការផ្សព្វផ្សាយនេះបានធ្វើឡើងនៅក្នុងឱកាសសមាជពិភពលោកដើម្បីស្រោចស្រង់ធម្មជាតិ ដែលរៀបចំធ្វើនៅ ក្រុងម៉ាកសី ភាគខាងត្បូង ប្រទេសបារាំង ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី១១ កញ្ញា។
សហភាពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ UICNជាអង្គការការពារធម្មជាតិរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដ៏ធំ ដែលរួមផ្តុំទៅដោយសមាគមនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផង ភ្នាក់ងារសាធារណៈផង តំណាងរដ្ឋឬប្រទេសនីមួយផង និងតំណាងសហគមន៍ថ្នាក់មូលដ្ឋានទៀត។
តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៤មក អ្នកជំនាញរបស់សហភាពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ តែងតែធ្វើជំរឿន សត្វនិងរុក្ខជាតិ រាប់សិបពាន់ប្រភេទ មួយប្រភេទម្តងៗ ដោយដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ ប្រភេទសត្វនិងរុក្ខជាតិនីមួយៗ ពីលេខមួយដល់លេខ៩។ លេខ៩ ជាកំរិតរងការគំរាមកំហែងជិតផុតពូជគួរឱ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំង។
ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ បន្ទាប់បានធ្វើការវាយតម្លៃហើយ វាយតម្លៃឡើងវិញទៀត អ្នកជំនាញរបស់សហភាពបានសម្រេចធ្វើបញ្ជីសុខភាព សត្វនិងរុក្ខជាតិចំនួនជិត១៣៨៣៧៤ប្រភេទ ក្នុងនោះជិត២៨% (៣៨៥៤៣ប្រភេទ) ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាពពួកសត្វនិងរុក្ខជាតិរងការគំរាមកំហែងជិតផុតពូជ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
បញ្ជីក្រហម បញ្ជីបៃតង
អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ខ្លាំងទៀត គឺដំណើរឆ្ពោះទៅរកភាពរលត់ផុតពូជពីផែនដី បានកើនឡើងលឿនដល់ទៅប្រមាណពី ១០០ទៅ១០០០ដង ហួសកំរិតធម្មតា។ បើស្ថានភាពបន្តក្នុងល្បឿននេះ នោះមនុស្សជាតិនឹងត្រូវប្រឈមនឹងវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរក្នុងពេលដ៏ឆាប់ៗតែម្តង។ នេះបើតាមការពន្យល់របស់លោក Craig Hilton-Taylor ប្រធានដេប៉ាតឺម៉ង់ទទួលបន្ទុកធ្វើបញ្ជីសត្វរុក្ខជាតិរងការគំរាមកំហែង ឬបញ្ជីក្រហម របស់សហភាពអន្តរជាតិ។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំនេះ ជាលើកទីមួយ សហភាពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ បានចេញបញ្ជីពីរ។ សហភាព មិនត្រឹមតែផ្សព្វផ្សាយបញ្ជីក្រហម ស្តីអំពីកំរិតនៃការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងភាពហិនហោចបរិស្ថានទេ តែថែមទាំងបញ្ចេញមួយទៀត ហៅថាបញ្ជីបៃតង ដែលបញ្ជាក់អំពីជោគជ័យនៃកម្មវិធីថែរក្សាសត្វរុក្ខជាតិ ក្នុងតំបន់អភិរក្សធម្មជាតិ។
នាឱកាសធ្វើជំរឿន អ្នកស្រាវជ្រាវសង្កេតឃើញថា មានប្រភេទសត្វខ្លះអាចធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ ខ្លះក៏ប្រសើរឡើងវិញដោយសារតែនយោបាយអភិរក្ស ហេតុដូច្នេះហើយបានជាទន្ទឹមនឹងការធ្វើបញ្ជីក្រហម រាយនាមសត្វនិងរុក្ខជាតិរងការគំរាមកំហែង សហភាពក៏បានចាប់ផ្តើមធ្វើការគិតគូរតាំងពីជាង១០ឆ្នាំមកហើយ ធ្វើបញ្ជីបៃតង។
ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅរាល់ពេលធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីក្រហមនេះ តែងតែមានក្រុមអ្នកបញ្ចុះបញ្ចូលឡបប៊ី ចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ដែរ ដើម្បីការពារប្រភេទសត្វជានិម្មិតរូបខ្លះ កុំឱ្យធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ជាសត្វរងការគំរាមកំហែងផុតពូជ ឬឱ្យនៅត្រឹមកំរិតមិនសូវរងការគំរាមកំហែង ព្រោះបើធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ នោះការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសត្វឬរុក្ខជាតិប្រភេទនោះនឹងត្រូវ បញ្ឈប់ភ្លាម។ តែបើមានចំណាត់បញ្ចូលទៅក្នុងក្រុមបៃតង នោះអ្វីៗនឹងបានប្រសើរឡើងវិញ។
សរុបទៅ សម្រាប់អ្នកទទួលខុសត្រូវធ្វើបញ្ជីក្រហម កម្មវត្ថុចំបងនៃការបង្កើតបញ្ជីបៃតង គឺជាការវាស់វែងជោគជ័យនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សធម្មជាតិ។ ដើម្បីអាចជាប់ចូលទៅក្នុងបញ្ជីបៃតងបាន សហភាពត្រូវមើលអំពីលក្ខខណ្ឌនៃអភិបាលកិច្ច ផែនការអភិរក្ស និងពិសេសគឺលទ្ធផលនៃការអភិរក្សនោះ។
ថ្លែនប្រឈមគ្រោះផុតពូជ ត្រីThon/Tuna កំពុងចាប់កើន
បញ្ជីបៃតងនឹងត្រូវផ្សព្វផ្សាយជាផ្លូវការ និងជាលើកទីមួយ នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ៤កញ្ញានេះ ជាមួយនឹងចំណាត់ថ្នាក់ថ្មីសម្រាប់ពពួកសត្វរុក្ខជាតិក្នុងបញ្ជីក្រហមផង។
បើតាមបញ្ជីថ្មី ទើបចេញផ្សព្វផ្សាយជាផ្លូវការ នៅវេលាម៉ោង ១២កន្លះ ម៉ោងសកលថ្ងៃសៅរ៍ទី ៤ កញ្ញា សត្វថ្លែនធំ ពូជKomodo ដែលស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ “ងាយរងគ្រោះ” បានក្លាយជាពពួកសត្វប្រឈមនឹង “គ្រោះថ្នាក់” ផុតពូជ។ នៅ៤៥ឆ្នាំខាងមុខ ការឡើងកម្តៅផែនដី និងឡើងកម្ពស់ទឹកសមុទ្ទ នឹងធ្វើឱ្យជីវិតសត្វរុក្ខជាតិ បាត់បង់លំនៅអស់៣០% និងត្រូវរងការគំរាមកំហែងពីមនុស្ស ជាពិសេសនៅលើកោះប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលសត្វពាក់កណ្តាលរស់នៅក្រៅតំបន់អភិរក្ស។ ត្រីឆ្លាម និងបបែល ដែលស្ថិតក្នុងចង្កោមគ្រួសារតែមួយ មាន៣៧% ជាប្រភេទសត្វរងការគំរាមកំហែង ទល់នឹង២៤%កាលពីឆ្នាំ២០១៤។
ផ្ទុយទៅវិញ ត្រីតុង ឬទុណា ចំនួន៤ប្រភេទ កំពុងស្ថិតលើគន្លងនៃការកកើតប្រសើរឡើងវិញ។ នេះជាលទ្ធផលនៃការដាក់ច្បាប់កំរិតកូតានេសាទ។
បារាំងសន្យាអភិរក្សសមុទ្ទ៥%
ក្នុងនាមជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលបើកសមាជពិភពលោក បារាំងបានប្រកាសរៀបចំជំនួបកំពូលស្តីអំពី មហាសមុទ្ទនៅចុងឆ្នាំ២០២១ ឬដើមឆ្នាំ២០២២ ឱ្យបានមុនការអនុម័តអត្ថបទស្តីអំពីការរួមរស់ប្រកបដោយសុខដុមរមនាជាមួយធម្មជាតិ នៅឆ្នាំ២០៥០ នៅខែមេសា២០២២ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសន្និសីទអាកាសធាតុអន្តរជាតិ។ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង បានថែមទាំងបញ្ជាក់ថាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងដើម្បីអាកាសធាតុនិងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ មិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីការប្រយុទ្ធប្រឆាំងដើម្បីថែរក្សានិងស្តារជីវចម្រុះបានឡើយ។ គេមិនអាចយកជោគជ័យតែម្ខាងៗបានឡើយ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាបារាំង ប្តេជ្ញាពង្រីកតំបន់អភិរក្ស ការពារតំបន់ផ្ទៃទឹក បារាំង ក្នុងសមុទ្ទមេឌីទែរ៉ាណេ ឱ្យបាន៥%នៃផ្ទៃសមុទ្ទសរុប នៅឆ្នាំ ២០២៧។ ការពារអភិរក្សផ្ទៃទឹក ពីការរងគ្រោះដោយការឡើងកម្តៅអាកាសធាតុ និងការបំពុលបរិស្ថាន ជាអាទិ៍ដោយប្លាស្ទិក។
សមុទ្ទ ក៏ដូចជាព្រៃធម្មជាតិ គឺជាអណ្តូងធម្មជាតិស្រូបជាតិពុលកាបោន ដែលជាប្រធានបទដ៏សំខាន់មួយនៃសមាជពិភពលោកនេះដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ