ផលវិបាក ក្រោយថ្ងៃវាយប្រហារភេរវកម្ម ១១កញ្ញា ២០១១
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤៩
មនុស្ស២៩៧៧នាក់ ស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារភេរវកម្ម ១១កញ្ញា ឆ្នាំ ២០០១ ដែល ជាភេរវកម្មដ៏ធំ មិនធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត។ ហេតុការណ៍ភេរវកម្ម ទៅលើអគារភ្លោះ នៅក្រុងញូវយ៉ក ១១កញ្ញា គឺជាការចាប់ផ្តើមនៃសង្រ្គាមដ៏ធំ ២ នៃសតវត្សរ៍ ទី ២១ នោះ គឺសង្រ្គាម នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងសង្រ្គាមនៅអ៊ីរ៉ាក់ ដែលបានបន្សល់ទុក នូវផលវិបាករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ ព្រឹត្តិការណ៍ ភេរវកម្ម ក្នុងទឹកដីអាមេរិក ក៏ជាចំណុចចាប់ផ្តើមផងដែរនៃការកកើត លេចមុខឡើងនៃចលនាជីហាតអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។
ការបាត់បង់ ជីវិតមនុស្ស
មនុស្ស២៩៧៧ នាក់បានស្លាប់ និងមនុស្សជាង ៥ពាន់នាក់ រងរបួស នៅថ្ងៃ វាយប្រហារភេរវកម្មរបស់ក្រុមអាល់កៃដា ទៅលើអគារភ្លោះ ពាណិជ្ជកម្ម និងអគារបញ្ចកោន នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅព្រឹកថ្ងៃទី ១១កញ្ញា។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីនោះ នៅមានប្រជាជនអាមេរិកជាច្រើនពាន់នាក់ផ្សេងទៀត ដែលរងគ្រោះ ដោយប្រយោលនៃការវាយប្រហារភេរវកម្ម។ ពួកគេ អាចជាប៉ូលិស ភ្នាក់ងារ ពន្លត់អគិ្គភ័យ បុគ្គលិកធ្វើការខាងសំអាត ដែលធ្លាប់ធ្វើការ នៅថ្ងៃ និងក្រោយថ្ងៃ ដែលអគារ ភ្លោះត្រូវឆេះបំផ្លាញ ក្នុងថ្ងៃវាយប្រហារភេរវកម្ម។ សារធាតុពុលគីមី នៅកន្លែង ចេញមកពី អគារឆេះរលំបាក់ បានធ្វើឲ្យពួកគេមួយចំនួនធ្លាក់ខ្លួនឈឺស្លាប់ ចំណែកមួយចំនួន កើតមានជំងឺមហារីក រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ នេះគេនៅមិនទាន់និយាយដល់ អ្នកកើតជំងឺផ្លូវចិត្ត ឬផលវិបាកសម្រាប់ប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់ ដែលធ្លាក់ខ្លួន កំព្រា ដោយសារភេរវកម្ម ១១កញ្ញា ២០០១។
ភេរវកម្មវាយប្រហារអគារភ្លោះក្រុងញូវយ៉ក ជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃ សង្រ្គាមអាមេរិក នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងអ៊ីរ៉ាក់
ភេរវកម្មរបស់ក្រុមអាល់កៃដា ទៅលើអគារភ្លោះ នៅក្រុងញូវយ៉ក ១១កញ្ញា ឆ្នាំ ២០០១ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមដែលនាំទៅរកសង្រ្គាមដ៏ធំ ២ នៃសតវត្សរ៍ ទី ២១ នោះ គឺ សង្រ្គាម នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងសង្រ្គាមនៅអ៊ីរ៉ាក់ ដែលបានបន្សល់ទុក នូវផលវិបាករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ទាំងការបាត់បង់អាយុ កងទ័ព និងប្រជាជនស៊ីវិល។
ព្រឹត្តិការណ៍ ភេរវកម្ម ក្នុងទឹកដីអាមេរិក ក៏ជាចំណុចចាប់ផ្តើមផងដែរ នៃហេតុការណ៍ដែលកំពុងកើតឡើង នៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា បច្ចុប្បន្ន ជាមួយនឹងការលេចមុខឡើងនៃចលនាជីហាតអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។
លោកប្រធានាធិបតី ប៊ូស ប្រកាសធ្វើ “សង្រ្គាមប្រឆាំងភេរវកម្ម”
នៅតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយ ដែលអគារ ភ្លោះ នៅក្រុងញូវយ៉ក រងការវាយប្រហារភេរវកម្ម លោកប្រធានាធិបតី ប៊ូស បានប្រកាសធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំង ក្រុមភេរវនិយម ជាពិសេស ក្រុមអាល់កៃដា ដឹកនាំដោយអូសាម៉ា បិនឡាដិន ដែលអាមេរិកចោទប្រកាន់ថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយ ការវាយប្រហារភេរវកម្មក្រុងញូវយ៉ក។
នៅមួយខែ ក្រោយ ភេរវកម្ម នៅញូវយ៉ក អាមេរិក បានផ្តើមធ្វើសង្រ្គាម ឈ្លានពានអាហ្វហ្កានីស្ថាន បណ្តេញ ក្រុមតាលីបង់ចេញពីអំណាច នៅបន្ទាប់ពី រដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ បដិសេធមិនព្រម ប្រគល់ខ្លួន អូសាម៉ា បិនឡាដិន។ ដំបូងឡើយ អាមេរិកគ្រាន់តែចង់ចាប់ខ្លួន អូសាម៉ា បិនឡាដិន មេដឹកនាំ បណ្តាញអាល់កៃដា ដែលជាបញ្ជាឲ្យមានការវាយប្រហារភេរវកម្មទៅលើក្រុងញូវយ៉ក និងនៅវ៉ាស៊ីនតោន។ នៅ១០ឆ្នាំ ក្រោយ កងទ័ពអាមេរិកក៏បាន សម្រេច សម្លាប់ បិនឡានដិន មេដឹកនាំ បណ្តាញអាល់កៃដា នៅក្នុងប្រតិបត្តិការកងកុម្ម៉ងដូរពិសេសនៅក្នុងទឹកដីប៉ាគីស្ថាន។ ដោយសារតែអាមេរិកមិនបានត្រៀម ឬគ្មានផែនការច្បាស់លាស់ អាមេរិកក៏ត្រូវផុងខ្លួន ធ្វើសង្រ្គាមបន្តនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ សង្រ្គាម រយៈពេល ២០ឆ្នាំ នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលកើតចេញ ដំបូង ដោយសារតែ ការវាយប្រហារភេរវកម្ម ១១កញ្ញា បានធ្វើឲ្យអាមេរិក បាត់បង់ជីវិតទាហាន ប្រមាណ ២៥០០នាក់ និងថវិកា ជាង ២ទ្រីលានដុល្លារ។ សង្រ្គាមផុងខ្លួន ២០ឆ្នាំ ដែលអាមេរិកទើបបញ្ចប់ ជាមួយការដកទ័ព ចេញអស់ពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន កាលពីថ្ងៃ ទី ៣១សីហាកន្លងទៅ បានបន្សល់ទុកផង ភាពអាម៉ាស សម្រាប់រដ្ឋបាល របស់លោកចូ បៃដិន ដែលបានប្រកាសដកខ្លួន យ៉ាងប្រថុចញ៉ុច បំផុត ដោយសារ ការវាយលុក ចូលកាន់អំណាច របស់ក្រុមតាលីបង់ នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
សង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់អាមេរិក នៅអ៊ីរ៉ាក់ នៅឆ្នាំ ២០០៣ មានជាប់ទាក់ទងអ្វីនឹងការវាយប្រហារ ១១ កញ្ញា ក្រុងញូវយ៉ក?
នៅថ្ងៃខែ មីនា ឆ្នាំ ២០០៣ ពោលគឺជាង ១ឆ្នាំក្រោយ ធ្វើសង្រ្គាម ប្រឆាំង ភេរវនិយម នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន អាមេរិកបានធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពាន អ៊ីរ៉ាក់ ក្នុងហេតុផលថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកសាដាម ហ៊ូសេន មានលាក់ទុកអាវុធគីមី និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមអាល់កៃដា។
នៅក្រោយ សាដាម ហ៊ូសេន ត្រូវ ចាប់ខ្លួន និងក្រោយ មក ត្រូវ តុលាការអ៊ីរ៉ាក់ កាត់ទោស ព្យួរក គេដឹងថា នោះគ្រាន់តែ ការភូតកុហករបស់អាមេរិក ព្រោះថា នៅទីបំផុត គេគ្មានរកឃើញអាវុធគីមី នៅអ៊ីរ៉ាក់ ដូច ការលើកឡើងរបស់អាមេរិក។ មួយវិញទៀត ការចោទប្រកាន់របស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍របស់អាមេរិកថា របបសាដាម ហ៊ូសេន មានជាប់ទាក់ទងនឹងបណ្តាញអាល់កៃដា គឺជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ ព្រោះថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកសាដាម ហ៊ូសេន ជាសត្រូវរបស់ក្រុមអាល់កៃដា។
ដើម្បីធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ីរ៉ាក់ អាមេរិកបាននិយាយកុហកពិភពលោក ច្រើន។ គេដឹងថា អាមេរិក ចេញទៅឈ្លានពាននៅ អ៊ីរ៉ាក់ ដោយសារមូលហេតុសំខាន់ គឺរឿងប្រេងកាតរបស់ប្រទេសមួយនេះ និងដើម្បីទប់ទល់ការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់អ៊ីរ៉ង់ ដែលជាសត្រូវសួរពូជរបស់អាមេរិក។ ជាអកុសល គឺការឈ្លានពានរបស់អាមេរិក នៅអ៊ីរ៉ាក់ នេះ ហើយធ្វើឲ្យកកើត លេចឡើង ចលនាជីហាត ជ្រុលនិយម ដូចជាក្រុមអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ដែលបានធ្វើសង្រ្គាម ពង្រីកទឹកដី នៅស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់ កាលពីឆ្នាំ ២០១៤។
សង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្ម ដែលមិនចេះចប់ កំពុងពង្រឹងបណ្តាញក្រុមភេរវនិយម
អ្នកជំនាញមួយចំនួនយល់ថា ដោយភេរវកម្មប្រឆាំងអគារភ្លោះ នៅទីក្រុងញូវយ៉ក ក្នុងទឹកដីអាមេរិក អូសាម៉ា បិនឡាដិន មេបណ្តាញអាល់កៃដា ចង់ញុះញង់ឲ្យអាមេរិក ខឹង ធ្វើសង្រ្គាម ប្រឆាំង អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ ដោយប្រើដៃរបស់អាមេរិក ដែលធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពាន នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ឬនៅអ៊ីរ៉ាក់ បណ្តាញអាល់កៃដា ចង់ដាស់ ស្មារតី ពួកជីហាតនៅក្នុងពិភពលោក ឲ្យកើតមានគំនិតប្រឆាំង សងសឹកអាមេរិក។
ជាក់ស្តែង នៅពេលអាមេរិកធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពាននៅអ៊ីរ៉ាក់ ដោយសារតែអាមេរិកគ្មានផែនការ គោលដៃ សង្រ្គាម ច្បាស់លាស់ វត្តមានទ័ពរបស់អាមេរិកបានត្រឹមតែ ទៅចិញ្ចឹមចិត្តគំនិត របស់ប្រជាជន អ៊ីរ៉ាក់ ដែលទទួលអំពើយុត្តិធម៌ ពីកងទ័ពអាមេរិក ឲ្យស្អប់អាមេរិកកាន់តែខ្លាំង ហើយនិងអាចងាយធ្លាក់ទៅក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលរបស់បណ្តាញភេរវនិយម ដូចជាក្រុមអាល់កៃដា។ ដូចលើកខាងដើម ក្រុមជីហាត អង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ដែលធ្វើសង្រ្គាម សម្លាប់មនុស្ស នៅទឹកដី ស៊ីរី ពីឆ្នាំ ២០១៤ដល់ឆ្នាំ ២០១៩ ក៏កើតចេញមកពីក្រុមអ៊ីស្លាម ជ្រុលនិយម ដែល ស្អប់ ប្រឆាំង អាមេរិកនេះដែរ។
ត្រង់ចំណុចនេះ គេអាចនិយាយបានថា នៅមុនភេរវកម្ម វាយប្រហារក្រុងញូវយ៉ក ពិភពលោក មិនដែលស្គាល់អ្វីទៅ ចលនាភេរវនិយមនោះទេ។ ប៉ុន្តែ គឺសង្រ្គាមប្រឆាំង ភេរវកម្មរបស់អាមេរិក ចាប់ផ្តើមនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងនៅអ៊ីរ៉ាក់ ដែលបានធ្វើឲ្យកកើតមានចលនាភេរវនិយម ដែលដើរសាបព្រួស ធ្វើភេរវកម្ម នៅគ្រប់ទិស ក្នុងពិភពលោក ដើម្បីប្រឆាំង ជាពិសេស ផលប្រយោជន៍អាមេរិក ប្រទេសលោកខាងលិច។ ពីប៉ារីស ព្រុចស៊ែល ឡុងដ៍ បូស្តុន ភេរវកម្ម របស់ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម សុទ្ធតែទាក់ទងនឹងនយោបាយធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំងក្រុមភេរវនិយម របស់អាមេរិក និងសហគមន៍អន្តរជាតិ នៅអ៊ីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ