អ៊ុយក្រែន និង រុស្ស៊ី ប្រឈមមុខគ្នាជាលើកទី១ នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៥៥
ថ្ងៃចន្ទ ទី១៨កញ្ញា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ ចាប់ផ្តើមបើកសវនាកា រហូតដល់ថ្ងៃទី២៧កញ្ញា នៅក្នុងនីតិវិធីប្តឹងមួយ ដែលអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ីប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ ក្នុងសំណុំរឿងនេះ រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានចោទទៅលើរុស្ស៊ី ថាបានប្រើប្រាស់ហេតុផល “ប្រល័យពូជសាសន៍” ដោយគ្មានមូលដ្ឋាន ដើម្បីធ្វើជាសំអាងលើកទ័ព ចូលមកឈ្លានពាន វាយប្រហារលើអ៊ុយក្រែន។ នេះជាលើកទី១ ក្រោយសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបានផ្ទុះឡើង ដែលភាគីរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ត្រូវធ្វើបទបង្ហាញនូវអំណះអំណាងរៀងៗខ្លួន ចំពោះមុខចៅក្រមទាំង១៥រូប នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។
ការបកស្រាយពាក្យ “ប្រល័យពូជសាសន៍” នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញា១៩៤៨
ដំណើរដើមហេតុ គឺប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី វ្លាឌីមៀរ ពូទីន ដែលបានចោទថា រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានធ្វើ “អំពើប្រល័យពូជសាសន៍” ទៅលើប្រជាជននិយាយភាសារុស្ស៊ី ដែលរស់នៅតំបន់ដុនបាស ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។ លោកពូទីនអះអាងថា គឺដោយហេតុផលនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យរុស្ស៊ី ត្រូវតែបង្ខំចិត្ត បើក “ប្រតិបត្តិការពិសេសនៅអ៊ុយក្រែន” នៅថ្ងៃទី២៤កុម្ភៈ ២០២២ ដើម្បីជួយរំដោះប្រជាជនដែលរងគ្រោះ ។
ក្រោយសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងបាន២ថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី២៦កុម្ភៈ ២០២២ រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដោយបានលើកឡើងថា អំណះអំណាងរបស់រុស្ស៊ីដែលចោទថាអ៊ុយក្រែនបានធ្វើអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នោះ គឺវាជាការចោទប្រកាន់ ដែលគ្មានភស្តុតាង គ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់អ្វីទាំងអស់។ ភាគីអ៊ុយក្រែន អះអាងថា អំណះអំណាងរបស់រុស្ស៊ី ដើម្បីធ្វើជាលេសបើកផ្លូវធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានខ្លួននេះ គឺវាផ្ទុយស្រឡះអំពីខ្លឹមសារ ដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសាន៍ ចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ១៩៤៨។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីខែមីនា២០២២ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ បានចេញដីកាបឋមមួយ ដោយបានបញ្ជា ឲ្យភាគីរុស្ស៊ី ត្រូវតែបិទផ្អាកជាបន្ទាន់ នូវប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួននៅអ៊ុយក្រែន ដើម្បីរងចាំការជំនំជំរះចុងក្រោយ ស្តីអំពីការសម្រេច “អំណាចយុត្តាធិការ” របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ។ ចៅក្រុមតុលាការក្រុងឡាអេ លើកឡើងថា ប្រតិបត្តិការកងទ័ពទ្រង់ទ្រាយធំរបស់រុស្ស៊ី អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតជនស្លូតត្រង់អ៊ុយក្រែន ព្រមទាំងការខូចខាតផ្សេងៗទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណា ដីកាបង្គាប់របស់ចៅក្រមតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនេះ មានសុពលភាពតែនៅក្រដាសប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាដូចយើងទាំងអស់គ្នាដឹងហើយ ថារុស្ស៊ីបានបន្តធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
តើតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ មានអំណាចយុត្តាធិការដែរឬទេ?
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ កន្លងមកភាគីរុស្ស៊ីបានប្រកែក មិនបញ្ជូនមនុស្សមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ នៅក្នុងនីតិវិធីសួរដេញដោយផ្ទាល់មាត់ នៅមុខចៅក្រមទេ។ ផ្អែកតាមតុលាការក្រុងឡាអេ រុស្ស៊ី បានត្រឹមតែផ្ញើលិខិតមួយមកប៉ុណ្ណោះ ដោយអះអាងថាគ្មានពេលគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីរៀបចំឯកសារច្បាប់ និងគ្មានមេធាវីដើម្បីការពារ។ នៅក្នុងលិខិតនោះ ភាគីរុស្ស៊ីបានអះអាងទៀតថា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ គ្មានអំណាចយុត្តាធិការ កាត់សេចក្តីលើសំណុំរឿងនេះទេ ព្រោះថាករណីអ៊ុយក្រែន គឺវាមិនចូលទៅក្នុង សន្ធិសញ្ញាស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ចុះឆ្នាំ១៩៤៨ទេ។
សវនាកាបើកនៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៨កញ្ញានេះ វាជាលើកទី១ហើយ ដែលរុស្ស៊ីបានបញ្ជូនក្រុមអ្នកច្បាប់ ឲ្យមកតំណាង និងចូលរួមដោយផ្ទាល់។ តាមការគ្រោងទុក ថ្ងៃទី១៨កញ្ញា គឺចៅក្រមទាំង១៥រូប នឹងស្តាប់អំណះអំណាងរបស់ភាគីរុស្ស៊ី។ ហើយថ្ងៃទី១៩ គឺដល់វេនដើមចោទ គឺភាគីអ៊ុយក្រែន ដែលនឹងត្រូវធ្វើអំណះអំណាង។ បន្ថែមពីនេះ នៅថ្ងៃពុធ ទី២០កញ្ញា ចៅក្រមទាំង១៥រូប នៃតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នឹងស្តាប់អំណះអំណាងរបស់តំណាងប្រទេសចំនួន ៣២ប្រទេស ដែលនឹងមកផ្តល់សក្ខីកម្ម ការពារអ៊ុយក្រែន ដែលជាប្រទេសរងគ្រោះដោយការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី។
សូមបញ្ជាក់ថា អង្គសវនាការនេះ នឹងបន្តរហូតដល់ថ្ងៃទី២៧កញ្ញា មុននឹងចៅក្រមសម្រេចសេចក្តី ថាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ទីក្រុងឡាអេ មានអំណាចយុត្តាធិការ ឬក៏គ្មាន ដើម្បីជំនំជំរះ លើពាក្យបណ្តឹងនេះរបស់អ៊ុយក្រែន។ សេចក្តីសម្រេច ដែលអាចនឹងត្រូវការពេលច្រើនខែបន្ថែមទៀត។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា ក្រៅពីសំណុំរឿងនេះ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ត្រូវជំនំជំរះលើសំណុំរឿងផ្សេងទៀត ជាក់ស្តែងសំណុំរឿងដែលអ៊ុយក្រែនចោទរុស្ស៊ី ថាបានផ្គត់ផ្គង់ថវិកានិងអាវុធ ដល់ក្រុមបំបែកទឹកដីនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន ដោយបំពានទៅនឹងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងហិរញ្ញវត្ថុក្រុមភេរវនិយម។
ការប្រយុទ្ធស្វិតស្វាញទាំងផ្លូវច្បាប់ និងនៅសមរភូមិ
ក្នុងអំឡុងពេលដែល ក្រុមអ្នកច្បាប់រុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនត្រូវប្រយុទ្ធតទល់គ្នា នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅឯសមរភូមិប្រយុទ្ធឯណោះ កងទ័ពអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីក៏នៅតែបន្តប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញដែរ។ ប្រតិបត្តិការវាយបក ដណ្តើមយកទឹកដីមកវិញ ដែលអ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមធ្វើជាច្រើនខែមកហើយនោះ បានដំណើរការទៅយ៉ាងយឺតយ៉ាវ និងបានលទ្ធផលស្តួចស្តើងបំផុត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅថ្ងៃចន្ទទី១៨កញ្ញានេះ ក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន បានអះអាងថា គេទើបតែបានរំដោះបានទឹកដីប្រមាណ ៧គីឡូម៉ែត្រក្រឡាបន្ថែមទៀត នៅចំណុច Klichtchiïvka ក្បែរតំបន់ Bakhmout។
លោកវ្លូដីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី បានថ្លែងសារតាមវីដេអូ នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យទី១៧កញ្ញា អបអរសាទរ និងកោតសរសើរចំពោះវីរភាពកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ដែលតស៊ូប្រយុទ្ធដណ្តើមកយកវិញនូវទឹកដី។ អ្នកនាំពាក្យកងកម្លាំងអ៊ុយក្រែននៅសមរភូមិខាងកើត បានអះអាងថា កងទ័ពអ៊ុយក្រែនកំពុងព្យាយាមដណ្តើមដែនដី ដើម្បីកាត់ផ្តាច់ផ្លូវដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវដែក របស់កងទ័ពរុស្ស៊ី។
ដោយឡែក នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយផ្សាយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោក Mark Milley អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាមេរិក បានទទួលស្កាល់ថា ប្រតិបត្តិការដណ្តើមយកទឹកដីវិញរបស់អ៊ុយក្រែន គឺជួបឧបសគ្គច្រើន ដែលត្រូវចំណាយពេលយូរ តែយ៉ាងណាប្រតិបត្តិការនេះមិនបានបរាជ័យទេ។ ដូចគ្នាដែរ លោក Jen Stoltenberg អគ្គលេខាធិការអង្គការអូតង់ បានថ្លែងតាមបណ្តាញព័ត៌មានអាល្លឺម៉ង់ Funke ថាសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន នឹងអូសបន្លាយពេលយូរទៅមុខទៀត។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ្លូដីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី នឹងធ្វើដំណើរទៅជួបថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិក នៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២១កញ្ញា។ ជាដំណើរទៅស្របពេលដែលសភាខុសហ្ក្រេសអាមេរិក កំពុងត្រៀមបោះឆ្នោត ផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាជំនួយថ្មីមកឲ្យអ៊ុយក្រែន ដែលមានទឹកប្រាក់ប្រមាណ២៤ពាន់លានដុល្លារ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ