សង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន៖ លោក ចូ បៃដិនរំឮកចិនឲ្យនៅឆ្ងាយពីរុស្ស៊ី ខណៈលោកស៊ី ជីនពីង បន្តចិញ្ចឹមភាពស្រពិចស្រពិល
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:១៨
កាលពីថ្ងៃសុក្រទី១៨មីនា លោក ចូ បៃដិន និងលោក ស៊ី ជីនពីង បានជួបនិយាយគ្នាតាមប្រព័ន្ធវីដេអូខុនហ្វឺរិនស៍ អស់រយៈពេលប្រមាណជា២ម៉ោង។ មេដឹកនាំមហាអំណាចទាំង២ បានលើកឡើងអំពីសំណុំរឿងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។ សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ខ្លឹមសារនៃជំនួបនេះ គឺលោក ចូ បៃដិន ចង់និយាយពន្យល់លោកប្រធានាធិបតីចិន ឲ្យដកខ្លួនឆ្ងាយពីលោកពូទីន ព្រោះមានដំណឹងថា រុស្ស៊ីបានងាកទៅពឹងចិន ដើម្បីបានជំនួយសេដ្ឋកិច្ច និង សម្ភារៈយោធាថែមទៀតផង។ តែយ៉ាងណាចិន ធ្លាប់បានអះអាងថា ខ្លួនមិនចង់ជាប់ពាក់ព័ន្ធ ជាមួយនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច បានដាក់ទៅលើរុស្ស៊ីឡើយ ព្រោះចិនមិនមែនជាភាគីណាមួយ នៅក្នុងវិបត្តិអ៊ុយក្រែនទេ។
ដូចយើងបានដឹងកន្លងមកហើយ ថាមានដំណឹងអះអាងថា រុស្ស៊ីបានងាកទៅពឹងចិន សូមឲ្យចិនជួយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងផ្តល់ឲ្យនូវសម្ភារៈយោធា គ្រឿងសព្វាវុធថែមទៀតផង។ ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដែលក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច បានដាក់ទៅលើរុស្ស៊ី គឺអាចមានប្រសិទ្ធភាពចុះខ្សោយ ប្រសិនបើរុស្ស៊ីអាចមានចិនជួយទប់។ នេះគឺជាមូលហេតុមួយ ដែលធ្វើឲ្យអាមេរិក នៅមិនសុខ ហើយត្រូវតែនិយាយជាមួយចិន ដើម្បីពន្យល់ឲ្យចិនយល់ ថាមិនត្រូវយកខ្លួនទៅបៀតជាមួយរុស្ស៊ីទេ។
យ៉ាងណាមិញ លោកស្រី Wendy Sherman អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក បានលើកឡើងតាមទូរទស្សន៍ CNN នៅមុនពេលជំនួបរវាងលោក ចូ បៃដិន និង លោក ស៊ី ជីនពីងថា អាមេរិក ចង់ឲ្យគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិន គិតពិចារណាឲ្យបានច្បាស់ ថាអនាគតខ្លួនគឺស្ថិតនៅជាមួយអាមេរិក ជាមួយអឺរ៉ុប និងប្រទេសរីកចម្រើនផ្សេងទៀត មិនមែននៅជាមួយរុស្ស៊ី របស់លោកពូទីនឡើយ។ ដូច្នេះ ចូរចិនកុំទៅគាំទ្រនៅខាងរុស្ស៊ីឲ្យសោះ។
"... សូមព្យាយាមម្តងទៀត !"
ឆ្លងកាត់ការនិយាយគ្នា អស់រយៈពេលប្រមាណ២ម៉ោង រវាងលោកចូ បៃដិន និងលោក ស៊ី ជីនពីង ជារួមយើងឃើញថា មិនមានការយល់ស្របគ្នាណាមួយទេ ក្រៅតែពីសំដីប្រកាសបែបការទូត របស់ចិនដែលអះអាងថា អាមេរិកនិងចិន ត្រូវតែរួមគ្នាការពារសន្តិភាព ស្ថិរភាពពិភពលោក។ បណ្តាញទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន បានផ្សាយថា លោកស៊ី ជីនពីង បានលើកឡើងថា គ្មានភាគីណាមួយ ចង់ឃើញ “វិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន” ផ្ទុះឡើងនោះទេ ហើយវាក៏មិនហុចប្រយោជន៍ទៅនរណាទាំងអស់។
តែទន្ទឹមគ្នានេះ យោងតាមលិខិតប្រកាស របស់ក្រសួងការបរទេសចិន ក្រោយជំនួបតាមវីដេអូខុនហ្វឺរិនស៍បានបិទបញ្ចប់ គឺភាគីចិនបានអំពាវនាវ ឲ្យអាមេរិក និង អូតង់ ត្រូវតែស្តារការសន្ទនាគ្នាជាមួយរុស្ស៊ី ដោយត្រូវស្តាប់ការបារម្ភរបស់រុស្ស៊ី ទាក់ទិននឹងបញ្ហាសន្តិសុខ។ ត្រង់ចំណុចនេះ យើងឃើញថា ចិនកំពុងតែប្រើប្រាស់ អំណះអំណាង ក៏ដូចជាភាសានិយាយ តាមរបៀបរុស្ស៊ី ពោលគឺកំហុសគ្រប់យ៉ាង មកពីអាមេរិក និងអូតង់ ដែលគំរាមរុស្ស៊ីមុន។ យ៉ាងណាមិញ នៅក្នុងខ្លឹមសារ នៃការផ្សព្វផ្សាយរបស់បណ្តាញព័ត៌មានចិន ក៏ដូចជាក្នុងលិខិតប្រកាសផ្លូវការចិន គឺគេមិនបានប្រើពាក្យ “សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន” សូម្បីតែម្តង។ ពោលគឺគេនិយាយត្រឹមថា “វិបត្តិអ៊ុយក្រែន” ឬ “ស្ថានភាពនៅអ៊ុយក្រែន” ដែលនេះ គឺជាធាតុផ្សំនៃភាសានិយាយ របស់លោកពូទីន ទាំងស្រុងតែម្តង។
ជំហរនៅកណ្តាលរបស់ចិន ដែលមានរូបភាពខាងក្រៅ
សម្រាប់ភាគីអាមេរិក លោកស្រីជែន សាគី អ្នកនាំពាក្យសេតវិមាន បានលើកឡើងថា អាមេរិកនឹងរងចាំតាមដានសកម្មភាពរបស់ចិនជានិច្ច។ បើចិនពិតជាបញ្ជូនសម្ភារៈសិក គ្រឿងសព្វាវុធទៅជួយរុស្ស៊ីមែន គឺអាមេរិកនិងដាក់ទណ្ឌកម្មលើចិន។
បើនិយាយពីរូបភាពខាងក្រៅ គឺចិន ប្រកាន់ជំហរកណ្តាល មិនកាន់ជើង ហើយក៏មិនប្រឆាំងរុស្ស៊ីដែរ។ យោងតាមលោកស្រី Alice Ekman សាស្ត្រាចារ្យជំនាញទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ បានលើកឡើងថា បើចិនប្រកាសជំហរជាផ្លូវការ ថាមិនគាំទ្ររុស្ស៊ី ក៏វាគ្រាន់តែជារូបភាពខាងក្រៅ ដើម្បីបំភ័ន្តភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងធាតុពិតជាក់ស្តែង គឺវាមានធាតុផ្សំច្រើនណាស់ ដែលបានបង្ហាញថា ចិនបានសម្រេចចិត្តឈរខាងរុស្ស៊ីរួចទៅហើយ។
តាំងតែពីដំបូង មុនពេលសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន បានចាប់ផ្តើម គឺ ចិនមិនបាននិយាយផ្ទុយ ពីអ្វីដែលរុស្ស៊ីលើកឡើងទេ។ ពោលគឺមានតែបន្ទរបន្ថែម ដូចអ្វីដែលលោកពូទីនបាននិយាយ។ ជាក់ស្តែង គឺធាតុផ្សំនៃភាសានិយាយ ដែលចិនប្រើពាក្យដូចខាងរុស្ស៊ីប្រើអញ្ចឹង។ អំណះអំណាងដែលរុស្ស៊ីចោទថាអូតង់គំរាម ជាដើម ក៏ចិនលើកយមកនិយាយតាមដែរ។ បន្ថែមពីនេះ ចិនបានប្រកាសថាខ្លួនមិនចូលរួមនៅក្នុងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច បានដាក់លើរុស្ស៊ីទេ។ មានន័យថា ចិននឹងនៅតែធ្វើជំនួញជាមួយរុស្ស៊ីជាប្រក្រតី។
ជាងនេះទៀត ចិន បានបោះឆ្នោតអនុប្បវាទនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ហើយមិនមែនអនុប្បវាទធម្មតា ដោយចង់ថា មិនគាំទ្រ ហើយក៏មិនប្រឆាំងនោះទេ តែជាអនុប្បវាទបែបសកម្ម។ ពោលគឺមុននឹងបោះឆ្នោតអនុប្បវាទនេះ គឺក្រុមការងារចិន នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្យាយាមយ៉ាងសកម្ម ទាមទារឲ្យគេកែប្រែខ្លឹមសារ នៃសេចក្តីសម្រេចចិត្តរួម ដើម្បីកុំឲ្យគេប្រើពាក្យចោទប្រកាន់ ថ្កោលទោសរុស្ស៊ីខ្លាំងពេក។ បើចិននៅកណ្តាល គឺចិនមិនគួរធ្វើបែបនេះទេ តែនេះគឺចិនបានប្រកាន់ជំហរ ចង់ជួយរុស្ស៊ីរួចទៅហើយ។
ចំណុចមួយទៀតនោះ យោងតាមការវិភាគរបស់លោកស្រីសាស្ត្រាចារ្យ Alice Ekman គឺទំហំនៃវិវាទ ទំនាស់ ការប្រជែងគ្នា រវាងអាមេរិក និងចិន គឺធំធេង និងជ្រៅខ្លាំងណាស់ ទាំងផ្នែកមនោគមវិជ្ជា នយោបាយការបរទេស សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច-ពាណិជ្ជកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យាជាដើម។ ដូច្នេះ ចង់មិនចង់ពេលនេះ រុស្ស៊ី និង ចិន មានចំណុចរួមមួយដូចគ្នា គឺមានអាមេរិកជាសត្រូវរួម។ ហើយចំណងយុទ្ធសាស្ត្ររវាងចិន និងរុស្ស៊ីនេះ គឺមិនមែនឈរតែលើតថៈភាពជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះទេ តែវាជាចំណងមនោគមវិជ្ជា ដែលរីកធំឡើងៗកាន់តែខ្លាំង ប្រមាណជិត១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ពោលគឺ ចិន និងរុស្ស៊ី មានទស្សនវិស័យរួមគ្នា ចង់ពួតកម្លាំងគ្នា ទប់ទល់ជាមួយនយោបាយវាទទី របស់អាមេរិក។ ប៉ូល២ផ្ទុយគ្នា កំពុងតែលេចរូបរាងកាន់តែច្បាស់ហើយ គឺប៉ូលក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ដែលមានអាមេរិក និងអឺរ៉ុប និងប៉ូលមួយទៀត គឺចិន និងរុស្ស៊ីនេះឯង។
តៃវ៉ាន់ នឹងអាចមានវាសនាដូចអ៊ុយក្រែន?
យ៉ាងណាមិញ ការប្រជែងគ្នា រវាងចិន និងអាមេរិកនេះ កំពុងតែធ្វើឲ្យមានការបារម្ភខ្លាំងណាស់ បើយើងក្រឡេកទៅមើល សំណុំរឿងកោះតែវ៉ាន់។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ នាវាចម្បាំង របស់អាមេរិក និងនាវាចម្បាំងចិន បានបើកឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ជាបន្តបន្ទាប់ ហាក់ដូចជាមានចេតនាបង្ហាញការកំញើញគ្នាទៅវិញទៅមក។ នេះគឺជាសំណុំរឿងមួយ ដែលគួរឲ្យបារម្ភមែន សម្រាប់តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
ចិន មិនដែលលាក់ទេ នូវចេតនារបស់ខ្លួន ក្នុងការយកតៃវ៉ាន់មកគ្រប់គ្រងវិញ បើទោះបីត្រូវប្រើកម្លាំង។ ការគំរាមកាន់តែខ្លាំងរបស់ចិន ធ្វើឲ្យតៃវ៉ាន់ភ័យខ្លួន ងាករកចំនួយបន្ថែមពីអាមេរិក។ នៅក្នុងអាណត្តិរបស់លោក ចូ បៃដិននេះ គឺអាមេរិកបានចុះកិច្ចសន្យាលក់អាវុធឲ្យតៃវ៉ាន់ ចំនួន២បន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពការពារខ្លួនផ្លូវអាកាស ក្នុងករណីដែលចិនបើកការវាយប្រហារមែន។ តែចិន វិញ ក៏បានបន្ថែមសមត្ថភាពខ្លាំងណាស់ដែរ និងបានបង្ហាញឲ្យតៃវ៉ាន់ឃើញ កាន់តែញឹកថែមទៀតផង។
យោងតាមការផ្សាយរបស់បណ្ដាញព័ត៌មានផ្លូវការចិន ក្នុងពេលនិយាយគ្នា កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ គឺលោកស៊ី ជីនពីង បានប្រាប់ទៅ លោក ចូ បៃដិន ថា ក្នុងសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ អាមេរិក ត្រូវតែចាត់ចែងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ពុំនោះទេ វានឹងធ្វើឲ្យខូច ដល់ទំនាក់ទំនង រវាងចិន និងអាមេរិក។ យោងតាមសេតវិមាន លោក ចូ បៃដិន វិញ បានឆ្លើយតបទៅវិញថា គោលនយោបាយរបស់អាមេរិក ចំពោះតៃវ៉ាន់ គឺមិនប្រែប្រួលឡើយ។ ពោលគឺអាមេរិក នៅតែប្រឆាំងដាច់ខាត នូវរាល់សកម្មទាំងឡាយណា ដែលសំដៅកែប្រែលក្ខន្តិកៈ Statu quo ដោយភាគីណាមួយតែម្នាក់ឯង។
សំណួរសួរថា តើចិន នឹងសម្រេចចិត្តវាយដណ្តើមយកតៃវ៉ាន់ដែរឬទេ? ហើយបើចិនធ្វើមែន តើអាមេរិក នឹងហ៊ានលូកដៃជួយតៃវ៉ាន់ឬក៏អត់! សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន បានបង្ហាញឲ្យឃើញហើយថា គោលជំហររឹងរូសរាងខ្លួន ទីបំផុតដោះស្រាយអ្វីមិនបាន មានតែផ្ទុះអាវុធ ដែលអ៊ុយក្រែនរងគ្រោះ។ ដូច្នេះនេះអាចជាមេរៀនមួយ ដែលគេគួរតែពិចារណា ដើម្បីប្រឹងប្រែង រកផ្លូវដោះស្រាយសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ ដោយសន្តិវិធី ទាន់អ្វីៗ មិនទាន់ហួសពេល ដូចករណីនៅអ៊ុយក្រែន!
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ