បារាំងខឹង អូស្ត្រាលីដែលហែកចោលកិច្ចសន្យាជាមួយបារាំង ដើម្បីទិញនាវាមុជទឹកអាមេរិក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:៣៦
អាមេរិក អូស្ត្រាលី និងអង់គ្លេសបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខដ៏សំខាន់មួយ នៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក កាលពីថ្ងៃពុធទី ១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១។ ទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកចាត់ទុកជាការបោះជំហានជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងបី អូស្ត្រាលី យល់ព្រមទិញនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរពីអាមេរិក។ កិច្ចព្រមព្រៀង ដែលមានឈ្មោះថា AUKUS បានធ្វើឲ្យប្រទេសចិន និងបារាំងសប្បាយចិត្ត។
នៅក្នុងជំនួបតាមសន្និសីទវីដេអូ កាលពីថ្ងៃពុធ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជាមួយ នាយករដ្ឋមន្រ្តី អូស្ត្រាលី និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេស បានប្រកាសរួមគ្នា កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីសន្តិសុខ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
កិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីសន្តិសុខ នៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានឈ្មោះ ហៅកាត់ ជាភាសាអង់គ្លេស ថា Aukus មកពីពាក្យ Australia United Kingdom United States មាននិយាយថា អាមេរិក នឹងជួយបំពាក់នាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរឲ្យប្រទេសអូស្ត្រាលី។ កិច្ចព្រមព្រៀង មាននិយាយផងដែរ ពីការសហការ ចែករំលែក រវាងប្រទេសទាំងបី នៅក្នុងវិស័យ ការពារជាតិតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រនែត និងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ ដូចជា វិស័យ បញ្ញាសិប្បនិម្មិត បច្ចេកវិទ្យា កង់ទិក និងបច្ចេកវិទ្យាក្រោមសមុទ្រ។
សម្រាប់ភាគីអាមេរិក កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាការបោះជំហានប្រវត្តិសាស្រ្ត ព្រោះថា នេះជាលើកទី១ ដែលអាមេរិកចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យា ខាងសាងសង់នាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ឲ្យអូស្ត្រាលី ដែលតាមជាសម្ព័ន្ធមិត្តសំខាន់យូរមកហើយរបស់អាមេរិក។ តាមសេតវិមាន ក្នុងរយៈពេល ជាង ៥០ឆ្នាំមកនេះ មានប្រទេសតែមួយគត់ គឺអង់គ្លេស ដែលបានទទួលបច្ចេកវិទ្យាផលិតនាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ពីអាមេរិក។
ទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀង អាមេរិកនឹងជួយខាងផ្នែកបច្ចេកទេស បច្ចេកវិទ្យា និងសំភារៈ ដើម្បី ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យអូស្ត្រាលី អាចផលិតនាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងទឹកដីអូស្ត្រាលី។ ការណ៍នេះនឹងធ្វើឲ្យអូស្ត្រាលី ក្លាយជាប្រទេស ទី ៧ ក្នុងលោក ដែលមាននាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ។ សព្វថ្ងៃមានតែប្រទេស៦ប៉ុណ្ណោះ ដែលមាននាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ដែលមានដូចជា បារាំង អាមេរិក អង់គ្លេស ចិន រុស្ស៊ី និងឥណ្ឌា។
កិច្ចព្រមព្រៀង សហការខាងផ្នែកសន្តិសុខមានគោលដៅ ទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅតំបន់អាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម មេដឹកនាំប្រទេសទាំងបីមិនបាននិយាយចំៗឈ្មោះប្រទេសចិន។ ប៉ុន្តែ គេនិយាយ តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកំពុងប្រឈមកាន់តែខ្លាំង នឹងការគំរាមកំហែងផ្នែកសន្តិសុខ។ ទោះគេមិននិយាយចំឈ្មោះ គេដឹងច្បាស់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីសន្តិសុខ ដែលអាមេរិក អង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី ទើបប្រកាសរួមគ្នា កាលពីថ្ងៃ ម្សិលមិញ ជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយរបស់អាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំ របស់រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិន ដែលចង់អូសទាញកម្លាំងយោធារបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ដើម្បីទប់ទល់ចិន។ ចិនដែលកំពុងពង្រីកដែនឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ ប៉ាស៊ីហ្វិក តាមរយៈ ការកសាង ពង្រឹងវិស័យកងទ័ពជើងទឹក ការទាមទារកម្មសិទ្ធិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយនិងយុទ្ធសាស្រ្តផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ខ្លួន។
ចាប់តាំងពីចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្ល៉េះ លោកចូ បៃដិនបាននិយាយដដែលៗ ថា លោកចង់ប្រឈមមុខនឹងចិន ដូច ប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំ ប៉ុន្តែ ក្នុងវិធីសាស្រ្តមួយបែបផ្សេងទៀត ពោលគឺមិនប្រឈមមុខ ដោយត្រង់ៗ ឈ្លោះជាមួយ ចិនដោយផ្ទាល់នោះទេ។
លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក បានលេងគ្រប់សន្លឹកបៀ ដើម្បីប្រមូលកៀងគរ សម្ព័ន្ធមិត្ត គ្នីគ្នា ដើម្បីប្រឆាំងអំណាចឥទ្ធិពលរបស់ចិន។ នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅថ្ងៃ ទី ២៤កញ្ញាខាងមុខ លោកចូ បៃដិនក៏ត្រូវបើកជំនួបកំពូល ទទួល ជួបមេដឹកនាំ ក្រុមប្រទេស Quad ដែលមានដូចជាប្រទេសឥណ្ឌា ជប៉ុន និងអូស្ត្រាលី ដើម្បីនិយាយពីបញ្ហាសន្តិសុខ នៅតំបន់ឥណ្ឌូ ប៉ាស៊ីហ្វិក។
ចង់ ឬមិនចង់ កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិសុខនាំមុខដោយអាមេរិក បានធ្វើឲ្យភាគីចិនប្រតិកម្មចោទប្រកាន់ប្រទេសទាំងបី ថា កំពុងធ្វើសង្រ្គាមត្រជាក់ ផ្នែកចិត្តសាស្រ្ត និងវិនិច្ឆ័យ ខុសទៅលើប្រទេសដទៃ។ ចិន តាមរយៈ ស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅវ៉ាស៊ីនតោន បានប្រតិកម្មរិះគន់ថា គេមិនគួរបង្កើតក្រុមប្រទេសផ្តាច់មុខមួយ ដើម្បីសំដៅ វាយប្រហារផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសទីបីនោះទេ។
បារាំងខឹងសម្បារព្រោះកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិសុខ អាមេរិក អូស្ត្រាលី និងអង់គ្លេសបានទៅសម្លាប់កិច្ចសន្យាលក់នាវាមុជទឹកបារាំង
នៅក្រោយបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខ ជាមួយអាមេរិក និងអង់គ្លេស ដែលមានគោលដៅ បំពាក់ នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរឲ្យអូស្ត្រាលី លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្ត្រាលី ស្កុត មូរីសុន បានប្រកាស លុបចោលកិច្ចសន្យាទិញនាវាមុជទឹក តម្លៃ ៥០ ពាន់លានដុល្លារ អូស្ត្រាលី ឬ ៣១ពាន់លានអឺរ៉ូ ដែលអូស្ត្រាលីបានចុះហត្ថលេខាជាមួយ បារាំង កាលពីឆ្នាំ ២០១៦។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុបារាំង នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសបារាំង លោកJean Yves Le Drian បានចោទប្រកាន់អូស្ត្រាលី ថា លេងស្នៀត ចាក់ពីក្រោយខ្នង បន្ទាប់ពីអូស្ត្រាលី ប្រកាសភ្លាមៗ ឈប់ទិញ នាវាមុជទឹក របស់បារាំង។ ប្រមុខការបរទេសបារាំង នៅបានចោទប្រកាន់និង និយាយប្រៀបធៀបរដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិន ទៅនឹងរដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលធ្វើនយោបាយ ដោយ ឯកតោភាគី ភ្លាមៗ ដែលគេមិនអាចដឹងមុន ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍របស់សម្ព័ន្ធមិត្ត។
បារាំងខឹងសម្បារខ្លាំង ព្រោះថា បារាំង ត្រូវបាត់បង់ប្រយោជន៍ ពីកិច្ចសន្យា ដែលធ្លាប់គេចាត់ទុកជាកិច្ចសន្យាទិញនាវាមុជទឹក ក្នុងតម្លៃដ៏មហាសាល ប្រចាំសតវត្សរ៍។ នៅឆ្នាំ ២០១៦ អូស្ត្រាលីធ្លាប់បានចុះកិច្ចសន្យាទិញ នាវាមុជទឹកពីបារាំង ចំនួន ១២គ្រឿង។ តាមកិច្ចសន្យាទិញលក់នាវាមុជទឹក ដែលមានតម្លៃ ជាង ៣១ពាន់លានអឺរូ ជាមួយបច្ចេកវិទ្យារបស់បារាំង ការដ្ឋានសាងសង់ នាវាមុជទឹក ក្នុងទឹកដីអូស្ត្រាលី ត្រូវចាប់ផ្តើម នៅឆ្នាំ ២០២២ និងដាក់ឲ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ ២០៣០។
សម្រាប់បារាំង អូស្ត្រាលីបានក្បត់ការសន្យា និងរំលោភការជឿទុកចិត្តរបស់បារាំង។ គេអាចយល់កំហឹងរបស់បារាំង ព្រោះថា អូស្ត្រាលី ប្រកាសកាត់ផ្តាច់កុងត្រា នៅតែមួយឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ មុនដែល ការដ្ឋានសាងសង់ចាប់ផ្តើម ជាផ្លូវការ។ អូស្ត្រាលី វិញ បាននិយាយការពារខ្លួនថា ដោយឈប់ទិញ នាវាមុជទឹកបារាំង អូស្ត្រាលីមិនបានប្តូរចិត្ត ទេ ប៉ុន្តែ អូស្ត្រាលីបានប្តូរមហិច្ឆតា និងដោយសារបរិយាកាសយុទ្ធសាស្រ្ត បានប្រែប្រួល។
នាវាមុជទឹករបស់បារាំងដែលត្រូវលក់ឲ្យអូស្ត្រាលី ជានាវាមុជទឹក ប្រើប្រេង ប៉ុន្តែ មិនមែនជានាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ នោះទេ។ នាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ដែលអូស្ត្រាលីត្រូវទិញពីអាមេរិក ជានាវាមុជទឹក ដែលស្ងាត់ និងអាចស្ថិតនៅក្នុងជម្រៅទឹកយូរ ដែលអូស្ត្រាលីត្រូវការចាំបាច់ សម្រាប់យុទ្ធសាស្រ្ត ការពារ ខ្លួនកុំឲ្យសត្រូវងាយចាប់សញ្ញាបាន៕
អូស្ត្រាលី និងអង់គ្លេស ថាកិច្ចព្រមព្រៀងគ្មានគោលដៅប្រឆាំងប្រទេសណាទេ
នាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេស លោកបូរីស ចនសុនបានអះអាងថា តាមរយៈ កិច្ចព្រមព្រៀងលើកនេះ ប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្ត ទាំងបី អូស្ត្រាលី អាមេរិក និងអង់គ្លេស នឹងខិតចូលជិតគ្នាកាន់តែខ្លាំង។ មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបញ្ជាក់បន្ថែមថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខជាមួយ អាមេរិក និងអូស្ត្រាលី គ្មានគោលដៅ ប្រឆាំងនឹងប្រទេសណានោះទេ ប៉ុន្តែ ផ្ទុយទៅវិញ គឺមានគោលដៅ ធានាសន្តិសុខ ស្ថិរភាព នៅក្នុងតំបន់ អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
សម្រាប់ករណីបារាំង រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអង់គ្លេសអះអាងថា អង់គ្លេស គ្មានបំណង ធ្វើឲ្យបារាំង ទាស់ចិត្ត និងរារាំងបារាំង។ “បារាំងនៅតែ សម្ព័ន្ធមិត្តយោធា នៅអឺរ៉ុប។ អង់គ្លេសមិនបានឆក់ឱកាសនោះទេ។ អូស្ត្រាលីបានសម្រេចចិត្ត ចង់មានសមត្ថភាពការពារជាតិ បែបផ្សេងតែប៉ុណ្ណោះ។” នេះជាប្រសាសន៍របស់រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអង់គ្លេស លោក Ben Wallace។
នៅមុនភាគីបារាំងបញ្ចេញកំហឹង ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកចូ បៃដិនបាននិយាយធានាថា អាមេរិកចង់ធ្វើការដោយជិតស្និទ្ធជាមួយបារាំង នៅក្នុងតំបន់ដ៏យុទ្ធសាស្រ្ត។ សម្រាប់លោកចូ បៃដិន បារាំងជាដៃគូគន្លឹះ របស់អាមេរិក។ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស បារាំងបានទាមទារឲ្យប្រទេស ពាក់ព័ន្ធក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ពន្យល់បំភ្លឺ នៅក្រោយ បារាំងត្រូវរបូតបាត់កិច្ចសន្យា លក់នាវាមុជទឹក តម្លៃរាប់ពាន់លានអឺរ៉ូ។
នៅក្នុងករណីចិន នាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្ត្រាលីផ្ទាល់អះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិសុខ នៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក គ្មានគោលដៅ ប្រឆាំងនឹងចិននោះទេ។ ជាក់ស្តែង លោកបានសរសេរសំបុត្រ ទៅប្រមុខដឹកនាំចិន លោកស៊ី ជីនពីង ដើម្បី សុំឲ្យបើកការចរចាឡើងវិញ ជាមួយអូស្ត្រាលី។
ការអះអាងរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី ពិបាកនឹងឲ្យភាគីចិនជឿទុកចិត្ត ព្រោះថា អូស្ត្រាលីកំពុងមានភាពតានតឹងខ្លាំងមិនធ្លាប់មានជាមួយចិន ជាពិសេស សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅជាង១ឆ្នាំមកនេះ ពោល គឺនៅក្រោយ ពេលអូស្ត្រាលីអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិលើប្រភពជំងឺកូវីដនៅប្រទេសចិន។
ចំណែកអង់គ្លេសវិញ ទោះបីគ្មានទំនាក់ទំនងល្អក់កករជាមួយចិន ប៉ុន្តែ អង់គ្លេស ដែលទើបដើរចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប កំពុងរត់ទៅតោងមហាអំណាច អាមេរិក ដើម្បីកុំឲ្យខ្លួនឯកោនៅឆាកអន្តរជាតិ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ