COP27៖ ពិភពលោកជួបគ្នា រកវិធីទប់ស្កាត់វិនាសកម្មអាកាសធាតុ ដែលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:០៣
សន្និសីទអាកាសធាតុ COP27 ដែលធ្វើនៅទីក្រុងមាត់សមុទ្រ Charm el-Cheikh ប្រទេសអេហ្ស៊ីប បានចាប់ផ្តើមបើកទ្វារ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៦វិច្ឆិកា ។ ថ្ងៃចន្ទនេះ គឺជាថ្ងៃចាប់ផ្តើមនៃការថ្លែងសុន្ទរកថា របស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់ មុននឹងឈានទៅដល់ការប្រជុំជជែកពិភាក្សាគ្នា លើចំណុចសំខាន់ៗជាច្រើន ក្នុងសំណុំរឿងអាកាសធាតុនេះ។ យោងតាមរបាយការណ៍ជំនាញ សីតុណ្ហភាពរបស់ផែនដីយើង បានកើនឡើងកំដៅយ៉ាងរហ័ស នាប្រមាណ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ខណៈដែលការប្រឹងប្រែងក្នុងការកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ នៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទាល់តែសោះ។ ផែនដីឡើងកំដៅ បានធ្វើឲ្យប្រែប្រួលក្រឡាប់ចាក់ទាំងស្រុង ដល់ប្រព័ន្ធអាកាសធាតុ និងបានបង្កឲ្យមានវិនាសកម្មគ្រោះធម្មជាតិកាចសាហាវ កាន់តែខ្លាំងឡើង។
គ្មានវត្តមានលោកស៊ី ជីនពីង
វត្តមានរបស់ក្រុមប្រទេសធំៗ ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច បញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ច្រើនជាងគេនោះ គឺត្រូវគេរំពឹងរងចាំខ្លាំងណាស់ ព្រោះវាបញ្ជាក់ អំពីការយកចិត្តទុកដាក់ ក៏ដូចជាការចូលរួមរបស់ប្រទេសទាំងនោះ នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិអាកាសធាតុ។ វិបត្តិអាកាសធាតុ គឺជាបញ្ហាសកលដែលបណ្តាលមកពីការកើនឡើងកំដៅផែនដី កំដីផែនដីនេះមួយផ្នែកធំ គឺប្រទេសឧស្សាហកម្មនាំមុខ ជាអ្នកបង្កឡើង រីឯអ្នករងគ្រោះ គឺប្រជាជននៅតាមប្រទេសក្រីក្រ។
ថ្ងៃទី៧ និង ទី៨វិច្ឆិកានេះ គឺជារយៈពេល ដែលថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់ ប្រមាណ១២០ប្រទេស ត្រូវផ្លាស់វេនគ្នា ឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា បង្ហាញអំពីការសន្យាចូលរួមដោះស្រាយវិបត្តិអាកាសធាតុ។ បន្ទាប់មកទៀត គឺជាវេទិកាប្រជុំជជែកគ្នារយៈពេល២សប្តាហ៍ រវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ អ្នកជំនាញគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ដើម្បីដោះដូរគំនិតគ្នា រកដំណោះស្រាយធ្វើយ៉ាងណា ឈានទៅស្រោចស្រង់ផែនដីយើង ពីមហន្តរាយអាកាសធាតុ។
មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៤ម៉ឺននាក់ ដែលមានវត្តមានក្នុងសន្និសីទCOP27នេះ។ តែផ្ទុយទៅវិញ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ីន ជីនពីង គ្មានវត្តមានក្នុងកម្មវិធីនេះ។ ក្នុងនាមចិន ជាប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ធំជាងគេបង្អស់ប្រហាក់ប្រហែលនឹងសហករដ្ឋអាមេរិក គឺវាជារឿងគួរឲ្យខកចិត្តខ្លាំងណាស់ ដែលលោកប្រធានាធិបតីចិន មិនមកចូលរួមបែបនេះ។ វាសបញ្ជាក់ថា សម្រាប់ពេលនេះ ចិនមានគោលនយោបាយដឹកនាំ ផ្តល់អាទិភាពទទៅបញ្ហាផ្សេងទៀត ជាក់ស្តែងបញ្ហាផ្ទៃក្នុង សេដ្ឋកិច្ចដែលចុះទន់ខ្សោយជាដើម ចំណែករឿងអាកាសធាតុសកល ត្រូវគេធីបទុកមួយឡែកសិន។
ដូចគ្នាដែរ លោក ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន ក៏គ្មានវត្តមាននៅថ្ងៃនេះដែរ។ តាមការគ្រោងទុក លោកនឹងអញ្ជើញមកទាល់តែថ្ងៃ១១វិច្ឆិការឯណោះ ដោយសារតែជាប់រវល់នឹងកិច្ចការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក៏ហាក់ដូចជាបង្ហាញការដកឃ្លា ពីបញ្ហាអាកាសធាតុណាស់ដែរ ដោយសារតែត្រូវដោះស្រាយវិបត្តិផ្ទៃក្នុងច្រើនជំពូក ដែលចោទឡើងខ្លាំងណាស់ ទាំងសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។
ក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចធំៗ គឺមានតែលោកម៉ាក្រុង ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកអូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ និងលោក រីស៊ី ស៊ូណាក់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស ដែលមានវត្តមានចូលរួម។ មេដឹកនាំប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខG20ផ្សេងទៀត ដូចជាកាណាដា អូស្ត្រាលី ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌា ប្រេស៊ីល មិចស៊ិក អាហ្សង់ទីន ជាដើម មិនមកចូលរួមទេ គឺបញ្ជូនតែគណៈប្រតិភូតូចតាចមកចូលរួមប៉ុណ្ណោះ។
“គ្មានវិបត្តិណា ដែលមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរជាសកលដូចវិបត្តិអាកាសធាតុ”
នៅក្នុងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍ របស់លោក Simon Stiell ប្រេសិទពិសេសទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាកាសធាតុនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកបានលើកឡើងថា វិបត្តិទាំងអស់សុទ្ធតែជារឿងចាំបាច់ត្រូវដោះស្រាយ តែគ្មានវិបត្តិណា ដែលមានផលវិបាកជាសកល និងធ្ងន់ធ្ងរ ដូចវិបត្តិអាកាធាតុនេះទេ។ ឆ្នាំ២០២២នេះ ជាឆ្នាំនៃការបំបែកឯកត្តកម្មទាក់ទិននឹងគ្រោះហន្តរាយធម្មជាតិ។ គ្រោះទឹកជំនន់ ខ្យល់ព្យុះ គ្រោះរាំងស្ងួត ភ្លើងឆេះព្រៃ សីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង ជាដើម។ល។ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងរយៈពេលយូរ និងមានភាពផ្លាស់ប្តូរកាន់តែរហ័ស ធ្វើឲ្យមនុស្សយើងមិនអាចសម្របទាន់។ នៅក្នុងសារវីដេអូ ដែលត្រូវគេចាក់ផ្សាយក្នុងឱកាសបើកទ្វារសន្និសីទCOP27 កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានថ្លែងរន្ធាន់ថា ផែនដីយើងកំពុងតែ បញ្ចេញសញ្ញាអាសន្នហើយ ចូរយើងជាមនុស្សដែលរស់នៅលើវានេះ ត្រូវប្រញ៉ាប់រួសរាន់រកដំណោះស្រាយជាបន្ទាន់។
លោក Simon Stiell ក៏បានលើកឡើងដែរថា ប្រទេសទាំងអស់ ប្រឹងប្រែងមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ នៅខ្វះឆ្ងាយណាស់។ យោងតាមការសន្និដ្ឋានបណ្តោះអាសន្ន របស់អង្គការឧតុនិយមពិភពលោក ចន្លោះពីឆ្នាំ២០១៥ ដល់២០២២ គឺសីតុណ្ហភាពផែនដីយើងក្តៅខ្លាំងជាងពេលមុនៗ។ កំណើនសីតុណ្ហភាពផែនដី បានឡើងចំនួន១,១៤°c ក្នុងរវាង៨ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បើប្រៀបធៀបទៅសីតុណ្ហភាពមធ្យម ក្នុងសម័យបុរេឧស្សាហកម្ម។
ដោយឡែកកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីអាកាសធាតុ ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅCOP21 គឺពិភពលោកយើងបានសន្យាគ្នាធ្វើយ៉ាងណាទប់ សីតុណ្ហភាពផែនដីកុំឲ្យឡើងលើសពី២°c នៅដំណាច់សតវស្សទី២១នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែយោងតាមតួលេខវិទ្យាសាស្ត្រចុងក្រោយនេះ បានបញ្ជាក់ថា ពិភពលោកយើងមិនអាចសម្រេចគោលដៅនេះបានទេ។ ផ្ទុយទៅវិញក្រុមអ្នកជំនាញអះអាងថា បើធ្វើដូចតែរាល់ថ្ងៃនេះ គឺផែនដីយើង នឹងឡើងកំដៅ ដល់ទៅ២,៨°c ឯណោះ។
ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាគេបានដាក់ក្តីសង្ឃឹមខ្លាំងណាស់ លើសន្និសីទCOP27 នាពេលនេះ ថាពិភពលោក ជាពិសេសប្រទេសធំៗ នឹងប្រកាសសន្យាប្រឹងប្រែងឲ្យបានខ្លាំងបន្ថែមទៀត ដើម្បីកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដែលជាប្រភពនៃការកើនឡើងកំដៅផែនដី។
ថវិកាប៉ះប៉ូវការខូចខាត ពុះចែកក្រុមប្រទេសអ្នកមាន និងក្រុមប្រទេសក្រីក្រ
បញ្ហាប្រមូលថវិកា ជួយប្រទេសក្រីក្រ ដែលប្រឈម និងរងគ្រោះខ្លាំងដោយវិបត្តិអាកាសធាតុនោះ ក៏ជាសំណុំរឿងមួយចំាំបាច់ណាស់ដែរ។ ជាមួយនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ដែលកំពុងតែធ្វើបាបពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គេប្រហែលជាគ្មានសង្ឃឹមទេ ថាប្រទេសអ្នកមាន នឹងសន្យាជួយឧបត្ថម្ភដល់ប្រទេសក្រីក្រ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិអាកាសធាតុនោះ។ ក្នុងអំឡុងពេលវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ម្នាក់ៗត្រូវគិតពីឆ្នាំងបាយរៀងៗខ្លួនសិនហើយ។ តែយ៉ាងណា លោកម៉ាក្រុងប្រធានាធិបតីបារាំង បានបញ្ជាក់នៅព្រឹកនេះថា លោកនឹងព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា និយាយដាក់សម្ពាធ ឲ្យក្រុមប្រទេសអ្នកមាន ប្រទេសឧស្សាហកម្ម ដែលបញ្ចេញឧស្ម័នពុលច្រើនជាងគេនោះ ត្រូវចូលរួមចំណាយ ជួយប្រទេសក្រីក្រ។
កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ស្តីពីអាកាសធាតុ បានកំណត់ខ្លឹមសារគ្រិះ ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ធំ២ គឺទីមួយ ការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ហើយទី២ គឺការជួយប្រទេសដែលប្រឈម ឲ្យអាចសម្របខ្លួនទល់នឹងផលវិបាកទាំងឡាយ ដែលបង្កឡើងដោយវិបត្តិអាកាសធាតុ ព្រមទាំងកំណត់ទិសដៅថ្មីក្នុងអភិវឌ្ឍន៍ ដោយមិនបញ្ចេញឧស្មន័កាបូនិក។ ចំណុចទី២នេះ គឺគេបានផ្អែកទៅលើការចាត់វិធានការធ្វើយ៉ាងណា បញ្ចៀសកុំឲ្យមានការខាតបង់ និងការហិនហោចទាំងឡាយ ទាំងផ្នែកសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច ដែលបណ្តាលមកពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។
ត្រង់នេះហើយ ដែលជាសញ្ញាណនៃការសងថ្លៃខូចខាត ពីសំណាក់ក្រុមប្រទេសអ្នកមាន ដែលបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើន ទៅឲ្យប្រទេសអ្នកក្រ។ ប្រទេសដែលប្រឈមនឹងវិបត្តិទាំងនេះ គេបានចងក្រងគ្នាជាក្រុម ដែលមាន៥៨ប្រទេស។ យោងតាមការសន្និដ្ឋាន ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំមកនេះ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំងនេះបានខាតបង់ ដល់ទៅ៥២៥ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ ដោយសារតែវិបត្តិអាកាសធាតុ។ ហើយយោងតាមតួលេខសន្និដ្ឋានថ្មីមួយទៀត របស់ Grantham Institute នៃ London School of Economics គឺនៅរវាងឆ្នាំ២០៣០ កម្រិតខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចដោយសារតែវិបត្តិអាកាធាតុ នឹងមានចន្លោះពី ២៩០ពាន់លាន ទៅ ៥៨០ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។ ហើយនៅឆ្នាំ២០៥០ កម្រិតនេះនឹងកើន ខ្ទង់ ១០០០ពាន់លាន ទៅ១៨០០ពាន់លានក្នុងមួយឆ្នាំ។
សួរថាតើបានថវិកាឯណាមកចំណាយប៉ះប៉ូវ ? សម្រាប់ពេលនេះ ត្រឹមតែថវិកា១០០ពាន់លានដុល្លារ ដែលក្រុមប្រទេសអ្នកមានបានសន្យានោះ គឺគេប្រមូលបានត្រឹមតែ៨៣ពាន់លានទេ។ ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ ដែលប្រឈមនឹងការខាតបង់ទាំងនេះ បានទាមទារឲ្យបង្កើតយន្តការហិរញ្ញវត្ថុថ្មីមួយ ដើម្បីបញ្ចេញថវិកាមកជួយប្រទេសពួកគេ។ តែ ក្រុមប្រទេសអ្នកមានបានអះអាងថា ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ វាស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់ទៅហើយ ដូច្នេះមិនចាំបាច់បង្កើតយន្តការពិសេសមួយថ្មីណាមកទៀតទេ។ ការបង្កើតយន្តការហិរញ្ញវត្ថុពិសេស សំដៅប៉ះប៉ូវសំណងខូចខាតនេះ គឺវាហាក់មានន័យ ដូចជាបង្កើតយន្តការកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវ របស់ប្រទេសអ្នកមាន ដែលត្រូវតែសងការខូចខាតទៅប្រទេសអ្នកក្រ។ រហូតមកទល់ពេលនេះ ការជជែកគ្នា មិនទាន់មានលទ្ធផល ឬកំណត់ចេញជាយន្តការជាក់ច្បាស់ទេ។ បើទោះបីក្រុមប្រទេសប្រឈមខ្លាំង នាំគ្នាស្រែកតវ៉ា ថាត្រូវតែដោះស្រាយឲ្យបានឆាប់ តែក្រុមប្រទេសអ្នកមានវិញបានអះអាងថា ត្រូវតែបន្តការជជែកគ្នាដល់ឆ្នាំ២០២៤៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ