នីហ្សេ៖ ប្រធានាធិបតីជាប់ឃុំ ដង្ហើយហៅក្រុមប្រទេសលោកលិច ពុំនោះទេតំបន់សាហ៊ែលនឹងធ្លាក់ទៅក្នុងដៃរុស្ស៊ី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:២៣
លោកប្រធានាធិបតីនីហ្សេ Mohamed Bazoum ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារ ចាប់បង្ឃាំងទុកនោះ បានផ្ញើសារមួយ ចុះផ្សាយដោយកាសែត Washington Post នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រទី៤សីហា។ ក្នុងសារនេះ លោកប្រធានាធិបតី Bazoum បានដង្ហើយហៅឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ត្រូវរួមគ្នាជួយនីហ្សេ ទប់ទល់ជាមួយនឹងក្រុមឧទ្ទាមរបបសិក ដែលបានធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់លោក។
"តំបន់សាហ៊ែលអាចធ្លាក់ទៅក្នុងក្រញ៉ាំរុស្ស៊ី"
លោកប្រធានាធិបតី Bazoumបានថ្លែងការបារម្ភថា ប្រសិនបើក្រុមយោធារបបសិក អាច ឈានចូលមកកាន់អំណាចនៅនីហ្សេពិតមែន នោះគឺតំបន់សាហ៊ែលទាំងមូល នឹងត្រូវធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់រុស្ស៊ី តាមរយៈវត្តមានរបស់ក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner។
លោកប្រធានាធិបតី Bazoum បានរំលឹកថា បច្ចុប្បន្ននេះ នីហ្សេគឺជាដែនដីចុងក្រោយដែលឈរការពារសិទ្ធិសេរីភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព តាមរយៈការសហការជាមួយកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រយុទ្ធតទល់បោសសំអាតក្រុមភេរវកម្មជាច្រើនក្រុម ដែលធ្វើសកម្មភាពនៅតំបន់សាហ៊ែល។ តែប្រសិនបើនីហ្សេ ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងដៃរបបសិកផ្តាច់ការ នោះនីហ្សេនឹងមានវាសនាមិនខុសពី ម៉ាលី ឬបួគីណាហ្វាសូ ទេ ពោលគឺប្រជាជននីហ្សេ និងត្រូវរស់ក្នុងការភ័យខ្លាច គ្មានសិទ្ធិសេរីភាព អស្ថិរភាព អសន្តិសុខ ជាមួយនឹងអំពើកាប់សម្លាប់ សាហាវព្រៃផ្សៃរបស់ទាហានស៊ីឈ្នួលរុស្ស៊ី។ លោកសង្កត់បន្ថែមថា ប្រសិនបើតំបន់សាហ៊ែលត្រូវធ្លាក់ខ្លួន ក្នុងក្រញ៉ាំរបស់រុស្ស៊ីពិតមែននោះ នោះវាគឺជាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ទ្វីបអាហ្វ្រិក ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល។
នៅក្នុងសារនេះដែរ លោកប្រធានាធិបតី Bazoum បានលើកឡើងថា អ្វីដែលក្រុមយោធាបានឃោសនា ថាខ្លួនបានធ្វើរដ្ឋប្រហារ ក៏ព្រោះតែចង់ស្តារឡើងវិញ នូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាពនីហ្សេនោះ វាគឺជាពាក្យកុហកទាំងអស់។ លោកប្រធានាធិបតី Bazoum បានអះអាងថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ស្ថានភាពសន្តិសុខរបស់នីហ្សេបានល្អប្រសើរខ្លាំងណាស់ ក៏ដោយសារតែជំនួយ និងការសហការពីកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច។ នៅខាងត្បូង ក្រុមឧទ្ទាមបូកូហារ៉ាំ បានចុះថយលែងវាយប្រហារ២ឆ្នាំមកហើយ។ នៅខាងជើងវិញ ការវាយប្រហារភេរវកម្ម របស់ក្រុមឧទ្ទាមជីហាតអាល់កាយដាតំបន់សាហ៊ែល ក៏បានថយចុះច្រើនដែរ តាំងតែពីឆ្នាំ២០២១មក។
របបសិកប្រកាសបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយបារាំង
នៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣សីហា ក្រុមកងទ័ពនីហ្សេដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារ បានប្រកាស ដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង សហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយបារាំង។ មានន័យថា កងទ័ពបារាំងដែលឈរជើងនៅនីហ្សេ ចំនួនប្រមាណ១៥០០នាក់ នឹងត្រូវតែចាកចេញពីទឹកដីនីហ្សេ។ នៅក្នុងសារផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ អ្នកនាំពាក្យក្រុមកងទ័ពនីហ្សេ បានគំរាមទៀតថា គេនឹងប្រើកម្លាំងឆ្លើយតបវិញ ប្រសិនបើមានអន្តរាគមន៍វាយប្រហារណាមួយ ពីក្រុមប្រទេសសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាហ្វ្រិកខាងលិច ហៅកាត់ថា CEDEAO។
ជាមួយគ្នានេះ របបសិកនីហ្សេបានប្រកាស បញ្ចប់មុខងារអគ្គរដ្ឋទូតនីហ្សេប្រចាំនៅបួនប្រទេស ដែលមាន បារាំង សហរដ្ឋអាមេរិក នីហ្សេរីយ៉ា និងតូហ្គោ។ ក្រោយការប្រកាសនេះ លោកអគ្គរដ្ឋទូតនីហ្សេ ប្រចាំនៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានអំពាវនាវ ឲ្យរបបសិកងាកមកគិតពិចារណាឲ្យបានច្បាស់ កុំនាំប្រទេសផុងជ្រៅទៅក្នុងវិបត្តិបែបនេះ។ លោកអគ្គរដ្ឋទូតនីហ្សេ បានក្រើនរំលឹកថា បើស្ថានការណ៍នៅតែចុះដុនដាបបែបនេះ សន្តិសុខតំបន់សាហ៊ែលទាំងមូល នឹងត្រូវដួលរលំជាក់ជាមិនខាន។
គិតមកទល់ពេលនេះ មិនទាន់មានប្រតិកម្មអ្វីពីខាងរដ្ឋាភិបាលបារាំងទេ។ ដោយឡែក កងទ័ពអាមេរិកក៏មានវត្តមាននៅនីហ្សេដែរ ក្នុងក្របខណ្ឌសហប្រតិបត្តិការជាមួយបារាំអ ដើម្បីបោសសំអាតក្រុមជីហាតអ៊ីស្លាមភេរវកម្មតំបន់សាហ៊ែល។ ល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក បានអះអះអាងថាសម្រាប់ពេលនេះ អាមេរិកនៅតែរក្សាកងកម្លាំងនៅនីហ្សេដដែល មិនទាន់មានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីទេ។ គួរបញ្ជាក់ដែរ ថាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោកស្រី Catherine Colonna រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង បានទូរស័ព្ទនិយាយគ្នា ជាមួយលោកអង់តូនីប្លីងកិន ដោយអ្នកទាំង២បានអះអាងដូចគ្នា ថាបន្តគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យស្របច្បាប់ របស់លោកប្រធានាធិបតី Mohamed Bazoum។
ជម្រើសអន្តរាគមន៍យោធា របស់CEDEAO
ក្រុមប្រទេសសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាហ្វ្រិកខាងលិច ហៅកាត់ថា CEDEAO បានដាក់ឱសានុវាទមួយសប្តាហ៍ ឲ្យរបបសិកនីហ្សេ ត្រូវតែនាំប្រទេសឲ្យត្រលប់ទៅកាន់មាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ពុំនោះទេ គេអាចនឹងសម្រេចប្រើកម្លាំងអន្តរាគមន៍យោធា។ ឱសានុវាទនេះ ត្រូវដល់ថ្ងៃកំណត់ នៅថ្ងៃអាទិត្យទី៦សីហា។ CEDEAO ក៏បានចាប់ផ្តើមដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើនីហ្សេដែរ ដោយបានសម្រេច ព្យួរការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយនីហ្សេ ហើយប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ាវិញ បានសម្រេចផ្តាច់ចរន្តអគ្គីសនីមួយផ្នែកធំ ដែលខ្លួនផ្គត់ផ្គង់ឲ្យនីហ្សេ។
ល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣សីហា គណៈប្រតិភូតំណាង CEDEAO បានធ្វើដំណើរទៅដល់ទីក្រុងនីអាម៉េ ក្នុងគោលបំណងបើកការចរចា ជាមួយក្រុមយោធានីហ្សេដែលបានធ្វើរដ្ឋប្រហារ។ តែទៅដល់បានប៉ុន្មានម៉ោង គណៈប្រតិភូនេះ បានត្រលប់ទៅវិញ ដោយគ្មានបានលទ្ធផលអ្វីទាំងអស់។ គណៈប្រតិភូ CEDEAO មិនត្រូវបានក្រុមយោធានីនីហ្សេ អនុញ្ញាតឲ្យចូលជួបនិយាយជាមួយ មេធំរបស់គេ ឈ្មោះ Abdourahaman Tiani ទេ ហើយក៏មិនឲ្យចូលទៅជួបលោកប្រធានាធិបតី Mohamed Bazoum ដែលកំពុងជាប់ឃុំដែរ។
ក្រោយបរាជ័យនេះ អគ្គបញ្ជាការកងទ័ពនៃប្រទេសសមាជិក CEDEAO បានបើកការប្រជុំភ្លាមៗ ដើម្បីពិភាក្សាគ្នា អំពីលទ្ធភាពប្រើប្រាស់អន្តរាគមន៍យោធា។ លោកប្រធានាធិបតីនីហ្សេរីយ៉ា Bola Tinubu ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានវិលជុំ CEDEAO បានអះអាងថា សហគមន៍នេះនឹងផ្តល់អាទិភាពដល់ការចរចា តែសូមរក្សា អន្តរាគមន៍យោធា ជាជម្រើសចុងក្រោយ។ យ៉ាងណាមិញ ប្រទេសសេណេហ្កាល់ បានអះអាងមុនគេថាខ្លួនបានត្រៀមកម្លាំងរួចហើយ ដើម្បីចូលទៅអន្តរាគមន៍ បណ្តេញក្រុមយោធារដ្ឋប្រហារនីហ្សេ។
ជាមួយស្ថានការណ៍ដ៏ច្របូកច្របល់នៅនីហ្សេនេះ មានការព្រួយបារម្ភថា ភ្លើងសង្គ្រាមអាចឆាបឆេះឡើង បង្កអស្ថិរភាពតំបន់សាហ៊ែលអាហ្វ្រិក ទាំងមូលតែម្តង ព្រោះថា របបសិកបួគីនាហ្វាសូ និង របបសិកម៉ាលី បានប្រកាសហើយថា គេនឹងមកជួយរបបសិកនីហ្សេ ប្រសិនបើមានអន្តរាគមន៍យោធាពីក្រុមប្រទេសCEDEO ឬពីខាងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ