ជំនួបកំពូលបក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ នៅតូក្យូ ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រទប់ទល់ឥទ្ធិពល ចិន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៤៤
ថ្ងៃអង្គារ៍ទី២៤ឧសភា ថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមប្រទេសបក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ (Quad) មានដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក-ជប៉ុន-អូស្រ្តាលី-ឥណ្ឌា បានជួបជុំគ្នា នៅក្រុងតូក្យូ ដើម្បីជជែកគ្នារកផ្លូវដោះស្រាយស្ថានការណ៍ប្រឈមចំពោះមុខ ពិសេសគឺរកច្រកផ្លូវទប់ទល់នឹងកំណើនឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ចនិងយោធារបស់មហាយក្ស ចិន នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក។ ជំនួបកំពូលនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា ជួនចំពេលដែល ទីក្រុងប៉េកាំង កំពុងតែពង្រឹងកម្លាំងយោធា និងធ្វើសមយុទ្ធយោធា កាន់តែញឹកនិងកាន់តែច្រើន នៅកៀកក្បែរតំបន់ជម្លោះ ពិសេសម្តុំកោះតៃវ៉ាន់។
សាវតារ បក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ (Quad)
បក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ (Quad) គឺជាឈ្មោះមិនផ្លូវការនោះទេ តែគេបានដឹងថា ក្រុមប្រទេសចតុភាគី សហរដ្ឋអាមេរិក-ជប៉ុន-អូស្រ្តាលី-ឥណ្ឌា បានបង្កើតឲ្យមានទម្រង់នៃការពិភាក្សាគ្នានេះ ចេញជារូបរាងដំបូង នៅឆ្នាំ ២០០៧។ តែបើយើងទៅឲ្យឆ្ងាយបន្តិច គឺវាមានដុះពន្លកតាំងពីឆ្នាំ២០០៤ មកម្ល៉េះ ពោលគឺក្រោយព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះរលកផ្ទុះស៊ូណាមិ។ ពីដំបូងដៃ មានការធ្វើលំហាត់យោធាតាមផ្លូវទឹករួមគ្នា រវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងឥណ្ឌា។ ហើយក្រោយមក ក៏មានអូស្ត្រាលី ជាបន្ថែមទៀត ដែលកាន់តែធ្វើឲ្យសម្ព័ន្ធនេះ កាន់តែមានកម្លាំងធំឡើង។
ប្រទេសទាំងបួននេះ សហរដ្ឋអាមេរិក-ជប៉ុន-អូស្រ្តាលី-ឥណ្ឌា គឺមិនមែនជាមិត្តចាក់ទឹកមិនលិចរបស់ចិនឡើយ។ យើងដឹងស្រាប់ថាសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ជាតួអង្គអរិភាពចំពោះគ្នា ស្ទើរតែគ្រប់វិស័យ។ បីប្រទេសទៀត ក៏ជាប្រទេសដែលមើលមុខ ចិន មិនចំដែរ។ អូស្ត្រាលី មានរឿងរកាំរកូសជាមួយ ចិន មិនចេះដាច់។ បើនិយាយពី ជប៉ុននិងចិនវិញ គឺជាសត្រូវចាស់វស្សារាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ។ ថ្មីនេះ ជប៉ុន ក៏បានបង្ហើបថាជប៉ុនយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងណាស់ក្នុងរឿងតំបន់ ក្រែងថា ចិនប្រើកម្លាំងយោធាណាមួយដែលនាំឲ្យខូចសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់។ ចំណែក ឥណ្ឌា និងចិន គឺជាសត្រូវយុទ្ធសាស្ត្រនឹងគ្នាចាស់ឆ្នាំហើយ។ ឥណ្ឌានិងចិន មានព្រំដែនជាប់គ្នាប្រមាណជាជាង៣ពាន់គីឡូម៉ែត្រ តែ ឥណ្ឌានិងចិន ធ្លាប់ប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធនិងបង្ហូរឈាមសម្លាប់មនុស្សផង។ ជាក់ស្តែង យើងឃើញរួចហើយ ការប្រយុទ្ធគ្នានៅតំបន់ភ្នំហិមពានកាលពីឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ។ ហើយក៏ព្រោះតែការប៉ះទង្គិចយោធានៅឆ្នាំ២០២០នេះដែរ បានជាធ្វើឲ្យ ឥណ្ឌា បោះជំហានចូលស៊ប់ពេញទំហឹង ចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ (Quad) និងអាចបង្កើតបានជា ក្រុមសម្ព័ន្ធយោធាមួយដ៏ខ្លាំងពិតប្រាកដ រវាងទាំងបួនប្រទេសនេះ។
ជំនួបបក្សសម្ព័ន្ធ ក្វាដ នៅក្រុងតូក្យូ បានសម្រេចលទ្ធផលយ៉ាងណាខ្លះ?
តាមប្រភពនៃអ្នកទទួលខុសត្រូវជាន់ខ្ពស់អាមេរិកម្នាក់ គឺឲ្យដឹងថា ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងបួន ត្រូវរកឯកភាពគ្នា ដើម្បីមានប្រព័ន្ធរួមមួយ សម្រាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវទឹកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយសម្រាប់ជាមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹកផង និងជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចរួមគ្នាផង។ ក្នុងការចរចាជជែកគ្នានោះ ប្រទេសទាំងបួន ក៏ត្រូវរកមធ្យោបាយឯកភាពចំពោះការចែករំលែងព័ត៌មានឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពលើផ្លូវសមុទ្ទ តួយ៉ាងសកម្មភាពនេសាទខុសច្បាប់ ជាដើម។
ក្រៅពីនេះ ព័ត៌មានដែលធ្លាក់មកក្តៅៗ គឺ ជប៉ុន សហរដ្ឋអាមេរិក ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី បានសម្រេចចិត្តរួមគ្នាថា គ្រោងនឹងវិនិយោគយ៉ាងហោច៥០ពាន់លានដុល្លារ (៤៧ពាន់លានអឺរ៉ូ) គឺវិនិយោគក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំទៅមុខ។ នេះគឺការប្រកាសឲ្យដឹងពីសំណាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន។ ប្រទេសទាំងបួននេះ កំពុងតែចង់ប្រជែងនឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ីរបស់ចិន ដែលគេស្គាល់ថា គម្រោងផ្លូវសូត្រ ឬ ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់ មួយនោះហើយ។
ចំណុចខ្សោយមួយរបស់ក្រុមបក្សសម្ព័ន្ធចតុភាគី គឺគេបារម្ភពីជំហររបស់ ឥណ្ឌា។
ត្រង់ចំណុចនេះ ត្រូវគេមើលឃើញគ្រប់គ្នាថាពិតដូច្នេះមែន។ ឧហរណ៍មួយ ករណីសង្គ្រាមឈ្លានពានរុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ប្រទេសបីផ្សេងទៀតបានថ្កោលទោសរុស្ស៊ីជាចំហ តែចំពោះឥណ្ឌាវិញ គឺរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ឬក៏ ប្រឹងប្រឹងរក្សាជំហរជាកណ្តាល។ រឿងនេះ យើងក៏ដឹងដែរ ថាឥណ្ឌា នៅត្រូវការពឹងពាក់ច្រើនលើរុស្ស៊ី ពិសេសគ្រឿងសព្វាវុធ។ ចំណុចនេះ ក៏ត្រូវ សាស្ត្រាចារ្យនយោបាយ Kazuhiro Maeshima នៅសកលវិទ្យាល័យសូហ្វីយ៉ា នៅក្រុងតូក្យូ កត់សម្គាល់ដែរថា បក្សសម្ព័ន្ធក្វាដ ហាក់ប្រឹងប្រែងយកចិត្តទុកដាក់ណាស់ ក្នុងរកវិធីសាស្ត្រទប់ទល់នឹងចិន តែឥណ្ឌាឯណោះហាក់ប្រហែលជាអាចកាន់ជំហរអព្យាក្រឹតផង មើលទៅ។ ទោះជាម្តេចក្តី ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកចូ បៃដិន នៅ ក្នុងឱកាសជំនួបនេះ បានលួងលោមចិត្តឥណ្ឌា និងពង្រឹងស្មារតីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រិ នរិន្ទ្រាម៉ូឌី ឲ្យទុកចិត្តលើបក្សសម្ព័ន្ធ ហើយហ៊ាននិយាយពីជំហរឲ្យត្រង់ទៅត្រង់មក។
ចិន ក៏មិនមែននៅស្ងៀមឯណា។ ប៉ុន្មានរយៈនេះ ចិនក៏ប្រឹងចងសម្ព័ន្ធមិត្តច្រើនដែរ នៅក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក។
ការណ៍ចិនចងសម្ព័ន្ធជាមួយប្រជាជាតិក្នុងតំបន់បន្ថែមទៀត គឺមិនមែនជាក្តីបារម្ភសម្រាប់តែបក្សសម្ព័ន្ធក្វាដនោះទេ រដ្ឋខ្លះទៀតក្នុងតំបន់ ក៏ហាក់ព្រួយដែរ។ ជាក់ស្តែង កាលពីខែមុននេះ មហាយក្សចិន បានសម្រេចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីសន្តិសុខ ជាមួយនឹងប្រជុំកោះ Salomon ហើយអ្នកវិភាគគេមើលឃើញថា រដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំង ក៏នឹងអាច ពង្រឹងពង្រីកកិច្ចព្រមព្រៀមផ្នែកសន្តិសុខនេះ ជាមួយប្រទេសនិងកោះដទៃផ្សេងទៀតដែរ ដូចជា Vanuatu, Samoa, Tonga និង Kiribati ជាដើម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ